Rosetta wil leven
om te overleven
De Heideroosjes
coveren The Ramones
Noa koestert haar vrijheden
in een stacaravan wonen.
De Dardennes laten ons alleen
maar kijken en voelen. Kijken
en voelen hoe Rosetta iedere
dag door de stad draaft op
zoek naar werk, hoe ze vecht
met haar moeder om haar naar
de kliniek te krijgen, hoe ze
met haar handen naar wormen
graaft om illegaal een paar
vissen te vangen. Altijd ge
spannen, op haar hoede, als
een dier dat gefixeerd is op
overleven. Het zijn de beelden
zelf die moeten spreken en dat
doen ze met een ongekende in
tensiteit. In Rosetta geen intel
lectuele of politieke bespiege
lingen over maatschappelijke
omstandigheden. Het is een
sociaal drama van binnenuit.
Rosetta kent geen politiek, ze
weet alleen hoe zwaar het is
om vol te houden,
Handcamera
Met die beklemmende direct
heid gaan de Dardennes; veel
verder dan in vorige film, het
veelgeprezen 'La Promesse'.
De handcamera zit overal bo
venop, met dezelfde stugge
koppigheid: als die van Rosetta
zelf. De dappere Emilie De-
quenne is nauwelijks een se
conde buiten beeld. Dit is acte
ren dat het niet moet hebben
van dialoog, maar van fysieke
aanwezigheid. Haar blik is
meestal strak, haar licht in
eengedoken houding, haar nu
kkige gebaren en gejaagd
voortstappen spreken echter
boekdelen. Als ze hoort dat ze
Rosetta - gespeeld door de 18-jarige Emilie Dequenne - kent geen politiek, ze weet alleen hoe zwaar het is om het leven vol te houden.
haar baantje in een fabriek
kwijt is moet ze wild schop
pend en om zich heen klau
wend naar buiten worden ge
sleept. Tijdens een ruzie met
haar moeder valt ze in het ka
naal. Als ze worstelt om uit het
modderige water te komen is
dat haar verhaal in het klein.
In ieder detail van Rosetta zie
je het geheel weerspiegeld.
Juist door alle f ranj e weg te la
ten en alles heel simpel en con
creet te maken geven de Dar
dennes Rosetta een universele
strekking.
Soms lijkt er even wat licht
door te breken. Aarzelend en
onzeker maakt Rosetta met
haar nieuwe vriend (Fabrizio
Rongione) een dansje. Ontroe
rend mooi is haar vastberaden
concentratie op haar eerste
werkdag in een bakkerijMaar
helemaal onschuldig wordt
het nooit. Rosetta tilt een zwa
re zak meel op. Het gaat wat
moeilijk omdat er iemand in de
weg staat. Het is de vrouw die
dit baantje eerder had en zich
nu komt beklagen over haar
ontslag...
Hoewel je weinig van Rosetta
weet groeit ze toch heel snel uit
tot een sterk aanwezige per
soonlijkheid. In het begin een
sympathieke heldin, ondanks
haar obsessie en haar agressie
ve uitvallen. Want we voelen
dat ze diep van binnen goed
willend is, en een groot recht
vaardigheidsgevoel heeft.
Zegt ze immers niet tegen haar
vriend dat ze niet zwart bij
hem wil bijklussen, dat ze al
leen echt werk wil? De klap
komt dus hard aan als ze hem
verlinkt om zijn baantje in te
kunnen pikken. Net als bij
Brecht komt eerst het 'Fressen'
en dan pas de 'Moral'.
Eenzaamheid
Als ze kort daarop haar dron
ken moeder weer naar binnen
moet zeulen verandert al dat
zwoegen en vechten in een ver
pletterend gevoel van een
zaamheid. Rosetta kookt een
eitje, zet het gas open en gaat
op bed liggen. Maar niets blijft
haar en ons bespaard. De gas
fles is leeg en ze moet eerst een
nieuwe kopen bij de morsige
campingbaas die haar moeder
aan drank helpt in ruil voor
seks. Rosetta kan de volle fles
bijna niet tillen. De camera
volgt haar op iedere meter van
haar kruisgang tot ze niet meer
kan en huilend in elkaar zakt.
Misschien is dat haar redding.
Rosetta is een film die je niet
snel vergeet.
Rosetta: zaterdag en zon
dag in het Schuttershof
theater Middelburg.
De Israëlische zangeres Noa.
Een smeltkroes van culturen omringt haar. De grootou
ders van de zangeres Noa komen uit Jemen, haar ouders en
zijzelf zijn geboren in Israël en toen de kleine Noa een jaar
oud was, verhuisden ze naar de Verenigde Staten. „Daar
woonden mijn grootouders, mijn ouders en ik in The
Bronx, de New Yorkse wijk waar volgens mij meer natio
naliteiten per vierkante kilometer te vinden zijn dan waar
ook ter wereld."
door Hanneke van den Berg
Toen ze jong was, vond ze dat
allemaal behoorlijk verwar
rend. „Een kind wil duidelijk
heid, geen chaos. Het raakt in
de war van zo veel invloeden
tegelijk. Om een uitlaatklep te
hebben begon ik al op heel jon
ge leeftijd liedjes te schrijven.
Zingen werd een soort thera
pie. Toch heb ik de verschillen
de invloeden in mijn leven
nooit bewust in de liedjes ge
stopt. Het is zinloos zoiets af te
dwingenAls het gebeurdeliet
ik het toe, maar de Engelse taal
en de Amerikaanse cultuur
hebben mijn jeugd toch voor
een groot deel bepaald en dus
zijn de meeste nummers in het
Engels en klinken ze ook vrij
westers."
„Dat verwarrende gevoel ver
andert als je volwassen wordt.
Dan vind je al die verschillen
de onderdelen van je bestaan
plotseling erg boeiend en wil j e
in je verleden duiken. Dat is
mij ook overkomen. Opeens
wilde ik alles weten over de Je-
menieten en vooral over Israël.
Dat gevoel werd op het laatst
zo sterk dat ik besloot terug te
gaan naar Israël.
Twee stromingen
De carrière van Noa verloopt
eigenlijk via twee stromingen:
een internationale en een 're
gionale'. „Ik heb drie - groten
deels Engelstalige - albums in
ternationaal uitgebracht en
vier platen die alleen in het
Midden-Oosten verschenen.
Dat laatste deed ik vooral om
dat ik het zelf graag wilde,
maar voor een klein deel ook
omdat het van me verwacht
werd.
Israëliërs zijn heel strikt wat
dat betreft. Ze eisen min of
meer van een Israëlische ar
tiest dat die de eigen cultuur
eervol behandelt. Mijn inter
nationale albums worden ook
wel in Israël verkocht, maar
die zouden veel Israëliërs met
geen vinger aanraken als ik
daarnaast niet ook in het He
breeuws zou zingen."
Haar drie internationale cd's,
'Noa' uit 1994, 'Calling' uit
1996 en 'Blue touches blue' die
onlangs verscheen, geven goed
weer dat ze in die jaren een be
hoorlijke muzikale ontwikke
ling heeft doorgemaakt. „Er is
veel veranderd in die jaren. In
de nieuwste cd zit niet alleen
meer levenservaring, maar
ook muzikaal gezien hebben
we natuurlijk veel geleerd in
die tij d. Ik ben niet bewust ver
der afgeweken van de Midden-
Oosten-invloeden, zoals veel
mensen denken. Dat is vanzelf
gegaan. Blijkbaar hebben de
westerse invloeden in mijn le
ven toch steeds meer.de over
hand gekregen.
Noa treedt vandaag
(woensdag) op in de Anton
Philipszaal, Den Haag en 25
mei in Vredenburg,
Utrecht.
dens die tour. In december wil
len we de studio in om een
plaat op te nemen die in maart
volgend jaar in de winkels
moet liggen."
Rebelse liedjes
Voor de Marlboro Flashbacks
zouden De Heideroosjes het
liefst nummers van al hun in
spiratiebronnen spelen, maar
dat mocht niet. Roelofs: „We
moesten voor één band kiezen.
The Ramones is een band die
alle vier muzikanten van De
Heideroosjes fantastisch vin
den. Vanwege de kracht van de
eenvoud. De schijnbaar sim
pele nummers zitten toch heel
geraffineerd in elkaar. Dat is
wat die band uniek maakt.
Verder speelt natuurlijk het
i|eit mee dat ze tientallen pla
ten hebben gemaakt en meer
dan tweeduizend keer op de
planken hebben gestaan.
Daarvoor hebben ze echter
nooit echt erkenning gekre
gen. Dat zat die band altijd
enorm dwars. De jongens van
Nirvana, Pearl Jam, Green
Day en Offspring droegen Ra-
mortes-t-shirts en riepen in in
terviews dat ze beïnvloed wa
ren door The Ramones. Maar
The Ramones verkochten nog
geerifractie van wat die ande
re bands verkochten."
Het New Yorkse kwartet had
een heel duidelijk standpunt.
Rebelse liedjes met veel melo
die en weinig akkoorden, daar
ging het om. Dat standpunt
willen de Limburgse punkers
eren met deze tournee. Roe
lofs: „We hoeven niet zo nodig
een nieuwe artistieke inter
pretatie van hun liedjes te la
ten horen. Waarom zou je iets
veranderen wat al goed is? Bo
vendien willen we de jonge
Heideroosjes-fans, die The
Ramones vaak niet of nauwe
lijks kennen, laten horen wie
de echte grootvaders van de
punk waren."
Net als The Ramones doen De
Heideroosjes muzikaal niet
moeilijk als het gemakkelijk
kan. Beide bands hebben een
kritische kijk op de wereld
vermengd met humor. Ze heb
ben een werkersmentaliteit.
Dat wil zeggen: veel spelen en
Marco Roelofs van De Heiderc
altijd voor de volle honderd
procent gaan. En de musici
van beide bands zijn lelijk,
lacht Roelofs.
„Het grootste verschil is dat
The Ramones uit een andere
tijd komen. En wij gebruiken
geen hard-drugs en dragen
geen leren jekkies bij onze ei
gen concerten. Bovendien zijn
wij, denk ik, iets eigenwijzer.
The Ramones hebben zich toch
een aantal keren laten ringelo
ren door foute managers en
producers. Denk aan Phil
Spector. De Heideroosjes zijn
extreem kritisch in het zake
lijk gebeuren rond de band.
Waardoor ons dat minder snel
gebeurt. Even afkloppen."
Parodie
Zelf heeft Roelofs een stuk of
zes optredens van The Ramo
nes gezien. „Op 't laatst werd
het wel bijna een parodie.
Steeds was het de afscheids-
sjes. foto Paul Bergen
tour. Waarna ze doodleuk ver
der gingen. Die band was moe.
Met name zanger Joey. Hij was
bijna vijftig jaar en zijn rock 'n
roll levensstijl begon hem dui
delijk parten te spelen. Som
mige teksten zong hij nog
maar half. Bij iedere andere
band was ik de zaal uit ge-
gaanmaar bij The Ramones
kon ik 't hebben. Ze hebben
mijn respect tot op 't bot. En
hoe jammer ik 't ook vind, het
is toch maar goed dat ze ge
stopt zijn. It's better to burn
out than to fade away."
Marlboro Flashback met
De Heideroosjes: vandaag
(woensdag) Plan C Rotter
dam; morgen (donderdag)
Paradiso Amsterdam.
Vrijdag 2 juni geven De Hei
deroosjes een concert in
Brogum Zierikzee.
De vaste bezoekers van de Marlboro Flashbacks zullen
misschien even moeten slikken. Maar de fans van The Ra
mones kunnen zich weer in een live-situatie uitleven met
het materiaal van hun punkhelden. Want De Heideroosjes
betonen tijdens een terugblik-tournee eer aan de beste
punkband aller tijden die er na een lang stervensproces in
1996 mee ophield. „We gaan er een energieke show van
maken, dat zeker. Voor de fan van The Ramones zal het een
feest der herkenning worden. Voor de Heideroosjes-sup
porter een leuke avond met z'n favoriete band in een ander
jasje", zegt Marco Roelofs, zanger van de populaire punk
band uit Horst.
woon niet rond, concludeert
Roelofs. „Tel daarbij op dat
het aanbod van Flashbacks
kwam op een moment dat wij
besloten hadden om niet veel
concerten meer te doen in Ne
derland. Al die dingen deden
ons besluiten om mee te doen.
En dat het leuk geld is,.dat
komt als allerlaatste. Maar dat
is absoluut mooi meegenomen.
We hebben namelijk zojuist
een tourbus in de prak gere
den. En daar was onze boek
houder helemaal niet blij
mee..."
Europa is tegenwoordig het
voornaamste werkterrein van
De Heideroosjes; Roelofs: „Er
zit een stijgende lijn in onze
Europese plannen. We hebben
na de release van onze laatste
cd Schizo eerst op eigenhoutje
een Europese tour gedaan. Dat
was zwaar omdat je als relatief
onbekende band niet veel be
zoekers trekt. Begin dit jaar
zijn we nog drie weken, door
Europa getrokken als support
act van Penny wise. Dat was
geweldig. Alle zalen waren
uitverkocht. En dan heb je het
over zalen die variëren van
duizend tot drieduizend be
zoekers."
„En al die mensen gingen plat
voor die band met die onuit
spreekbare naam. Londen, Pa
rijs, Zürich, Madrid, Barcelo
na en ga maar door, we hebben
d'r een hoop nieuwe vrienden
gemaakt. Maar we waren ook
tot op het bot gemotiveerd. Na
de zomer gaan we een nieuwe
Europese tournee doen. Voor
en na die tour werken we aan
nieuwe liedjes. Die kunnen we
dan al mooi uitproberen tij-
door René Megens
Dat ze voor Marlboro Flash
backs het werk van The Ramo
nes coveren betekent volgens
Roelofs niet dat De Heideroos
jes voor het grote geld van de
tabaksfabrikant zijn gezwicht
en The Ramones als excuus ge
bruiken;: Roelofs: „Het eerste
dat De Heideroosjes zichzelf
altijd afvragen bij een aanbie
ding is: 'vinden wij dit leuk?'
Want wij weten na tien jaar
ploeteren dat De Heideroosjes
alleen functioneren als ze iets
doen wat ze leuk vinden. Dus
ook bij het aanbod van de
Flashbacks stelden we ons die
vraag. Ons antwoord was 'Ja,
we vinden het leuk om onze
helden The Ramones te cove
ren'. Alleen bij een positief
antwoord komen alle andere
vragen aan bod. Want al geven
ze een miljoen gulden, als De
Heideroosjes er niks aan vin
den, doen ze 't niet."
De tour-sponsoring was wel
onderwerp van discussie voor
de Limburgse punkers. Roe
lofs: „Ik ben zelf namelijk fer
vent niet-roker. Maar je kunt
tegenwoordig op geen festival
meer spelen of het wordt ge
sponsord. Pinkpop, Lowlands,
Dynamo, ze kunnen niet be
staan zonder financiële injec
ties van drank- en nicotine-
boeren. In Nederland schijnt
daar trouwens een taboe op te
rusten. Sponsoring is vies.
Maar dit terzijde."
De Heideroosjes hebben al va
ker het idee gehad om een
grappig covertourtje te doen.
Maar zoiets krijg je op eigen
houtje financieel gezien ge-
De Belgische broers Luc (links) en Jean-Pierre Dardenne ontvin
gen vorig jaar in Cannes de Gouden Palm. foto John Schults
Vorig jaar was de beslissing van de jury in Cannes om de
Gouden Palm toe te kennen aan een rauw arbeidersdrama
dat niets doet om de kijker te behagen verrassend maar te
recht. Dat vervolgens de debuterende hoofdrolspeelster
ook nog tot beste actrice werd uitroepen leek misschien
wat veel van het goede, maar wie Rosetta ziet begrijpt dat
het onvermijdelijk was. De achttienjarige Emilie Dequen
ne is Rosetta, Rosetta is de film.
Strand en duin
staan centraal in
Week van de Zee
12
Regionale bands
zijn goed genoeg
om Graauwrock
levend te houden
13
Mime en dans
komen samen in
Gorilla meets Bambie
13
woensdag 24 mei 2000
Met een sterke
Bruce Willis
is elke komedie
om te lachen
15
Foto's van
Europese adel
in het huis van
Keizer Wilhelm
15
een baantje dat ze zelfs haar
enige vriend verraadt. Het
verhaal is echter tot op het bot
uitgekleed. Over de achter
gronden van Rosetta en haar
aan alcohol verslaafde moeder
(Anne Yernaux) vernemen we
niets, ook niet waaróm ze
door Leo Bankersen
Je kan het een sociaal drama
noemen, want Rosetta van de
Belgische broers Luc en Jean-
Pierre Dardenne gaat over een
werkloos meisje dat zo geobse
deerd is door het vinden van