Kunstschouw Westhoek
in kerken, tuinen en hotels
Afvalbarbaren teisteren natuur
PZC
buitsngebiBcl
Wandelend in
cirkel rondom
Oosterschelde
Nieuwe libel
in Zeeland
29
woensdag 24 mei 2000
door Inge Heuff
Er wordt deze dagen hard
gewerkt in verschillende
tuinen in de Westhoek van
Schouwen-Duiveland. Op
zichzelf is dat niks bijzonders in
het lenteseizoen maar de
eigenaren van deze tuinen hebben
allemaal hetzelfde doel voor ogen:
er voor zorgen dat hun
beeldentuin er midden juni
prachtig uitziet. Want op vrijdag
16 juni wordt de zevende
Kunstschouw Westerschouwen in
de Excursieschuur van
Boswachterij Westerschouwen
feestelijk geopend en vanaf dan
verwachten zij in acht dagen
enkele duizenden mensen op
bezoek te krijgen.
De Kunstschouw is in de
afgelopen zeven jaar uitgebouwd
van een driedaagse presentatie
van een aantal kunstenaars bij
particulieren en galeries, tot een
gerenommeerde kunstroutedie
vorig jaar in acht dagen meer dan
achtduizend bezoekers trok.
Kunstroutes zijn er te kust en te
keur in Zeeland en elke route heeft
zijn eigen merites. Wat
Kunstschouw Westerschouwen
volgens Fred Kiel, secretaris van
de Stichting Kunstschouw
Westerschouwen, onderscheidt
van andere kunstroutes is onder
meer het internationale karakter
van cle deelnemers. „Dit jaar doen
er 110 kunstenaars mee, behalve
Nederlanders ook mensen uit
China, Duitsland, Rusland,
Roemenië, Armenië, Polen en
Irak."
Kwaliteit
Criteria om te mogen exposeren
zijn: kwaliteit, het aantal keren
dat al meegewerkt is aan de
Kunstschouw met een maximum
van drie tenzij de kunstenaar een
totaal andere richting ingeslagen
is, en het vinden van de juiste
locatie om het werk te kunnen
tonen. Want ook in de keuze van de
locaties onderscheidt
Kunstschouw Westerschouwen
zich van andere kunstroutes. Kiel:
„De kunstenaars exposeren in
autoshowrooms en kerken,
particuliere tuinen en hotels. Het
enthousiasme van bedrijven,
particulieren en anderen is groot.
Dit jaar zijn er maar liefst 41
verschillende
tentoonstellingsruimtes
opgenomen, verspreid over de hele
Westhoek."
In principe zijn alle kunstwerken
te koop maar de Kunstschouw
afficheert zich niet als een
verkooptentoonstelling en
ontvangt bij verkoop geen
provisie. „Dat is nooit de opzet
geweest, we willen graag kunst
laten zien. Maar de mensen zijn
wel professioneel, ze moeten van
hun werk leven."
Combinatie
Hoewel de locaties op f ietsafstand
van elkaar liggen, is het
ondoenlijk om alles in een dag te
bezichtigen. Want behalve voor de
kunst met een K, vraagt de
Stichting Kunstschouw
Westerschouwen ook aandacht
voor de unieke natuur van de
Westhoek. „Het is juist de
combinatie van kunst, historie en
landschap die de Kunstschouw zo
aantrekkelijk maakt", vindt Fred
Kiel. In het Kunstschouw
Magazine, de catalogus van de
Kunstschouw, heeft de stichting
drie fietsroutes beschreven, twee
De Nederlandse hervormde kerk vanNoordwelle maakt deel uit van de komende Kunstschouw in de Westhoek. foto's Marijke Folkertsma
korte en een lange. De uitleg van
de fietsroute omvat de historie en
natuur van het gebied terwijl de
expositieruimtes nauwelijks
aangeduid worden.
„De locaties liggen allemaal vlak
bij de route en de meeste zijn
herkenbaar aan een speciaal
bord", legt Kiel uit. „Bovendien
bevat de catalogus een
plattegrond waarop de
tentoonstellingsruimtes zijn
aangegeven. Wij vinden het leuker
om de omgeving te beschrijven.
Als de mensen eenmaal bij een
beeldentuin of expositie
binnenstappen worden ze actief
ontvangen en kunnen ze uitleg
over de kunstvoorwerpen krijgen.
Dat hoeven we in de fietsroute niet
te beschrijven. Trouwens, er
komen ook heel veel
tuinliefhebbers. Die hebben soms
meer oog voor de tuin dan voor het
beeld."
De fietsroutes beginnen bij het
Transferium van Renesse. Daar
kunnen bezoekers gratis parkeren
en in Renesse zijn zonodig fietsen
te huur en is bij de VW de
catalogus te koop. Twee routes
gaan richting Haamstede. De
derde leidt naar Noordwelle en
natuurreservaat de Schelphoek.
Deze route kan ook in combinatie
met de lange route
Renesse-Haamstede-Burgh-
Westenschouwen-Burghsluis
gefietst worden. De andere korte
route loopt van Renesse naar
Haamstede en Nieuw-Haamstede
en weer terug. Onderweg geeft de
fietsroute nog verschillende
alternatieve ritjes aan.
Dit jaar is er voor het eerst voor
gekozen om bij enkele locaties
muzikale en literaire activiteiten
aan de Kunstschouw toe te
voegen. Kiel: „We zijn benieuwd
of het aanslaat en of dit voor
herhaling vatbaar is. Maar deze
activiteiten zullen altijd beperkt
en kleinschalig blijven.
Uiteindelijk draait het bij de
Kunstschouw om beeldende
kunst, niet om muziek, theater of
literatuur."
Het Kunstschouw Magazine is voor
f 4,95 te koop bij onder andere alle
eilandelijke VW's en de VW van
Middelburg. Zie ook:
ivww.kunstschouw.nl
De oude landbouwhaven van Wissenkerke. foto Willem Mieras
door Ingrid Huibers
Voor wie het Zeeuwse land eens
kalmpjes aan zich voorbij wil
laten trekken, oog heeft voor het
kleine en een paar stevige kuiten
bezit, heeft het NIVON
(Nederlands Instituut voor
Volksontwikkeling en
Natuurvrienden werk), afdeling
Zeeland een Lange-Afstand-
Wandelroute uitgezet. De in totaal
215 kilometer lange tocht voert in
een grote cirkel om de
Oosterschelde. De route begint en
eindigt in Goes.
Een rijtje vergeten paalhoofden
markeert de overgang tussen
Oosterschelde en achterland.
Waar vroeger de rondom
Wissenkerke geteelde aardappels
en bieten per schip werden
afgehaald, groeien nu langzaam
maar zeker schorren aaneen tot
een tapijt van Engels slijkgras,
zeekraal, lamsoor en
schorrekruid. Rechts de
Oosterschelde, linies de inlagen
met ganzen, eenden en schapen
die de wandelaar argwanend
nakijken.
Aan de route hebben vrijwilligers
van het NTVON drie jaar gewerkt.
Ze kan worden opgedeeld in een
negental etappes variërend tussen
de 12 en 42 kilometer. Ook is er
ruimte voor uitstapjes. Zo is er een
aparte rondwandeling over Sint
Philipsland opgenomen en
worden hier en daar alternatieve
routes beschreven.
De tocht is niet zoals veel andere
Lange-Afstand-Wandelpaden
met rood/witte markeringen
aangegeven. De wandelaar krijgt
alleen een beschrijving. Wel staan
in het boekje steeds delen van een
topografische kaart van het
gebied afgedrukt. De
omschrijving voert overigens
maar één richting op. Wie de route
omgekeerd wil lopen, is op zijn
eigen vindingrijkheid
aangewezen.
Vanaf het startpunt Goes voert de
tocht via Wemeldinge, Yerseke,
het haventje de Rattenkaai en de
Oesterdam over Tholen naar
Sint Philipsland. Eenmaal over de
Philipsdam staat Bruinisse op het
programma. Via de Zeelandbrug
worden vervolgens de inlagen
langs de noordrand van Noord-
Beveland aangedaan. Na Veere en
Middelburg duikt de route via het
vliegveld Midden-Zeeland de Zak
van Zuid-Beveland in.
Het Zeeland van velden vol zwarte
bessenstruiken, grazende pony's,
opgestapelde fruitkisten,
zwartgeteerde schuren,
meidoorns en kronkelende dij kj es
Waar kippen rustig in het gras
liggen te slapen, de schaapherder
kalm zijn dagelijkse rondje maakt
en bessen-, boerenland- en
bloesemroutes om aandacht
schreeuwen.
Pontje
Door hier een daar een pontje te
nemen, bijvoorbeeld tussen
Wemeldinge en Zierikzee, tussen
Yerseke en Gorishoek of tussen
Sint-Annaland en Bruinisse, zou
de route ingekort kunnen worden.
Wie liever vaart dan wandelt,
moet echter wel even puzzelen.
Want hoewel er een kaartje van de
voet- en fietsveerverbindingen is
afgedrukt, is het aan de
wandelaars zelf om de route vanaf
de veersteigers weer ergens op te
pikken.
Behalve informatie over
verschillende Zeeuwse
landschapstypen, vogels en
planten die onderweg gezien
kunnen worden, geeft het gidsje
ook toeristische informatie. Zo
wordt, voor wie nog niet moe is,
gewezen op een stadswandeling
door Goes en Veere. Ook musea,
een wijnmakerijeen
klompenmakerij en een historisch
snoepwinkeltje komen aan bod.
Het boekje is verkrijgbaar bij alle
WV's en op de meeste campings.
door Marcel Modde
Laatst nog, in de slootkant,
vond hij een compleet
bankstel. Afgedankt en gedumpt.
Lekker makkelijk, kost niks. Al
moet je wel de moeite nemen de
eens favoriete zithoek helemaal
naar niemansland te rijden in 't
autootje en stiekem overboord te
kieperen. Maar ook televisies,
plastic brandstoftanks,
bouwpuin en tuinafval vinden
naar ervaring van Dirk Fluijt en
zijn collega's steeds vaker hun
weg naar de natuur en vormen
daarmee een toenemende bron
van ergenis. Maar tuinafval, wat
kan daar nou mis mee zijn? Een
heetje compost is toch nooit weg?
Fluijt leunt naar voren op de tafel
en zet z'n bril met één vinger nog
maar eens scherper op de neus.
„Oh nee?! Zal ik morgen even bij
je langskomen en een karretje vol
in de achtertuin kieperen.... We
hebben al genoeg aan ons eigen
snoei- en groeispul. Dus zitten we
écht niet te wachten op de rotzooi
van anderen. Laat ze dat
alsjeblieft gewoon zelf naar de
vuilstort brengen. Of nog
simpeler: zet het gewoon aan de
straat. Het wordt vanzelf
opgehaald. Dat geldt voor alle
afval. Zoiets kost je niks als
particulier. De minste moeite!
Staatsbosbeheer wordt
aangemerkt als bedrijf. Dat geldt
ook voor het waterschap en de
boeren, die met hetzelfde euvel
kampen. Bedrijven wordt voor
het inleveren van dergelijk
materiaal wél verwerkingskosten
in rekening gebracht. Dat kan zo
niet blijven duren. Dit is een
maatschappelijk probleem aan
het worden. Als dit doorgaat,
zullen wij als natuurbeherende
instanties bij de betreffende
overheden aandringen op een
hoofdelijke omslag onder de
bevolking, zodat de kosten
worden doorberekend. Ik weet
wel, dan is het weer dat de goeden
onder de kwaden lijden, maar aan
de andere kant is het toch absurd
dat dit soort zaken ten koste gaat
van ons toch al krappe budget."
Zo, dat is er uit! Eerst nog eens
een bakje koffie. Voor Fluijt zo
zwart-ie-kan. „Ja sorry hoor,
maar van dergelijke praktijken
word ik echt giftig." Hij neemt
een ferme slok. „Maar het kan
nog erger. De laatste tijd vinden
we steeds vaker dode dieren in het
struweel. Dat gaat als volgt: op
een onverwachte plek is het
vergeven van de dikke vliegen.
Het ruikt er ook niet meer
bepaald aangenaam. Wat je dan
vindt; iets dat op een schaap
lijkt... Ik kan je verzekeren, daar
word je niet vrolijker van."
Het probleem met de kadavers
wordt, legt Fluijt uit, in de hand
gewerkt door de nieuwe
destructiewet. Tot voor kort
mocht een schapenhouder zijn
ontzielde wolfabriek langs de
weg leggen, in afwachting van de
komst van het ingeschakelde
destructiebedrijf. De
aangescherpte wetgeving schrijft
nu voor dat kleinvee met een
gewicht tot veertig kilo in een
koelcel moeten worden bewaard.
Voor het huisdier hond en kat
geldt een uitzondering. „Zie jij
iedere kleine keuterboer of
hobbyist al investeren in de bouw
van een koeling? Juist! Dus waar
blijven ze dan met hun probleem;
hups de natuur in. Oormerken
losknippen en dat schaap is van
niemand meer. En daarmee zijn
we weer bij onze kosten
aangeland. Omdat wij die
kadavers vinden, zouden wij
eigenlijk een installatie moeten
bouwen voor een zorgvuldige
opslag. Kijk, dat bedoel ik nou,
daar beginnen we dus niet aan.
Dan zie je maar dat er op
natuurgebied schitterende
wetten worden bedacht, zonder
dat de gevolgen van te voren goed
zijn overzien."
Jenever
Hij krabbelt even door z'n baard.
Een dikke grijns verschijnt.
„Soms kun je een heel
levenspatroon van iemand
ontdekken. Ik heb eens een keer,
in Duiveland, 42 lege
jeneverflessen op een strook van
een paar honderd meter uit de
bosjes gehaald. Waarschijnlijk is
dat een alcoholist geweest die
regelmatig dezelfde route reed en
voor een bepaald moment aan z'n
tax moest komen. Wie zal het
zeggen?"
Dirk Fluijt (49) is als boswachter bij Staatsbosbeheer verantwoorde
lijk voor Schouwen-Duiveland, Tholen en Sint-Philipsland. Zijn werk
gebied omvat een oppervlakte van in totaal drieduizend hectare
natuur. In deze rubriek doet hij wekelijks verslag van zijn werk en
wedervaren.
De afgelopen week is een voor
Zeeland nieuwe libel
gesignaleerd. Bij de Vlinder- en
Libellenwerkgroep Zeeland
kwamen verschillende
waarnemingen binnen van de
Venwitsnuithbel. Niet eerder
werd deze libel in de provincie
gezien. De meldingen kwamen uit
Noordgouwe, Axel en St.
Philipsland,
Venwitsnuitlibellen komen vooral
voor op zandgronden, vooral in
het oosten van het land. Hun
verschijning in Zeeland wordt
verklaard doordat de larven
tijdens de warme periode begin
mei uit het water zijn gekropen.
Op de oostenwind zijn
verschillende exemplaren in het
zuidwesten van Nederland
terecht gekomen,
Venwitsnuitlibellen hebben een
witte snuit en zijn verder
overwegend donker; mannetjes
hebben rode vlekken, vrouwtjes
gele.
foto Peter Geene
Een van de particuliere tuinen die zijn opgenomen in de Kunstschouw-route is de tuin van Fred Kiel in Burgh-
Haamstede.
