Kuren tussen Alpen en Poesta Oostenrijks Burgenland Op reis met filosofen 41 PZC zaterdag 17 juni 2000 vrije tijd Oostenrijk vakantieland, makkelijk te vangen in het beeldmerk van machtige hoogten en dalen, doordrenkt van Lederhosen- en dorpskapellencultuur. Toegegeven, een te slordig geschetst logo voor wat voor velen onmiskenbaar ultiem vakantiegenot is. Maar voor wie al die bergen iets te veel beklemming zijn, bestaat er ook een verrassend ander Oostenrijk: Burgenland. Bescheiden bondsland leunend tegen de laatste machtige Alpen, aflopend naar de Hongaarse poesta. In alle opzichten overgangsge bied, waar weids, golvend land schap gevangen in machtige ver gezichten overheerst. Met zijn nog geen driehonderdduizend redelijk eigenzinnige inwoners land van onthaasting en stilte. Zeker niet van het stilzitten. Natuur en landschap sporen aan tot actief genieten. Bijvoorbeeld trekken met de auto over weldadig rustige wegen. Maar ook fietsend of wandelend kun je alle kanten op. Burgenland kent talrijke ge markeerde fiets- en wandelroutes, vaak verbonden met een thema waar je overigens in je vrijheids drang best lak aan mag hebben. Burgenl and staat voor een manier van vakantiehouden zoals je die in Oostenrijk niet zo gewend bent. Met het prettige aspect dat er nau welijks massa-toerisme is. Wat ook bewust wordt nagestreefd door de Burgenlandse bestuur ders. Natuurlijk willen ze toeris me stimuleren, maar niet in de richting van colonnes touringcars vol dagjesmensen. In het zuidelijke deel van Burgen- land heeft men zich de laatste ja ren gericht op het thema gezond heid en verwennen. Nieuwe vier en vijfsterrenhotels hebben aan sluiting gezocht bij de reputatie die Tatzmannsdorf al lang had als kuurplaats en verwennen hun gasten met thermale baden. 'Ther men wel tvan nu omvat meer om te ontspannen. Golfeldorado Er zijn imposante golfaccommo- daties aangelegd. Een waar golf- dorado waar aanprijzingen met 27 en 45 holes niet van de lucht zijn. Zelfs de kinderen worden niet ver geten bij de golfsport. Waarmee niet gezegd is dat dit gebied van sportief verwennen en spetterend ontspannen een minder uitbundig vakantiegenieten buiten sluit. Je vindt er volop eenvoudiger maar prima accommodaties tegen schappelijke prijzen, inclusief campings. De fiets heeft zich in Burgenland langzamerhand als belangrijkste vervoermiddel ontwikkeld bij de vakantieganger. De eigen fiets kun je rustig thuis laten, want hu ren is geen probleem. Wie hier ook het hart kan ophalen, is de wijngenieter. Een derde van Oostenrijks wijnproductie komt uit Burgenland. Het zuiden zoekt het vooral in de rode wijn en wie een beetje rondneust en proeft, kan zich aangenaam laten verras sen. Vinotheken bieden daartoe de mogelijkheid. Maar rond het ri viertje de Pinka teek je langs tal rijke kleine huizen waar de wijn boeren hun producten opslaan en verkopen. Wonen doen ze verder op. Wie de pure landelijkheid mint, kan bij velen van hen loge ren. Je bent dan verzekert van veel gastvrijheid tegen een aangename prijs. In Heiligenbrunn vormen de soms eeuwenoude witte, lemen en stro gedakte wijnkeldertjes ro mantische elementen in het aan gename landschap. Verbaas je er niet over op je tocht door Burgenland opeens gecon fronteerd te worden met tweetali ge straatnaambordjes. Want het is het stukje Oostenrijk dat nog tast en hoorbare herinneringen be waart aan de Oostenrijks-Hon gaarse dubbelmonarchie, waar aan na de eerste wereldoorlog een eind kwam. Nieuwe grenzen bete kenden bij die scheiding het ach terblijven van Hongaarse en Kro atische bevolkingsgroepen in eigen dorpjes en hier en daar ook plukjes Slowaken. De indruk bestaat dat integratie hier geen onoplosbaar probleem is geworden. Misschien wel door het feit dat men er heeft geleerd dat Naast een woning had Haydn in Eisenstadt ook een tuinhuisje waar hij graag werkte. A U S T FM A *iV Hlïf Burgenland St. Emmerickkerk in Niemandsland, symbool van vriendschap tussen volken en naties. Het centrum van het stadje Rust met één van de oudste kerken van Oostenrijk, De Fisherkirche (links) en een ooievaar op het dak (rechts). grenzen maar een relatief begrip zijn. Neem de St.-Emmerichkerk bij het plaatsje Inzenhof. Hier ver oorzaakten de nieuwe grenzen destijds de vreemde situatie dat het godshuis in een soort nie mandsland kwam te liggen. Hele maal onbereikbaar na de Tweede Wereldoorlog toen Hongarije in de greep van een communistisch be wind kwam. Bij het optrekken van het IJzeren Gordijn was van de kerk niet veel meer over dan een bouwval. In een gezamenlijke Oostenrijkse-Hongaarse krachts inspanning is de kerk gerestau reerd en fungeert nu als een voor iedereen vrij te benaderen 'sym bool voor het in verbondenheid en vrienschap naast elkaar leven van volken en naties'. Zo stap je in Burgenland makke lijk in de Hongaarse cultuur. Toe risten kunnen trouwens zonder problemen buurland Hongarije binnen. Een aantal toeristische routes gaat door beide landen. En natuurlijk ontmoet je in Burgen- land nog steeds de adellijke Hon- familie Esterhazy De mooie middeleeuwse ridder burcht Lockenhaus, nu voor een deel als hotel in gebruik, behoorde eeuwenlang toe aan de machtige familie, die ook heel nadrukkelijk haar stempel heeft gezet op Eisen stadt, de hoofdstad van Burgen- land. Een stadje met een levendigheid binnen zijn mooi, oud centrum die je niet gauw verwacht in een plaats van amper 10.000 inwo ners. Dominant is hetpaleisvan de Esterhazys met een schitterende barokke concertzaal, waar Josep Haydn jarenlang als kapelmeester optrad. Hier klinken nog altijd zijn woorden:' Mijn taal verstaat men in de hele wereld! De waarheid ervan ervaar je op een heel bijzondere manier als Haydns muziek in deze zaal klinkt. En dit laatste gebeurt re gelmatig tijdens concerten. Verder zijn er in de zomermaanden voor de toerist op doordeweekse mid dagen korte uitvoeringen van werken van Haydn. Dank zij Esterhazy werd Haydn onverbrekelijk verbonden met Ei senstadt. Zijn huis is nu museum, dat de bezoeker indringend weet te confronteren met de componist. Er staan instrumenten waarop Haydn en Beethoven nog hebben gespeeld. Ooievaars Nog een oord dat een vakantie- must mag heten: het schilderach tige Rust, met. duizend inwoners Oostenrijks kleinste stad. Barok ke patriciërshuizen en de heel ou de Fischerkirche zijn de getuigen van een opvallende historie. Die spreekt eveneens uit het gegeven dat de verhouding katholiek- evangelisch hier vijf tig-vijf tig is. Maar dat kan toch niet de reden zijn dat je op nogal wat daken in Rust broedende ooievaars ziet. Burgenland is het land van de ooi evaars, die hier 's zomers zijn om jongen voort te brengen. In Rust hebben nogal wat ooievaars het mooie marktpleintje als kraamka mer uitverkozen. Met uitzicht op de Neusiedlersee. Gelijk hebben ze, want dit grote meer, deels Oos tenrijks deels Hongaars, is weids vakantiegebied. Uiteraard in trek bij de watersporter maar nog meer bij fietser. Rond de Neusiedlersee liggen pri ma fiets- en wandelpaden door een mooi landschap. Op een aantal plaatsen kun j e de tocht onderbre ken en met de boot oversteken. Nogal wat natuurliefhebbers gaan hier graag op pad en turen onderweg over vennen die in de zomer vaak tot zoutmoerassen op drogen, wat een flora oplevert waarvan bijna driehonderd vogel soorten profiteren. Het ligt allemaal in een tot natio naal park uitgeroepen gebied, dat in Illmitz een prachtig informatie centrum heeft dat de toerist helpt bij allerlei activiteiten. Ook een uiting van een gastvrij Burgen- land. Chris van Twisk Info: Oostenrijks Toeristenburo, Postbus 94285,1090 GG Amsterdam, tel. 020-468.4793, fax 020-468 4786, e- mail: info@oewams.nl internet: www.austria-tourism.at Burgenland Tourismus, A-7000 Ei senstadt, tel.+43.2682.633.840, e-mail info@burgenlan> In mijn wilde jaren heb ik ook heel wat geliefheb berd in de wijsbegeerte. Hartstochtelijk las ik alle grote filosofen. Met af grijzen kijk ik inmiddels op al die tijdverspilling terug! Niets heb ik van dat alles op gestoken. De enige les die ik heb geleerd is: wijsbegeerte en wartaal beginnen met de zelfde letter, net als filosofie en flauwekul.' Dit citaat van schrijver en bioloog Maarten 't Hart is fijntjes opgenomen in de Fi losofische reisgids voor Ne derland en Vlaanderen, waarin het juist om de grote denkers draait. Om denkers die allemaal om verschillen de redenen ooit wel eens voet op Nederlandse of Vlaamse bodem hebben ge zet, er hun commentaar hebben geleverd op de ste den en hun bewoners of er heldere inzichten kregen. De gids, die de lezer kris kras door Nederland en Vlaanderen voert en talloze filosofische wandelroutes aanbeveelt, staat tjokvol anekdotes. Hoe Dirck Volc- kertszoon Coornhert en Jus tus Lipsius het in 1589 in Haarlem aan de stok kregen over de vraag of je ketters mocht doden, omdat, zoals Lipsius beweerde, een schoolmeester toch ook een pak slaag uitdeelt 'aan de eerste de beste uit een groep die keet schopt'. En hoe Charles de Montesquieu in 1729 in het Amsterdamse stadhuis tot de overpeinzing kwam: 'De Hollanders heb ben twee soorten koningen: op de eerste plaats zijn er de burgemeesters die er de baantjes verdelen... De an dere koning is het lagere volk, de meest onbeschofte tiran die men hebben kan. AI die anekdotes krijgen niet toevallig zoveel aan dacht van de samensteller van de gids, de filosoof Erno Eskens (1964): 'De anekdote is veelal de kortste samen vatting van iemands filoso fie.' Anekdotes zijn zelfs 'cruciaal voor de ontwikke ling van de filosofische tra ditie'. Eskens, die redacteur is van Filosofie Magazine, heeft ze geput uit niet min der dan 310 boeken. De Filosofische reisgids is een lij vig werk geworden vol met illustraties en platte- grondjes. Maar er is dan ook in Nederland en Vlaanderen heel wat afgedacht, met na me in de zeventiende en achttiende eeuw, toen de Lage Landen een toe vluchtsoord waren voor fi losofen die elders in Europa tegen censuur en andere hindernissen opliepen. Die Nederlandse tolerantie kwam overigens niet voort uit onbaatzuchtigheid, zo als Frangois-Marie Arouet Voltaire al opmerkte: 'Toen die Hollanders in de gaten kregen dat lezen een nieuwe behoefte werd van de men selijke soort, werden ze de makelaars van onze gedach ten, zoals ze al de makelaars van onze wijnen waren.' De gids zal wellicht voor menigeen iets te zwaar zijn om hem op de aanbevolen wandelroutes mee te nemen, maar hij leest gewoon thuis ook lekker weg. Omdat voor een geografische benade ring van de geschiedenis is gekozen, waarschuwt Es kens in zijn nawoord, is het onvermijdelijk een wat fragmentarisch geheel ge worden, waarin één en de zelfde filosoof soms in meer dan twintig verschillende plaatsen opduikt. Via het namenregister achterin zijn de voetsporen van de afzon derlijke denkers te volgen. Daarnaast is op de Internet site www.xs4all/_nox een chronologische historie te vinden. Aly Knol Erno Eskens - Filosofische reis gids. Uitgeverij Contact. 384 pag.f. 69,90. Overzicht hypotheken Het kleinste restaurant van Nederland Belgische mode wint veld Tuinbonen van eigen bodem

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 41