Zondag is verdrongen als rustdag
Ook burgemeester heeft baas
PZC
5
Unhcr-baas niet blij met vreemdelingenwet
Het vervolg
Europarlementariërs
vrezen chaos door
vorming kopgroepen
feiten en meningen
RPF-fractievoorzitter Van Dijke bindt strijd aan met hectiek
5 juli 1950
woensdag 5 juli 2000
door Hans van Soest
Het is tijd de trend te keren,
vindt RPF-fractievoorzit
ter Leen van Dijke. „Meer en
meer wordt van werknemers
verlangd dat zij flexibel zijn en
daarom op de onmogelijkste
tijdstippen beschikbaar zijn
voor het werk."
De ChristenUnie (het samen
werkingsverband van RPF en
GPV) en PvdA stellen in een ini
tiatiefwetsvoorstel dat werken
op die onmogelijkste tijden aan
de kaak. Kern van het voorstel is
dat iedere werknemer het recht
moet krijgen te weigeren op
zondag te werken.
- In de arbeidstijdenwet staat de
zondag nu al genoemd als rust
dag. Waarom dan dit wetsvoor
stel?
Van Dijke: „De arbeidstijden
wet is onduidelijk. Werken op
zondag mag in principe niet,
tenzij het in het aard van het
werk ligt, zoals bij de politie of
in het ziekenhuis. Ook mag het
als de werkgever overeenstem
ming bereikt met de onderne
mingsraad. Maar in de praktijk
wordt de wet steeds ruimer uit
gelegd. De zondag als collectie
ve rustdag wordt steeds verder
verdrongenHet is meer en meer
een gewone werkdag geworden.
De individuele werknemers
worden monddood gemaakt,
omdat er nu eenmaal afspraken
zijn met de ondernemingsraad.
Zij mogen daar niet langer de
dupe van worden."
- Is een vaste collectieve rustdag
nog van deze tijd?
„Ik ga niet mee met de trend van
de vierentwintig-uursecono
mie, ik keer me ertegen. Door de
sociaal-economische
ontwikkelingen komt de mens
steeds meer onder druk te staan.
Het is de taak van de politiek
dergelijke ongewenste ontwik
kelingen tegen te gaan. Ik hecht
zeer aan de zondag als collectie
ve rustdag. .Naast de religieuze
reden die ik daarvoor heb, vind
ik dat ook uit sociaal oogpunt
van belang. Mensen moeten el
kaar op een vaste tijd kunnen
ontmoeten, zonder steeds de
agenda's naast elkaar te moeten
leggen. De zondag moet in deze
steeds hectischer wordende
samenleving behouden blij
ven."
- Waarin verschilt het wetsvoor
stel met de huidige arbeidstij
denwet?
„Als het aan ons ligt, kan een
werknemer altijd weigeren op
zondag te werken, los van de af
spraken in een CAO of met de
ondernemingsraad. De werkge
ver heeft dit dan maar te accep
teren. Hij mag de motieven die
een werknemer voor zijn weige
ring geeft, niet wegen. Daarin
verschillen de PvdA en de
ChristenUnie van mening met
D66, dat twee maanden terug
ook een wetsvoorstel heeft inge
diend. Daarin stond dat een
werknemer alleen om religieuze
redenen mag- weigeren. Maar
een werknemer moet ook de
vrijheid hebben om bijvoor
beeld op zondag iets leuks te
kunnen doen met zijn gezin of
op familiebezoek te gaan.
Natuurlijk blijft er een uitzon
dering voor bedrijven die onmo-
geli j k zondag dicht kunnenEen
boerenknecht kan op zondag
wel vrij willen, maar de koeien
moeten toch gemolken worden.
Het is echter wat anders als een
transporteur zijn chauffeurs
ook op zondag wil laten rijden,
omdat er zo meer ritten in de
week kunnen worden afge
werkt. Dat is een bedrijf secono-
misch motief, waartegen de
werknemer een lange neus moet
kunnen trekken."
- En wat als een winkel of een
restaurant geen personeel meer
kan krijgen voor de zondag en
over de kop dreigt te gaan?
„Als een werknemer weigert op
zondag te werken en het bedrijf
dreigt daardoor failliet te gaan,
zal hij zich echt wel eens achter
de oren krabben. Iedere werk
nemer is voor argumenten vat
baar als er eens moet worden
overgewerkt. De werknemer
heeft er tenslotte ook belang bij
dat zijn bedrijf blijft bestaan.
Maar het mag geen automatis
me worden dat de zondag een
gewone werkdag wordt. Ik hoop
dan ook dat dit wetsvoorstel
veel verandert. Als veel werkne
mers van dit nieuwe recht ge
bruik maken, zal de hectiek in
de samenleving afnemen." GPD
Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen, Sadako Ogata: „Europa mag geen fort worden.'
van onze redactie binnenland
De Hoge Commissaris voor
de Vluchtelingen, Sadako
Ogata, is zeer bezorgd over de
nieuwe vreemdelingenwet die
de Tweede Kamer vorige maand
heeft aangenomen. „Europa
mag geen fort worden", zei ze
gisteren in de marge van een
softwareconferentie in Amster
dam.
Nederland is altijd erg gastvrij
geweest voor vluchtelingen en
staat bovendien zeer positief te
genover de VN-vluchtelingen-
organisatie, aldus Ogata. „Ik
ben zeer bezorgd dat Europa de
deur dicht doet. We moeten wa
ken voor een gesloten Europa."
De Tweede-Kamercommissie
voor Justitie, met wie zij later op
de dag een gesprek had, kreeg
overigens geen kritiek te horen
op de nieuwe vreemdelingen
wet. Zij toonde zich alleen onge
rust over de mogelijkheid dat
een Europees asielbeleid op de
ondergrens gaat zitten van lan
den die het minst voor een ruim
hartig asielbeleid voelen.
Ogata maakte voorts duidelijk
er weinig voor te voelen haar or
ganisatie om te vormen tot een
vooruitgeschoven asielpost
voor Europa.
Plicht
Zij had begrip voor de wens van
een meerderheid van de Kamer
meer vluchtelingen in de regio
op te vangen. Maar de VN-orga-
nisatie is vooral gericht op hu
manitaire opvang en leent zich
niet voor een agentschap dat
politieke van economische
vluchtelingen moet scheiden.
Een versterkte opvangcapaci
teit in de regio mag de Europese
landen volgens haar niet ont
foto Geert vanden Wijngaert/EPA
heffen van de plicht een eigen
asielbeleid te voeren.
Het bezoek van Ogata aan Ne
derland is waarschijnlijk haar
laatste. Begin volgend jaar
houdt zij er mee op. Als waarde
ring voor haar inzet kreeg zij
gisteravond een afscheidsdiner
aangeboden door koningin Bea
trix.
Ook sprak zij met minister
Herfkens (Ontwikkelingssa
menwerking) en de bewindslie
den van Justitie, Korthals en
Cohen. Vanochtend sluit zij
haar bezoek af met een gesprek
met premier Kok. ANP
Twaalf dagen nadat een meerderheid van del!
delburgse gemeenteraad een als staalhard ei
ren motie van wantrouwen tegen burgemee:
Spar van der Hoek aannam, is enige tékening in heti
volg en de gevolgen gekomen. De commissaris vat
koningin in Zeeland heeft advies uitgebracht aai
Kroon. Hangende een ontslagbeschikking door de
nister van Binnenlandse Zaken heeft de commissi
met spoed een sterk met Middelburg verbonden wa
nemer benoemd. Spar is vanaf gisteren voor onbepj
de tijd met verlof en wordt geacht die tijd (bepaald
benutten voor het bereiken van een financiële regelj
Abdijkringen hebben hem in een ijverige bui gerai
'een advocaat te raadplegen'. De gemeente Middelb
heeft zich, zonder nadere aanmoediging, eveneens
een rechtsgeleerd adviseur gewend en de post Resei
nader onderzocht. Aan het einde van de lange, druk
sproken en veelkleurige regenboog wordt binnenl
een pot met glimmende dukaten geplaatst. De vindt
bekend, de juiste inhoud niet.
In deze procesgang is voorbijgegaan aan het ernsi
verlangen van de raad om Spar met onmiddellijke
gang te schorsen. De burgemeester wacht de meer
bruikelijke weg van ontslag op termijn. Het is imn
niet aannemelijk te maken, dat de diensttijd van
waarnemer meteen als 'afkoelingsperiode' zal gele
De verhoudingen zijn dermate verstoord en het klim
is zodanig onwerkbaar geworden, dat van een fris
koelde doorstart geen sprake zal kunnen zijn.
De benoeming van D.C.B. Burgers tot interim-bui
meester zal. ook voor veel naastbetrokkenen, als
verrassing zijn gekomen. De gedachten gingen voor
ze WD-post uit naar een WD-kandidaat, waarbij:
enige hardnekkigheid de naam David Luteijn werd
noemd. In alle rust slaagde deze er in de Zuid-Holla
se bestuurscrisis, die een oorsprongvond in de Cetc
affaire, op een beheersbaar niveau te krijgen. In
Haagse provinciehuis werd aldus het begin van r
maal te achten werkverhoudingen gevonden. De re
nering was en is, dat in Middelburg dringend beha
bestaat aan een soortgelijke oplossing. Deze taakii
neergelegd bij Don Burgers (CDA) die het voon
heeft, dat hij kan bogen op mime bestuurservaring
burgemeester in de fusiegemeenten Rosmalen en
Hertogenbosch. Er zijn meer voordelen te benoen
Burgers was eerder belast met het waarnemerschaj
Almelo en Middelburg. Hij is na zijn, uitgesteld, veri
uit de Zeeuwse hoofdstad niet van Middelburg
vreemd geraakt. De neiging bestaat nu om juist in
gebleven betrokkenheid het nadeel van een gebrek
afstand te zien. Deze binding kan, met evenveel re
als een voordeel worden beschouwd. Feit is, dat ii
korte periode-Burgers krachtige impulsen aan de c
wikkeling van Middelburg en een versteviging vai
stedenband met Vlissingen zijn gegeven. Middelb
wacht een voortvarende bekende, die in het korte
stek van slechts enkele maanden het pad naar bel
tijden begaanbaar moet maken. Een begin is er.
Commissaris Van Gelder (m) moet de hoeder zijn over de burgemeesters in Zeeland. foto Ruben Oreel
Commissaris van de koningin
W. T. van Gelder heeft gister
avond een onderhoud gehad
met de fractievoorzitters en de
vier wethouders van de gemeen
te Middelburg over de opvol
ging van Spar van der Hoek.
Daarmee doet de commissaris
wat hij behoort te doen: hoeder
zijn over de burgervaders in zijn
provincie.
door Bert van Nieuwenhuizen
De perikelen rond de burge
meester van Middelburg,
Spar van der Hoek, zetten de
schijnwerper op een probleem
dat veel burgervaders zelf liever
onderbelicht laten. De vraag:
wie is de baas van de burge
meester? Wie controleert zijn of
haar functioneren, wie houdt er
een oogje op de verhoudingen in
het gemeentehuis, wie trekt de
drager van de ambtsketen af en
toe eens aan zijn of haar jasje?
Burgemeesters zélf (ook de jon
gere en ook de 'linkse') ver
schuilen zich wat de gezagsver
houdingen betreft graag achter
hun benoeming door de Kroon.
Officieel worden burgemeesters
in dit land nog altijd benoemd
door de koningin.
De weg tot het verkrijgen van de
ambtsketen begint weliswaar
bij het partijlidmaatschap-
boekje en de lobbyist van de
partij die bekijkt welke posten
er vrij zijn. En die weg vervolgt
dan via de burgemeester van de
eigen woonplaats (die advies
moet uitbrengen), de commissa
ris van de koningin (die de eerste
keuze maakt) en de minister van
Binnenlandse Zaken (die feite
lijk benoemt).
Maar de finale handtekening
wordt gezet door de koningin.
Die benoemingsbrief, met vor
stelijke signatuur, krijgt de bur
gemeester thuis. Niet zelden
ontlenen burgemeesters hier -
ook anno 2000 - nog een soort
vorstelijke status aan.
Commissaris
Niets is minder waar natuurlijk.
Het feitelijke toezicht op het
functioneren van een burge
meester behoort tot het taken
pakket van de commissaris van
de koningin. Hij is de autoriteit
die op gezag van de minister van
Binnenlandse Zaken toezicht
dient te houden op de burge
meesters in zijn provincie. Dat
klinkt streng, maar het is er niet
minder waar om.
Het is de taak van de commissa
ris van de koningin om affaires
zoals die rond Spar van der
Hoek in Middelburg te voorko
men. De commissaris in Zee
land, W. T. van Gelder, is hierin
niet geslaagd, integendeel. De
pub! iciteit rond de eerste burger
van Middelburg duurt al tijden:
van de onbenullige, eigenhan
dig toegevoegde 'h' in zijn fami
lienaam via declaratieaffaires
tot hooglopende ruzie met zijn
wethouders.
Commissaris Van Gelder had
deze toestanden,moeten voor
zien en vervolgens moeten voor
komen. Dat hij daarin niet
geslaagd is, valt hem aan te re
kenen. Maar écht verwijtbaar is
het feit dat de Zeeuwse commis
saris blijkbaar helemaal niet se
rieus geprobeerd heeft de bin
nenbrand in het Middelburgse
raadhuis te blussen.
Van Gelder heeft zich tijdens het
hele proces van afbladdering
van Spar van der Hoek beperkt
tot zalvende woorden. „Het zou
allemaal wel meevallen en men
moest nog maar eens met elkaar
om de tafel gaan zitten." Zelfs
toen de Middelburgse wethou
ders al en bloc hadden laten we
ten niet meer met de burgemees
ter te willen samenwerken en er
al een motie van wantrouwen op
tafel lag, wist de commissaris
niet meer te zeggen dan 'laten
we nog eens bemiddelen'.
Controle
Commissarissen van de konin
gin moeten burgemeesters
scherper in de gaten houden. Ie
der mens, op welke functie dan
ook, heeft een zekere mate van
controle nodig. Die controle
hoeft zeker niet negatief te wor
den opgevat Controle kan
behalve corrigerend ook stimu
lerend en enthousiasmerend
werken, kan een creatieve im
puls geven. Commissarissen van
de koningin moeten burgemees
ters ook intensiever in hun loop
baan begeleiden. Moeten in de
gaten houden of een burgemees
ter niet te lang op een stoel in één
gemeente zit of een burgemees
ter niet aan iets anders toe is.
Dat 'iets anders' hoeft niet on
der alle omstandigheden een
volgende, grotere gemeente te
zijn. Want: net als in andere be
roepen kan bij een burgemees
ter natuurlijk best eens gecon
cludeerd worden dat hij of zij
eigenlijk niet zo voor dat vak ge
schikt is. Dat het beter zou zijn
dit ambt te verlaten en om te
zien naar iets dat beter bij aard
en kundigheden van de persoon
past.
Een activering van deze taak
van de commissarissen van de
koningin is gewenst. Om toe
standen als rond Spar van der
Hoek te voorkomen. En om het
burgemeesterschap van zijn nog
altijd een beetje mythische
waas van 'vorstelijke benoe
ming' te ontdoen.
Ook het burgemeesterschap is
een baan waaraan eisen mogen
en moeten worden gesteldEn of
een burgemeester ook gaande
weg de rit nog steeds op een
redelijke manier aan die eisen
voldoet moet met regelmaat ge
toetst worden. Door de commis
saris van de koningin. GPD
Houten rijtuigen
De Nederlandse Spoorwegen
gaan zo spoedig mogelijk vier
honderd rijtuigen met stalen
platen bekleden. De reden
daarvoor is dat het al twee keer
is gebeurd dat door vonkvor-
ming tijdens het remmen, een
van de tweehonderd houten
treinwagenbakken die dage
lijks door het land rijden in
brand is gevlogen.
Vurige bol
De bewoners van het plaatsje
Fivès-Lille bij Rijssel hebben
dinsdagnacht de schrik van
hun leven gehad. Zij werden
opgeschrikt door een donde
rende klap, die de huizen deed
schudden op hun grondvesten.
Toen zij in paniek naar buiten
renden, zagen zij een grote
rige bol door de straat t»'
gen. De bol ging zelfs era
huizen binnen, maar raa
gelukkig niemand. Wel ws
den enkele mensen doon
luchtdruk in de lucht gesn
ten.
Provinciale wet
De Provincie Zeeland he
gisteren het honderdjarig 1
staan van de Provinciale.!?
herdacht. De net geïnstallei
de leden van de Provinci:
Staten luisterden in de Cc
eert- en Gehoorzaal in Midd
burg aandachtig naar de re
van koningin Juliana op dei
dio ter herdenking van 1
honderdjarig bestaan van
Provinciale Wet.
Uitgever:
J C Boersema
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D Bosschee (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118)484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113)273000
Fax. (0113)273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel (0115)686000
Fax. (0115)686009
Hulst: s Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel (0114)373839
Fax (0114)373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17 00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10 30 uur
Internet (http://www.pzc.nl):
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
redactie: redactie@pzc.nl
exploitatie: internet@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 13 30 uur
op de kantoren door de klacht in t
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20 30
tot 22 00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22,00 uur.
Tel (0118)484000
Fax(0118)470100.
Abonnementsprijzen
bij automatische incasso*
(tussen haakjes prijs met acceptgiro
per maand 36,70 (nvt)
perkwartaal 100,00 101.65)
per jaar. ƒ380,00 (ƒ381.65)
Voor toezending per post geldt
een toeslag
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers:
maandag t/m vrijdag: 1,85 per stul
zaterdag, 2,75 per stuk
Alle bedragen zijn inclusief 6% BT1/V
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70 65 597
Postbank 35 93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantoorure
worden opgevraagd
bij de advertentieorderafdeling
Tel 0118-484321
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV
door Mare Peeperkorn
De vorming van clubjes lan
den in de Europese Unie die
op de rest vooruit gaan lopen,
moet aan strikte voorwaarden
worden verbonden.
Het Europees parlement vreest
anders een opdeling van de Unie
in A- en B-leden. „Daar krijgen
we alleen maar gelazer mee",
meent PvdA-Europarlementa-
riër Max van den Berg.
De parlementariërs reageerden
gisteren op de plannen van het
Franse EU-voorzitterschap
voor de komende zes maanden.
Parijs staat voor de zware taak
de Unie bestuurlijk klaar te sto
men voor de uitbreiding met
twaalf of dertien nieuwe lidsta
ten. De vrees bestaat dat een EU
van bijna dertig landen nauwe
lijks meer tot besluiten en sa
menwerking komt. De vorming
van een kopgroep omzeilt het
probleem dat het traagste land
steeds het tempo bepaalt.
De Franse president Chirac is
gewonnen voor een dergelijke
pioniersgedachte, maar vindt
dat Frankrijk en Duitsland al
tijd tot de koplopers moeten be
horen. Een eigen staf die los
staat van de EU, dient de voor
hoede te ondersteunen. De EU-
regeringsleiders gingen vorige
maand minder ver en legden
slechts vast dat de 'versterkte
samenwerking', zoals de kop
groepen in jargon heten, onder
deel kan zijn van het nieuwe Eu
ropese Verdrag.
„Wat Chirac wil is helemaal de
verkeerde weg", vindt WD-eu-
rodelegatieleider Wiebenga. Hij
waarschuwt voor een 'ongecon
troleerd geheel' als kopgroepen
en hun secretariaat hun gang
gaan. Wiebenga: „Chirac ont
mantelt de Europese institu
ties." Zijn D66-collega Van der
Laan wijst op het risico 'dat be
sluiten straks weer in achterka
mertjes tot stand komen'. Vol
gens Chirac is deze vrees totaal
ongegrond. „De tijd is vervlogen
dat besluiten in torentjes of ka
mers van ministers tot stand ko
men", verzekerde de Franse
president.
Noodzaak
De N ederlandse Europarlemen
tariërs onderkennen de nood
zaak dat sommige landen inni
ger gaan samenwerken. „Het is
simpelweg noodzakelijk om
geen stilstand te krijgen", stelt
Van den Berg. Zaken die mo
menteel muurvast zitten (ener
gieheffing, minimum winstbe
lasting) omdat enkele landen
dwars liggenkomen het eerst in
aanmerking voor een akkoord
in kleine kring. Voorwaarde is
wel dat iedereen op den duur
mee moet kunnen doen. „An
ders creëer je A- enB-leden in de
Unie. Dat vinden wij niet wen
selijk". aldus Lagendijk
(GroenLinks).
De Europarlementariës menen
dat de Europese Commissie -
het dagelijks bestuur van de EU
- desnoods een kopgroep moe
ten kunnen verbieden. Verder
benadrukken zij dat alle beslui
ten van de afzonderlijke club
jes, de goedkeuring dienen te
krijgen van het parlement. Het
zijn de regeringsleiders die uit
eindelijk in december de vorm
en voorwaarden van de kop
groepen bepalen als zij in Nice
het nieuwe Europese Verdrag
opstellen. GPD
Jacques Chirac: „Frankrijk en Duitsland altijd koplopers."
foto Michael Jung/EPA
