Grote erfenis wapenwedloop PZC O Stichting wil op elke straathoek hartapparatuur varia 4 Verwerking uranium duur Mount Everest in recordtijd Heer Bommel en Bombom de Geweldige Toonder Studio's puzzel recept Notenrijst met boontjes het weer maandag 22 mei 2000 L Lagedrukgebied H Hogedrukgebied O - lichte sneeuw matige sneeuw mist k k Koufront Warmletront licht bewolkt lichte regen v" -« 7v hagel matige regen Samengesteld front zwaarbewolkt zware regen Isobaar Vooruitzichten weer dinsdag woensdag donderdag vrijdag max. 18° 19° 16° 16° min. 11° 12° 12° 12° wind ZW 4 ZW 4 W 3 ZW 4 Zon O Maan maandag onder 21.41 dinsdag op 5.42 maandag onder 8.39 dinsdag op 1.16 Nautisch bericht -De wind is zwak tot matig (2-3 Beaufort), eerst uit west tot noordwest in de middag krimpend naar zuidwest met 3-4 Beaufort. Het zicht is goed. De watertemperatuur van de Zeeuwse wateren is 14 tot 16 graden terwijl er buitengaats 12 tot 14 graden wordt gemeten. Waterstanden MAANDAG 22 MEI Hoog water Laag water uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 05.18 213 17.38 196 11.35 174 Terneuzen 05.38 240 17.57 223 12.06 182 Bath 06.37 281 18.56 260 00.52 228 13.05 205 Roompot Buiten 05.11 161 17.25 144 11.35 124 23.54 143 Zierikzee 06.55 155 19.05 140 00.40 155 12.55 131 Stellendam Buiten 05.32 156 17.47 135 01.55 097 14.17 074 Wemeldinge 07.00 177 19.10 162 00.45 167 13.00 145 Krammersl. West 06.54 165 19.06 154 00.39 158 12.56 133 Hansweert 06.08 251 18.28 234 00.13 222 12.26 198 DINSDAG 23 MEI Hoog water Laag water uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 05.55 198 18.16 181 00.06 188 12.10 162 Terneuzen 06.15 224 18.31 207 00.25 196 12.36 169 Bath 07.11 262 19.28 242 01.25 218 13.35 192 Roompot Buiten 05.45 149 18.01 134 12.04 115 Zierikzee 07.30 147 19.30 133 01.15 154 13.25 125 Stellendam Buiten 06.03 146 18.21 126 14.31 071 Wemeldinge 07.35 167 19.40 153 01.15 166 13.25 138 Krammersl. West 07.36 157 19.46 145 01.20 155 13.36 125 Hansweert 06.45 235 18.59 218 00.45 212 12.58 185 Inmiddels heeft koele lucht een groot deel van Europa veroverd. Het hoogzomerse weer dat vorige week nog veel landen in zijn greep had, lijkt voor velen dan ook allang verleden tijd. Met de koele lucht worden diverse storingen vanaf de Atlantische Oceaan mee gevoerd en een aantal hiervan hebben Nederland inmiddels alweer gepasseerd. Vandaag krijgen het midden en oosten van Europa met zo'n storing te maken en dat betekent veel bewolking en geregeld buien, soms ook met onweer. Met name Slowakije, Kroatië en Slovenië kunnen veel neerslag verwachten. Bovendien is het er vrij koel met temperaturen tussen de 14 en 19 graden. Voor hoge tem peraturen en veel zon kunnen we dan ook beter in het zuidoosten van Europa terecht. Vrijwel overal wordt het daar meer dan 25 gra den en lokaal kan de tropische waarde van 30 graden worden ge haald. Iets minder warm is het in Italië, waar bovendien enkele bui en vallen.Toch iservooral in het noorden van Italiëook ruimte voor zon. In het midden van Spanje en Portugal komen buien voor, maar in het noorden en zuiden is het droog met geregeld zon. Het kwik stijgt er overdag naar 19 tot 25 graden. In Frankrijk blijft het droog, maar in het noorden hebben wolkenvelden de overhand. Het zuiden heeftzonnige perioden bij temperaturen van ruim 20 graden. door Herman Damveld De wereldgemeenschap wil van alle kernwapens af en heeft daarvoor in het afgelopen weekeinde nieuwe afspraken gemaakt. Maar daarmee zijn de kernwapens nog lang de wereld niet uit. Het is onduidelijk wat er moet gebeuren met de erfenis van de kernwapenwedloop: de ontmantelde kernkoppen. De verwerking van het hoogver rijkt uranium of plutonium waaruit een atoombom bestaat, is een proces van jaren en zal tientallen miljarden gulden kosten. Het aantal kernwapens nam toe van driehonderd in 1950 naar zeventigduizend in 1986. Als gevolg van de ontwapeningsbe sprekingen tussen de Verenigde Staten en de voormalige Sovjet- Unie zijn sindsdien kernwapens ontmanteld. Nu zijn er nog 44.000 over. Die ontmanteling gaat volgens het in april door Rusland goed gekeurde Start-2 Verdrag nog door tot het jaar 2007. Dan mo gen de Verenigde Staten nog 3500 strategische kernwapens over hebben en Rusland drie duizend. Daarnaast mogen de Verenigde Staten over 1500 en Rusland over 3500 tactische kernwapens beschikken. In to taal blijven er dan nog 11.500 kernwapens over. Voor elk type bom komt een ver schillende verwerkingsmetho de in aanmerking. De Verenigde Staten en Rusland hebben elk een voorraad plutonium voor kernwapens van ongeveer 110 tot 125 ton. Een deel vanditplu- tonium zit in de 11.500 kern koppen die ook in 2007 nog toe gestaan zijn. Glas Voor het verwerken van het plu tonium staan twee wegen open: insmelten in glas en gebruik in kerncentrales. Het insmelten in glas, onder een temperatuurvan duizend graden, heeft als nadeel dat het volume enorm toeneemt. De verglaasde massa bestaat slechts voor één procent uit plu tonium. Honderd ton plutonium geeft zo tienduizend ton glas. Bovendien wordt aan het pluto nium hoog radioactief afval toe gevoegd. De radioactiviteit kan het glas aantasten en vervolgens weglekken. Het grootste pro bleem met de insme'ltingsme- thode is echter de kans op een kleine kernexplosie. Tijdens een kernenergieconferentie in het Duitse Jiüich in januari maak ten de deelnemers zich zorgen over spontane mini-kernexplo sies van het plutonium, waar door opslagplaatsen bescha digd kunnen raken. Rusland vindt plutonium een waardevolle grondstof en keurt daarom insmelten in glas af. Het overbodige plutonium zou, zo vinden de Russen, in kerncen trales opgestookt kunnen wor den. Aan de uraniumbrandstof wordt dan plutonium toege voegd. Omdat dit het bedrijf van de kerncentrales ingewik kelder maakt, kan per centrale echter hooguit 350 kilogram plutonium per jaar worden op gestookt. Mengen De menging van uranium met plutonium gebeurt in een speci ale fabriek. Uit economische overwegingen heeft deze fa briek een capaciteit van hooguit vijf ton plutonium per jaar. Deze vijf ton plutonium wordt ver volgens over vijftien kerncen trales verdeeld. Maar deze verspreiding van plutonium verontrust de Ver enigde Staten. Bovendien duurt het op deze manier twintig jaar voordat honderd ton plutonium is verwerkt. De kosten zijn groot: verwerking van zeven tien ton plutonium kost volgens de Amerikaanse regering tien miljard gulden. Rusland heeft geen geld om een fabriek voor de menging van plutonium en uranium te bou wen. Een oplossing zou de Duit se firma Siemens kunnen bie den. Siemens heeft in het Duitse Hanau voor een miljard een der gelijke fabriek gebouwd, die echter geen bedrijfsvergunning heeft gekregen. De firma oppert nu het idee de fabriek over te brengen naar Rusland voor de verwerking van kernkoppen. De kansen van slagen van dit plan zijn onduidelijk. De bedrijfsvergunning voor Ha nau werd geweigerd door Fi scher, toen minister van Milieu van de deelstaat Hessen. Het is de vraag of Fischer als minister van Buitenlandse Zaken nu de export van de fabriek wel toe zal staan. Verwerking van het uranium uit de ontmantelde kernkoppen biedt ook grote problemen. Ura nium bestaat uit twee soorten: de ene soort is gemakkelijk te splijten en daarmee bruikbaar voor kernenergie en kernwa pens. De andere soort is on- splijtbaar. Hoog verrijkt urani um bestaat voor 95 procent uit gemakkelijk splijtbaar urani um. De overige vijf procent is onsplijtbaar. In kerncentrales maakt men ge bruik van uraniumbrandstof, waarvan drie tot vier procent gemakkelijk splijtbaar is. Het idee is nu om aan het hoog ver rijkt uranium van de kernkop pen uraniumerts toe te voegen. Het uraniumerts bevat voor bij na een procent splijtbare delen. Door deze menging kan men uranium krijgen dat geschikt is voor gebruik in kerncentrales. Genoemde vermenging is geen simpel proces. Hoog verrijkt uranium is een metaal en kan als zodanig niet gemengd worden met natuurlijk uranium. Daar om is omzetting in gasvorm ver eist. Dit gaat via drie tussen stappen. Vervolgens voegt men gasvormig natuurlijk uranium aan het hoog verrijkt uranium toe. Dit gasmengsel zet men om in metaal. Vervolgens maakt men er brandstofelementen voor kerncentrales van. Elke hierboven genoemde stap ver eist een aparte en dure fabriek. Bovendien ontstaat giftig, hoog radioactief afval dat miljoenen jaren gevaarlijk blijft en waar geen opbergplaats voor bestaat. GPD De paddestoelwolk na de explosie van een kernwapen. door Dijlan van Vlimmeren De Nederlandse Hartstich ting is blij met de opmer king van de Amerikaanse presi dent Bill Clinton dit weekeinde dat vliegtuigen en overheidsge bouwen moeten worden uitge rust met hartapparatuur. „Wij gaan alleen nog een stapje ver der. Wij willen op iedere straat hoek in Nederland een automa tische defibrillator hebben", zegt woordvoerder L. van Iter- son van de Hartstichting. Een defibrillator is een elek trisch apparaat dat stroomsto ten toedient aan mensen die een hartaanval hebben gehad. Een dergelijk apparaat in passa giersvliegtuigen en overheids gebouwen kan volgens president Clinton jaarlijks twintigduizend levens redden. In een aantal vliegtuigen, waar onder die van Northwest Airli nes (een KLM-partner), is al een defibrillator geplaatst. Ook op het vliegveld van Chicago staan inmiddels defibrillators. Automatisch De Nederlandse overheid is ech ter nog niet zover. De wetgeving zegt dat uitsluitend medisch ge schoolden met een defibrillator mogen werken. Terwijl volgens Van Iterson het apparaat vrij gemakkelijk te bedienen is. „Stroomstoten geeft hij name lijk automatisch. Een leek zou er mee kunnen omgaan, mits ge traind. Het enige wat hij of zij eigenlijk moet weten is hoe het apparaat op het lichaam ge plaatst moet worden." Het uiteindelijke doel van de Hartstichting is een defibrilla tor op iedere hoek van de straat. „Met iedere straathoek bedoel ik dan in ieder winkelcentrum, bij postkantoren enzovoort. Een of twee postbeambten zouden dan een training moeten volgen. Een defibrillator is van levens belang." Dat is voorlopig nog verre toekomstmuziek. De Hartstichting hoopt echter wel dat op korte termijn politiewa gens met defibrillators worden uitgerust. „Een politiewagen is vaak eerder ter plekke dan een ambulance, terwijl in het geval van een hartaanval iedere se conde telt." In januari is de Hartstichting onder leiding van een cardio loog van het AMC in Amster dam begonnen met een proef onder tweeduizend agenten in Noord-Holland. „De eerste re sultaten zijn positief. Er zijn al daadwerkelijk mensenlevens gered met apparatuur in politie wagens. We willen dan ook dat de apparatuur er zo snel moge lijk komt. Maar zo snel gaat het helaas niet. Het onderzoek wordt pas in januari 2002 afge rond." Volgens Van Iterson zou de hoge aanschafprijs van een defibrillator niet het probleem moeten zijn. De prijs, nu zo'n 7500 gulden, kan volgens hem gemakkelijk omlaag worden ge bracht. Woordvoerder B. Bruggink van het ministerie van Volksge zondheid zegt eerst de resulta ten van deze politietest te willen afwachten. „In Nederland moet je bevoegd zijn om een defibril lator te mogen gebruiken en dat zijn stewardessen over het alge meen niet. Volgens mij mogen zelfs alleen artsen deze hande lingen uitvoeren. Of de Neder landse overheid bereid is de wet aan te passen? Laten we eerst maar eens rustig de resultaten met de politiewagens afwach ten." GPD Een Nepalese gids heeft giste ren de Mount Everest be klommen in de recordtijd van vijftien uur en 56 minuten. Babu Chheri (36) maakte bij de be klimming van de hoogste berg ter wereld (8848 meter) geen ge bruik van extra zuurstof. Het vorige record stond met twintig uur en 24 minuten ook op naam van een Nepalees. Westerse klimmers doen er ge middeld acht tot tien weken over de Mount Everest te be dwingen. Nepalezen hebben het voordeel dat zij al aan de grote hoogte gewend zijn. Het was de tiende keer dat Babu Chheri de top van de Everest be reikte. Hi] ondernam zijn re cordpoging langs de zuidelijke helling om geld bijeen te krijgen voor de bouw van een school in zijn woonplaats. Bij zijn negen de beklimming vestigde Babu Chheri overigens ook al een re cord. Hij bleef toen 21 uur lang op de top van de berg. AFP Europa: Verovering „Nu voel ik mij, zoals een Bommel zich voelen moet", prevelde heer Ollie, de pral om zijn hals hangend. „In staat tot grote dingen, als je me volgen kan." Tom Poes antwoordde niet. De hele zaak beviel hem niet erg en hij wilde nu maar liever zo spoedig mogelijk weg van deze plek. „Het is een hele klim naar beneden", zei hij. „De Oude Schicht staat aan de voet van deze vulkaan. Laten we het slinger pad nemen, dan is de afdaling het gemakkelijkste." Maar daar wilde heer Bommel niets van horen. „Kom, kom", sprak hij gemoe delijk. „Iemand met mijn kracht schrikt niet terug voor zo'n klim- partijtje. Steun maar op mij, dan zijn we beneden voor je het weet." Hij liet zich over de rand van de kleine vlakte zakken en zette zijn voeten op een uitstekend richeltje. „Zo", hernam hij. „Geef me een hand en laat de rest vol vertrouwen aan mij over. Hoogtevrees speelt geen rol voor..." Op dat moment klonk er een droge knap. Het stuk rots waarop de fors gebouwde heer steunde, scheurde plotseling los van het bergmassief en zakte voorover. De bergbeklimmer, die op dit gebeuren niet gerekend had, stiet een kreet uit en klampte zich stevig aan de uitgestoken hand van Tom Poes vast. Maar deze kon de val natuurlijk niet meer tegenhouden - en het tweetal stortte in de gapende afgrond... Kruiswoordvariant Horizontaal: 1. Ruit; 2. stop, deel v.e. kachel; 3. gereed, soort papegaai, bazige vrouw; 4. dakgebint; 5. zangstem, lokmiddel; 6. vaartuig, etmaal; 7. bosgang, vlug; 8. toegangsbewijs; 9. uitroep, meteen, uitroep van afkeer; 10. staat, niet breed; 11door krakers bezet pand. Verticaal: 1. Land in Afrika, vaartuig; 2. zouteloos, wit- handgibbon, scharnier; 3. bijwoord, lange stok, voorzetsel; 4. pas, rivier in Italië; 5. knaagdier, bloeiwijze; 6. weg met bomen, keu kengerei; 7. spil, gebak, familielid; 8. vogel, Turkse titel, betovering; 9. soort spijker, Oud noors hofdichter. Oplossing zaterdag lokaas a-e-t- migratie p-e-p-n- vlo-bel i--a-e- stomend blind Hans Belterman Pandan-rijst, die in de Wereldwinkels wordt verkocht, komt uit Thailand. Het is een bij zondere rijstsoort die een belangrijk deel van de smaak ontleent aan een plant die tussen de rijst groeit. De rijst laat zich uitstekend combineren met cashewnoten (ook uit de Wereldwinkel). Voor 4 personen: 250 - 300 gram Pandan-rijst; zout; 6 kruidnagels; 3 eetl. (zonnebloem)olie; 3 - 4 sjalotjes, gesnipperd; 300 gram dunne sperzieboontjes of haricots verts, in stukjes (ca. 3 cm.); 2 theel. milde kerriepoeder; 75 gram cashewnoten, in stukjes gehakt; 4 eetl. seroen deng (geroosterde kokos met pinda's); 2 toma ten (ontveld), vruchtvlees in kleine blokjes gesneden; 1 eetl. grof gesneden verse korian derblaadjes. Kook de rijstzoals op de verpakking is aangege ven. Voeg aan het kookwater zout en kruidna gels toe. Laat de rijst na het koken op een zeef uitlekken en grotendeels afkoelen. Verwijderde kruidnagels. Verhit een wok en laat de olie er door walsen. Fruit de sjalotjes 2 minuten. Voeg de boontjes toe. Laat alles, onder voortdurend róeren en omscheppen, 4 minuten zachtjes bakken. Strooi een beetje zout en het kerriepoeder er over. Laat alles dan nog zolang, onder voortdurend roeren en omscheppen, bakken tot u de kerriegeur heel duidelijk kunt opsnuiven. Voeg 1 deciliter warm water (of groentebouillon) toe en laat alles zo lang koken tot het vocht vrijwel geheel is ver dwenen (verdampt). Schep hierna de rijst en de noten bij gedeelten door de inhoud van de wok. Laat alles, onder voortdurend roeren en om scheppen, door en door warm worden. Presentatie: schep het gerecht in het midden op voorverwarmde borden. Strooi er eerst seroen deng en daarna tomatenblokjes en koriander over. Zeeland: Af en toe zon Zondag was het in een groot gedeelte Door: Wim Zikkenheimer van Nederland bewolkt en viel er enkele millimeters regen. Alleen in het noordoosten van het land bleef hettot de avond droog en scheen een waterig zonnetje. Vandaag is het regengebied naar Duitsland weggetrokken en is er weer wat ruimte voor de zon. Helemaal droog blijft het niet want vooral in de middag kunnen er enkele regenbuien tot ontwikkeling komen. Ook blijven er storingen van de oceaan onze richting op komen waardoor het weer een licht onbestendig karakter heeft. Deze storingen verliezen een groot gedeelte van hun activiteit en veroorzaken boven Nederland voornamelijk wolkenvelden. De wind is zuidwestelijke en matig van kracht. De temperatuur stijgt tot circa 15 graden. Op dinsdag en woensdag draait de wind iets meer naar het zuiden en stroomt er warmere lucht naar ons land. De temperatuur loopt hierdoor's middags op naar 18 tot 19 graden. De zon krijgt steeds meer ruimte, maar vooral in het wes ten en noorden komen ook wolkenvelden voor. Vanaf donderdag wordt de weers verwachting onzeker. Een nieuwe periode met koel en wisselvallig weer dient zich aan, maar het is nog niet dui delijk of de afkoeling op don derdag al plaatsvindt. In ie- dergeval gaat de afkoeling met enkele regen-en on weersbuien gepaard. De com puterberekeningen hebben er echter moeite mee om pre cies het tijdstip te bepalen. De komende weken blijft het ka rakter van het weer wisselval lig waarbij korte periodes met mooi weer worden afgewis seld door koeler weer met kans op buien. Af en toe zon r tp: IZW4 Ua«mumi,mp«aiuur vmi vandasg Minimumtemperatuur voor de komende ndcM VERWACHTING VOOR MAANDAGMIDDAG 22 MEI 2000

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 78