Groei economie
blijft aanhouden
Spanning tussen winst en werknemer
Europeaan komt makkelijker
aan een baan in Nederland
Rome weigert motivatie
KLM voor breuk met
Alitalia te accepteren
Gekte woningmarkt
nog lang niet voorbij
financiën en economie
Landbouw na 2010 bedreigd
Imca bouwt containerterminal
Twee veerboten Kanaal onveilig
Noorse zalm is gemanipuleerd
Industrie eurozone maakt meer
Consument loopt winkel plat
Van der Moolen
spint garen bij
onrust beurzen
DSM neemt superzuinige stroomcentrale in gebruik
Levi's woest
over dump
jeans Etos
het bedrijf
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Het kabinet wil
dat het voor mensen uit ande
re EU-lidstaten makkelijker
wordt om in Nederland aan
het werk te gaan. Op papier is
er al vrij verkeer van personen
mogelijk, maar daar komt in
de praktijk nog weinig van te
recht. Het kabinet heeft de
Sociaal-Economische Raad
(SER) gevraagd hoe het de bu
reaucratische obstakels kan
wegnemen.
Voor Nederland is dit van
groot belang gezien het nij
pende personeelstekort. Eind
vorig jaar stonden er 170.000
vacatures open, waarvan
veertig procent moeilijk ver
vulbaar waren. Immigratie
zou de knelpunten kunnen
oplossen en tegelijkertijd de
werkloosheid in andere lan
den kunnen terugdringen,
stelt het kabinet.
Belemmeringen die vrij ver
keer van werknemers in de
weg staan, zijn verschillen in
belastingtarieven en stelsels
van sociale zekerheid tussen
de EU-lidstaten. Ook de onze
kerheid over wat er bij vertrek
naar het buitenland overblijft
van opgebouwde pensioen
rechten en onderscheid in de
status van opleidingen en di
ploma's remmen de immigra
tie van werknemers. Verder
hebben werkzoekenden vaak
geen zicht op de mogelijkhe
den in andere lidstaten en vor
men taal- en cultuurverschil
len een barrière. ANP
vrijdag 26 mei 2000
DEN HAAG - Minister Pronk (Milieu) sluit niet uit dat de Ne
derlandse landbouw na 2010 moet inkrimpen wegens regels
voor ammoniak. Dat zei hij gisteren in de Tweede Kamer.
Ammoniak komt in de lucht via vooral mest en urine van die
ren. De stof verzuurt lucht en bodem. Pronk verwacht de ko
mende jaren nog geen problemen, omdat hij een voldoende
hoge ammoniaknorm wil afspreken met de Europese Unie.
Voorde jaren na 2010 is Pronk minder zeker. ANP
AMSTERDAM - De Amsterdamse haven krijgt niet één, maar
twee container-terminals. Imca, een investeringsbedrijf dat
eigendom is van de familie De Vlieger, sticht een concurre
rend overslagbedrijf, dat naar eigen zeggen veel goedkoper
kan werken.
Binnenkort begint de bouw van de eerste terminal, die van
havenbedrijf Ceres. Die is mede mogelijk door een financiële
bijdrage van de gemeente Amsterdam van 282 miljoen; de
terminal moet in 2001 klaar zijn.
Directeur E. de Vlieger van Imca komt nu met plannen voor
een tweede overslagbedrijf voor containers. Hij wil op de
noordelijke IJ-oevers een terminal bouwen die 100.000 con
tainers per jaar aan kan. Dat moet uitgroeien tot 300.000. De
Ceres-temxinal wordt gebouwd op 600,000 stuks. ANP
BRUSSEL - De veren in Europa zijn niet allemaal even veilig.
Dat blijkt uit een onderzoek van acht Europese automobiel
clubs. Vier van de 26 onderzochte veerboten kregen het stem
pel 'slecht' op hun veiligheidsvoorzieningen. Twee daarvan
varen over Het Kanaal, zo maakte de Belgische Touring-orga-
nisatie gisteren bekend.
De 'Pride of Rathlin' van rederij P&O die vaart op de Ierse zee
tussen Caimryan en Larne, kwam als slechtste uit de bus. Ook
de 'Seafrance Monet' van rederij Seafrance tussen Dover en
Calais en de 'Pride of Hampshire', eveneens van rederij P&O,
tussen Cherbourg en Southampton voldoen niet aan de veilig
heidseisen. ANP/Belga
STOCKHOLM - Noorse zalm is genetisch gemanipuleerd en
behandeld met kankerverwekkende producten. Dit stelde
Odd Lindberg, oud-inspecteur van de visserij in Noorwegen,
gisteren in het Zweedse dagblad Dagens Nyheter.
,,De Noorse zalm komt voort uit een kruising van de genen
van wilde zalm, die men op snelle groei en een korte voort-
plantingscyclus selecteert", verklaart Lindberg. In de kweke
rijen gedijen volgens hem virussen, bacterieën en parasieten.
Om dit gevaar tegen te gaan, zouden de kwekers middelen ge
bruiken, die ook in insecticiden verwerkt worden.
De producenten ontkennen de beschuldigingen. Lindberg
sloeg in de jaren tachtig vals alarm in Noorwegen, toen hij
misstanden bij de robbenjacht aankaartte. AFP
BRUSSEL - De industriële productie in de eurozone, de elf
lidstaten die de euro hanteren, is in maart met 0,6 procent ge
stegen vergeleken met een maand eerder. In de hele EU be
droeg de stijging 0,5 procent. Dat blijkt uit cijfers van Euro-
stat, het statistisch bureau van de EU.
In januari steeg de industriële productie in de eurozone met
0,1 procent en in februari met 0,8 procent. In de hele EU was in
januari sprake van een lichte terugval van 0,3 procent en een
stijging van 1,1 procent in februari.
In Nederland steeg de industriële productie in maart met 1,3
procent, na een toename van 4,1 procent in februari en een te
rugval van 3,3 procent in januari. ANP
door Maurice Wilbrink
DEN HAAG - De Nederlandse
economie blijft hard groeien.
Volgens nieuwe CBS-cijfers
AMSTERDAM - De hevige
koersschommelingen op de ef
fectenbeurzen bezorgden het
hoekmansbedrijf Van der Moo
len handenvol werk. Zijn han
delaren konden daardoor in het
eerste kwartaal een winst boe
ken die ruim twee keer zo hoog
was als in dezelfde periode een
jaar eerder: 81 miljoen. Dit
jaar gaat het nettoresultaat met
zeker een kwart verder omhoog.
Als de beleggers nerveus zijn,
voelt Van der Moolen zich op
zijn best. Flinke koersbewegin-
gen en grote volumes zijn voor
het Amsterdamse effectenhuis
gunstige omstandigheden.
„Vraag en aanbod op de beurs
zijn vaak niet in evenwicht. On
ze handelaren zorgen ervoor dat
kopers en verkopers elkaar wel
kunnen vinden. Die partijen
zijn bereid hiervoor een prijs te
betalen", zo lichtte directie
voorzitter F. Böttcher gisteren
de cijfers toe.
De omzet nam 138 procent toe
tot 260 miljoen. Op eigen
kracht groeide Van der Moolen
87 procent. Overnames leverden
nog eens een bijdrage van 39
procent. Verder gingen de op
brengsten 12 procent omhoog
door koersverschillen op de wis
selmarkten, vooral door de
duurdere dollar.
Hoewel de activiteiten van Van
der Moolen op de Amsterdamse
effectenbeurs een duidelijke
verbetering te zien gaven, bleef
de groei op de AEX achter bij
zijn prestaties in Londen,
Frankfurt en de Amerikaanse
beurssteden. Vooral met het
nieuwe Duitse elektronische
handelsplatform Xetra scoorde
Van der Moolen goed. ANP
groeide de economie in de eerste
drie maanden van dit jaar met
4.2 procent. Ook de particuliere
consumptie blijft onvermin
derd hoog. De consumenten
hebben in het eerste kwartaal
4.3 procent meer uitgegeven
dan in dezelfde periode vorig
jaar.
De Europese Centrale Bank
(ECB) besloot gisteren het be
langrijkste rentetarief ongewij
zigd te laten op 3,75 procent.
Daarmee geeft de ECB ruim
baan aan de hoogconjunctuur in
Nederland. Een belangrijke rol
daarbij spelen opnieuw de con
sumptieve bestedingen. Deze
zijn begin dit jaar weer aange
trokken, nadat ze in de tweede
helft van vorig jaar wat waren
teruggevallen.
Consumenten gaven fors meer
uit aan duurzame goederen (7,7
procent meer dan in het eerste
kwartaal van 1999). Vooral aan
auto's en elektronica werd veel
meer besteed. Het CBS meldt
dat ook de uitgaven aan voe-
dings- en genotmiddelen rela
tief hoog lagen in het eerste
kwartaal.
Er werd verder duidelijk meer
besteed aan financiële en zake
lijke dienstverlening en com
municatie. De extra koopdag,
als gevolg van de schrikkeldag,
heeft de bestedingen een extra
impuls gegeven.
Zeldzaam
Nederland beleeft een zeldzaam
lange periode van economische
hoogconjunctuur. Sinds 1996
ligt de economische groei boven
drie procent per jaar. Een groei
boven vier procent werd ook in
het laatste kwartaal van vorig
jaar gemeten. Eerder deze week
werd bekend dat het vertrou
wen van ondernemers in de eco
nomie op een historisch hoog ni
veau staat. Dat weerspiegelt
zich onder meer in de groei van
de investeringen in het eerste
kwartaal.
De snelst groeiende bedrijfstak
is opnieuw de commerciële
dienstverlening, die 4,9 procent
meer produceerde. Dat is boven
het gemiddelde van vorig jaar.
Ook de goederenproducenten
doen het goed met een groei van
4,4 procent. Deze categorie had
begin vorig jaar nog last van de
naweeën van de Aziëcrisis,
maar herstelde zich in de loop
van vorig jaar. GPD
Minister Jorritsma wordt aan de hand van een robot naar de nieuwe centrale geleid. foto Bas Rutten/ANP
van onze redactie economie
GELEEN - DSM heeft samen met de ener
giebedrijven Essent en EPZ een elektrici
teitscentrale laten bouwen die de DSM-fa-
briek in Geleen niet alleen van stroom, maar
ook van stoom en perslucht voorziet. De
centrale 'Swentibold', gisteren officieel in
gebruik gesteld door minister Jorritsma van
Economische Zaken, is extreem zuinig.
De warmtekrachtcentrale zet tachtig pro
cent van het gebruikte aardgas om in nutti
ge energie (stroom, stoom of anderszins). Bij
een gewone gasgestookte elektriciteitscen
trale is dat rond de 45 procent.
Swentibold vervangt de oude kolenge-
stookte centrales die DSM op het terrein
had staan. Het chemiebedrijf wil niet langer
in zijn eentje de productie van stroom en
stoom ter hand nemen omdat het dat niet als
kernactiviteit ziet. Daarom exploiteert
DSM de nieuwe centrale samen met Essent.
De twee werken samen in de onderneming
EdeA EPZ is eigenaar van de centrale.
De nieuwe installatie wekt maximaal 233
megawatt aan stroom op en is daarmee een
middelgrote centrale.
DSM zelf neemt 180 megawatt af (plus
stoom); de rest gaat naar het openbare elek
triciteitsnet. ANP
door Hans Geleijnse
ROME - De KLM heeft onge
fundeerde redenen aangevoerd
voor het verbreken van de alli
antie met Alitalia. Dat zei gis
teravond in het Italiaanse par
lement onderminister van
Transport Occhipinti. KLM
verbrak de samenwerking op 28
april omdat het nieuwe Milane
se vliegveld Malpensa nog niet
was uitgebreid en de privatise
ring van Alitalia was uitgesteld.
Volgens Occhipinti hoorde (ge
brek aan) privatisering niet tot
de drie ontbindende voorwaar
den die in de alliantie-overeen
komst waren opgenomen. De
uitbreiding van Malpensa tot
overstaphaven in het interna
tionale luchtverkeer was dat
wel. Occhipinti:Maar Malpen
sa wordt dankzij het decreet van
minister van Transport Bersani
wel degelijk een strategisch
knooppunt in het systeem van
Europese luchthavens."
.Bovendien wisten de Neder-
landers dat regering en staats
holding IRI vastbesloten waren
Alitalia te privatiseren, maar
wel op de juiste tijd en manier",
zei de onderminister. Met dat
laatste doelde hij op de lage
koers van Alitalia-aandelen,
mede door de lage euro. GPD
door Peet Vogels
DEN HAAG - De economische
voorspoed zorgt voor een steeds
grotere druk op de huizen
markt. Woningzoekers zijn in
middels bereid gemiddeld
425.000 voor een huis neer te
leggen. Een jaar geleden was dat
nog 363.000. Daarmee is de
rek er nog niet uit, want de ge
middelde huizenkoper had in
1999 maximaal 630.000 te be
steden.
Dat blijkt uit een onderzoek
naar huizenkopers in opdracht
van de Nederlandse Vereniging
van Bouwbedrijven (NVB). Het
onderzoek is gehouden in sep
tember 1999 onder drieduizend
huishoudens met een bruto
jaarinkomen van/ 54.000 of ho
ger. Van die groep, in totaal vier
miljoen mensen groot, kijkt de
helft wel eens naar een ander
huis. Bijna 800.000 van hen
hebben serieuze plannen een
andere huis te zoeken. Het afge
lopen jaar schreven 390.000
huishoudens zich in voor een
nieuwbouwhuis. Er werden in
1999 echter slechts 65.000
nieuwbouwwoningen opgele-
vei'd. Daarnaast bekeken
350.000 mensen een bestaande
woning die te koop stond.
Die grote groep zorgt, mede
door de sterk gestegen inkom
sten, voor de explosieve stijging
van de huizenprijzen. Die prijs
stijging zorgt op zijn beurt weer
voor de stijgende vermogens
van hen die al een huis bezitten.
De groep van 40 tot 55 jaar - de
'babyboomei's' - en de ouderen
vanaf 5 5 j aar zitten er warmpj es
bij, zo blijkt uit het onderzoek.
Babyboomei's hebben gemid
deld een maximale bestedings
ruimte (hypotheek, overwaarde
eigen huis, spaar- en beleg-
gingsgelden) van 655.000. De
ze groep wil gemiddeld
ƒ465.000 voor het gewenste
huis betalen.
De 55-plussei-s zijn er financieel
nog beter aan toe. Zij kunnen
gemiddeld 826,000 besteden.
Gemiddeld willen ze ƒ471.000
voor een ander huis betalen, met
een uitloop tot 563.000.
Weelde
Vooral de aanwezigheid van de
ze kapitaalkrachtige groepen
op de woningmarkt die hun
weelde willen gebruiken voor
het huis van hun dromen, zorgt
voor de hoge prijzen. De prijs
die de ondervraagden willen be
talen voor een huis blijkt met
een vertraging van bijna een
jaar ook de daadwerkelijke ge
middelde koopprijs van een wo
ning te worden, aldus de NVB.
Dat gaat ten koste van de star-
tex's op de woningmarkt. Deze
gi'oep, in de leeftijd van achttien
tot dertig jaar, ziet een eigen wo
ning steeds verder buiten bereik
komen. Hoe hard ze ook sparen,
de jaarlijkse prijsstijgingen van
tien procent of meer kunnen ze
niet bijbenen. Deze groep wil
voor gemiddeld ƒ330.000 een
twee-onder-één-kap woning
van 150 vierkante meter met een
tuin. Dat ideaal raakt steeds
verder buiten beeld. GPD
AMSTERDAM - In de discussie
over branchevervaging is op
nieuw een drogisterij in op
spraak gekomen. Deze keer is
het Etos, dat voor een prikkie
katoenen broeken van het merk
Levi's heeft verkocht. Levi's is
daar ontstemd over en heeft
maatregelen genomen.
Waren het eerder cd's en Nike-
artikelen die tussen de pampers
en huidvei'zoi'gingspotjes lagen,
nu zijn ook de jeans ontdekt als
drogisterij-artikel. Vanaf vol
gende week liggen bij Etos twee
weken lang Calvin Klein-shorts
in de schappen.
De Levi's-actie bij Etos was een
succes, zo vertelt woordvoerder
N. Kappetti. Voor 59 konden
klanten graaien naar een heuse
Levi's die in de jeansshops toch
al gauw ruim 100 kost. „Het is
een normale zaak dat wij bran
chevreemde producten verko
pen, Dat doen wij al jaren. Deze
producten beslaan inmiddels
tien tot vijftien procent van de
vloeroppervlakte bij de Etos-
winkels en dat wordt in de toe
komst alleen maar meer."
Verouderd
Levi's-manager J. Keijzer vindt
de handelwijze van Etos vooral
kwalijk omdat zijn bedi'ijf veel
geld uitgeeft aan promotiecam
pagnes die het imago van Levi's
versterken. „En dan liggen op
eens onze broeken, de sterk ver
ouderde modellen, in Etos-win-
kels", zegt Keijzer.
De tussenpersoon die de restan
ten van Levi's kocht, zou zich
niet aan de afspraken hebben
gehouden. „Hij zou de broeken
in het voormalige oostblok ver
kopen, maar heeft ze aan Etos
verkocht."
Levi's doet geen zaken meer met
hem. Ook heeft het jeansmerk
intern maatregelen genomen
die dergelijke praktijken moe
ten voorkomen. ANP
Dethon dankt bestaansrecht aan gehandicapten
door Maurits Sep
TERNEUZEN - Als de concur
rent goedkoper is, moet de prijs
omlaag. Levert hij meer of snel
ler, dan moet de productiviteit
omhoog. Niet bij Dethon. „Hier
bepaalt niet de markt hoe wij
werken, maar de mogelijkheden
van onze werknemers."
Dethon is geen gewoon bedrijf.
Als sociale werkvoorziening is
de onderneming er voor de
werknemers en niet andersom.
„Onze filosofie is dat we werk
bieden aan gehandicapten, zo
wel geestelijk als lichamelijk.
Sterker, dat is onze bestaans
grond", verklaart directeur F.
Hamelink.
In 1955 werden in Zeeuws-
Vlaanderen drie sociale werk
plaatsen opgericht met de doel
stelling gehandicapten een zin
volle dagbesteding te bieden,
legt Hamelink uit. Van een zorg
instelling groeiden zij uit tot be
drijven met producten en klan
ten. In 1975 gingen ze samen
verder onder de naam Dethon -
afgeleid van de beginregel van
het Zeeuws-Vlaamse volkslied:
Van Dee tot Hontenisse. Het so
ciale wex'kvoorzieningsschap
heeft nu vestigingen in Terneu-
zen, Hulst en Oostburg.
De filosofie bleef, de uitwerking
ervan veranderde. Vooral sinds
eind jaren tachtig is de organi
satie professioneler, meer be
drijfseconomisch ingericht. In
plaats van voor gehandicapten
te zorgen, moesten die zichzelf
kunnen ontplooien. Dat ge
beurde niet uit louter goede be
doelingen, niet alleen voor de
emancipatie van de gehandi
capte zodat die het gevoel kreeg
een volwaardige baan te heb
ben, maar ook in de verwach
ting dat dat het bedi'ijf winst
zou opleveren. „In beide opzet
ten zijn we geslaagd", consta
teert Hamelink
Metaal
Vorig jaar behaalde Dethon een
omzet van 25 miljoen gulden.
De winst bedroeg twee ton. Het
metaalbedrijf, waar onder meer
gevelbekleding wordt gemaakt,
draait zeer goed. Dat geldt ook
voor het groenbedrijfHet elek
tronicabedrijf, dat printplaten,
scheepsnavigatie, acculaders en
nog 237 andere producten
maakt en samenwei'kt met on
der meer Unitron in IJzendijke,
kan het werk nauwelijks aan.
De door Dethon ontworpen en
geproduceerde huishoudtrap
Kwikkie is door de Consumen
tengids eerder dit jaar zelfs uit
geroepen tot beste koop.
De huishoudtrap Kwikkie is door de Consumentengids uitgeroepen tot beste koop.
Naam
Dethori
Plaats
Terneuzen/Hulst/Oostburg
Opgericht
1955
Werknemers
700
Omzet
25.000.000 gulden
Minder tevreden is Hamelink
over de resultaten van de afde
ling in Oostburg waar doe-het-
zelfailikelen worden gemaakt,
zoals behangtafels. „We maken
er honderdduizenden per j aai",
maar de laatste tij d is de concur-
rentie vanuit Oost-Europa en
zelfs China zeer stevig. De serie
productie heeft nu eenmaal
meer te lijden onder de lage-lo-
nenlanden." Op zo'n moment
wordt heel duidelijk waar het
knelpunt zitten voor sociale
werkvoorzieningbedrijven. Ze
moeten en willen wel commerci
eel werken, maar als het erop
aankomt, ontbreekt het ze aan
de mogelijkheden om de con
currentie keihard aan te gaan.
Dat heeft voornamelijk met de
werknemers te maken.
Hamelink: „Het is en blijft im
mers onze hoofdtaak mensen
werk te bieden." Snijden in het
personeelsbestand is dus geen
oplossing. De productie ver
plaatsen naar een land waar de
arbeid goedkoper is, evenmin.
„Die afweging maken wij wel,
maar zouden we dat doen, dan
moeten we ander werk bieden
aan de mensen die hun baan
kwijtraken. We kunnen alleen
concurreren op de kwaliteit en
op het assortiment."
Dethon zit middenin het span
ningsveld tussen de economi
sche en de sociale functie. Het is
een uitdaging daar een opti
mum in te vinden, vindt Hame
link. Maar wat hij ook voor
mooie plannen heeft, en welke
eisen de klant ook stelt, die zul
len altijd moeten woi'den afge
meten aan de capaciteiten van
het personeel.
Bedrijfsmanager G. van den
Berg benadrukt dat van de
werknemers nooit wordt ge
vraagd boven hun vermogen te
werken. De kritiek van de Soci
alistische Partij die uit een zelf
gehouden enquête concludeert
dat de werkdruk bij sociale
werkvoorzieningen enorm is ge
stegen, wijst hij resoluut van de
hand. „Onzin. We gaan zo snel
als de mensen kunnen."
Dethon laat ze niet harder wer
ken, maar slimmer, beweert Van
den Berg. „Daarom scholen en
trainen we ze. Want we willen
hun mogelijkheden wel opti
maal benutten. Als iemand op
dertig procent van een reguliere
werknemer zit, moet hij of zij
die dertig procent ook leveren.
Zoals elk bedrijf dat van zijn
mensen verlangt."
Doorstroming
Een taak die bij geen enkele so
ciale werkvoorziening ooit goed
uit de verf is gekomen, is de
doorstroming van gehandicap
ten naar banen in het gewone
bedrijfsleven. Dat lag aan de ge
handicapten zelf, die bij de
werkplaats verzekerd waren
van een goede baan en een goed
inkomen. En het lag aan de on
dernemers, die liever iemand in
dienst namen die geen aange
paste werkplek nodig had
Sinds 1998 moet Dethon, daar
toe verplicht door het Rij k, meer
werk maken van die doorstro
ming. Om dat goed te kunnen
foto Charles Strijd
doen, wil Hamelink een 'leer-
werkbedrijf' opzetten, waar ge
deeltelijk ai'beidsongeschikten
en langdurig werklozen getest,
getraind en begeleid worden
naar vast werk. „We studeren nu
op wat dat gaat kosten. Ik denk
dat we de winst in ieder geval
zullen moeten opschroeven
richting de vijf ton."
Wat een mooie uitdaging lijkt,
draagt tevens een risico in zich.
De sociale werkvoorzieningen
raken hun 'beste' mensen kwijt
en blijven zitten met de 'kneus
jes'. Hoewel Hamelink de kwa
lificaties afwijst, geeft hij toe
dat dit gevaar i'eëel is.
„Wij zijn altijd afhankelijk van
de mogelijkheden van onze
mensen. Stel dat de bovenlaag
van onze organisatie, de leiding,
wegvalt, dan komt de hele pro
ductie in de problemen. We
moeten dus steeds meer niet-ge-
handicapten aanstellen op sleu
telposities. Maar die zijn door
de krappe arbeidsmarkt moei
lijk te vinden."
Hamelink vindt het niet te ver
teren dat de zorgvuldig opge
bouwde marktpositie en het
verdiende respect verloren
gaan. „Voor het bedrijf niet, en
zeker voor het personeel niet. Ze
bezetten nu een respectabele
positie in de samenleving, heb
ben een volwaardige baan. Dat
profiel wil ik in stand houden."
(Advertentie)
henk ingrid van der kooij
wolstraat 193 vllsslngen 0118 417377
