Natuur ter lering en als ontspanning onderweg
Met eikeltjes meer macht
PZC jfv
D LJ JÏBFJ Q BDIBCJ
27
3 41 a J j - B
woensdag 31 mei 2000
Staatsbosbeheer en de
Vereniging
Natuurmonumenten houden de
komende dagen verschillende
excursies. Ook zijn het komende
weekeinde de eerste open
tuinen te bezichtigen.
Meeuwen
De meeuwenkolonie in de
Meeuwenduinen van
boswachterij Westenschouwen
is het doel van een wandeling
morgenavond - donderdag 1
juni - en dinsdag 6 juni. Beide
beginnen om 19 uur, vanaf de
uitkijktoren aan het eind van de
A. v.d. Weijdewegin
Westenschouwen. De
dynamische Meeuwenduinen -
diep uitgestoven duinpannen -
is een belangrijk broedgebied
voor duizenden zilvermeeuwen
en kleine mantelmeeuwen.
Slot Haamstede
Zaterdag 3 juni voert een
excursie naar het bos bij slot
Haamstede en de Zeepeduinen.
Het bos is alleen toegankelijk
tijdens dergelijke excursies. De
Zeepeduinen vormen een
gevarieerd gebied met
duinruggen en valleien,
meertjes bos en kaal zand. Er
graast een kudde zwarte
Shetlandpony's om de variatie
in stand te helpen houden
Vertrek 13 uur bij het
toegangshek van het slot
Haamstede.
Neeltje Jans
Natuurmonumenten, Het
Zeeuws Landschap en de
Nederlandse
Onderwatersportbond
begeleiden zondag 4 juni
wandelaars boven en onder de
vloedlijn op Neeltje Jans, in het
natuurgebied Oosterschelde
De wandeling boven de
vloedlijn gaat door de duinen,
die nog volop in ontwikkeling
zijn. De tocht onder de vloedlijn
voert de deelnemers door het
infoduin, waar allerlei aquaria
zijn ingericht over het planten
en dierenleven van de
Oosterschelde onder water. De
wandelingen beginnen bij het
bord Startpunt voor
natuurexcursies op Neeltje
Jans, 1.4 uur.
Tuinen
Het aanstaande weekeinde zijn
ook de eerste open tuinen op
Walcheren te bezoeken. Drie
daarvan liggen in Oostkapelle.
De tuin van Hetty van Baaien,
Duinweg 32, is opgedeeld in
tuinkamers met een eigen sfeer.
De tuin bevat veel geurende
rozen. De cottage tuin van Thea
van Maldegem, Noordweg 51,
loopt uit op een meer natuurlijk
deel met heem- stinze- en
waardplanten. In de
veedrinkput zitten veel
salamanders. De tuin van Tiny
Adriaanse, Wijkhuisweg 5,
wordt omsloten door hagen met
daarvoor borders op kleur. Deze
drie Oostkapelse tuinen zijn
vrijdag 2 juni toegankelijk van
15 tot 21 uur en zaterdag 3 juni
van 10 tot 17 uur. Daarnaast is
de natuurlijke tuin Het blauwe
hof van de familie Bil, Breeweg
11 in Koudekerke te
bezichtigen, vrijdag van 12-17
uur en zaterdag van 10-19 uur.
junimaandactiviteiten zijn altijd
weer goed voor zo'n tienduizend
bezoekers. Een deel daarvan komt
af op de tuinen. Over de hele
maand verspreid zijn er rond
vijftien voor het publiek
toegankelijk."
Brouwer vindt het aanprijzen van
allerlei natuuractiviteiten juist
daarom zo leuk omdat hij hiermee
de kans krijgt om 'het andere
Zeeland' te belichten. Bovendien
beschouwt hij het als een
uitdaging ervoor te zorgen dat de
Zeeuwse recreatie-ondernemers
gaan zien hoe belangrijk de
omgeving is voor hun product. De
toeristische
onderdakverschaffers haken in op
de evenementen door hun gasten
gratis of tegen gereduceerde prijs
natuurmaandactiviteiten aan te
bieden.
Deskundige gidsen van
Staatsbosbeheer en
Natuurmonumenten staan gereed
om de excursiegangers op hun
tocht te begeleiden. Niks mis mee,
vindt Brouwer als deelnemers aan
een excursie niet aan de lippen
hangen van de boswachter maar
zomaar met de groep mee stappen.
„Want ze zijn dan wel op een plek
waar je misschien normaal niet
kunt komen."
Zo'n plek is bijvoorbeeld de
meeuwenkolonie in de duinen van
Westerschouwen. Wie tijdens die
twee uur durende excursie
(morgen donderdag is er al een) de
oren goed openhoudt hoort er niet
alleen het gekrijs van de kolonie,
maar ook de interessante uitleg
van de gids die vertelt over de
leefwijze van de meeuwen en over
de wijze waarop Staatsbosbeheer
dit natuurgebied beheert.
Vogels staan eveneens centraal
tijdens een excursie die op 12 juni
op het matineuze tijdstip van zes
uur in de ochtend aanvangt vanaf
de werkschuur van
natuurmonumenten aan de
Zwaaksedijk in Kwadendamme.
Tijdens een rondleiding op de
schapenboerderij 'Goede Hope' in
Hoofdplaat kan het publiek op
zaterdag 10 juni kennis maken
met 23 verschillende
schapenrassen. Midden in de
Natuurmaand, in het weekeinde
van 17 en 18 juni, houdt de
biologische landbouw open
dagen. Een mooie gelegenheid om
te vernemen hoe biologische
boeren hun onkruid en plagen
bestrijden.
Vanwege het succes van
door Jacques Cats
Interessante bloemen en dieren ontdekken bij een oude muur.
foto's Bureau voorToerisme Zeeland
Brouwer. „Als je daar als rasechte
Papendrechter bij zit gaat de
strekking van de verhalen
waarschijnlijk verloren.
Wanneer de projectleider zelf zou
mogen kiezen uit de reeks
activiteiten dan zou zijn voorkeur
stellig uitgaan naar de excursie
naar de Plompe Toren van
Coudekerke, zoals er een op 18
juni is vastgesteld.
„Eén van de mooiste plekjes van
Zeeland", zegt Brouwer zeer
beslist.Een kleinschalige
attractie gecombineerd met het
natuurgebied. Je krijgt er
voorlichting over het gebied en de
geschiedenis van de toren.
Bovendien heb je vanaf de toren
een schitterend uitzicht op de
Oosterschelde en de Schouwse
inlagen."
Zij die voor hun ontspanning
het Zeeuwse buitengebied
opzoeken zijn ruwweg in twee
groepen te verdelen. Je hebt de
natuurvorsers, voor wie het
vergaren van kennis over wat er
groeit, bloeit en altijd weer boeit
bovenaan staat. En dan is er de
categorie van vrijetijdsvierders
die de natuur als een prettig decor
beschouwen tijdens een boot- of
fietstocht of een wandeling.
„Tussen deze twee uitersten
hebben we geschipperd", zegt
Peter Brouwer van het Bureau
voor Toerisme Zeeland van de
activiteiten waarmee de maand
juni is doorspekt. Alle informatie
daarover is gebundeld die bij alle
Zeeuwse WV's verkrijgbaar is.
Hoewel 'Zeeland Natuurmaand'
voor het eerst is verbreed tot
'Zeeland Natuurlancl' en de
evenementen wat meer over het
Wandelen door de vrije natuur.
programma. De 'Friesland' vaart
dan van Zierikzee naar Neeltje
Jans. Tijdens de vaartocht wordt
verteld over het Nationaal Park
Oosterschelde in oprichting. Het
orkest Estampida zorgt voor
sfeervolle muziek aan boord.
Natuur en muziek laten zich ook
mooi combineren tijdens een
concert op het authentieke
Australische instrument de
didgeridoo. Dat gebeurt
vanavond, woensdag en op 21
juni. Plaats van samenkomst is - te
20 uur - het Zeeuws biologisch
museum in Oostkapelle. „Het
liefst doen we het op het strand",
meldt Ada Lilipaly van het
museum. „Bij windstil weer is dat
prachtig. Dan krijg je de
zeegeluiden erbij." Bij minder
goed weer wordt uitgeweken naar
de binnenplaats van kasteel
Westhove.
Zijn de meeste activiteiten
geschikt om zowel door eigen
ingezetenen als door
buitenstaanders genoten te
worden, een echte Zeeuwse
aangelegenheid wordt het als op
21 juni, voorafgaande aan een
wandeling over de bloemdijken in
de schaapskooi te Nisse, een
Zeeuwse vertelavond wordt
gehouden „Dat gebeurt in Zuid-
Bevelands dialect", waarschuwt
jaar zijn uitgesmeerd is er toch
sprake van een concentratie van
de activiteiten in juni. Het
programma telt rond de veertig
onderdelen waarvan een
belangrijk deel een keer wordt
herhaald. In die zin hebben de
organisatoren wat gas terug
genomen. In eerdere jaren werd
het publiek overvoerd en waren
door het bos de bomen niet meer te
onderscheiden.
De gedachte dat de organisatie
van de Zeeland Natuurmaand zou
kunnen bijdragen aan de
verlenging van het toeristisch
seizoen is verlaten. „Ik geloof niet
dat de mensen voor een vaartocht
naar Zeeland komen", meent de
projectleider. „Maar voor de
toerist die dan in Zeeland is
hebben de programmapunten
zeker een toegevoegde waarde. De
voorgaande keren staat er op 21
juni andermaal een romantische
midzomernachttocht op het.
door Marcel Modde
Je hebt ze in alle rangen en
standen. Met pet, zonder veer
en in sommige gevallen nog
immer met het jachtgeweer
achteloos over de schouder
geknikt. Maar boswachters aller
landen zijn zeker niet verenigd in
macht. Hun importantie en
daarmee ook de gedragingen
variëren sterk per nationaliteit,
gevormd door de cultuur in het
betreffende land. Soms, zo
ervaren Dirk Fluijt en zijn
Nederlandse collega's, een
verademing. Al geeft hij
ogenblikkelijk aan het non-
autoritaire model van eigen
bodem als het meest ideale te
beschouwen.
De toerist stroomt weer binnen in
Zeeland. Tijd om een extra oogje
in het zeil te houden. Zwerfvuil,
open vuur en overnachtingen in
de vrije natuur zijn nu eenmaal
niet toegestaan. Over het
algemeen heeft Fluijt weinig
moeite de gasten gecorrigeerd te
krijgen, wanneer hun gedrag
daar aanleiding toe geef. Vooral
de Duitsers en Belgen laten zich
gedwee leiden door het groene
gezag. Dat heeft, ervaart Fluijt,
alles te maken met het 'respect
voor het geüniformeerde' dat bij
de ooster- en zuiderbuur iets
diepgewortelder zit dan bij de
doorsnee Nederlander. Niet iets
om rouwig over te zijn, maar het
kan wel eens z'n voordeel hebben.
„De Duitsers bijvoorbeeld: dat
werkt oppermachtig. Als wij ze in
het bos aanspreken op het feit dat
ze hun hond hebben loslopen,
doen ze hem gelijk aan de lijn. Het
liefst geven ze je daarna nog een
hand ook om te bedanken. Nee,
dan de doorsnee Nederlander, die
maakt in zo'n geval gelijk van z'n
neus. Dan krijg je meer iets van:
'Sodemietertoch op! Waarmaakt
je je druk om. Dat beesie doet
niemand geen kwaad.
Gelijken
De Nederlandse boswachter en
zijn medewerkers zijn uiterlijk
eikaars gelijken. Slechts in taak
en verantwoordelijkheden telt
het onderlinge verschil. De
boswachter beschikt als de
primus interpares van de
beheereenheid over een
terreinopzichter die hem bij het
buitenwerk helpt. Daarnaast
kent de structuur van
Staatsbosbeheer nog een
objectbeheerder, die waakt over
het leven en welzijn van een
specifiek natuurgebied binnen de
beheereenheid. Zeker zo
belangrijk zijn de
buitendienstmedewerkers, de
mannen met de groene vingers en
de schijnbaar onafscheidelijke
spade. Ze dragen allemaal een
nagenoeg identiek uniform en
heten Jan, Kees of Piet.
Meneer
„Da's bij de Belgische collega's
wel even een poepie anders. Daar
is het Meneer de boswachter zus,
Meneer de opzichter zo. Daar
bestaat ook een onderscheid in
hoofdboswachter en boswachter
in tweede of derde rang. Het
onderlinge verschil valt af te
lezen aan het aantal eikeltjes op
de epauletten. Hoe meer
eikeltjes, des te meer macht. Zo
staan ze ook opgesteld bij
officiële gelegenheden, van hoog
naar laag. Een echte pikorde.
Sympathieke mensen hoor, die
collega's, maar ik ben blij dat het
hier niet zo is."
De momenten dat de boswachter
wordt aangezien voor een jager,
zijn volgens Fluijt op één hand te
tellen. In Nederland is de
traditionele patrouille mét de
zogeheten Staatsgeweren dan
ook al heel wat jaartjes
uitgebannen. Vroeger werden
jagen en natuurbeheer als een
vanzelfsprekendheid in één
adem genoemd. Tegenwoordig
liggen de accenten anders. We
letten vooral op exoten; dieren
die in een bepaald gebied van
nature niet thuishoren. Reeën
bijvoorbeeld.
Of wat denk je van konijnen?
Eigenlijk is daar niets
oorspronkelijks aan. Maar in die
hoek is de noodzaak tot jacht op
het moment helemaal niet
aanwezig. Er is hier bijna geen
konijn meer over.
Ziekte
Als de myxomatose ze niet te
pakken heeft gehad, dan sterven
ze wel bij bosjes aan het VMS-
syndroom; een nieuwe ziekte die
ze in Australië hebben
ontwikkeld om konijnenplagen
te bestrijden. Op de één of andere
manier is die methode ook naar
Nederland 'overgewaaid'. Wie
zal het zeggen hoe... Goede, vette
konijnen kunnen zomaar
omvallen. Soms met het gras
nog in de bek. Let er maar
eens op. Hoe vaak zie je nog
een wild konijn in de berm
zitten?"
Dirk Fluijt (49) is als boswachter bij Staatsbosbeheer verantwoorde-
lijkvoorSchouwen-Duiveland,Tholen en Sint-Philipsland. Zijn werk
gebied omvat een oppervlakte van in totaal drieduizend hectare
natuur. In deze rubriek doet hij wekelijks verslag van zijn werk en
wedervaren.
