Benzine in week
16 cent duurder
Jonge carrièrejagers mijden ondernemingsraad
Hypotheken op recordhoogte
Zwakke euro jaagt
economie flink aan
Voorbereiding op
bezoek van Japans
paar gaat door
Asielzoekers krijgen
dokter uit Zuid-Afrika
ivf ivieuiJB
Afscheid van de U27
Schoolvervoer vaak ondeugdelijk
Wereldrecord voorlezen
Boer kapt staarten kalveren
Verrassing kost duiker het leven
Vergeten tramlijn vervuilt
binnenland
Prijs vier keer naar boven bijgesteld
JP|&
FOTO VERSCHOORE
AMSTERDAM - Medewerkers van een Amsterdams sloopbe
drijf ontmantelen een onderzeeboot die is gekocht van de Duitse
marine. De U27 uit 1974 is vijftig meter lang en van roestvrij
staal. De boot was vooral actief in de Oostzee. Het strategisch
materiaal hebben de Duitsers zelf verwijderd. De boot is gisteren
op de wal getakeld. foto Evert Elzinga/ANP
van onze redactie binnenland
VOORBURG - Het gemiddel
de hypotheekbedrag is door
de extreem hoge woningprij
zen gestegen tot de record-
waarde van 297.000.
Er zijn in het eerste kwartaal
van dit jaar zestien procent
minder nieuwe hypotheken
afgesloten in vergelijking met
de eerste drie maanden van
1999. Dat blijkt uit cijfers van
het Centraal Bureau voor de
Statistiek.
In het eerste kwartaal zijn
115.000 woninghypotheken
ingeschreven, samen goed
voor 34 miljard. De totale
hypotheekschuld is gestegen
tot 571 miljard. De record-
prijs van de verkochte wonin
gen in het afgelopen kwartaal,
gemiddeld ƒ351.000, schrikt
mensen af. Er zijn in het eerste
kwartaal 56.000 woningen
verkocht.
Vooral het aantal oversluitin-
gen en tweede hypotheken is
gedaald, blijkt uit cijfers van
het CBS. De daling hangt sa
men met de stijgende hypo
theekrente. Bij een overslui-
ting betaalt de huizenbezitter
zijn oude hypotheek volledig
af om een volledig nieuwe af te
sluiten. Dit is alleen lucratief
bij een lagere rente.
De hypotheekrente is sinds j u-
li 1999 ononderbroken geste
gen, van vijf naar 5,7 procent
in maart 2000. De stijging in
het eerste kwartaal van 2000
ten opzichte van hetzelfde
kwartaal een j aar eerder is een
half procentpunt. De truc met
oversluitingen wordt hier
door steeds minder aantrek
kelijk. ANP
zaterdag 20 mei 2000
DEN HAAG - Het schoolvervoer is in veel gevallen niet deug
delijk. Dat constateerde de Rijksverkeersinspectie (RVI) de
afgelopen maanden bij controles. De RVI hield 552 taxibusjes
voor leerlingenvervoer aan om te kijken hoe de eigenaar om
ging met de Arbeidstijdenwet, het Arbeidstijdenbesluit en. de
wet Personenvervoer.
De meeste overtredingen hadden betrekking op het niet in
vullen van de geldige werkmap, het ontbreken van genees
kundige verklaringen en vergunningsbewijzen en het niet
voldoen aan de keuringseisen van de taxi's of bussen.
Daarnaast was er in een op de drie busjes geen verbandtrom-
mel en had ruim tachtig procent van de chaufeurs geen
EHBO-diploma. Eenderde van de onderzochte taxibusjes
had geen noodluik zoals wettelijk is voorgeschreven. Ook
ontbrak het noodhamertje nogal eens en had tien procent van
de busjes niet de vereiste autogordels. ANP
BEETSTERZWAAG - Het wereldrecord voorlezen staat op 28
uur en is sinds gisteren in handen van de werknemers van re
validatie Friesland in Beetstex'zwaag. Gistermiddag om één
uur hielden de zes personeelsleden het voor gezien. Het oude
record van 24 uur voorlezen, op naam van Gerda Havertong,
was toen al ruimschoots gebroken.
Door het wereldrecord voorlezen te vei'breken wilden de per-
soneelsleden van revalidatie Friesland geld voor een aange
paste spox-thal in Beetsterzwaag ophalenHet is nog onduide
lijk hoeveel geld er is binnengekomen. ANP
DEN HAAG - De Landelijke Inspectiedienst Diex-enbescher-
ming (LID) heeft in Nederweert in totaal 1072 kalveren inbe-
slaggenomen. De staarten van de dieren waren gecoupeerd.
Op een boerderij in Nedeiweert werden woensdag 475 kalve
ren met gecoupeerde staarten aangetroffen. Uit nader onder
zoek bleek echter dat het aantal ruim twee keer zo groot was.
De andere kalveren bevonden zich op op een andere locatie.
Sinds vier jaar is het verboden de staarten van kalveren te
couperen. Bovendien voldeed de huisvesting van eenderde
van het aantal kalveren niet aan de eisen. Justitie beslist wat
er met de kalveren gaat gebeuren. Naast de jonge dieren trof
fen de opsporingsambtenaren op het terrein van de eigenaar
ook drie verwaarloosde koeien aan. ANP
AMSTERDAM - Een 66-jarige duiker is gisteren in de Am
sterdamse Sloterplas om het leven gekomen. Dit gebeurde tij
dens een verrassingsactie voor een oud-collega die met de
VUT gaat. De duiker en een vriend wisten dat de oud-collega
gistei-ochtend aan de Sloterplas stond te vissen. Samen wil
den zij met bloemen en een cadeau bij zijn dobber uit het wa
ter opduiken. Maar onder water werd de duiker onwel. Zijn
vriend probeerde hem tevergeefs te reanimeren. ANP
HIJKERSMILDE - De provincie Drenthe adviseexi inwoners
van het dorp Hijkersmilde vooiiopig geen groente uit eigen
tuin meer te eten. Het advies geldt wegens een bodemveront
reiniging die van enkele tientallen jaren geleden dateei*t.
Het gaat om twaalf woningen aan de Leemdijk. Deze zijn ge
bouwd op een voormalig rangeerterrein van de vroegere
stoomtram. Het vrijgekomen kolengruis heeft de grond
vervuild met polycyclische aromatische koolwaterstoffen
(pak's). De kolen dienden als brandstof op het traject Meppel-
Assen. De tramlijn is in de jaren zestig opgeheven.
Het advies blij ft in elk geval van kracht tot 13 juniDan zijn de
definitieve resultaten van het bodemonderzoek bekend. ANP
van onze redactie economie
DEN HAAG - De euro zakte gis
teren weer even onder de 89 dol
larcent, dichtbij het dieptepunt
dat de nieuwe munt eerder deze
maand bereikte. Het directste
gevolg vaix de lage koers is dat
hiermee de export vanuit de eu
rozone wordt aangejaagd.
In het jongste maandbericht
van de Europese Centrale Bank
(ECB) staat dat de export in de
eurozone in februari van dit j aar
met 25 procent is gestegen ten
opzichte van het jaar eiwooi*. De
ECB verklaart dit onder meer
uit de lage eurokoers ten op
zichte van andere belangrijke
buitenlandse valuta, waardoor
de concurrentiepositie van het
bedrijfsleven is verbeterd.
Sinds februari heeft de euro, die
toen nog evenveel waard was als
een dollar, ongeveer tien pro-
cent van haar waarde verloren.
Intussen stellen financiële ana
listen hun verwachtingen ten
opzichte van de toekomstige eu
rokoers negatief bij. ABN Amro
acht het nu denkbaar dat de eu
ro verder zakt tot tachtig dollar
cent. De Amerikaanse bank
Merrill Lynch denkt dat het
dieptepunt bij 86 dollarcent
ligt. Volgens de bank kan de eu
ro pas over een jaar weer meer
waard zijn dan een dollar, eer
der ging de bank er van uit dat
dat nog dit jaar zou gebeuren.
De aanhoudend lage eunrkoers
geeft op termijn een duidelijk
hogere inflatie. Een waardever
mindering van 25 procent ten
opzichte van de dollar geeft de
komende twee jaar een half pro
cent extra inflatie, oplopend tot
driekwart procent over vier
jaar. GPD/ANP
wan onze redactie binnenland
den HAAG - De benzineprijs is
I deze week vier keer flink naar
I boven bijgesteld. Euro onge-
I ]ood, de meest gangbare brand
stof, werd in totaal zestien cent
duurder. De prijs van superben-
zine steeg binnen een week met
twintig cent.
De exploderende ruwe olieprijs
en de piekende dollarkoers te
genover de euro zijn de oorzaak
van de op hol geslagen benzine
prijzen.
Drie gulden
Marktleider Shell liet gisteren
weten dat euro loodvrij maan
dag opnieuw een stuiver duux^-
der wordt. Daarmee komt een
liter van de meestgevraagde au
tobrandstof op 2,72 gulden. De
prijs van supei'benzine stijgt
zelfs met acht cent en klimt ge
staag richting de drie gulden per
liter.
De automobilist betaalt vanaf
maandag een historisch hoge
prijs van 2,91 gulden voor de
loodvexvangerversie. Ongelode
super komt vanaf begin volgen
de week op 2,85 gulden. Ook
diesel wordt duurder-, al is de
prijsstijging met twee cent be
scheiden. Diesel kost daardoor
1,826 gulden per liter.
Vraag
De benzinevoorraden in de Ver
enigde Staten zijn momenteel
zeer klein en de vraag is sterk
toegenomen, geeft Shell als uit
leg. Dat geeft volgens de benzi
nemaatschappij een prijsop
drijvend effect. Het huidige
prijsniveau van ruwe olie is met
28 dollar per vat weer bijna op
het recordniveau van afgelopen
maart. Door de hogere dollar
koers is de olie in guldens zelfs
duurder. Shell meldt dat het een
vaste winst van drie cent per li
ter aanhoudt.
Verder speelt mee dat verschil
lende raffinaderijen in Europa
momenteel xxiet op hun maxi
mumniveau di-aaien vanwege
onderhoudswerkzaamheden.
Ook dat beperkt het aanbod en
kan de prijs opdrijven, meldt
Shell. ANP
Arjen Canrinus kwam op een gegeven moment helemaal niet meer toe aan zijn gewone werk bij Philips
Terneuzen, omdat zijn taken voor de OR alle tijd in beslag namen. foto Cees Zorn/G PD
De ondernemingsraad.
Ach ja, die saaie club van
oude mannen. Hebben ze
ker niks beters te doen dan
keuvelen over probleem
pjes op het werk. En dat al
een halve eeuw, want de
Wet op de Ondernemings
raden bestaat vijftig jaar.
De ondernemingsraden
van de provincie Zuid-
Holland en de vestiging
van Philips in Terneuzen
geven tegengas.
door Sylvia Marmelstein
enRixtAlbertsma
DEN HAAG - Hij zat op een
camping aan de Middellandse
Zee toen de hel losbrak. Pieter
Donath, lid van de onderne
mingsraad (OR) van de Provin
cie Zuid-Holland moest het
daar in een krant lezen. Neder
land stond op zijn kop omdat
zijn werkgever risicovolle le
ningen had verstrekt aan in
nood verkerende bedrijven
waaronder het handelshuis Ce-
teco.
Miljoenen guldens belasting
geld waren daarmee in een bo
demloze put gestort.
„Ik was geschokt en wilde me
teen teruggaan om de werkne
mers te steunen", vertelt Do
nath. Het nieuws kwam op een
zeer ongelukkig moment naar
buiten. Het was zomervakantie
en van de vijftien OR-leden wa
ren er maar drie in Nederland.
„De hele organisatie stond op
zijn kop", herinnexT collega Jan
Hulsker zich, die op dat moment
wel aan het werk was. „De
werknemers waren woest. Ze
schaamden zich kapot voor de
buitenwereld dat ze voor de pro
vincie Zuid-Holland werkten.
Overal kregen ze nare opmer
kingen als: „Als ik in geldnood
zit, kan ik dus bij jou terecht. Als
OR moet je deze boze collega's
goed opvangen."
Het was het belangrijkste om
rust in de tent te krijgen. „Dan
moet je er dus voor zorgen dat de
werknemers alles te weten ko
men. Dat deden we via perso
neelsbijeenkomsten en brieven.
Tegelijkertijd wilden we voor
komen dat er een heksenjacht
werd geopend op collega's die
betrokken waren bij het ver
strekken van die leningen. Het
waren voor een groot deel amb
tenaren die gewoon uitvoei'den
wat hen door de politiek werd
opgedragen", stelt Donath
Wel heeft de OR zich vanaf het
begin hard gemaakt dat als ex-
koppen zouden rollen, dat het
dan niet alleen die van de uit
voerende ambtenaren mochten
zijn. Maar ook van de bestuur
ders die de beslissingen hebben
genomen. Desondanks heeft
Donath, die zelf op de afdeling
financiën werkt, veel collega's
gedwongen zien vertrekken.
„Het doet nog steeds pijn dat ik
dat als OR-lid niet heb kunnen
voorkomen."
Veel ondernemingsraden vin
den het lastig om hun werk goed
te doen. Aan de ene kant moeten
ze het opnemen voor de werkne
mers en aan de andere kant heb
ben ze vaak een goede relatie
met de werkgevei". Daax-door ra
ken ze in een tweestrijd, zo
blijkt uit verschillende onder
zoeken. Donath herkent het
probleem. „Je raakt in een spa
gaat. Wij kregen daarmee te
kampen toen we een 36-urige
werkweek kregen. De baas wil
de de vrijgekomen uren al aan
het begin van het jaar inrooste
ren. Het pex'soneel wilde de da
gen juist ieder moment kxxnnen
opnemen."
De OR koos voor de gulden mid
denweg. Een deel van de dagen
werd vrij opneembaar een ander
deel vast ingeroosterd.
Het allergrootste probleem van
de OR'en in Nederland is dat
niemand ei-in wil. Het overgrote
deel van de raden heeft vacatu
res. De OR van de px-ovincie
Zuid-Holland heeft echter over
belangstelling niet te klagen.
„Voor de verkiezingen melden
zich altijd meer mensen aan dan
erin kixnnen."
Wel is het een groot probleem
dat zich haast geen jongeren
aanmelden. „Jongeren willen
naast hun baan niks anders
doen. Ook al mag het OR-werk
in de baas z'n tijd worden ge
daan, de tijd die ze hebben, wil
len ze alleen gebruiken om car
rière te maken."
Terneuzen
Ook voorzitter Arjen Canrxnus
van de ondernemingsraad van
Philips Terneuzen constateert
dat weinig mensen zich interes
seren voor de OR. Hxj vindt dat
jammer. „Het bedx-ijfsleven ligt
altxjd een stap op ons voor. Die
zijn sterk georganiseei'd."
Begin dit jaar belandde er een
anonieme brief op het bureau
van de ondernemingsraad van
Philips Terneuzen. De OR vocht
toen al maanden tegen de drei
gende ovex-plaatsing van de
spaaxiampenfabx-iek naar Po
len. De geheimzinnige brief,
waarin belangrijke papieren
zaten, zorgde uiteindelijk voor
een klinkende overwinning
voor de medewerkers van de fa
briek. De rechter besliste dat
Philips niet de juiste procedures
had gevolgd en de fabx-iek in
Terneuzen vooralsnog niet
mocht sluiten. De OR weet nog
door Jaco van Lambalgen
DEN HAAG - Minister Borst
van Volksgezondheid wil Zuid-
Al'rikaanse huisartsen werven
om het tekort aan huisartsen
voor asielzoekers in Noord-Ne
derland op te lossen. Dat
schrijft de minister in een brief
aaxx de Tweede Kamer.
In Groningen, Friesland en
Drenthe zijn relatief veel asiel
zoekerscentra gevestigd, waar-
steeds niet wie de brief ver
stuurde.
Toch was het dc ondernemings
raad die zich na een maanden
lange strijd als eerste neerlegde
bij het besluit van de Philips-
top. Ondanks de uitspraak van
de rechter zou Philips de fabriek
vroeg of laat toch ovex-plaatsen
naar Pila. „Het werd duidelijk
dat het besluxi van de top hoe
dan ook vast stond", legt Canri
nus uit. „Wij konden het hoog
uit met een jaar vertragen."
Philips bood op dat moment
volgens Canrinus een goed soci
aal plan en verhangende arbeid.
„Als we het sluitingsproces zou
den rekken met een jaar, moes
ten we het daarna zelf maar uit
zoeken, dan lag er geen sociaal
plan. Dat is een grote gok."
door de druk op huis- en tand
artsen hoog is. Borst wil dat
verhelpen door huisartsen bin
nen te halen uit landen van de
Europese Economische Ruimte.
Dat zijn de EU-lidstaten en ver
der Noorwegen, Zwitserland,
Liechtenstein en IJsland.
De minister verwacht zelf ech
ter dat dat niet veel zal opleve
ren. Daarom zijn ook artsen uit
landen met eer. vergelijkbaar
diploma welk rvi mits zij Ne
derlands sprekn. GPD
Omdat de OR-leden in hetzelfde
schuitje zitten als de werkne
mers waren ze zich goed bewust
van hun verantwoordelijkhe
den. Volgens Canrinus kunnen
de vakbonden de consequenties
in zo'n geval minder goed over
zien. „Je kunt wel eeuwig door
blijven vechten, maar je moet
ook kijken naar de risico's voor
de werknemers. We liepen het
risico alles te verliezen." Dat be
tekent niet dat de OR niet tot het
bittere eind heeft gevochten
voor de fabriek.
Ook enkele OR-leden raakten
hunbaan kwijt. En het werk van
de OR is nog steeds niet voorbij.
„We zijn hard op zoek naar
nieuwe werkgevers voor de fa
briek zodat het meeste perso
neel kan blijven."
De tien leden die nu in OR zit
ten, zijn er in 1995 per toeval in
terechtgekomen. Ze waren des
tijds allemaal betrokken bij de
actiegroep die actie voerde te
gen de aangekondigde reorga
nisatie. Toen al wilde Philips
een deel afstoten naar Polen. In
1998 kondigde het concern op
nieuw reorganisaties aan. Toen
ging de OR akkoord met het
overplaatsen van cle assemblage
van spaarlampen naar Polen. In
ruil daaxwoor zou in Terneuzen
het kenniscentrum voor spaar
lampen worden gevestigd.
Deze beslissing van de OR
bracht een tijdelijke scheuring
met de vakbonden teweeg. Dxe
verweet de OR te veel naar het
pijpen van de leiding te dansen.
Volgens Canrinus ontex-echt.
„Als OR-lid weet je goed wat er
bij de werknemers leeft en ie
dereen dacht dat de fabriek er
sterker zou uitkomen. Toen was
het de goede beslissing." Na de
eerste 'zie je wél-'-reactie van de
bonden verliep de samenwer
king verder x-edelijk.
Als OR-lid heeft de werknemer
niet alleen te maken met de lei
ding van het bedrijf, maar ook
met zijn collega's. Een van de
problemen is dat die vaak niet
weten waar OR-leden mee bezig
zijn. Normaal gespi'oken beste
den OR-leden ongeveer tien
procent van hun werktijd aan
werkzaamheden voor de OR.
Met acties is dat vaak veel meer.
Op een gegeven moment kwam
Canrinus helemaal niet meer
toe aan zijn gewone werk. „Van
oktober tot januari was ik alleen
nog maar bezig voor de OR. Ik
werk op een kleine afdeling en
mijn collega's moesten alles op
vangen. Gelukkig steunden ze
me volledig."
Hoewel hij het afgelopen jaar
geen enkele vrije dag heeft ge
had zou Canrinus zo weer in de
OR stappen. „Als je ervoor kiest
dan ga je er ook vooi\"
door Berrit de Lange
DEN HAAG - De toestand van
prins Bernhard is geen reden het
bezoek van het Japanse keizer
lijke paar af te gelasten. Volgens
premier Kok valt daaruit 'im
pliciet' iets af te leiden over de
gezondheidssituatie waarin de
prins verkeert.
Hij voegde er aan toe dat niets
kan worden uitgesloten. „Ik
durf geen voorspelling te doen,
ik ben geen arts. Maar als het
thans onverantwoord was het
bezoek door te laten gaan, zou
het zijn afgelast", liet de pre
mier gisteren weten.
Keizer Akihito arriveert dins
dag samen met zijn echtgenote
keizerin Michiko in Nederland
voor een vierdaags verblijf. Ko
ningin Beatrix verwelkomt
Akihito en keizerin Michiko op
Schiphol. Of prins Claus daar
bij aanwezig zal zijn, is nog on
duidelijk. De prins kampt nog
altijd met de gevolgen van de
bestx-alingendiehij na zijn pros
taatoperatie vorig jaar zomer
moest ondergaan.
Innige relatie
De Oranjes en de Japanse kei
zerlijke familie hebben een
hechte band. Ook tijdens het re
cente bezoek van prins Willem-
Al exander aan Japan, ter gele
genheid van de viering 400 jaar
Nederland-Japan, werd nog
eens benadrukt dat de re
latie tussen beide families innig
is. Als prinses is Beatrix vanaf
de jaren zestig regelmatig te
gast geweest van, toen nog,
kroonprins Akihito. Beatrix is
62, de Japanse keizer 66 jaar. Ze
hebben eikaars kinderen zien
opgroeien.
In 1991 bracht Beatrix een
staatsbezoek aan Japan, waar
bij Willem-Alexander de toen
depressieve Claus verving. Wil
lem-Alexander was een jaar
eerder al aanwezig bij de inau
guratie van Akihito en ook na
1991 is hij verschillende keren
in Japan geweest.
Karpers
Akihito was voor het laatst in
Nederland in 1979, een jaar
voordat hij zijn vader Hirohito
zou opvolgen. Hij logeex-de toen
met Michiko als gast van Bea
trix en Claus op Het Oude Loo.
Tijdens een ochtendlijke wan
deling door de tuin ontdekte
Akihito dat in de vijver een een
zame witte karper rondzwom.
Een jaar later stuurde hij zijn
Nederlandse koninklijke vxien-
den twintig gekleurde Japanse
karpers cadeau.
De Japanse keizer, die nu elf jaar
op de troon zit, staat bekend als
vriendelijk en beminnelijk. Hij
vertegenwoordigt de nieuwe
naoorlogse generatie en heeft al
eens aangegeven 'het Japanse
protocol te willen opschudden'.
Akihito was de eerste Japanse
kroonprins die trouwde met een
vrouw van niet-adellijke af
komst.
Hij heeft begrip getoond voor de
emoties en eventuele protesten
van oorlogsslachtoffers in Ne
derland. GPD
Sofa Nomade
Op zoek naar Iets eigentijds?
Ontdek het volledig op elkaar
afgestemde programma van
Ligne Roset, ontworpen door
bekende designers... in Heinkenszand!
De Jonge Hoek van Dijke Stenevate 2 Heinkenszand (0113) 561482
(Advertentie)
V
Kom naar het
SEMINAR
digitale fotografiet
Dinsdag 23 en Woensdag 24 mei houden wij in
somenwerking mei Sony Hewlett Packard een uniek
seminar over het thema "digitale fotografie" en "Kleuren
printen". U wordt door Sony specialist Stef Pluim uitvoerig
geïnformeerd over de visie van
4. Sony voor wat betreft de
digitale toekomst in de foto
ffèv Srafie- Daarnaast kunt u alle
W n,euwe d'êjlcle Sony
f Hewlett Packard producten
bewonderen. Mis deze avonden nietl
Meldt uzelf aan via e-mail: goes@fotoverschoore.nl
Di. 23 mei: Locatie. Hotel W. Churchill Terneuzen Aanvang 20.00 uur Zaal open 19 30 uur
Wo. 24 mei: Locatie: Hotel Arneville Middelburg Aanvang 20.00 uur Zaal open 19.30 uur
GOES VLISSINGEN HULST TERNEUZEN MIDP.ELBURG ZIËRIKZEE ETTEN-LEUR
(Advertentie)
