Hebben we wel of geen dierenpark Vroeger ruimden we zonder ophef op Zeldzame salie terug van weggeweest Brandweer mikt toch op één meidcentrale en coördinatiecentrum zeeland vrijdag 26 mei 2000 sbw 21 Feitenkennis nodig om zonder kleerscheuren aardrijkskunde te maken antwoorden Slotakkoord kan niet beter Tien Zeeuwse sloepen in race over Waddenzee Leren voor watje zelf wil Historische vuiltjes over Westerschelde verdwijnen Mijnen en bommen door Henk Postma Nederlanders en hun va kantiebestemmingen. Het is al jarenlang een vast onder werp van de mavo-vbo exa mens aardrijkskunde. Daar hoort ook altijd een uitstapje naar Zeeland bij. Wie wist waar in Zeeland de pijlerdam ligt, kon daar pimten mee ver dienen. En wie ook nog kon uit leggen hoe het bouwwerk de Zeeuwen tegen hoog water be schermt, scoorde dubbel. Een weggevertje dus voor scholieren als Digna Tack (17) uit Middelburg, die de storm vloedkering naast de deur heb ben liggen. Wat haar betreft vbo/mavo Engels C 3B;4C;5A;6C;7C;8A; 11B; 12A; 13C; 14D; 15E; 16B; 17D; 18E, 19B, 20C; 21A, 22B, 23C; 24B; 25A; 26B; 29B; 30B; 3IB; 32C; 34A; 38A; 39B; 40B; 42C; 43A; 44B; 45B. vbo/mavo Engels D 4A;5C;6C;7D; 8B;9C; jOB; 13D; 14E; 15B; 16C 17A; 18B; 19C; 20B; 21A; 22B; 23C; 24B; 25D 26C; 28B; 30A; 32A; 33B; 35C; 36C; 37C; 38B 39A; 41B; 42A, 43B vbo/mavo aardrijkskunde C 1D;3A;4D;5B;7A;9A; IOC; 13A; 14A; 15C; 18C; 19B; 20B; 23D; 24C; 25C, 26C; 27A; 30B; 31B; 32B. 34A; 36A; 37B; 39D; 41B; 44A. vbo/mavo aardrijkskunde D 10; 2A; 4B, 5B; 7D, 8C, 9E; 11C; 12B, 13A; 14A; 16A, 19D; 20B; 23C; 25B; 26C; 29F; 30A; 31D; 32B; 34B; 37B; 38C; 40D; 42A; 43D; 44B; 45A. was aardrijkskunde sowieso 'een eitje'. Dat vak ligt haar wel. Niet iedereen juichte, want er waren natuurlijk ook een paar gemene vragen bij. Dat de temperatuur van het zeewater 's winters in Zeeland wel wat lager is dan 15 graden Celsius, en 's zomers echt niet de 27 graden haalt, ja dat wis ten de meesten nog wel. Maar de vraag waar dan wel, Turkije, Java of de Nederlandse Antillen, bracht heel wat zweetdruppels teweeg bij de deelnemers aan het examen op d-niveau. Die kregen ook nog een grafiekje voorgeschoteld met de rangorde van toeristi sche activiteiten in Zeeland. Strandbezoek, zo bleek er uit, scoort in Zeeland het hoogst. En er wordt hier ook veel meer aan folklore gedaan dan in de rest van Nederland. Maar hoe zit het met surfen, wandelen en dierenpark-bezoek? Dat moest je wel weten, wilde je zonder kleerscheuren verder komen. Surfen scoort natuurlijk erg hoog. Maar wordt er in Zeeland echt iets meer gewandeld dan in de rest van Nederland? Of juist veel minder? Er was nog wel uit te komen wanneer je wist dat Zeeland geen dieren park heeft. Maar wie leert je dat nou op school. Digna Tack zat er een beetje mee. Want als je de Vlissingse reptielenzoo Iguana nu eens tot de dieren parken rekent, kan wandelen daar dan de concurrentie mee aan? Nee, dan was dat Zee land-vraagje op c-niveau in derdaad veel gemakkelijker. Die liet éen luchtfoto van een stukje Westkapelle zien. De vraag uit welk gezichtspunt de foto was genomen, liet zich eenvoudig aflezen van een bij gevoegd stukje landkaart Voor de havo-scholieren stond gisteren het opstel Nederlands op het programma. Keuze ge noeg. Een artikel schrijven voor een Japans tijdschrift over de Nederlandse jongeren cultuur. Een beschouwing over de invloed van bedrijfsleven en politiek op de topsport. Wel of geen vierdaagse schoolweek. Thuis leren via de computer. De politieagent als kop van jut. De Surfen scoort hoog in Zeeland. Deelnemers aan het aardrijkskunde examen mavo op d-niveau kon den met die wetenschap hun voordeel doen. foto Dirk-Jan Gjeltema teloorgang van het algemeen beschaafd Nederlands. Feest dagen in een multiculturele sa menleving.... Alex Hebing (16) uit Oud-Sabbinge liet dat alles voor wat het was. Hij koos, zo als veel andere havo'ers op het Goese Lyceum voor een ver handeling over de verloedering van het uitgaansleven. Of lie ver, hij betoogde dat die verloe dering gemakkelijk tot staan kan worden gebracht, wanneer de mensheid eens wat socialer wil gaan denken. Drie weken examens, en nog niet klaar. Het voorbereidend be roepsonderwijs geeft het diploma beslist niet cadeau. Marian Hallema (16) uit Zierikzee moet ook volgende week nog een keer aan de bak. Dan staat het laatste deel van Nederlands op het pro gramma. Gelukkig had ze gisteren een lekker dagje. Engels was aan de beurt. En dat is een vak waarmee de vbo-scholiere van de Prof. Zeeman-school in Zierikzee moeiteloos hoog scoort. Vorige week zat ze er dicht mee tegen de tien. Maar toen ging het nog maar om cijfers op b-niveau. Nu was de moeilijkheidsgraad wat hoger. Voor Marian geen probleem. Met een beetje geluk zit er nu een acht voor haar in het vat. Zo niet, dan ligt dat aan de zogenaamde invuloefening. Lastig, vond ze. Het ging over popgroepen die con certen geven op scholen, in de hoop daar nieuwe, vooral vrouwe lij ke fans mee te winnen'Why bands thank heaven for little girls Het lag niet aan dat onderwerp. „Want, zegt Marian, „mij maakt het niet uit waar het over gaat.Probleem was dat de tekst wemel de van de gaten. En zie die dan maar eens op te vullen met de juiste woorden. „Zowat elk woord paste er wel in." De examens zijn Marian niet tegengevallen. Maar ze zal blij zijn wanneer het voorbij is. Kan ze tenminste naar de middelbare kap- persschool in Rotterdam. Eindelijk eens leren voor iets waar je werkelijk in geïnteresseerd bent. Ze heeft nog even overwogen voor schoonheidsspecialiste te kiezen. Maar daar zaten teveel ha ken en ogen aan. Ze wordt liever allround kapster. Kan ze over een paar jaar een eigen zaak beginnen. Alex Hebing Hij droomt er nu al van: zo'n groot orkest de zaal in laten knal len. Niet als dirigent, maar als de man die de kwaliteit van het geluid bewaakt. Dat is de reden waarom Alex Hebing (16) straks, wanneer hij voor z'n havo-diploma is geslaagd, naar het Haags conservatorium wil. De scholier uit Oud-Sabbinge houdt van alle soorten muziek. Het genre kan zo gek niet zijn, of hij haalt het uit z'n gitaar. Maar het liefst nog ontfermt hij zich over de klanken van anderen. Alex wil een meester worden in het registreren, en weergeven van muziek, zodat hij die optimaal kan laten klin ken. Of hem dat lukt?Begin juli moet hij toelatingsexamen doen. Wijst het conservatorium hem af, dan zoekt hij wel ergens een baantje, zodat hij het volgend jaar opnieuw kan proberen. Want met een alternatief wil hij geen genoegen nemen. Het is alles voor de mu ziek. Of anders maar niets. Hij is in ieder geval al druk- doende een muziekgroep te formeren. Op Koninginnedag speelde hij in Goes op de Stenen Bnig, samen met nog wat muzikanten. Een beetje funky fusion-jazz, daar zijn die jongens helemaal gek van. Over de havo-examens hoeft hij zich inmiddels niet meer druk te maken. Die zitten er nu wel zo'n beetje op. Het was gemakkelijker dan hij verwacht had. Zelfs het wiskunde b examen, waar hij gi gantisch tegenop zag, ging goed. Nee, onvoldoendes hoeft Alex niet meer te verwachten. Vandaag is z'n laatste examendag. Er wacht nog maar één vak. En dat heet muziek. Een beter slotak koord hadden ze niet kunnen bedenken. VLISSINGEN - Tien sloepen worden vanmiddag door een kraan van De Schelde op een ponton gehesen om naar Har- lingen te reizen. De roeiboten varen 2 juni mee in de race Har- lingen-Terschelling. De roeirace over de Waddenzee is voor sloeproeiers een van de hoogtepunten van het jaar. Drieëndertig kilometer lang roeien 130 teams om het hardst met wind en tegenstroom naar de haven van Terschelling. De tien Zeeuwse teams zijn alle er varen in de race. Het gaat om vijf bedrijventeams (mannen- teams van Hoechst, Total, EPZ en Tonny Leynse en een vrou wenteam van Delta Marina), vier studententeams van de Zeevaartschool en een particu lierteam. De mannen van Tonny Leynse eindigden in eerdere ja- ren als beste Zeeuwen. Maandagochtend zet de ponton met de boten koers richting Friesland. Marian Hallema door Carla van de Merbel HOOFDPLAAT- Na meer dan vijftig jaar is ze er weer: de kleinbloemige salie. In 1948 is deze plant voor het laatst gesig naleerd in Nederland en nu is ze in Zeeland teruggevonden. Me dewerker A de Zwart van Het Zeeuwse Landschap ontdekte de zeldzame plant in natuurge bied Vossekaai bij het West- Zeeuws-Vlaamse Hoofdplaat. Ruim twintig exemplaren van de kleinbloemige salie verfraai en het talud van een dijkje bij de zeedijk ten westen van Hoofd plaat. De planten zijn ongeveer een halve meter hoog en hebben blauwe bloemen. De kleinbloemige salie werd in 1799 voor het eerst aangetroffen in Zeeland. Botanicus De Candolle deed deze vondst in een Walchers duingebied. In 1879 werd de zeldzame plant herontdekt door de Zeeuwse bo tanicus A Walraven. De plant werd later enkele keren terug gevonden in Zeeland, onder meer in de omgeving van Rit- them. Buiten Zeeland werd de kleinbloemige salie onder meer ook aangetroffen langs de IJs- sel, in de omgeving van Humme- loo. De laatste vondst was in 1948. Ook in Belgie en Luxem burg wordt de plant als uitge storven beschouwd. Blij Het Zeeuwse Landschap is 'bij zonder blij' met de 'spectaculai re vondst'. De natuurorganisa tie vermoedt overigens dat er al langer kleinbloemige salie groeit op de betreffende plek bij Hoofdplaat. Dat zou blijken uit het tamelijk grote aantal exem plaren en uit de archieven. In 1981 werd salie gevonden op de zelfde plaats als waar nu de vondst is gedaan, maar mede- werkers van de toenmalige Pro vinciale Planologische Dienst tekenden de vondst, waar schijnlijk ten onrechte, aan als veldsalie. Het Zeeuws Landschap gaat de kleinbloemige salie bij Hoofd plaat met extra zorg behande len. Het aantal planten zal elk jaar geteld worden en er wordt onderzocht onder welke om standigheden de groeiplaats het best in stand kan blijven. In de buurt van de zeedijk bij Hoofdplaat groeien zo'n twintig exemplaren van de zeldzame kleinbloemige salie. door Edith Ramakers door Harmen van der Werf DEN HAAG - Over ruim ander half jaar moeten er twee histori sche 'vuiltjes' weggewerkt zijn. Vlaanderen krijgt dan, de plan ning is begin 2002,medezeggen schap over het nautisch beheer van de Nederlandse Wester schelde. En de volstrekt achter haalde koppeling tussen loods geldtarieven voor Rotterdam en Antwerpen verdwijnt. Vlaanderen wil al eeuwen meer invloed op het nautisch beheer van de Westerschelde. Neder land moet van de andere kant, bij grote scheepsongevallen op de Westerschelde, de rekening betalen, ook al komen die sche pen uit een Belgische haven. Maar om emotioneel-histoi'i- sche redenen is het nooit van een gemeenschappelijk nautisch Beheer gekomen. Zo wilde Ne derland het liefst de eindzeg genschap houden. Dat is veranderd, onder meer omdat de Nederlandse regering af wil van de koppeling tussen de loodstarieven voor Antwer pen en Rotterdam. Die koppe ling stamt uit 1839, bij de offici ële scheiding van Nederland en België, om Antwerpen een eer lijke kans te geven De Vlaamse regering is bereid de koppeling los te laten, al ligt dat economisch gevoelig. On derzoek heeft inmiddels uitge wezen dat ontkoppeling 'in principe' nadelig is voor Ant werpen en Gent, omdat de loodsgeldtarieven in Rotterdam dan omlaag kunnen. Dat effect kan echter meevallen, meldt minister T. Netelenbos van Verkeer en Waterstaat uit dezelfde studie, als bijvoor beeld de Nederlandse en Vlaamse loodsdiensten meer gaan samenwerken. Dat kan de kosten drukken. Intensievere samenwerking kan inderdaad financiële voordelen opleveren, reageert voorzitter A G Nauta van het Nederlands Loodswezen in Vlissingen. Hij denkt dan aan het gezamenlijk opleiden van Scheldeloodsen en het samen organiseren van het vervoer van loodsen over land en water, naar de havens en de schepen. Nauta verwacht overigens niet dat het mogelijk is de loodsgeld tarieven op de Westerschelde (zonder koppeling) op een Rot terdams niveau te houden of te krijgen. Omdat Rotterdam een maal dichterbij zee ligt dan de haven van Antwerpen. door Jacques Cats VLISSINGEN - De bouw van het veiligheidshuis Stromen poort mag dan zijn uitgesteld, er moet toch zeker gepoogd wor den alsnog een gezamenlijke meidcentrale en een regionaal coördinatiecentrum te realise ren. Directeur W.P. van Leersum van de regionale brandweer heeft aangekondigd zich daar sterk voor te willen maken. Het regionaal college van Zeeuwse burgemeesters heeft woensdag bepaald dat de zorg voor een goed onderdak van de politiewijkzorg urgenter is dan het optrekken van een soort be drijfsverzamelgebouw voor po litie, brandweer en ambulance dienst op een locatie tussen Vlissingen en Middelburg. Dat betekent dat deze participanten zich nu moeten beraden hoe het verder moet met de huisves tingsperikelen. Met name de re gionale en stadsgewestelijke brandweer zitten te springen om een beter onderdak. Directeur Van Leersum van de regionale bx-andweer zegt het altijd een goed idee te hebben gevonden om allerlei diensten bij elkaar te hebbenWanneer er zich calamiteiten voordoen kan dat bijzonder handig zijn. Ook de inrichting van een gezamen lijke meldcentrale acht hij zeer zinvol. „Het is niet meer te beta len om als aparte dienst een ei gen centrale in te richten." Van Leersum wil vasthouden aan het plan voor een regionaal co ördinatiecentrum een werk plek waar allei'lei hoofden van diensten bij elkaar komen om bij het bestrijden van rampen beleid te ontwikkelen. De huisvesting van de regionale brandweer is nijpend. De orga nisatie zit verspreid over vier lo caties. „Het ondei-dakisaljaren beneden peil", zegt Van Leer sum. „Voor ons is nieuwbouw van het hoogste belang. Elke vertraging is niet acceptabel." De stadsgewestelijke brand weer Middelbui'g/Vlissingen stond ook op de nominatie in trek te nemen in het complex Sti-omenpoort. Commandant R.A Maljaars meldt dat wordt onderzocht of het budget toerei kend is om op dezelfde plek voor de eigen dienst nieuwbouw te plegen Burgemeester A van Dok-Van Weele meldde gister avond hetzelfde aan de Vlis singse gemeenteraad. De locatie tussen Middelburg en Vlissingen ligt volgens de com mandant strategisch gezien bij zonder gunstig om binnen ac ceptabele tijd op de onheilsplek te kunnen zijn. Komt het tot nieuwbouw, dan worden de on derkomens van de brandweer aan de Looierssingel in Middel burg en de Van Dishoecksti-aat in Vlissingen afgestoten. De ambulancedienst, ook al een participant in het Veiligheids huis, is al vóór het voorlopig af blazen van Stromenpoort op zoek gegaan naar een goedko pere oplossing van het huisves- tingspi'obleem Het aandeel van de ambulancedienst in het ver zamelgebouw was in de ogen van de ziektekostenverzeke raars, die voor de betaling zou den zorgen, te duur geworden. Volgens voorzitter D.J. van der Zaag van de ambulancedienst zijn nu verschillende oplossin gen denkbaar: 'inwoning' bij een bestaande spoedeisende dienst of zelf een pand optrek ken. De korpsleiding van de politie Zeeland heeft nu vrij baan ge kregen om ervoor te zorgen dat er op zo kort mogelijke termijn in elke Zeeuwse gemeente een politievestiging komt om in houd te kunnen geven aan de wijkzorg. Dat kan via een huur- constructie, door aankoop van een bestaand pand of via nieuw bouw. Gulden Het bevx'iezen van Stromen- poort houdt in dat er voorlopig geen vervangend onderdak komt voor de hoofdvestiging van de regiopolitie, die is geves tigd aan de Vrijlandstraat en Segeerssingel in Middelburg. „Ik kan een gulden maar één keer uitgeven", zegt plaatsver vangend korpschef F. Gouds- waai'd. „Als ik vergelijk hoe we daar zitten, is dat altijd nog vele malen beter dan de huisvesting van de collega's die het werk op straat moeten doen voor de Zeeuwse bevolking." Volgens Goudswaard is het niet vanzelfsprekend dat met het op de lange baan schuiven van Stromenpoort ook het plan voor een gezamenlijke meldkamer op losse schroeven is komen te staan. „Ik heb niemand horen zeggen dat men niet meer bereid is tot samenwerking. Het reali seren van een gezamenlijke meldkamer is volgens mij het eindresultaat van het invulling geven aan een wil tot samen werking." Wat een ophef wordt er al te vaak gemaakt over bommen en mijnen die gevonden worden. Kees Marijs uit Vlissingen stoort zich aan al die poes pas. Binnensteden moeten worden ont ruimd, scheepvaartverkeer wordt ge alarmeerd en eventueel stilgelegd. En allemaal omdat er een oude bom is ge vonden. „Bij die zeemijn van 800 kilo die deze week werd gevonden, gebeurde weer precies hetzelfde. Geef er gewoon niet zoveel ruchtbaarheid aan, vervoer hem en maak hem onschadelijk. Klaar. Zo deden we dat ook net ria de Tweede Wereldoorlog", zegt Marijs. De veiligheidsvoorschriften zijn ei'g streng, vindt hij. „Ach, wij hebben di rect na de bevrijding het strand van Vlissingen tot Zoutelande uitgekamd. Er lagen alles bij elkaar zo'n 75 mijnen. Dat waren Ketymijnen geloof ik. Le vensgevaarlijke mijnen met hyperge voelige voelsprieten die de boten, hup, zo de lucht in konden blazen. Wij heb ben die mijnen allemaal opgevist en weggebracht. Ook mijnen, tjoep, zo weer terug de zee ingegooid." Terug in zee Alle bommen zijn gevaarlijk, weet hij, dus ook die zware zeemijn die de vis sersboot dinsdag in de netten kreeg. De schipper had het projectiel gewoon te rug over boord kunnen gooien. Dat doen ze wel vaker, weet Marijs. „Maar dat zal dit keer niet mogelijk zijn ge weest. Hij zal wel verstrikt in de netten hebben gezeten." De visser moest met het explosief uit wijken naar het Sloegebied. Het voert ver door dat iedereen uit veiligheids overwegingen 650 meter verwijderd moest zijn van de mijn, vindt Marijs. „Die voelsprieten van die Ketymijnen moest je echt niet aanraken. En ach, we stapelden vroeger ook landmijnen op elkaar in de sloep, die we bij de Schone Waardin overboord gooiden, tjoep. Daar zal heel wat liggen." Marijs (79) kwam na de bevrijding bij de mijnendienst. Geen enkele ervaring had hijmaar je leerde vanzelf hoe mijn, bom of granaat in elkaar zat en wat je er mee kon doen. „Er was ook altijd een majoor bij, die oplette." Zijn eerste opdracht was het ophalen van twee magnetische mijnen en zo'n zes dieptebommen. Die lagen opgesla gen in een put, net naast het sluizen- complex aan de Piet Heinkade in Vlis singen. „Met die bommen wilden ze de sluis opblazen. Maar dat is dus nooit ge lukt." Het is gewoon flauwekul, vindt hij, al die aandacht tegenwoordig voor bom men en granaten. „Je moet gewoon die bom onschadelijk maken en er niet zo veel over pratenToen hier in Vlissingen dik tien jaar geleden bij het landings monument een diepe gleuf gegraven werd, zag ik een 25 ponder liggen. Open en bloot. Er was al een graafmachine Kees Marijs: „Je moet gewoon die bom onschadelijk maken en er niet zoveel over praten. Dat deden we na de oorlog ook." foto Ruben Oreel overheen gereden. Dat kon je aan de strepen zien op het projectiel. Er kwam op dat moment net een politiewagen aan. Die heb ik aangehouden. Ze heb ben dat ding meegenomen in de auto, klaar." Bang voor explosies, ach natuurlijk was hij dat weieens direct na de oorlog. Maar het paste in de tijdgeest om er niet zo bij stil te staan. „Je deed het gewoon. We werden een keer voor een vrachtje naar Nieuw-en Sint Joosland gestuurd. Bij een boomgaai'd lagen staafmijnen van 5 kilo, zo'n driehondei'd, of vier honderd. Een hele rijDaar kon je tanks mee opblazen. Wij legden ze allemaal achterin de auto, vier, vijf op elkaar. Ik ben bovenop de mijnen gaan zitten." Splitpennetje Hobbelend over de nog niet al te goede wegen reden ze met de explosieve vracht terug naar Vlissingen. „Komen we bij onze schaftbunker bij het Arse naal aan. Zegt de majoor: 'Kijk', en trekt het splitpennetje eruit. Daar had ik de hele tijd opgezeten. Als dat penne tje was omgebogen waren we hoep de lucht ingegaan. Ja, ik heb wel een en geltje boven me gehad. Dat denk je ach teraf." Dik een jaar is hij maar bij de mijnenve gers geweest, maar de ene anekdote volgt op de andere. Ze moesten een keer naar Breskens om een vliegtuigbom van zo'n 150 kilo op te halen. In een sloep staken ze de Westerschelde over en leg den het gevaarte erin. Ze voeren een eindje de Westerschelde op en gooiden het explosief over boord. „We hoorden hem op de grond neerkomen Tik. Dat had natuurlijk ook een forse klap kun nen zijn. En dan waren we er niet meer geweest." Toch zegt hij, waren ze niet onzorgvul dig. „Nee, we wisten wel wat we deden. Je kunt ervanuit gaan dat een zeemijn niets doet, als er geen ontstekingsme chanisme is." En als een mijn jaren in het water heeft gelegen en er moeilijk slagpinnen en dei'gelijke te ontdekken zijn? „Dan is er nog geen gevaar. Als je hem maar niet laat vallen en als je er maar niet in gaat peuren." Donderdag zou de zeemijn die dinsdag is gevonden door de marine op de vlakte van Raan tot ontploffing worden ge bracht, maar de handeling is door zwaar weer een week uitgesteld. De mijn blijft tot volgende week in het mu nitiedepot in Ritthem liggen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 21