Meldpunt risicobedrijven nodig
Na de sluis komt een andere wereld
Oehoe blijft stoïcijns onder aandacht
Iedereen schimpt,
maar Ganseman
redt het vege lijf
Steunpunt Seksueel
Geweld maakt spotje
15
Milieudefensie wil in elke provincie registratieloket na ramp Enschede
ef>Ltröm<in
Ontzag voor
het water
WÊMÊmmm
Geen verhaal op
oud-secretaris
Provincie beloont alleen
vernieuwend milieu-idee
zeeuwse almanak
Zee
PZC
woensdag 5 juli 2000
loor Harmen van der Werf
)EN HAAG - In elke provincie
aoet een meldpunt komen waar
>ewoners meldingen kwijt kun-
len over gevaarlijke bedrijven,
hereniging Milieudefensie
findt dat nodig met het oog op
[e vuurwerkramp in Enschede.
Milieudefensie heeft anderhal-
re maand zelf een meldpunt ge-
raarlijke bedrijven openge-
teldna de ramp in Enschede op
.3 mei. De resultaten zijn dins-
lag in Den Haag gepresenteerd,
n totaal zijn er 224 meldingen
binnengekomen, waarvan twee
iit Zeeland. Die twee betreffen
len landbouwmachinebedrijf
n de dorpskern van Cadzand en
'en landbouwchemicaliënhan-
lel in Hulst. Bij de onderneming
n Cadzand is drie jaar geleden
brand geweest, waarbij toen
rrote hoeveelheden asbest zijn
Vrijgekomen, aldus de melder P.
fensma uit Cadzand.
Sen reactie van het Cadzandse
jedrijf, Trako Techniek BV,
uitbreekt in het dossier van Mi
lieudefensie. De landbouwche-
nicaliënhandel in Hulst, Wese-
nael BV, heeft laten weten dat
iet bedrijf aan alle veiligheids
voorschriften voldoet. Het heeft
ven goedgekeurd calamiteiten-
>lan, bedrijfsnoodplan en aan-
ralsplan. Er is permanente be
daking door de aanwezigheid
'an een dienstwoning. Het be-
Irijf meldt verder: „Wij kunnen
imet stelligheid verzekeren dat
veiligheid bij ons hoog in het
vaandel staat."
Voorrang
)e 224 landelijke meldingen
formen, volgens adjunct-direc-
eur W. Duijvendak van Vereni-
;ing Milieudefensie, 'slechts het
opje van de ijsberg'. Milieude-
ensie wil voor alles dat er meer
luidelijkheid over bedrijfsacti-
'iteiten in bewoonde gebieden
;omt en dat omwonenden met
nformatie en vragen bij een
Provinciaal meldpunt terecht
kunnen. Bedrijfsactiviteiten die
gevaarlijk zijn, en niet alleen
vuurwerkopslagplaatsen, zou
den met voorrang uit woonwij
ken moeten worden gesaneerd,
met overheidssteun.
Hoofdinspecteur milieuhygiëne
G. Wolters nam het dossier van
Milieudefensie officieel in ont
vangst. Hij onderschreef dat er
meer openbare informatie moet
komen over bedrijfsactivitei
ten. Hij maakte daarbij de kant
tekening dat dit in vergunnin
gen vaak al is te vinden. Dat
gaat Milieudefensie niet ver ge
noeg. De informatie moet in kla
re taal voorhanden zijn en niet
in technisch-ambtelijke formu
leringen.
door Nadia Berkelder
OOSTKAPELLE - Trots laat een Duits
jongetje de krassen op zijn arm zien die
een woestijnbuizerd daar zojuist heeft
achtergelaten. In het Zeeuws Biologisch
Museum zijn in juli en augustus weke
lijks roofvogelshows te zien. Het publiek
speelt daarbij een belangrijke rol.
Voordat de show begint, kunnen bezoe
kers de vogels van dichtbij bekijken. Val
ken, buizerds en uilen laten zich, zittend
op hun stekjes, geduldig bewonderen. De
valkeniers hebben naast de volwassen
vogels ook kuikens meegebracht, om ze
vast te laten wennen aan de drukte. In
een doos zitten drie pluizige jonge
sneeuwuilen te piepen om aandacht.
De demonstratie begint met een slecht
valk, de snelste vogel die de valkeniers
bij zich hebben. In duikvlucht haalt hij
tweehonderd kilometer per uur. Aan zijn
staart zit een zender bevestigd, zodat de
eigenaar hem terug kan vinden als de
valk de weg kwijtraakt.
Handschoen
Voor de demonstratie met de oehoe zijn
kinderen uit het publiek nodig. Ze krij
gen een grote leren handschoen aan en
mogen de vogel opvangen.
De oehoe is snel afgeleid; als er een trac
tor langskomt, draait ze haar kop en rea
geert niet meer op het signaal van de val
kenier. Na twee keer fluiten is ze weer bij
de les. Tij dens de show probeert de valke
nier het publiek iets bij te brengen over
de vogels. Hij waarschuwt mensen die
denken dat wilde vogels net zo makkelijk
te benaderen zijn als deze. ,,U moet nooit
een gewonde roofvogel oppakken. Als ze
pijn hebben, denken ze dat u die veroor
zaakt hebt en dan pikken ze. Deze vogels
zijn mensen gewend, die doen niets."
Om dat te demonstreren laat hij een
woestijnbuizerd plaatsnemen op het pet
je van een kind in het publiek. Als hij de
Kinderen nemen een oehoe op de arm tijdens de roofvogelshow.
vogel weer oppakt, houdt het dier het
petje 'stevig in zijn grote klauwen. Het
kind kan door zachtjes te trekken zijn
petje weer terug pakken.Voor de demon
stratie met de roodstaartbuizerd mogen
kinderen met een kunstprooi aan een
touwtje kijken wie er harder kan: zij te
voet, of de buizerd in de lucht. De vogel
foto Ruben Oreel
wint. Alle kinderen die meedoen aan de
demonstratie mogen na afloop een veer
van één van de vogels uitzoeken en krij
gen een hulp valkeniersdiploma.
Guus Schwencke
Een leven zonder varen kan politie
man te water Guus Schwencke (53)
uit Koudekerke zich niet voorstellen.
Schwencke is werkzaam op de unit
Noordzee. Daarnaast is hij projectlei
der van het VN-project Maritieme
vervuiling, dat alles in het werk stelt
om verontreiniging van de Noordzee
te voorkomen. In zijn vrije tijd vaart
R hij zo veel als mogelijk op zijn eigen
s zeilboot De Wolkentrapper.
Schwencke werkt al 23 jaar bij de wa-
terpolitie. Hij begon op het Veerse
meer waar hij zich aan passerende
zeilboten vergaapte. Vijftien jaar ge
leden kocht hij zijn eerste bootje. De
acht meter lange Wolkentrapper
heeft hij al tien jaar. Door weer en
wind vaart hij door de Zeeuwse stro-
men. „Als ik met windkracht 7 loei
hard door het water snijd, krijg ik een
l kick en zit ik te egotrippen."
I Schwencke's liefde voor het water
vertaalt zich in de ongrijpbaarheid,
enorme diepte en kracht van het wa
ter. „Water is nooit hetzelfde. Het
E verandertvan kleur, is woest of stil en
l alles daartussenin. Het laat niet met
zich sollen. Voor water moet je wel
f ontzag hebben."
Elk jaar onderneemt Schwencke sa
men met een collega de Zeeuwse
duotocht. Een hoogtepunt: „Het is
een soort survival of the fittest onder
zeilers. De tocht beslaat 250 mijl door
Zeeuwse en Zuid-Hollandse wate
ren, volgepropt met nautische pro
blemen. Je wordt droogvallende ha
ventjes ingestuurd en vaart over
onverlichte smalle wateren."
Een keer haalde Schwencke de twee
de plaats in de duotocht. Zijn grote
droom is ooit eerste te worden. „Het
is de ultieme uitdaging. Ik moet het
V gewoon een keer meemaken."
door Esme Soesman
Met een slakkegangetje van zo'n
vier kilometer per uur je dag be
ginnen. Zachtjes tuffend met de drie
entwintig meter lange tjalk Scaldis
over het kanaal tussen Goes en Wilhel-
minadorp.
De veelzijdigheid van het bedrijven
terrein aan Goese zijde - grote loodsen,
opgestapelde materialen en hé, een
achtertuintj e met wit ondergoed aan de
lijn - gaat over in de uniformiteit van de
Goese Meer-bouwsels ter hoogte van
Wilhelminadorp. Veel terrasdeuren,
nog meer houten terrassets en kleurrijk
kunststof kinderspeelgoed in minder in
het oog springende hoeken van tuinen.
Het einddoel is Kortgene en gezeild
gaat er - hoe dan ook - worden. Er
waait, volgens de voorspellingen weet
schipper Tako van Dipte, een noord
westenwindje van hooguit kracht drie.
Er is nog een lange weg te gaan.
Wakker worden lukt prima in de sluis
van het Goese Sas, de dubbele deur die
varende reizigers toegang verschaft tot
de Oosterschelde. Het tempo van door
vaart ligt daar hoog, zeker wanneer je
het vergelij kt met de later nog te nemen
Katse sluis. Het stressniveau aanmer
kelijk lager. Maar de bedrijvigheid in
dat kleine stukje voor landrotten on
zichtbare niemandsland blijft de moei
te van het kijken waard. Opmerkelijk
genoeg zijn het steeds de vrouwen op de
in de sluis afgemeerde jachten die acro
batische toeren verrichten met touwen
op de voorplecht. Ter compensatie van
de gebrekkige stuurmanskunsten van
hun echtgenoten én van het in rap tem
po dalende water zijn zij bijna twintig
minuten lang driftig met tuig en bol
ders in de weer.
Heiig
Het is heiig en dat maakt dat oneindige
vergezichten, eenmaal beland op de
Oosterschelde, uitblijven. De schipper
laat het Veerse Meer nog even links lig
gen en zet koers richting Zeelandbrug.
Die brug is echter pas laat - en dan
slechts vaag - zichtbaar. Zierikzee, aan
de overzijde van de brug gelegen, is een
weetje. Bevestigd krijgen we het be
staan van deze stad niet. Aan bak
boordzijde zijn, als silhouet, wel de
kranen van Kats zichtbaar.
Het groot zeil en de fok gaan op. De
kluiver blijft in ruste, in afwachting
van een wat manhaftiger bemanning.
Maar dat maakt niet uitBijna onmerk
baar beweegt de Scaldis aan de wind
voort, uitsluitend vriendelijk klossend
water als geluid producerend. In de na
bijheid wordt, valt lui vanaf de tjalk te
constateren, druk gewerkt. Zwaar
zwoegende mosselkotters varen af en
aan. De knalrode YE19 stampt voorbij,
De Scaldis in de sluis bij de Zandkreekdam.
terwijl de zon sterker lijkt door te bre
ken. De BRU27, de BRU9 en de ZZ3:
het mosselseizoen komt er overduide
lijk aan.
Van afstand lijkt er op de Zeelandbrug
nauwelijks iets gaande. Maar ook daar
is het arbeid wat de klok slaat. Contou
ren van vrachtwagens en kraantjes zijn
vaag te onderscheiden, evenals het
langzaam rijdende verkeer. Tegen de
tijd dat er koers wordt gezet richting de
sluis van Kats lijkt het zicht wat beter
te worden. Bij het passeren van de Mos-
selplaatboei, over tweeën, zijn niet al
leen meer de Katse kranen, nu aan
stuurboord, zichtbaar. Aan bakboord
doemt in de verte, deels door bomen
aan het oog onttrokken, de Goese tele
visietoren op. Het wordt drukker.
Jachtjes, getooid met vlaggen uit ver
schillende landen, sluiten de bijna een
eeuw oude tjalk van alle kanten in.
Zandkreekdam
Maar het is niets vergeleken bij het
beeld dat in de verte opduikt; het druk
ke verkeer dat over de Zandkreekdam
raast. Deze dam betekende in mei 1960
het einde van het isolement van Noord-
Beveland. Veertig jaar later een vol
strekt onvoorstelbare sprong terug in
de tijd. De plaats waar onlangs nog al
ternatieve routes zijn aangelegd voor
lijnbussen en zwaar landbouwverkeer,
is doordrenkt van het woordje haast.
Lichtbak
De vrouwen van de zeiljachten kunnen
hun mouwen opstropen. Voor zover de
stress nog niet heeft toegeslagen, met
wéér een sluis in het vooruitzicht, zorgt
de brugwachter daar wel voor. 'Brug
vlot passeren' waarschuwt een licht
bak al bij voorbaat. De eerste de beste
keer dat de brug geopend wordt, mogen
echter alleen de in de sluis gelegen
schepen eruit. „Attentie recreatie-
vaart", roept de brugwachter even la
ter. „Over enkele ogenblikken gaat de
brug open. Schepen moeten zover mo
gelijk naar voren komen."
Enkele jachtjes zetten zich meteen in
beweging. Bemanning van de wat min
der in deze contreien bekende schepen
kijkt twijfelachtig om zich heen. „Ik
herhaal nu voor de derde maal", pookt
de brugwachter het vuur verder opHet
is, hoewel nog altijd geen topdrukte,
een sfeer van totale opwinding als de
boten zich gehaast een weg banen en
door Mieke van der Jaqt
KAPELLE - De Kapelse wet
houder P. Ganseman (Gemeen
tebelang) heeft dinsdagavond
een crisis in de raad overleefd.
Aangeschoten, dat wel, maar hij
mag blijven zitten. De raad on
dersteunde een motie van af
keuring van de PvdA-fractie
niet, hoewel alle fracties, behal
ve Gemeentebelang, hem mis
leiding van de raad en arrogant,
eigengereid handelen verweten.
Ganseman is verantwoordelijk
voor een fiscale naheffing en een
boete, omdat een pc-privépro-
ject niet volgens de regels werd
afgehandeld.
In een rapport van de Belasting
dienst wordt duidelijk dat Gan
seman zich met opzet niet bij de
regels van de dienst wilde neer
leggen. Het rapport, de boete en
de naheffing kwamen in de raad
des te harder aanomdat in 19 9 8
het gevoel bestond dat het pc-
privéproject de raad door de
strot werd geduwd. De fracties
van WD, CDA, SGP en PvdA
gingen morrend akkoord, om
dat de wethouder had de com
puters al had besteld en on
danks het feit dat de raad even
tevoren 'met bloedend hart' een
belastingverhoging had door
gevoerd. De fracties twijfelden
aan de fiscale consequenties,
maar Ganseman verzekerde hen
dat die er niet waren.
CDA, WD en SGP lieten tot de
laatste termijn in de lucht han
gen of ze de motie van de PvdA
zouden steunen. Het was voor
zitter A. Verbree die Ganseman
redde. Op een Rondom-Ti en-
toon verklaarde de burgemees
ter dat er harde woorden over de
kwestie zijn gesproken in het
college, maar dat de wethouders
toch weer voldoende vertrou
wen in elkaar hadden om door te
gaan. Over de indruk van het
opzettelijk negeren van regels,
bij de belastingdienst, zei de
voorzitter dat het een telefoon-
gesprek betrof. „Dan mis je de
non-verbale communicatie en
dan kan een intentie weieens
onduidelijk zijn." Verbree deed
een beroep op de raad om Gan
seman de kans te geven zijn ge
zag te herwinnen.
De verontschuldigingen van de
wethouder zelf maakten aan
zienlijk minder indruk. Een
paar keer achter elkaar ver
klaarde hij hoezeer het hem
speet, dat het absoluut fout was
gelopen en dat dat nooit meer
mocht gebeuren.
Alleen de PvdA-fractie bleef bij
de motie. Volgens R. Lambeck is
het bij lange na niet de eerste
keer dat Ganseman misplaatste
arrogantie tentoon spreidt. De
andere fracties gaven hem het
voordeel van de twijfel, maar
lieten er geen onduidelijkheid
over bestaan: de raad zal als een
waakhond Ganseman in de ga
ten houden. De wethouder moet
een paar toontjes lager gaan
zingen, anders raakt ook bij de
andere fracties het geduld op.
KAPELLE - Het Kapelse colle
ge van B en W stopt alle acties
om een fiscale naheffing voor
een vaste onkostenvergoeding
op voormalig gemeentesecreta
ris J. de Pooter te verhalen.
Dit op aandringen van de met
name de SGP-fractie in de ge
meenteraad. Die fractie was,
met een meerderheid in de raad,
gebelgd over de manier waarop
de kwestie naar buiten is ge
bracht en vervolgens becom
mentarieerd door het college.
Overigens was het zonneklaar
dat de gemeente het juridisch
nooit voor elkaar zou krijgen
om het geld terug te vorderen.
De SGP kreeg wat zij beoogde:
publieke rehabilitatie van de
voormalige gemeentesecretaris.
door Roelf Reinders
MIDDELBURG - Twee Zeeuw
se hulpinstellingen gaan een te
levisiespotje maken om het
bestaan van het Steunpunt Re
lationeel en Seksueel Geweld
onder de aandacht te brengen.
Het Steunpunt, dat hulp biedt
na huiselijk geweld, bestaat
sinds april 1999, maar is tot een
paar weken geleden nog maar
zes keer gebeld. Volgens G. Wol
ters van de SOS Telefonische
Hulpdienst (THD) Zeeland, dat
het Steunpunt in samenwerking
met Slachtofferhulp Zeeland
runt, zijn al deze telefoontjes
het directe gevolg geweest van
publiciteit in de media.
Tot nu toe hebben de twee in
stellingen alleen affiches en
vouwfolders verspreid om het
steunpunt bekendheid te geven.
Televisiespotjes waren te duur.
Maar de THD en Slachtoffer
hulp vei*wachten dat het steun
punt meer mensen van dienst
kan zijn als het door spotjes on
der de Zeeuwen beter bekend
wordt. De spotjes duren vijftien
seconden en worden in septem
ber en november in totaal bijna
vierhonderd keer bij Omroep
Zeeland uitgezonden. De pro
vincie subsidieert het spotje met
tienduizend gulden.
foto's Dirk-Jan Gjeltema
tegen elkaar afmeren in opnieuw dat
stukje niemandsland.
De Oosterschelde gaat over in het Veer
se Meer en de sluisdeuren blijken een
compleet andere wereld te openbaren.
Weg zijn de mosselkotters met hun
stampende motoren, maar weg is ook
de openheid, de ruimte en de rust. Alsof
een heuse vijfbaansweg de route aan
geeft, bewegen op de motor voortge
dreven jachten zich in rap tempo zij-
aan-zij voort. Aan stuurboord cara
vans en bungalows, in alle soorten en
maten. De oever oogt als een fort. Aan
bakboord de masten van de haven van
Wolphaartsdijk. Op de voorgrond een
wakeboarder, zich uitlevend in het met
gele palen gemarkeerde snelvaarge-
bied. Surfers nabij de havenmond van
Kortgene. Pizza's, ook om mee te ne
men, belooft een bord op het grondge
bied van camping De Paardenkreek.
De laatste meters van de Scaldis rich
ting voormalige landbouwhaven wor
den volgemaakt in de wereld van de re
creant en toerist.
De Scaldis vertrekt woensdag 5 juli
vanuit Kortgene, voor een rondje Veer
se Meer. De tocht eindigt in Kamper
land.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Bedrijven
moeten steeds vindingrijker
worden om subsidie te krijgen
voor ideeën om het milieu te
sparen. Niet omdat de voor
waarden zijn aangescherpt,
maar omdat al zo veel onderne
mers hen voor zijn gegaan. Iets
dat al door anderen is gedaan,
wordt door de provincie Zee
land niet meer gehonoreerd met
een bijdrage.
„Het wordt erg lastig nog met
iets te komen dat echt vernieu
wend is", beaamt S. Bleyerveld
van de directie ruimte, milieu en
water van de provincie Zeeland.
„We gaan natuurlijk geen pro
jecten subsidiëren die tegen
woordig door elk normaal be
drijf al worden uitgevoerd. Er
rijden bijvoorbeeld al veel
spuitmachines rond die minder
bestrijdingsmiddelen op de
sloot lozen."
Een boer die zo'n apparaat wil
aanschaffen, krijgt geen subsi
die, legt Bleyerveld uit. „Die
krijgt hij wel als hij een be
staand apparaat zo aanpast of
gebruikt dat het eigenlijk weer
een nieuw apparaat wordt.
Want dan ben je echt innovatief
bezig."
Een voorbeeld is het plan van
een fruitteler om regenwater
dat op een bedrijventerrein valt
op te vangen, naar zijn bedrijf te
leiden en te gebruiken voor irri
gatie. „Het hergebruik van re
genwater is niet nieuw, de toe
passing en de koppeling van een
bedrijventerrein en een fruitbe-
drijf weer wel", verklaart Bley
erveld.
Bedrijven die toch nog vernieu
wende ideeën hebben, kunnen
alsnog subsidie aanvragen. In
het Milieufonds van de provin
cie zit jaarlijks ongeveer
450.000 gulden. Dit jaar zijn in
middels 36 van de 51 ingediende
aanvragen gehonoreerd. In to
taal werden die projecten met
358.000 gulden ondersteund.
Bedrijven kunnen tot 1 septem
ber voorstellen indienen.
Uit een industriestad kwa
men ze, die Brabantse fami
lie. Dus de zee zagen ze niet
zo vaak.
Kleine Robbie (2 jaar) was
zelfs voor het eerst aan de
Zeeuwse kust. Moeder wees
de peuter op het zo overvloe
dig aanwezige natuur
schoon: het zinderende zand,
de krijsende meeuwen en de
aanrollende golven van die
enorme zilte waterplas.
De blaag plofte op zijn zit-
vlakje, keek alles eens goed
aan en vatte zijn indrukken
als volgt samen: „Bah, stink
haring."
