Sluiskil behoudt kans op kassen
Na de sluis komt een andere wereld
Fietssluis is hinderpaal voor bolderkar
Roep om meldpunt
risicobedrijven na
catastrofe Enschede
Steunpunt Seksueel
Geweld maakt spotje
15
Gedeputeerde laat deur voor Kanaalzone open na keuze Nieuwdorp
s
vse ^y tramen
Ontzag voor
het water
Sail Vlissingen
krijgt bijdrage
Provincie beloont alleen
vernieuwend milieu-idee
zeeuwse almanak
Zee
PZC
woensdag 5 juli 2000
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Sluiskil
inaakt toch weer kans op een
kassengebied van enkele hon
derden hectares. Volgens gede
puteerde T. Poppelaars (CDA,
milieu) wil de keuze van het pro
vinciebestuur voor Nieuwdorp
niet zeggen dat 'dus in Zeeuws-
'Vlaanderen helemaal niks meer
mogelijk is'.
poppelaars reageerde daarmee
iop een vurig pleidooi van direc
teur J. Duerloo van Hydro Agri
in Sluiskil voor een kassenge
bied van ten minste 250 hectare
jbij Sluiskil. De kunstmestfabri-
ikant kan de restwarmte leveren
[die de glastuinbouwers nodig
Ihebben en zo tevens minder
kooldioxide uitstoten.
fDe provincie heeft onlangs de
[voorkeur gegeven aan 500 tot
frOO hectare kassen bij Nieuw-
fiorp, aan de rand van het Sloe-
jgebied, boven Rilland en West-
jdorpe. Het milieu-effectrapport
(glastuinbouw noemt Westdorpe
fechter de beste keuze, omdat
idaar de CO^-uitstoot het meest
kan worden verminderd. „We
[moeten elkaar als regio's niet
beconcurreren", merkte Duer^
üoo op, „maar alle kansen met
[beide handen aangrijpen. Er is
f^uimte voor kassen op beide lo
caties."
Wisselgeld
puerloo legde direct wisselgeld
fop tafel: als het provinciebe
stuur alsnog instemt met de
'bouw van kassen bij Sluiskil,
;zal Hydro Agri meebetalen om
te zorgen dat die goed in het
[landschap passen. „Want de
iweerstand van omwonenden is
[vooral gericht tegen de gevolgen
[voor het landschap."
[Gedeputeerde Poppelaars bleef
in eerste instantie de keuze voor
[Nieuwdorp verdedigen. Maar,
(voegde hij daar later aan toe,
„dat wil niet zeggen dat in
[Zeeuws-Vlaanderen niks moge
lijk is. Het besluit over de bouw
van een kassengebied is nu in
procedure gebracht. We gaan
alle voor- en nadelen in beeld
brengen. Ik heb goede notie ge
nomen van uw pleidooi en zal
het in het college van GS be
spreken."
Duerloo opende de aanval op
Poppelaars bij de onderteke
ning van een convenant door
Hydro Agri voor een onderzoek
naar het energieverbruik van
het bedrijf ten opzichte van in
omvang vergelijkbare onderne
mingen, een zogenoemde
benchmarking. Daaruit moet
blijken of de kunstmestfabriek
wei'eldwijd tot de top van ener
giezuinige bedrijven behoort, of
dat er nog veel verbeterd dan-
wel bezuinigd kan worden. In
2012 moet die toppositie in ieder
geval bereikt zijn, is de af
spraak.
Hydro Agri Sluiskil verbruikt
per j aar 18 milj ard kubieke me
ter aardgas. Dat is vijf procent
van wat heel Nederland aan gas
verstookt (40 miljard kuub).
Prestaties
Duerloo durfde geen voorspel
ling aan over de prestaties van
zijn bedrijf en of die nog veel be
ter kunnen. In het algemeen gaf
hij wel aan dat het hem niks zal
verbazen als uit benchmark-on-
derzoeken blijkt dat Neder
landse bedrijven al tot de we
reldtop behoren. „Omdat dit
land voorop loopt in de milieu
wetgeving", verklaarde hij.
Duerloo bekende lang geaar
zeld te hebben over deelname
aan het onderzoek. „Onder
meer omdat we allergisch zijn
voor het uit handen geven van
ons investeringsbeleid waar
door we onrendabele investe
ringen moeten doen. Dat is
slecht voor onze concurrentie
positie. Ik teken toch, omdat de
overheid dan geen extra ener
gieheffing zal opleggen."
Op dat punt schuilt nog wel een
gevaar: in Brussel denkt de Eu
ropese Commissie wel degelijk
na over extra belasting op ener
gieverbruik.
door Frank Gijsel
RETRANCHEMENT - Het grensover
schrijdende fietspad langs de Internatio
nale dijk nabij het natuurreservaat Het
Zwin voorziet in een duidelijke behoefte.
Dagelijks maken vele fietsliefhebbers
gebruik van het pad dat een verbinding
vormt tussen de Nederlandse kust vanaf
Retranchement en de Belgische bad
plaats Knokke-Heist.
Dinsdag openden burgemeester Graaf L.
Lippens van Knokke-Heist en zijn colle
ga C. van Liere van de gemeente Sluis-
Aardenburg de fietsverbinding met het
doorknippen van een lintje. Ze werden
hiertoe op vrolijke wijze aangespoord
door het 'bellemanduo' Jantje van Sluis
en Jantje van Westkapelle. Miss Zwin
verleende assistentie. Na de opening
werd het pad ingereden en begaf het ge
zelschap zich op de fiets naar Knokke,
waar nog werd geklonken op de tot
standkoming van de verbinding.
De totale kosten bedragen om en nabij de
400.000 gulden. Het pad is, om het na
tuurlijk aspect in dit beschermd gebied
te behouden, uitgevoerd in een wegdek
van kleischelpenzand. Het geeft verbin
ding tussen de Graaf Leon Lippensdreef
nabij het vogelpark en vormt nabij res
taurant De Witte Koksmuts een aanslui
ting op het Nederlandse fietspadennet.
Om te voorkomen dat het pad bescha
digd wordt, is besloten aan beide toegan
gen een fietssluis te plaatsen, zodat rui
ters geen gebruik kunnen maken van het
pad.
Overigens kon dinsdag ook een bolder-
Direct na de opening van het fietspad blijkt de sluis een obstakel voor een fietsaanhangwagentje.
foto Peter Nicolai
kar er niet langs. Die moest er met veel toespraak aan dat de overheid de fiets frastructuur. De realisatie van dit pad
moeite over heen worden getild. steeds meer ziet als een 'liefdesbaby', staat tevens symbool voor de goede sa-
Burgemeester Van Liere gaf in een korte „Dat vraagt om investeringen in de in- menwerking tussen beide gemeenten."
GuusSchwencke
Een leven zonder varen kan politie
man te water Guus Schwencke (53)
uit Koudekerke zich niet voorstellen.
Schwencke is werkzaam op de unit
Noordzee. Daarnaast is hij projectlei
der van het VN-project Maritieme
vervuiling, dat alles in het werk stelt
om verontreiniging van de Noordzee
te voorkomen. In zijn vrije tijd vaart
hij zo veel als mogelijk op zijn eigen
zeilboot De Wolkentrapper.
Schwencke werkt al 23 jaar bij de wa-
terpolitie. Hij begon op het Veerse
meer waar hij zich aan passerende
zeilboten vergaapte. Vijftien jaar ge
leden kocht hij zijn eerste bootje. De
acht meter lange Wolkentrapper
heeft hij al tien jaar. Door weer en
wind vaart hij door de Zeeuwse stro
men. „Als ik met windkracht 7 loei
hard door het water snijd, krijg ik een
kick en zit ik te egotrippen."
Schwencke's liefde voor het water
vertaalt zich in de ongrijpbaarheid,
enorme diepte en kracht van het wa
ter. „Water is nooit hetzelfde. Het
verandert van kleur, is woest of stil en
alles daar tussenin. Het laat niet met
zich sollen. Voor water moet je wel
ontzag hebben."
Elk jaar onderneemt Schwencke sa
men met een collega de Zeeuwse
duotocht. Een hoogtepunt: „Het is
een soort survival of the fittest onder
zeilers. De tocht beslaat 250 mijl door
Zeeuwse en Zuid-Hollandse wate
ren, volgepropt met nautische pro
blemen. Je wordt droogvallende ha
ventjes ingestuurd en vaart over
onverlichte smalle wateren."
Een keer haalde Schwencke de twee
de plaats in de duotocht. Zijn grote
droom is ooit eerste te worden. „Het
is de ultieme uitdaging. Ik moet het
gewoon een keer meemaken."
door Esme Soesman
Met een slakkegangetje van zo'n
vier kilometer per uur je dag be
ginnen. Zachtjes tuffend met de drie
entwintig meter lange tjalk Scaldis
over het kanaal tussen Goes en Wilhel-
minadorp.
De veelzijdigheid van het bedrijven
terrein aan Goese zijde - grote loodsen,
opgestapelde materialen en hé, een
achtertui ntj e met wit ondergoedaan de
lijn - gaat over in de uniformiteit van de
Goese Meer-bouwsels ter hoogte van
Wilhelminadorp. Veel terrasdeuren,
nog meer houten terrassets en kleurrijk
kunststof kinderspeelgoed in minder in
het oog springende hoeken van tuinen.
Het einddoel is Kortgene en gezeild
gaat er - hoe dan ook - worden. Er
waait, volgens de voorspellingen weet
schipper Tako van Dipte, een noord
westenwindje van hooguit kracht drie.
Er is nog een lange weg te gaan.
Wakker worden lukt prima in de sluis
van het Goese Sas, de dubbele deur die
varende reizigers toegang verschaft tot
de Oosterschelde. Het tempo van door
vaart ligt daar hoog, zeker wanneer je
het vergelijkt met de later nog te nemen
Katse sluis. Het stressniveau aanmer
kelijk lager. Maar de bedrijvigheid in
dat kleine stukje voor landrotten on
zichtbare niemandsland blijft de moei
te van het kijken waard. Opmerkelijk
genoeg zijn het steeds de wouwen op de
in de sluis afgemeerde jachten die acro
batische toeren verrichten met touwen
op de voorplecht. Ter compensatie van
de gebrekkige stuurmanskunsten van
hun echtgenoten én van het in rap tem
po dalende water zijn zij bijna twintig
minuten lang driftig met tuig en bol
ders in de weer.
Heiig
Het is heiig en dat maakt dat oneindige
vergezichten, eenmaal beland pp de
Oosterschelde, uitblijven. De schipper
laat het Veerse Meer nog even links lig
gen en zet koers richting Zeelandbrug.
Die brug is echter pas laat - en dan
slechts vaag- zichtbaar. Zierikzee, aan
de overzijde van de brug gelegen, is een
weetje. Bevestigd krijgen we het be
staan van deze stad niet. Aan bak
boordzijde zijn, als silhouet, wel de
kranen van Kats zichtbaar.
Het groot zeil en cle fok gaan op. De
kluiver blijft in ruste, in afwachting
van een wat manhaf tiger bemanning.
Maar dat maakt niet uit. Bij na onmerk
baar beweegt de Scaldis aan de wind
voort, uitsluitend vriendelijk klossend
water als geluid producerend. In de na
bijheid wordt, valt lui vanaf de tjalk te
constateren, druk gewerkt. Zwaar
zwoegende mosselkotters varen af en
aan. De knalrode YE 19 stampt voorbij
De Scaldis in de sluis bij de Zandkreekdam.
terwijl de zon sterker lijkt door te bre
ken. De BRU27, de BRU9 en de ZZ3:
het mosselseizoen komt er overduide
lijk aan.
Van afstand lijkt er op de Zeelandbrug
nauwelijks iets gaande. Maar ook daar
is het arbeid wat de klok slaat. Contou
ren van vrachtwagens en kraantjes zijn
vaag te onderscheiden, evenals het
langzaam rijdende verkeer. Tegen de
tij d dat er-koers wordt gezet richting dp
sluis van Kats lijkt het zicht wat beter
te worden. Bij het passeren van de Mos-
selplaatboei, over tweeën, zijn niet al
leen meer de Katse kranen, nu aan
stuurboord, zichtbaar. Aan bakboord
doemt in de verte, deels door bomen
aan het oog onttrokken, de Goese tele
visietoren op. Het wordt drukker.
Jachtjes, getooid met vlaggen uit ver
schillende landen, sluiten de bijna een
eeuw oude tjalk van alle kanten in.
Zandkreekdam
Maar het is niets vergeleken bij het
beeld dat in de verte opduikt; het druk
ke verkeer dat over de Zandkreekdam
raast. Deze dam betekende in mei 1960
het einde van het isolement van Noord-
Beveland. Veertig jaar later een vol
strekt onvoorstelbare sprong terug in
de tijd. De plaats waar onlangs nog al
ternatieve routes zijn aangelegd voor
lijnbussen en zwaar landbouwverkeer,
is doordrenkt van het woordje haast.
Lichtbak
De vrouwen van de zeiljachten kunnen
hun mouwen opstropen. Voor zover de
stress nog niet heeft toegeslagen, met
wéér een sluis in het vooruitzicht, zorgt
de brugwachter daar wel voor. 'Brug
vlot passeren' waarschuwt een licht
bak al bij voorbaat. De eerste de beste
keer dat de brug geopend wordtmogen
echter alleen de in de sluis gelegen
schepen eruit. „Attentie recreatie-
vaart", roept de brugwachter even la
ter. „Over enkele ogenblikken gaat de
brug open. Schepen moeten zover mo
gelijk naar voren komen."
Enkele jachtjes zetten zich meteen in
beweging. Bemanning van de wat min
der in deze contreien bekende schepen
kijkt twijfelachtig om zich heen. „Ik
herhaal nu voor de derde maal", pookt
de brugwachter het vuur verder opHet
is, hoewel nog altijd geen topdrukte,
een sfeer van totale opwinding als de
boten zich gehaast een weg banen en
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - In elke provincie
moet een meldpunt komen waar
bewoners meldingen kwijt kun
nen over gevaarlijke bedrijven.
Vereniging Milieudefensie
vindt dat nodig met het oog op
de vuurwerkramp in Enschede.
Milieudefensie heeft anderhal
ve maand zelf een meldpunt ge
vaarlijke bedrijven openge
steld, na de ramp in Enschede op
13 mei. De resultaten zijn dins
dag in Den Haag gepresenteerd.
In totaal zijn er 224 meldingen
binnengekomen, waarvan twee
uit Zeeland.
Die twee betreffen een land-
bouwmachinebedrijf in de
dorpskern van Cadzand en een
landbouwchemicaliënhandel in
Hulst. Bij de onderneming in
Cadzand is drie jaar geleden
brand geweest, waarbij toen
grote hoeveelheden asbest zijn
vrijgekomen, aldus de melder P.
Jansma uit Cadzand.
Een reactie van het Cadzandse
bedrijf, Trako Techniek BV,
ontbreekt in het dossier van Mi
lieudefensie. De landbouwche
micaliënhandel in Hulst, Wese-
mael BV, heeft laten weten dat
het bedrijf aan alle veiligheids
voorschriften voldoet. Het heeft
een goedgekeurd calamiteiten
plan, bedrijfsnoodplan en aan
valsplan. Er is permanente be
waking door de aanwezigheid
van een dienstwoning. Het be
drijf meldt verder: „Wij kunnen
u met stelligheid verzekeren dat
veiligheid bij ons hoog in het
vaandel staat."
Voorrang
De 224 landelijke meldingen
vormen, volgens adjunct-direc
teur W. Duijvendak van Vereni
ging Milieudefensie, 'slechts het
topje van de ijsberg'. Milieude
fensie wil voor alles dat er meer
duidelijkheid over bedrijfsacti
viteiten in bewoonde gebieden
komt en dat omwonenden met
informatie en vragen bij een
provinciaal meldpunt terecht
kunnen. Bedrijfsactiviteiten die
gevaarlijk zijn, en niet alleen
vuurwerkopslagplaatsen, zou
den met voorrang uit woonwij
ken moeten worden gesaneerd,
met overheidssteun.
Hoofdinspecteur milieuhygiëne
G. Wolters nam het dossier van
Milieudefensie officieel in ont
vangst. Hij onderschreef dat er
meer openbare informatie moet
komen over bedrijfsactivitei
ten. Hij maakte daarbij de kant
tekening dat dit in vergunnin
gen vaak al is te vinden. Dat
gaat Milieudefensie niet ver ge
noeg. De informatie moet in kla
re taal voorhanden zijn en niet
in technisch-ambtelijke formu
leringen.
VLISSINGEN - Het Small Sail
Festival Vlissingen, dat dit jaar
voor de derde keer wordt gehou
den, krijgt tienduizend gulden
subsidie van de provincie.
Volgens Gedeputeerde Staten is
het maritieme evenement een
publiekstrekker met grote
promotionele waarde voor Zee
land. Vorig jaar kreeg de organi
satie nog vijftienduizend gul
den. Het provinciebestuur
merkt op dat deze incidentele
subsidie voor het laatst wordt
gegeven. Small Sail Vlissingen
wil dat het festival, ook in fi
nancieel opzicht, een structu
reel karakter krijgt. De organi
satie zal proberen aansluiting te
zoeken bij vergelijkbare evene
menten, zoals Sail Amsterdam.
Voor dit j aar is dat al geluktSail
Amsterdam 2000 heeft Vlissin
gen gevraagd om aanloophaven
te zijn voorschepen die Amster
dam aandoen. Small Sail Vlis
singen wordt gehouden vanaf
vrijdag 18 tot en met zondag 20
augustus. Op de zaterdag wordt
bovendien de visserijdag ge
houden.
door Roelf Reinders
MIDDELBURG - Twee Zeeuw
se hulpinstellingen gaan een te
levisiespotje maken om het
bestaan van het Steunpunt Re
lationeel en Seksueel Geweld
onder de aandacht te brengen.
Het Steunpunt, dat hulp biedt
na huiselijk geweld, bestaat
sinds april 1999, maar is tot een
paar weken geleden nog maar
zes keer gebeld. Volgens G. Wol
ters van de SOS Telefonische
Hulpdienst (THD) Zeeland, dat
het Steunpunt in samenwerking
met Slachtofferhulp Zeeland
runt, zijn al deze telefoontjes
het directe gevolg geweest van
publiciteit in de media.
Tot nu toe hebben de twee in
stellingen alleen affiches en
vouwfolders verspreid om het
steunpunt bekendheid te geven.
Televisiespotjes waren te duur.
Maar de THD en Slachtoffer
hulp verwachten dat het steun
punt meer mensen van dienst
kan zijn als het door spotjes on
der de Zeeuwen beter bekend
woi'dt. De spotjes duren vijftien
seconden en worden in septem
ber en november in totaal bijna
vierhonderd keer bij Omroep
Zeeland uitgezonden. De pro
vincie subsidieert het spotje met
tienduizend gulden.
foto's Dirk-Jan Gjeltema
tegen elkaar afmeren in opnieuw dat
stukje niemandsland.
De Oosterschelde gaat over in het Veer
se Meer en de sluisdeuren blijken een
compleet andere wereld te openbaren.
Weg zijn de mosselkotters met hun
stampende motoren, maar weg is ook
de openheid, de ruimte en de rust. Alsof
een heuse vijfbaansweg de route aan
geeft, bewegen op de motor voortge
dreven jachten zich in rap tempo zij-
aan-zij voort. Aan stuurboord cara
vans en bungalows, in alle soorten en
maten. De oever oogt als een fort. Aan
bakboord de masten van de haven van
Wolphaartsdijk. Op de voorgrond een
wakeboarder, zich uitlevend in het met
gele palen gemarkeerde snelvaarge-
bied. Surfers nabij de havenmond van
Kortgene. Pizza's, ook om mee te ne
men, belooft een bord op het grondge
bied van camping De Paardenkreek.
De laatste meters van de Scaldis rich
ting voormalige landbouwhaven wor
den volgemaakt in de wereld van de re
creant en toerist.
De Scaldis vertrekt woensdag 5 juli
vanuit Kortgene, voor een rondje Veer
se Meer. De tocht eindigt in Kamper
land.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Bedrijven
moeten steeds vindingrijker
worden om subsidie te krijgen
voor ideeën om het milieu te
sparen. Niet omdat de voor
waarden zijn aangescherpt,
maar omdat al zo veel onderne
mers hen voor zijn gegaan. Iets
dat al door anderen is gedaan,
wordt door de provincie Zee
land niet meer gehonoreerd met
een bijdrage.
„Het wordt erg lastig nog met
iets te komen dat echt vernieu
wend is", beaamt S. Bleyerveld
van de directie ruimte, milieu en
water van de provincie Zeeland.
„We gaan natuurlijk geen pro
jecten subsidiëren die tegen
woordig door elk normaal be
drijf al worden uitgevoerd. Er
rijden bijvoorbeeld al veel
spuitmachines rond die minder
bestrijdingsmiddelen op de
sloot lozen."
Een boer die zo'n apparaat wil
aanschaffen, krijgt geen subsi
die, legt Bleyerveld uit. „Die
krijgt hij wel als hij een be
staand apparaat zo aanpast of
gebruikt dat het eigenlijk weer
een nieuw apparaat wordt.
Want dan ben je echt innovatief
bezig."
Een voorbeeld is het plan van
een fruitteler om regenwater
dat op een bedrijventerrein valt
op te vangen, naar zijn bedrijf te
leiden en te gebruiken voor irri
gatie. „Het hergebruik van re
genwater is niet nieuw, de toe
passing en de koppeling van een
bedrijventerrein en een fruitbe-
drijf weer wel", verklaart Bley
erveld.
Bedrijven die toch nog vernieu
wende ideeën hebben, kunnen
alsnog subsidie aanvragen. In
het Milieufonds van de provin
cie zit jaarlijks ongeveer
450.000 gulden. Dit jaar zijn in
middels 36 van de 51 ingediende
aanvragen gehonoreerd. In to
taal werden die projecten met
358.000 gulden ondersteund.
Bedrijven kunnen tot 1 septem
ber voorstellen indienen.
Uit een industriestad kwa
men ze, die Brabantse fami
lie. Dus de zee zagen ze niet
zo vaak.
Kleine Robbie (2 jaar) was
zelfs voor het eerst aan de
Zeeuwse kust. Moeder wees
de peuter op het zo overvloe
dig aanwezige natuur
schoon: het zinderende zand,
de krijsende meeuwen en de
aanrollende golven van die
enorme zilte waterplas.
De blaag plofte op zijn zit-
vlakje, keek alles eens goed
aan en vatte zijn indrukken
als volgt samen: „Bah, stink
haring."
