Zierikzee nieuwe kotter rijker
PZC
Levensverhaal van een koopman
Bureau geeft vorm aan musea
Vitrite en bonden
akkoord over sociaal
plan reorganisatie
Feest van
Wandtapijten Zeeuws Museum
tijdens verbouwing naar Rijswijk
herkenning in Galerie Esprit
zeeland
s 18
Nieuwe Roegiers Glas
staat op in Middelburg
kunst cultuur
Rozenfestival in
's-Gravenpolder
ondernemend zeeland
Bomfunk MC's
publiekstrekker
op Beachpop
Ultramodern mosselschip ZZ 9 gebouwd bij Maaskant Shipyards
woensdag 21 juni 2000
door Claudia Sondervan
MIDDELBURG - Roegiers
Glas te Middelburg is niet
meer, leve Roegiers Glas te
Middelburg. Dat is in het kort
de situatie rond de glashandel
aan de Walensingel.
De onderneming met die naam
die G. Wisse vijf jaar geleden
overnam van de familie Roe
giers is opgeheven. De 26 per
soneelsleden hebben collectief
ontslag aangevraagd en ver
volgens collectief dienst geno
men bij het nieuwe glasbedrijf
dat de Middelburgse zaken
man en eigenaar van de be
drijfsgebouwen aan de Walen-
singel, Bram Jakobsen, heeft
opgericht. Onder de naam Roe
giers Glas.
„Dat is zo'n goede naam. Dat is
de laatste jaren weer gebleken.
Denken mensen aan glas, dan
komt de naam Roegiers bo
ven", stelt hij. Die reputatie
stamt uit de tijd dat Roegiers
een familiebedrijf was dat zich
sinds 1957 onder leiding van
R. C. B. Roegiers in glas specia
liseerde.
„Het bedrijf heeft een ruime
omzet met een groeicijfer van
zeventien procent per jaar en
fantastische mensen. We heb
ben veel te veel werk. Als er
vandaag vijf mensen op de
stoep staan, zijn ze aangeno
men," stelt Jakobsen. Hij voor
ziet de komende tijd een uit
breiding met 'minstens tien
mensen'. „Met dit nieuwe be
drijf willen we met name de
particuliere markt terugwin
nen. De aandacht daarvoor
was de laatste jaren minder. De
Walensingel moet weer een be-
zoeklocatie worden."
De rubriek Ondernemend
Zeeland staat onder redactie
van Claudia Sondervan.
Vragen, tips en mededelin
gen kunnen schriftelijk wor
den aangeboden aan de re
dactie van de PZC, postbus
18, 4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - De directie
van lampvoetenfabriek Vitrite
in Middelburg heeft dinsdag
met de vakbonden een akkoord
bereikt over een sociaal plan.
Door een reorganisatie verdwij
nen de komende drie jaar ne
gentig arbeidsplaatsen. De
bonden leggen het principe-ak
koord volgende week maandag
vooraan hun leden.
De onderhandelingen spitsten
zich toe op de positie van de
twintig medewerkers van de
sorteerafdeling, verklaarde
FNV-bestuurder J. Cuperus.
Hun werk vervalt op korte ter
mijn. Noch binnen Vitrite, noch
daarbuiten is vergelijkbaar
werk - het sorteren van lamp
voeten - voorhanden. Cuperus:
„Nu is afgesproken dat zij wor
den opgeleid voor ander werk.
Indien mogelijk bij Vitrite zelf,
anders daarbuiten."
Bijscholing
Cuperus verwacht dat van die
twintig mensen ongeveer de
helft bij het bedrijf kan blijven.
Voor de overige zeventig men
sen die hun baan kwijtraken,
geldt dat zij na om- of bijscho
ling allemaal binnen Vitrite een
nieuwe functie kunnen vinden,
zei de vakbondsman. „Het voor
deel bij deze reorganisatie is na
melijk dat die drie jaar duurt.
We kunnen door natuurlijk ver
loop zoals pensioen- en vut-re-
gelingen die zeventig plaatsen
opvangen."
Mensen die toch naar een ander
bedrijf moeten overstappen en
er in arbeidsvoorwaarden op
achteruit gaan, kunnen dat ge
compenseerd krijgen, voegde
Cuperus daaraan toe. „Daar is
een regeling voor. In individuele
gevallen kan misschien zelfs
nog wat extra's worden ge
daan."
Tevreden
Tot onrust onder het personeel
hebben de reorganisatieplan
nen daardoor nauwelijks geleid,
zei voorzitter N. Dellebeke van
de Ondernemingsraad. Over het
sociaal plan is hij tevreden. „De
details ken ik nog niet. Ik heb
wel als toehoorder bij de bespre
kingen mogen zitten, maar het
volledige plan krijgt de Onder
nemingsraad pas als de vak
bondsleden het hebben goedgt
keurd. Dan kunnen wij om
mening geven. Maar omdat
hoofddoelstelling is iedere*
via opleiding naar ander werk;
begeleiden, ziet het er goed uit
Volgens een woordvoerder vj
Philips, het moederbedrijf vj
Vitrite, is de begeleiding va
werk naar werk altijd het ui;
gangspunt bij reorganisaties!)
de Eindhovense multinationa:
Hoeveel het sociaal plan Philip
gaat kosten, wilde hij niet zeg
gen.
Vitrite gaat de productie va
lamp voeten - tien miljoen pe
dag - veranderen om de koste
te drukken. Dat is volgens dedj
rectie nodig om te kunnen blij
ven concurreren. Bovendien u;
Vitrite miljoenen investeren t
nieuwe glasovens. Bij het be
drij f werken nu nog 390 menser
's-GRAVENPOLDER - Erica!
Flora en Fauna houdt zaterdag
24 en zondag 25 juni een rozen
festival in de tuin in 's-Graven
polder. Juist in deze tijd van ht
jaar staat een groot deel vand1
2500 rozenstruiken in bloei
maar ook honderd meters bor
der en vijverpartijen zijn op hu
mooist.
Behalve wat de tuin te biede
heeft, vinden belangstellende
ook presentaties van verschil1
lende cultuur- en natuurveren:
gingen. Op zaterdag komt Or
Boerengoed met een presental;
van klederdrachten met volks
danspassen. Ook is de bras
band Con Affezzione uit Kwi
dendamme van de partij en h<
gezelschap Humoreske uit Mit
delburg. Op zondag zijn er op
tredens van Hamonie Julian
uit Heerle en Vlij t en Volhardin
uit Oost-Souburg. De muziel
vereniging Scaldis uit Hans*
weert komt in klederdracht.
Tijdens het rozenfestival won
ook een nieuwe roos gepresei
teerd die speciaal voor Erika
Flora en Fauna is gekweek
Joyce heet de roos en is genoen
naar de kleindochter van de ei
genaars van de tuin. De tuin
op beide dagen open van 11,0
tot 17.30 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Zijn levens
verhaal leest als een avon
turenroman. De Zeeuwse
koopman David Baute (1588-
1657) dreef tijdens de Tachtig
jarige Oorlog handel met de
vijand, werd in Spanje gevan
gen genomen, gemarteld, vrij
gelaten, vervolgens door de
Portugezen gevangen geset,
wist zijn bewakers om te ko
pen en vestigde zich in Middel
burg. Aan het eind van zijn le
ven zag hij er namens de West
Indische Compagnie (WIC) op
toe dat al te ondernemende
handelaren de wet niet over
traden. Dat heet boeven met
boeven vangen, want zelf had
hij altijd maling gehad aan de
Spaanse en Nederlandse han-
delsregels.
Kort voor zijn dood heeft Bau
te zijn eigen leven opgetekend
in Cort relaas sedert den jare
1609. Met de ondertitel 'De
avonturen van een Zeeuws
koopman in Spanje tijdens de
Tachtigjarige Oorlog' is dit
verhaal nu gepubliceerd in de
reeks Egodocumenten van de
Hilversumse Uitgeverij Verlo
ren, In deze serie verschijnen
autobiografieën, dagboeken,
brieven en reisverhalen uit de
zeventiende, achttiende en ne
gentiende eeuw. De zeventien-
de-eeuwse tekst van Baute is
in de oorspronkelijke spelling
gepubliceerd, alleen de inter
punctie en hoofdletters zijn
naar huidig gebruik aange
past. Het lezen van de tekst
vraagt daardoor wat meer dan
de gebruikelijke aandacht. Zo
begint Baute zijn verhaal:
„Cort relaas, van 't gene aan
mij David Baute 't sedert den
jare 1609 in 't beginsel desselfs
is gepasseert, als wanneer van
Middelburg na Espangniën
ben 'sehepe vertrocken in 't
eerste van den Trevesgesloten
met d'heeren Staaten Gene
raal en den coninck van Es-
pangiën, voor den tijd van 12
jaren, mij referende aan 't vol
gende verhaal waarinne
mijne kinderen en nacomelin-
gen uijt curieusheijt sullen be
oogen wat al miseriën van te
genspoed, ende geluck van
voorspoed, door het beleijd
van den Almogenden Godt den
mensche is overcomende, ende
onderworpen."
Geplunderd
Baute werd geboren in 1588 in
Antwerpen, op het heetst van
de Tachtigjarige Oorlog. Zijn
ouders hadden twaalf jaar eer
der hun kapitaal verloren,
toen hun huis was geplunderd
door rebellerende Spaanse
soldaten. Op zijn zestiende
kwam Baute in dienst van de
Middelburgse koopman Jean
Luwier. Om in de handel te
worden opgeleid werd hij, zo
als hierboven beschreven, in
het eerste jaar van het Twaalf -
enhalfjarig Bestand naar
Spanje uitgezonden. Het was
destijds de.gewoonste zaak
van de wereld handel te drij
ven met de vijand. Vooral de
Zeeuwen waren er sterk in. De
Admiraliteit van Zeeland leg
de wel hoge tarieven op en
vanaf 1624 deden de Span
jaarden hetzelfde via de Almi-
rantazgo. Voor kooplieden
was het lucratief dergelijke
heffingen te ontduiken.
Baute was een zakenman uit
deze vrijbuiterscategorie. In
Cort relaas vertelt hij hoe hij
van smokkel voor de Neder
landse rebellen wordt be
schuldigd en in een Spaans ge
vang belandt. Hij wordt zelfs
gemarteld in een poging hem
een bekentenis te ontwringen.
„Don Alonso de Bolanos be
laste mij dat ik mij zoude ont-
kleeden, 't welk stukswijsein 't
werk stelde, met een sodani-
gen vrijmoedigheijt, alsoff
ginck swemmen. Óversulx
door 't commandement van
Don Alonso dede mij den
scherpregter los, lopende het
bloed van mijne armen ter aar
den, sijnde so miserabel ge-
tracteert, pijne en smerte niet
ontbrekende, leydemij voorde
pynbank, alwaar Don Alonso
mij versogt belijdenisse der
waarheijt te doen, wilde ik alle
mijne ledenen niet van mal-
canderen getrocken hebben.
De Zeeuwse koopman bleef
ontkennen, maar werd veroor
deeld tot een verbanning van
tien jaar en betaling van de
proceskosten. Verzachting van
zijn vonnis kreeg hij door Jean
Luwier die met vervalste pa
pieren bewees dat Baute's goe
deren niet uit de Noordelijke
Nederlanden afkomstig waren
en omdat amnestie werd afge
kondigd na de geboorte van
een koningskind. In 1627 be
sloot Baute de wijk te nemen
naar Nederland, maar in het
Portugese Cascais werd hij
aangehouden en bleek hij een
slaaf en goud en zilver aan
boord te hebben, wat verbo
den was. Door omkoping wist
hij te ontsnappen.
In Cort relaas staat nog een
aantal avonturen opgetekend.
Het boek vertelt hoe Baute
zich in Middelburg vestigde,
trouwde, kinderen kreeg en
voor de WIC ging werken. De
inleiders Rudolf Dekker en
Robert Kuiper veronderstel
len dat Baute met zijn autobio
grafie verantwoording wilde
afleggen - ook financieel -
voor zijn risicovolle manier
van handeldrijven. Zijn
levensloop illustreert dat de
Nederlandse kooplieden zich
in de loop van de Gouden
Eeuw bedaarder en fatsoenlij
ker gingen gedragen.
Met Cort relaas is een prachti
ge tekst uit de archieven op
voorbeeldige wijze (met ver
klarende woordenlijst, helde
re inleiding, literatuurverwij
zingen, personenregister) toe
gankelijk gemaakt.
David Baute. Cort relaas sedert
den jare 1609, Uitgeverij Verloren,
Hilversum, isbn 90-6550-171-1,
prijs f 25,34
door Trees van Herpen
CLINGE - Achtentwintig beel
dend kunstenaars tonen hun
werk in én hun verbondenheid
mét Galerie Esprit in Clinge die
onlangs haar derde lustrum
vierde. Voor regelmatige bezoe
kers is deze groepstentoonstel
ling een feest van herkenning.
Galeriehoudster Liet Smulders
is erin geslaagd om de ruim hon
derdtwintig verschillende wer
ken op een smaakvolle wijze te
combineren.
Ter gelegenheid van het vijf
tienjarig bestaan van Galerie
Esprit is een klein boekwerk
verschenen waarin Nico Out de
vaste exposanten, die allemaal
met werk vertegenwoordigd
zijn, thematisch gegroepeerd
voorstbit. Evenals de inrichting
van de expositie is ook deze ju
bileumuitgave overzichtelijk en
informatief samengesteld.
Maar het zijn plaatjes die nooit
kunnen tippen aan de werke
lijkheid. Die werkelijkheid bin
nen de muren van de galerie
geeft een behoorlijk overzicht
van wat er aan hedendaagse
kunst wordt geproduceerd. Fi
guratieve olieverven en ab
stracte beelden, vrolijke kleu
ren naast ingetogen tinten,
grappige beelden samengesteld
uit onderdelen van gebruikt
gereedschap, maar ook kerami
sche mensfiguren. De ijle lucht
spiegelingen van Manuel Este-
RENESSE - De Finse groep
Bomfunk MC's is zaterdag 15 ju
li de grote publiekstrekker tij
dens het BNN Beachpop Festi
val in Renesse. De groep scoorde
onlangs een nummer één-hit in
Nederland met de single 'Free-
styler'. Afgelopen weekeinde
speelde de groep op Parkpop in
Den Haag, het enige Nederland
se optreden deze zomer naast
dat in Renesse.
De organisatie van Beachpop
was verplicht de komst van de
Finse rapgroep geheim te hou
den totdat Parkpop voorbij was.
De groep is zeer gewild. In Euro
pa heeft het album In stereo en
met name de single 'Freestyler'
voor een doorbraak gezorgdIn
middels gaat het ook goed in de
Verenigde Staten en Australië.
De groep speelt een zeer ener
gieke stijl van hiphop en staat
bekend om zijn opwindende li
ve-optredens.
De haven van Middelburg, in 1625 geschilderd door Adriaen van de Venne.
door Piet Kleemans
ZIERIKZEE - Met zijn lengte
van ruim 41 meter en breedte
van 10 meter is de nieuwe ZZ 9,
de jongste aanwinst van Be-
heermij. W. KSchot-Zierikzee
BV, de grootste mosselkotter
van de Zierikzeese mossel-
vloot. Het schip is net als zijn
voorganger 'Vertrouwen' ge
doopt en wordt zaterdag 8 juli
door bouwer Maaskant
Shipyards in thuishaven Zie
rikzee tijdens een besloten bij
eenkomst overgedragen aan de
Zierikzeese mosselvisser.
Beheermij W. K. Schot-Zierik-
zee BV ruilde bij de Bruse
scheepsbouwer twee schepen
in: de oude ZZ 9 en de ZZ 8. De
eerste werd in 1953 gebouwd
en in 1980 verlengd en ver
breed. Het schip maakt inmid
dels deel uit van de mossel vloot
van Yerseke en heeft Y 60 op de
voorsteven staan. Voor de in
1980 gebouwde ZZ 8 is nog
geen koper gevonden. De vloot
van de Zierikzeese Beheer
maatschappij bestaat uit vier
schepen: ZZ 4, ZZ 7, ZZ 10 en
de nieuwe ZZ 9.
Het casco van het schip werd
juni vorig jaar gebouwd op een
werf in het Poolse Gdinga, zus
terstad van Gdansk. Half
maart 2000 werd het casco in
een drijvende bakvia Dor
drecht overgebracht naar
Maaskant Shipyards in. Brui-
nisse waar het afgebouwd
werd.
Voor zijn miljoeneninvestering
krijgt Schot een ultramodern
en zeer compleet schip. De
nieuwe ZZ 9 is uitgerust met
een voor- en achterruim. Vóór
deze ruimen bevindt zich nog
een derde ruim met spoelin-
richting. De opgeviste mosse
len worden aan boord gespoeld
als vervanging van het buiten
boord spoelen met de mossel-
kor.
De vangst komt na het opvissen
direct in twee bakken aan
stuur- en bakboord terecht. In
deze bakken welt water uit
twee spoelkoppen zand en slik
van de mosselen. Vervolgens
belanden de mosselen op een
opvoerband waar ze nogmaals
een zeewaterdouche onder
gaan. De spoelpomp heeft
een capaciteit van 1700 kubie
ke meter water per uur en
wordt aangedreven door een
200 pk sterke Caterpillar hulp
motor.
Het schip wordt voortgestuwd
door twee Caterpillar hoofd
motoren, elk met een vermogen
van 624 pk. De ZZ 9 is uitgerust
met twee schroeven. De diep
gang van het schip is niet meer
dan een meter.
De ZZ 9 is een uiterst modern schip met krachtige motoren en een zeer complete uitrusting. foto Janne Wolterbeek
door Claudia Sondervan
VLISSINGEN - Als museologe kan ze mu
sea managen en promoten, conserveren,
exposities inrichten en educatieve pro
gramma's verzorgen. De creatieve kant
trekt Ingrid Leeftink-Meijer meer dan het
zakelijke en op die bekwaamheden baseert
ze haar jonge Bureau Leeftink: bureau
voor educatieve communicatie en ten
toonstellingen te Middelburg. Exposities
van de Kunstuitleen of de Woningbouw
vereniging, over wrakopruiming of merk
lappen geeft ze vorm en bekendheid.
„En als het nodig is, doe ik ook research,
conservering en schrijf ik er een lespro
gramma bij." Dat deed de Middelburgse
bijvoorbeeld met de expositie over de
\vrakkenopruimii\g in de Westerschelde,
die in het Stedelijk Museum Vlissingen te
zien is. De glazen vitrines waren onvermij
delijk, maar zijn gevuld met herkenbare en
intrigerende zaken waar kort en bondig
uitleg bij gegeven wordt. Ze deed dit werk
vijf jaar lang projectmatig voor diverse
Zeeuwse musea en beheerde het Fruit
teeltmuseum in Kapelle. „Toen de musea
daar niet langer mensen voor in dienst wil
den nemen maar dat werk wilden uitbeste
den heb ik me zelfstandig gevestigd„De
Zeeuwse musea zijn doordrongen van het
besef dat er iets moet veranderen. De stijl
kamer werkt niet meer. Vitrines die al vijf
tig jaar hetzelfde zijn. Musea worden
steeds afhankelijker van de entreegelden
nu overheidssubsidies wegvallen. Ze moe
ten het publiek aanspreken, maar weten
niet hoe." Zelf haalt ze inspiratie uit thea
ter. film, performancekunst en de etalages
van de Bijenkorf.
De onwennigheid bij musea en bij publiek
is groot, merkt ze. En niemand weet dat
nieuwe vormgeving in de eigen provincie
gehaald kan worden. „Als het om een groot
project gaat, gaat men ervanuit dat het een
bureau van buiten de provincie moet Wor
den. Zo'n groot bureau klopt echter weer
bij mij aan omdat ik in deze regio de rela
ties heb. Zo verzamel ik objecten voor het
nieuwe Watersnoodmuseum in Ouwer-
kerk, waarvoor de opdracht naar een groot
Utrechts bureau is gegaan."
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Zeeuwse wandtapijten ver
laten tijdelijk de provincie. Om de zes tapijten tij
dens de komende verbouwing van het inmiddels
gesloten Zeeuws Museum te beschermen tegen
stof en trillingen is in overleg met de Werkplaats
tot Herstel Antiek Textiel besloten ze op te slaan
in de depots van het Instituut Collectie Nederland
in Rijswijk.
De tapijten worden in zuurvrije kokers gerold, af
gedekt met katoenen doeken en zo vervoerd in een
luchtgeveerde en klimaatbeheerste vrachtwagen.
Om het risico te spreiden gebeurt dat in twee rit
ten. Er is een extra transportverzekering afgeslo
ten, waardoor de tapijten van 'spijker tot spijker'
all risk zijn verzekerd tot ze weer terug zijn in hf
Zeeuws Museum.
Dat is op zijn vroegst volgend jaar zomer, In ant-j
woord op vragen van de CDA-statenfractie ste'
het dagelijks provinciebestuur dat het Zeeuw
Museum voor de zomer van 2001 open kan wat-
neer de gedeeltelijke verbouwing plaatsvinc"
waarvoor dinsdag tijdens de Voorjaarsconfere:
tie een financiële dekking is gevonden. Wordt he
volledige - aanmerkelijk duurdere - revitalisatie
plan van het Zeeuws Museum zonder vertragiti
uitgevoerd, dan zal het museum in de loop vand*
zomer opengaan. Over die revitalisatie valt <t'
najaar de beslissing. Met de sluiting loopt r.t'
Zeeuws Museum dit jaar in totaal 176.000 guide:'
aan entreegelden mis. aldus Gedeputeerde State-'
in hun antwoord aan het CDA.
3SSÏ!*,'
De groepsexpositie ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan van de galerie in Clinge geeft een goed
beeld van de hedendaagse kunst. foto Charles Strijf
ban naast de rake tekeningen
van Iris Slock. Robuuste bron
zen vrouwen van Evert van He-
mert contrasteren met de lang
gerekte onzijdige figuren van
Simon Woudwijk.
Hetzelfde contrast is terug te
vinden in hun geschilderde wer
ken. De primitief aandoende
achter-glas-schilderingen van
Jean Camps laten een andere
werkelijkheid zien dan de ver
fijnde Weurenetsen vol details
van Michael Jepkes. Ernest Joa-
chim heeft een ingetogen
manier om met organische, ge
laagde bronzen voimen groei
gestalte te geven. Even ingeto
gen maar dan heel broos, speelt
Jeanne Opgenhaffen met kera
miek in op hetzelfde thema. De
schilders Wim Bakker, Paul
Beckers en Hendrik Veenendaal
nemen het landschap ieder op
een heel eigen wijze waar. Hun
thema mag hetzelfde zijn, de
drie uitingsvormen zijn totaal
anders. Nellie van Nieuwen-
huijzen toont kleurrijke kat-
vrouwen in haar schilderijen
maar voelt zich ook thuis op het
terrein van sierraden maken:
Kunstig vlechtwerk van rubber
met een fikse knipoog naar de
draagster.
Stempel
Eigenlijk is het ondoenlijk om
alle tentoongestelde werken tot
hun recht te laten komen in zo'n
korte beschrijving. Veel kunste
naars hebben voor deze groeps
expositie nieuw werk ingele
verd maar wie eerder met hen
kennismaakte, kan de mak
feilloos achterhalen vanwej
zijn eigen herkenbare stempi
dat erop gedrukt is. Deze expo
sitie is een unieke gelegenhei
om op de hoogte te komen va
de ontwikkeling van de heden
daagse kunst. Het hele scala va
vrolijk naar ernstig, van al
stract tot figuratief, van uitbuil
dig tot ingetogen, van v«
denkbare technieken en mater
alen is aanwezig in een harmi
nieus opgebouwde wandel!
door de ruimtes van de galerie
De groepsexpositie ter gelegenhe
van het 15-jarig bestaan van Galet
Esprit is tot en met 2 juli te zit
Openingstijden donderdag tot
met zondag tussen 13.30 en 17,
uur, donderdagavond ook tussf
19.00 en 21.00 uur.
