Meer privacy in verpleeghuizen
Staalfabriek
in Zelzate
breidt fors uit
Handel ontduikt
officiële start
mosselseizoen
Weg naar tunnel tekent zich af
Kleine kassenlocaties
onbelicht gebleven
17
Ouderen krijgen allemaal een eigen kamer
Korting subsidie bedreigt
Zeeuws hersenletselteam
Spook
heet
bezoeker
welkom
Politie stuit op
hennepkwekerij
in Schoondijke
Burgemeester
Kapelle
keert terug
Portugees en
motoragent
zwaargewond
op autoweg A58
zeeuwse almanak
Tip
DONDERDAG A.S.
G0ESE
K00PJESMARKT
PZC
MIDDEN
zeeland
woensdag 28 juni 2000
BoorRoelf Reinders
MIDDELBURG - Ouderen in
verpleeghuizen van de Zeeuwse
Stichting voor Regionale Zorg
verlening (SVRZ) hebben over
een paar jaar allemaal een eigen
kamer. De grote afdelingen in de
tehuizen behoren dan tot het
verleden. De SVRZ wil af van
het 'ziekenhuismodel' en een
huiselijk omgeving voor de be
jaarden creëren.
Demente ouderen in de SVRZ-
huizen gaan met z'n zessen in
een apart huis met een tuin wo
nen. Iedereen krijgt z'n eigen
kamer.
Nu slapen ouderen in de tehui
zen nog met anderen op dezelfde
kamer en zitten ze met twaalf
tot vijftien andere ouderen op
een afdeling. „Vroeger wist je
als je naar een verpleeghuis
ging, dat je op een kamer met
vier anderen terecht kwam",
zegt M. Drost, voorzitter van de
SVRZ-directie. „Dat schrik
beeld is straks voorbij."
De ouderen draaien voor zover
dat kan mee in de huishouding.
Ze koken, wassen, maken
schoon en vouwen de was op.
„In de nieuwe kleinschalige
woonvormen doen we een be
roep op de mogelijkheden van
de ouderen zegt directeur voor
het SVRZ-Oosterscheldegebied
R. Heijboer.
Genoegen
doorRoelf Reinders
GOES - Het Hersenletselteam
Zeeland dreigt een groot deel
van de subsidie van het ministe
rie van Volksgezondheid, Wel
zijn en Sport (VWS) kwijt te ra
ken.
Dat zou het einde kunnen bete
kenen van het Zeeuwse team
deskundigen, dat slachtoffers
helpt die door een niet-aange-
boren hersenletsel in de proble-
jnen zijn gekomen.
Het ministerie overweegt de
huidige subsidieregeling voor
de zestien Nederlandse Hersen
letselteams te veranderen.
Dat zou voor Zeeland een ver
mindering van de subsidie van
tienduizend gulden tot dertig
duizend gulden inhouden. „Met
dat bedrag kunnen we 'niet
rondkomen", zegt coördinator
door Barend Pelgrim
ZELZATE - De Gentse staalfa
briek Sidmar, net over de grens
bij Sas van Gent, investeert de
komende jaren ruim anderhalf
miljard gulden in de uitbreiding
en modernisering van zijn in
stallaties en fabrieken. De ca
paciteit van de twee hoogovens
wordt vergroot naar 4,2 miljoen
ton staal per jaar en er komen
twee nieuwe verzinkingslijnen
voor de productie van gegalva
niseerd staal. De operatie levert
driehonderd nieuwe banen op.
Het bedrijf laat naast de twee
bestaande ovens twee nieuwe
Sidcometplants bouwen; deze
installaties maken het mogelijk
om staal te produceren voor een
geringere kostprijs. De totale
productie van staal komt daar
mee op zo'n 4,8 miljoen ton op
jaarbasis, maar kan door deze
extra capaciteit indien nodig in
de toekomst uitgroeien tot 6
miljoen ton. De definitieve be
slissing over de komst van de
Sidcomentplants volgt in het
najaar wanneer de benodigde
vergunningen binnen zijn. Sid
mar heeft bovendien vergevor
derde plannen voor de bouw van
een nieuwe fabriek voor op
maat gemaakte lasergelaste
staalplaten, bestemd voor de
autoindustrie.
Klapper
De investering bij de staalgi-
gant betekent in korte tijd een
tweede grote klapper voor de
haven van Gent. Vorige week
maakte Volvo Gent bekend dat
de productie van personenwa
gens wordt uitgebreid naar
325.000 stuks per jaar, een in
vestering van één miljard. Bij
die gelegenheid zei havensche-
Advertentie
lingskeukens verdwijnen, elk
huis krijgt een eigen keuken.
De SVRZ experimenteert bij
twee verpleeghuizen, Ter Valc-
ke in Goes en De Poort in Kou-
dekerke, met huizen voor steeds
zes demente ouderen. De resul
taten zijn erg goed, stelt Drost.
,Het is rustiger in de huizen dan
op de bestaande afdelingen. Dat
komt omdat er minder mensen
wonen. De ouderen leren elkaar
daarom ook beter kennen."
Volgens Drost zijn de gevolgen
van het wonen in de nieuwe hui
zen zo goed dat de bewoners
minder medicijnen gebruiken.
De experimenten tonen, zegt zij
„Tot nu toe werd in een ver
pleeghuis altijd alles voor je
gedaan. Maar de psychogeria
trische ouderen putten veel ge
noegen uit handelingen die ze
nog kunnen." De grote instel-
Marco Kooiman van het Her
senletselteam Zeeland, dat een
samenwerkingsverband van
Zeeuwse zorg- en welzijnsin-
stellingen is.
Voorzitter Eric Debbaut van dit
Samenwerkingsverband Niet-
aangeboren Hersenletsel hoopt
dat het ministerie van VWS ook
de oppervlakte van de zorgre
gio's in de nieuwe subsidieplan
nen opneemt. Dan zou Zeeland
op 39.000 gulden kunnen reke
nen.
Voldoende
„Dat is voldoende", aldus Deb
baut. „Over de plannen zijn we
nog stevig in gesprek. Eigenlijk
wil ook niemand dat de hersen
letselteams verdwijnen in de ge
bieden waar weinig mensen wo
nen."
pagina 21complexiteit eist
gespecialiseerde aanpak
pen D. Termont van Gent dat
Rijkswaterstaat haast moet ma
ken met de vervanging van de
basculebruggen bij de zeesluis
van Terneuzen.
Over het sluizencomplex zou
den minder kwetsbare rolbrug-
gen dienen te komen, waardoor
de capaciteit van de sluis toe
neemt van 310 naar 350 meter
kolklengte.
Met die ingreep zou niet alleen
Volvo gebaat zijn, maar ook
Sidmar. Het staalverwerkend
bedrijf geldt als de grootste
transporteur van goederen per
zeeschip via het kanaal van
Gent naar Terneuzen. Secreta
ris-generaal P. Verstraeten van
Sidmar onderschrijft de stelling
van Termont dat de huidige si
tuatie vraagt om ingrijpende
maatregelen. Op dit ogenblik
gebeurt de erts- en kolentrafiek
naar het staalconcern per zoge
naamde Panamax-schepen,
bulkcarriers met een capaciteit
van maximaal 85.000 ton. Een
capaciteitsvergroting van de
bestaande Terneuzense sluis
zou voorlopig soelaas kunnen
bieden, maar volgens Verstrae
ten begint de tijd de dringen
voor de aanleg van een tweede,
grotere zeesluis.
Erts
De uitbreiding van de ovenca
paciteit bij Sidmar naar een
j aarlijkse productie van zes mil
joen ton staal (nu nog 4,2), plus
de overige investeringen in
nieuwe installaties in Zelzate,
brengen een grotere behoefte
aan erts met zich mee en dus
meer transportbewegingen.
Sidmar wil voor het vervoer van
zijn erts overstappen op trans
port door Cape Size-schepen
met een laadvermogen van
150.000 ton. Verstraeten: „Dit
zou ruim tachtig miljoen per
jaar op onze vervoerskosten be
sparen."
Bij Sidmar in Zelzate werken nu
zesduizend mensen, onder wie
ongeveer honderd Zeeuwen. De
productievergroting bij het
staalconcern is goed voor drie
honderd nieuwe banen, maar de
grote winst schuilt volgens Ver
straeten niet in een toename van
het aantal arbeidskrachten als
wel in het veilig stellen van de
toekomst van Sidmar. Met de
geplande investeringen en de
vernieuwde en gemoderniseer
de opzet van de bedrijfsactivi
teiten kan het staalconcern
weer tientallen jaren vooruit.
door Wout Bareman
TERNEUZEN - Om de paar minuten razen grote
dumpers met zand over de noodbrug, die is aange
legd over de Herbert Dowweg in de Nieuw Neu-
zenpolder bij Terneuzen. In enkele maanden tijd
vervoeren ze ongeveer 300.000 kubieke meter
tunnelzand de polder in voor de aanleg van het
verkeersknooppunt tunnelweg-Dowweg. Het is
het eerste deel van de aansluiting van de Wester-
scheldetunnel op de N61, de weg tussen Hoek en
de brug bij Sluiskil.
De aanleg van de weg begon op 1 mei en voorziet
onder meer in de bouw van vier viaducten. Vanaf
de uitrit van de tunnel kruist het tracé de Dow
weg, die wordt opgehoogd en voorzien van een
half klaverblad. De volgende kruising is die met
de spoorlijn, die via een 120 meter lange hang-
trogbrug - de tweede in Nederland - over de tun
nelweg heen wordt gevoerd. Ook de Hoekseweg
wordt vervolgens gekruist door een viaduct en
door Esme Soesman
SINT-ANNALAND - Het
was Karei de Stoute die de
stichtingsakte van Sint-
Annaland in 1475 opstel
de. En het was Anna van
Bourgondië die daar het
initiatief voor nam. Zij
was het die samen met
haar tweede man het plan
bedacht om de slikken en
schorren van weleer, haar
nagelaten door haar eer
ste man, te bedijken. Dat
feit wordt dit jaar, 525
jaar later, met een uitge
breid feest herdacht.
Vier dagen lang, van
woensdag 5 juli tot en met
zaterdag 8 juli, gaan de in
woners van dit Thoolse
dorp terug in de tijd. Met
aangepaste kleding, ver
sierde straten en diverse
activiteiten. Met name het
heksenverleden lijkt bron
van inspiratie. Zoals nu,
een week voor aanvang
van de feestelijkheden, al
in de Huygensstraat is te
zien.
foto Willem Mieras
ook aan welke problemen het
personeel ontmoet. „Kleinscha
lig wonen betekent voor de me
dewerkers een nieuwe manier
van werken. Ze moeten meer
een huishouden nonnen, ze moe
ten opeens koken bijvoorbeeld.
Verder werken ze vaker alleen
terwijl ze nu op een afdeling met
collega's werken. Dat klinkt
misschien niet zo aantrekkelijk,
maar het werk wordt minder
anoniem en de betrokkenheid
met de ouderen groter."
Keukenblokje
Naast dementerenden is er nog
de groep ouderen die door hun
lichamelijke gebreken in een
verpleeghuis woont. Deze oude
ren gaan straks in groepjes van
acht wonen. „Ook zij krijgen
een eigen kamer, dus meer pri
vacy", zegt Heijboer. „Ze mogen
de inrichting van hun kamer
zelf bepalen en krijgen er een
keukenblokje bij." Elke groep
van acht krijgt een ontmoe
tingsruimte.
Volgens Drost bouwen andere
stichtingen voor ouderenhuizen
in Nederland ook kleinschalige
woningen met eigen kamers.
„Maar vergeleken met de rest
gaan wij wel heel hard zegt zij
„Dat komt omdat onze huizen
vrijwel allemaal oud en aan ver
vanging toe zijn. Daar hebben
we geluk mee. We kunnen daar
om in korte tijd voor onze hui
zen een grote slag slaan."
Verhuizen
De SVRZ-huizen waar nieuw
bouw komt zijn Ter Valcke in
Goes, Vliedberg in Koudekerke,
Ter Mantelinge in Domburg, Ter
Schorre in Terneuzen en De
Vurssche in Axel. De ouderen in
het af te breken verpleeghuis De
Poort in Koudekerke verhuizen
naar een verpleeghuis in Vlis-
singen van Stichting Werkt voor
Ouderen. De SVRZ-huizen 't
Gasthuis in Middelburg en Ten
Anker op Tholen zijn nog te
nieuw voor nieuwbouw.
tenslotte wordt ook de Binnendijk middenin de
polder met een viaduct over het tracé geleid.
De belangrijke aansluiting op de N61 moet het de
eerste jaren doen zonder ongelij kvloerse kruising.
Daarvoor had minister Netelenbos van Verkeer en
Waterstaat geen geld meer. Voorlopig wordt er een
rotonde aangelegd, die binnen tien jaar (dat is
contractueel vastgelegd) moet worden vervangen
door alweer een viaduct.
Zowel aan de noord- als aan de zuidzijde van de
Westerscheldetunnel wordt in totaal 15 kilometer
weg aangelegd. Tot nu toe zijn op Zuid-Beveland
122 percelen of delen ervan gekocht. Samen zijn
ze goed voor 122 hectare. In Zeeuws-Vlaanderen
zijn er 86 gekocht, goed voor bijna 180 hectare.
Aan beide zijden van de Westerschelde werd door
Rijkswaterstaat en de NV Westerscheldetunnel
onderhandeld met zo'n 70 grondeigenaren. Naar
verwachting wordt met de laatste twee grondbe
zitters in Zeeuws-Vlaanderen binnenkort alsnog
overeenstemming bereikt.
foto Aero Lin Photo
door Ben Jansen
MIDDELBURG - Bij het zoeken
naar vestigingsmogelijkheden
voor glastuinbouw in Zeeland
had ook gekeken moeten wor
den naar kleinere locaties. Die
zijn beter in het landschap in te
passen, spreiden de arbeids
voorziening, bieden meer kan
sen op benutting van restwarm
te en leveren meer draagvlak op
bij de bevolking.
De provinciale commissie mi
lieubeheer en waterhuishou
ding bespreekt vandaag
(woensdag) een in haar op
dracht geschreven notitie waar
in kritische kanttekeningen
worden geplaatst bij het milieu
effectrapport (mer) glastuin
bouw Zeeland.
Naar aanleiding van het mer
hebben Gedeputeerde Staten
voorlopig gekozen voor een 800
ha groot glastuinbouwgebied in
de Quarlespolder ten westen
van Nieuwdorp en Lewedorp op
Zuid-Beveland. In de notitie -
een voorlopig advies aan het da
gelijks provinciebestuur - staat
dat er voldoende argumenten
zijn voor glastuinbouw op klei
nere locaties.
Restwarmte
Een minder grootschalig kas
sencomplex zou in de kanaalzo
ne, waar kan worden geprofi
teerd van restwarmte van
bedrijven, op verschillende
plaatsen inpasbaar zijn. De
commissie milieubeheer en wa
terhuishouding wordt voorge
steld Gedeputeerde Staten te
vragen waarom ze uitgerekend
de keus hebben laten vallen op
een gebied waar de mogelijkhe
den voor het benutten van rest
warmte zeer beperkt en onzeker
zijn.
Een voorbehoud maakt de noti
tie ook over het feit dat het mer
onduidelijk is over de manier
waarop in het kassengebied met
energie wordt omgegaan. Daar
door ontbreekt een goed inzicht
in de hoeveelheden kooldioxyde
en stikstofoxiden die in de lucht
zullen komen.
De commissie zal zich ook uit
spreken over de suggestie te
pleiten voor een inrichtingsvisie
voor het kassengebied, waarin
in elk geval de meest milieu
vriendelijke oplossing opgeno
men moet worden. Daarbij gaat
het om de landschappelijke in
passing en om de voorzieningen
voor het leveren van warmte en
kooldioxyde.
Ook het bouwen onder hoog-
spanninglijnen dient een rol te
spelen.
Sas van Gent
Vorige week constateerden de
burgemeesters van Terneuzen
en Sas van Gent dat het dage
lijks provinciebestuur op onei
genlijke gronden voor groot
schalige glastuinbouw bij
Nieuwdorp op Zuid-Beveland
hebben gekozen.
KAPELLE - G. C. de
Groot hervat volgende
week zijn taken als burge
meester van Kapelle.
Vanwege gezondheids
problemen moest hij zijn
functie eind februari tij
delijk neerleggen. Burge
meester A. Verbree van
Reimerswaal trad de af
gelopen vier maanden op
als waarnemer. Volgens
gemeentesecretaris R. P.
van Wallenburg is De
Groot inmiddels voldoen
de hersteld om weer aan
het werk te gaan. De bur
gemeester gaat woensdag
5 juli aan de slag.
Verbree zit dinsdag 4 juli
voor de laatste keer de
raadsvergadering voor.
SCHOONDIJKE- De politie
heeft gistermorgen drie hen
nepkwekerijen in Schoondijke
opgerold.
In drie woningen en daarbij be
horende schuurtjes en in een
leegstaande caravan werden in
totaal 1759 hennepplanten ge
vonden. De planten en de appa
ratuur zijn in beslag genomen
en vernietigd. Ook bleek dat er
stroom was afgetapt. De ver
dachten zijn na verhoor met een
proces-verbaal naar huis ge
stuurd.
Eerder dit jaar werden in
Schoondijke ook al ruim 2000
hennepplanten en apparatuur
in beslag genomen.
KRUININGEN - Een 47-jarige
Portugees en een 45-jarige Goe-
se motoragent zijn bij twee on
gevallen op de autosnelweg A58
dinsdag ernstig gewond ge
raakt.
De Portugese bestuurder van
een bedrijfsbusje raakte dins
dag op de noordbaan van de A58
ter hoogte van Kruiningen ge
wond bij een ongeluk. Hij werd
met de traumahelicopter afge
voerd. De Portugees reed 's och
tends rond zeven uur met drie
inzittenden in westelijke rich
ting. Bij Kruiningen is wegens
wegwerkzaamheden de linker
rijstrook afgesloten.
Te laat merkte de man de waar
schuwingsborden op. Toen hij
probeerde alsnog naar rechts te
sturen, begon het busje te slin
geren. Vervolgens sloeg de wa
gen over de kop en werd de be
stuurder eruit geslingerd. De
man werd met een traumaheli
kopter naar het ziekenhuis ver
voerd.
Het busje kwam op de zuidbaan
terecht. Achter de vernielde wa
gen onstond in hoog tempo een
lange file. Naar aanleiding van
een kop-staartbotsing in die file
ter hoogte van Kapelle kwam
iets na achten de motoragent uit
Goes in actie.
Hij reed over de vluchtstrook,
waar werd hij geschept door een
35-jarige bestuurder uit de ge
meente Borsele. De man wilde
met zijn auto de dijk op om zo de
file te ontwijken. De agent werd
zwaargewond naar het zieken
huis gebracht.
door Rolf Bosboom
YERSEKE - Hoewel het mossel
seizoen woensdag 12 juli pas of
ficieel begint, worden de eerste
Zeeuwse mosselen al in België
gesignaleerd. Tot ergernis van
sommige handelaren in Yerseke.
„Het is heel vervelend, want de
grote bedrijven creëren juist be
wust een moment om het sei
zoen te beginnen", zegt P. Traas,
marketingmanager bij Roem
van Yerseke.
Volgens Traas zijn er 'twee k drie
bedrijven' in Yerseke die de da
tum van 12 juli bewust negeren.
Die zouden geen lid zijn van ver
eniging De Mosselhandel,
waarbinnen de datum is afge
sproken. „Deze mensen willen
niet meedoen en houden zich er
met opzet niet aan. Daarmee
verpesten ze het voor de hele
branche."
Traas heeft de indruk dat het om
zeer beperkte hoeveelheden
gaat. „Het is eigenlijk 'peanuts'
wat er gebeurt. Het gaat over
maximaal drie procent van de
capaciteit; 97 procent van de
branche houdt zich gelukkig
wel aan de afspraken."
J. Verwijs van Verwijs-Van der
Endt in Yerseke kent de verha
len maar ziet er geen problemen
in. „Het gaat om afspraken tus
sen de leden van de vereniging.
Wie geen lid is, is vrij om te gaan
en te staan waar hij wil. Je kunt
zo iemand niet in een bepaalde
positie dwingen. Zo werkt dat
gewoon niet."
B. Verwijs van mosselhandel
Krijn Verwijs is ervan overtuigd
dat het om 'minieme' hoeveel
heden gaat, die eigenlijk te ver
waarlozen zijn. „Er is nu meer
hangcultuur dan dat er echte
Zeeuwse mosselen worden ver
handeld. Maar als ik op dit mo
ment ergens Zeeuwse mosselen
wil eten, dan kan ik dat ook."
„We vinden het zeker niet fijn",
zegt secretaris H. J. van Gees-
bergen van de producentenor
ganisatie mossel. „We hebben
uiteraard liever dat iedereen
zich aan de datum houdt, maar
er zijn altijd kleine hoeveelhe
den die eerder op de markt wor
den gebracht." Hij heeft geen
signalen dat leden van de ver
eniging de afspraken niet nako
men.
Volgens Van Geesbergen is het
ook in het belang van de consu
ment dat het seizoen een duide
lijk begin (in juli) en einde (in
april) heeft. Weliswaar voldoen
de mosselen in de tussenliggen
de periode ook aan de gezond
heidseisen, maar het gaat de
producentenorganisatie vooral
om de kwaliteit. „Tijdens het
seizoen ben je er tenminste van
verzekerd dat je ook echt een
fatsoenlijke mossel op je bord
krijgt." De mosselsector is ove
rigens optimistisch over het ko
mende seizoen, na de tweede
monsterdag op de veiling in
Yerseke. De monsters die dins
dag uit de Waddenzee werden
aangevoerd beloven veel, met
vleesgewichten vanaf 24 en tot
zelfs 35 kilogram (aangevoerd
door de ZZ 9) per mosselton.
Waddenzee
Maandag, op de eerste dag, zat
het vleesgehalte veelal net bo
ven de twintig kilo. Toen ging
het nog om in Zeeland gekweek
te mosselen. „Die zijn altijd wat
lager van gewicht", aldus Van
Geesbergen. Gisteren werden
de eerste partijen uit de Wad
denzee gemeten en gewogen. De
resultaten stemmen de branche
tevreden. „Ze zitten op een heel
mooi gewicht. We kunnen vrij
dag de eerste veiling houden."
Het Bierblad had in het mei
nummer ten behoeve van de
café-uitbaters onder de le
zers een artikel afgedrukt on
der het motto 'houdt Oranje
binnen'.
bi de bijdrage waren, hoe toe
passelijk, elf tips verwerkt
om klanten in huis te halen
en ze daar ook zo lang moge
lijk te houden.
Eén van de tips is inmiddels
ijlings ingetrokken.
Dat was de suggestie om elk
Hollands doelpunt met een
pilsje van het huis te vieren.
29 JUNI
V.A. 8.00 UUR
op de Grote markt
