Zeven miljoen na morsen koffie PZC varia Amerikaanse claimcultuur kan veranderen na de verkiezingen Indianen in Brazilië zoeken identiteit Heer Bommel en Bombom de Geweldige puzzel recept het weer O 'Maman de France' zaterdag 20 mei 2000 Wat doe je als je in een Ameri kaans restaurant een kop gloei end hete koffie over je eigen heen heen kiepertJe klaagt onmid dellijk de directie van het res taurant aan en eist via je advo caat een schadevergoeding van enkele miljoenen dollars. De kans op een succesvolle claim is klein, maar zeker niet ondenk baar. Het praktijkvoorbeeld ligt er al. Is de Amerikaanse recht spraak op hol geslagen door John Wanders De nabestaanden van de vier jaar geleden in Miami ver moorde Nederlandse toerist Tosca Dieperink hebben recht op een schadevergoeding van 5,2 miljoen dollar (12,8 miljoen gulden), oordeelde vorige week een jury in Miami. Wie moet dat betalen? De moordenaars? Nee, het autoverhuurbedrijf Alamo Rent-A-Car. De jury acht Ala mo voor honderd procent ver antwoordelijk voor de tragedie. Het bedrijf had het echtpaar Dieperink bij de overhandiging van de autosleutels moeten waarschuwen voor de crimina liteit in bepaalde delen van Mia mi, meent de jury. Zoals in de wijk Liberty City, vijftien stra- tenblokken ten noorden van de snelweg die het mondaine Mia mi Beach verbindt met de inter nationale luchthaven van Mia mi. Het Nederlandse echtpaar raakte in dit deel van de stad verdwaald, stopte de huurauto bij een benzinestation om de weg te vragen en werd er over vallen. Tosca Dieperink, moe der van drie kinderen, vond er een gewelddadige dood. Waar eindigt de verantwoorde lijkheid van de reisorganisatie, of de autoverhuurder en begint die van de toerist? Die vraag zal centraal staan in de beroeps zaak die Alamo heeft aangekon digd. Het is onredelijk om van Alamo en andere bedrijven in de reiswereld te verlangen dat zij alle risicowijken in de VS expli ciet uittekenen voor hun klan ten, meent het autoverhuurbe- drijf. Op jacht 'Ik zie je in de rechtbank', is in de VS een vertrouwde slogan. Het land telt meer juristen (bij na één miljoen) dan verpleeg sters. Onder het motto no-cure- no-pay gaan velen van hen graag voor hun cliënten op j acht naar een fikse schadevergoe ding wegens nalatigheid. Bij een toegekende claim pikken ze daarvan conform de afspraak dertig tot vijftig procent in. De uitspraak in de zaak-Diepe- rink staat dan ook niet op zich zelf. Zo werd het bedrijf McDonald's zes jaar geleden veroordeeld tot betaling van 2,9 miljoen dollar (7,1 miljoen gul den) aan een 81-jarige klant die derdegraads brandwonden had opgelopen nadat zij gloeiend hete koffie had gemorst op haar eigen been. Verkeerd beeld Op deze manier ontstaat een verkeerd beeld van het Ameri kaanse rechtssysteem, waar schuwen belangenorganisaties van consumenten. De 'punitive damages' - die de hoogste scha devergoedingen voortbrengen - beogen grove nalatigheid en/of kwade opzet te bestraffen. Hun aantal is de afgelopen tien jaar flink toegenomen. Toch komt het in 95 van de honderd 'claim zaken' niet zo ver. Maar de naar verhouding geringe hoeveel heid mega claims die wordt toe gekend, staat garant voor veel publiciteit. Vrijwel altijd wor den dergelijke schadevergoe dingen later in aanzienlijke ma te omlaag bijgesteld door de behandelende rechters. Maar voor die bijstelling tonen de me dia niet of nauwelijks interesse. Wat klopt er dan van het beeld dat de Amerikaanse recht spraak op hol geslagen is? Te genover het verhaal van de con sumentenorganisaties staat het betoog van het bedrijfsleven. Dat hamert al jaren op de nood zaak tot hervorming van het rechtssysteem. Volgens de on dernemers is het systeem volko men doorgedraaid. Elke absur de schadevergoeding dient daartoe als bewijsvoering. En zoals de consumentenorganisa ties doorgaans kunnen rekenen op de steun van de Democraten, zo mag het bedrijfsleven reke nen op de steun van de Republi keinen. De procesvoering in de VS is veel te duur geworden, betogen deze. Het bedrijfsleven geeft jaarlijks noodgedwongen tien tallen miljarden dollars uit aan juridische ondersteuning en aan veelal hoge premies voor aan sprakelijkheidsverzekeringen. Onvrede Daarbij komt dat juryleden zich in toenemende mate ontpoppen als vertolkers van maatschap pelijke onvrede. Weigert het Congres een eind te maken aan wat in de ogen van veel Ameri kanen onrecht is, dan trachten juryleden de rol van de wetgever over te nemen. Zo werden Amerika's grootste tabaksfirma's Philip Morris en Reynolds Tobacco dit voorjaar veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van 21,7 miljoen dollar (53 miljoen gul den) aan een doodzieke, veertig jarige kankerpatiënte en haar echtgenoot. De verdediging wees de jury met klem op het feit dat de vrouw in 1972 haar eerste sigaret opstak en daarom had kunnen weten welke risico's zij nam. Ook in die tijd stond al op elk pakje sigaretten de waar schuwing dat roken schadelijk is voor de gezondheid. De jury bleek niet gevoelig voor het ar gument. Een maand later gaf een juiy in Oregon Philip Morris opdracht tachtig miljoen dollar over te boeken op de bankrekening van een slachtoffer van longkanker die drie pakjes Marlboro per Topmannen van Amerikaanse tabaksindustrieën als Philip Morris en US Tobacco lobbyden in januari vorig jaar in Washington bij het Congres voor bescherming tegen schadeclaims tegen mensen met gezondheidsklachten door roken. In ruil beloofden de tabaksgiganten de komende 25 jaar 650 miljard gulden uit te trekken om geschillen met rokers in de minne te schikken. foto Jessica Persson/EPA door Sal Stam Steeds meer indianen in Brazilië willen terug naar de gebieden waar ze oorspronkelijk vandaan ko men. De belangstelling voor de eigen wortels neemt toe. Ze hebben de ontdekking van Brazilië, vijfhonderd jaar geleden, aangegrepen om hun positie breder onder de aandacht te brengen. ,,Je kunt een dynamiek waarnemen bij de indianen die op zoek zijn naar hun identiteit en hun land. Steeds meer mensen willen erkend worden als volk en Brazilië begint de inheemse volken serieuzer te nemen", stelt Lucio Flores, indiaan van het Terena-volk. Hij is lid van een delegatie die momenteel een bezoek brengt aan enkele Europese landen en aan dacht vraagt voor de zwakke positie van de indianen in zijn land. Deze week bracht de delegatie een bezoek aan Nederlandse parlementari ërs en ook lichtte ze haar standpunten toe op het mi nisterie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. De drie delegatieleden stel len dat de zoektocht naar hun eigen identiteit met na me waarneembaar is in het noordoosten van het land, waar indianen zich in het da gelijks leven nauwelijks on derscheiden van de 'latere' bewoners. Zelfmoord Flores weet uit ervaring hoe diep onwetendheid over de eigen afkomst er in kan hak ken. In zijn eigen omgeving komt zelfmoord onder jonge ren veel voor. ,,Ze zijn slacht offer van een opeenstapeling van problemen waar ze niet meer uit komen. Ze wonen in een veel te klein gebied, dichtbij de stad waar ze ziek tes oplopen en aan drank ver slaafd raken. Cultureel zit ten ze in de knoop omdat ze in feite zijn grootgebracht met twee religies: hun eigen tra ditionele geloof en het chris tendom." Flores verklaart de hernieuwde belangstelling voor de eigen afkomst onder meer uit het feit dat steeds meer indianenvolken zich de afgelopen jaren zijn gaan or ganiseren. De Braziliaanse regering be sloot al in 1973 dat elf pro cent van het grondgebied in aanmerking komt voor te ruggave aan de inheems be volking. Maar die teruggave is een zaak van de lange adem geworden. Nog steeds wach ten honderden gebieden op 'afbakening', zoals de terug gave officieel heet. De proce dure is ingewikkeld en kan eindeloos worden gerekt, al lerlei rechterlijke uitspraken ten spijt. Grootgrondbezit ters en politici zijn vaak de zelfde persoon en veel haast om de zaak op te lossen is er dus niet. Veel indianen wor den met intimidatie en ge weld onder druk gezet om hun acties te beëindigen. Wat de delegatie betreft moet 2000 een periode van her nieuwde belangstelling voor de inheemse volkeren inlui den. De indianendelegatie kwam naar Nederland in het kader van de campagne 'De andere 500 jaar', waarmee wordt stilgestaan bij de don kere kanten van vijfhonderd jaar kolonisatie en straffe loosheid van geweld en on recht tegen de oorspronkelij ke bewoners van Brazilië. Conferentie De indianen probeerden eer der dit jaar hun streven kracht bij te zetten met een conferentie die samenviel met de viering van vijfhon derd jaar Brazilië. Daarop stelden ze een lijst op met ei sen om hun positie te verbe teren. Ze stellen onder meer dat de erkenning van leefge bieden van indianen nog voor het eind van dit jaar rond moet zijn en dat de ge bieden die te klein zijn (en dat zijn er nogal wat) worden uitgebreid. Verder dringen ze er op aan dat gedwongen ste rilisatie van vrouwen wordt stopgezet. Nailton Pataxó, leider van de Pataxó Ha-ha-Hae-india- nen en ook lid van de delega tie, geeft toe dat de deadline van eind dit jaar tamelijk ambitieus is.Mocht er tegen die tijd geen schot in de zaak zitten, dan gaat de strijd on verminderd door. Het is haal baar, want de regering kan als ze wil decreten uitvaardi gen. Eenvoudig zal het niet zijn, want de grootgrondbe zitters hebben veel politieke invloed. Maar als het niet lukt doen we het zelf en zal heel wat bloed vloeien. Ik ga door totdat ze me overhoop schieten." ANP „Die pral wil ik wel hebben", zei heer Ollie, terwijl zijn vervallen ge laat opleefde. „Kracht is juist wat ik in mijn toestand nodig heb." „Goed", zei het ventje, „dat kan. Ik heb er meer. Maar hij is onveilig- vol; ik mag hem beter niet aan laagvlakkers geven." „Ik ben geen laagvlakker!" riep heer Bommel, die op handen en voeten nader kroop. „Ik ben een heer van stand!„Ken ik niet", hernam het man netje. „Maar goed. Hier. Hang hem om je hals. En nu sterk luisteren Er zitten drie knoppen aangemaakt. Eerste knop is omgedraaid en daardoor werkt pral. Als je tweede knop omdraait, wordt werking Horizontaal 1. Haarkaartom watte vangen (6);4.Toon zwierdoorverplaatsing! (8 6. Dat dier heeft een eitje nodig om te rollen (3); 7. Oorhanger gevuld met lucht (3); 9. Lomp besluit van de reiniging (7); 11Niets te zien voor het raam (5). Verticaal 1Het geld is op als hij scheef hangt (4); 2. Taps toelopende dranklucht (5); 3. Deze dakbedekking is niet voor een kraan (4); 5. Plotseling blij ken de seinen verward te zijn (6); 6. Franse schroef in het water (3); 8. Het laatste woord van een dominee (4); 10. Wordt opgezweept om het te betalen (3). Oplossing vrijdag zoonvader idoolaida tergennek togacrank inocharge nadatmeer glirapmini zoneregen wedrenenk egaalsnit eenpaneel ditoaorta snertrasp Hans Belterman Zeeland: Opklaringen dag placht te roken. De hoogte van het bedrag werd ingegeven door woede over het feit dat de tabaksindustrie de natie jaren achtereen heeft voorgelogen over het verslavende effect van sigaretten. V erkeersongeluk Een juiy in Californië veroor deelde autofabrikant General Motors (GM) vorig jaar tot het betalen van 4,8 miljard dollar (bijna twaalf miljard gulden) aan de overlevenden van een ernstig verkeersongeluk. De jury kwam tot dit astronomi sche bedrag uit woede over GM's duistere handelwijze in zake de Chevrolet Malibu. De onderneming wist dat de brandstoftank van dit model reeds bij een lichte aanrijding kon ontploffen. Ze besloot niet temin af te zien van de noodza kelijke aanpassing, die werd be groot op 8,59 dollar per auto. De rekenmeesters van GM oordeel den, blijkens een intern rapport, dat het bedrijf goedkoper uit was met het betalen van schade vergoedingen aan potentiële slachtoffers dan met de kleine aanpassing van alle geprodu ceerde Malibu's. Onder aanvoering van de US Chamber of Commerce (Kamer van Koophandel) oefent het be drijfsleven toenemende druk uit op de politiek om plafonds aan te brengen die buitensporig ho ge schadevergoedingen goed deels onmogelijk moeten ma ken. De machtige zakenlobby draait in dit verkiezingsjaar op volle toeren, zowel op federaal niveau als op het niveau van de staten. In Texas vond het be drijfsleven haar belangrijkste bondgenoot in de persoon van gouverneur George W. Bush, de huidige presidentskandidaat van de Republikeinse partij Dupe Wordt Bush in november tot op volger van president Clinton ge kozen en behouden de Republi keinen hun meerderheid in het Congres, dan zal het snel afgelo pen zijn met de extreem hoge schadevergoedingen, zo ver wacht het bedrijfsleven. Al was het maar omdat Bush als presi dent iets terug zal moeten doen voor de talrijke ondernemers die zijn verkiezingscampagne financieren. GPD Vooruitzichten zondag maandag dinsdag woensdag weer max. 14° 15° 15° 15° min. 9° 9° 9° 10° wind ZW 4 W 4 ZW 4 ZW 4 Zon 'onder21.37 zondag op 5.44 Maan zaterdag onder7.12 zondag op-.-- Nautisch bericht Matige noordwestenwind, 4 Bft, in de middag afnemend en krimpend naar west, 3 Beaufort. Goed zicht. De temperatuur van het kustwater bedraagt 13 graden. De kans op misten onweer is nihil. Toonder Studio's sterker - en dat kan je niet maken." „Wat gebeurt er dan?" vroeg heer Bommel met een eigenaardige zenuwtrek.„Dan slaat de ont in je samenhoud!" verklaarde de dwerg ernstig. „Nooit doen, Bom bom! NooitHet zou je vol sterke spijt makenDeze waarschuwing kon heer Ollie eigenlijk niet zo veel schelen, want op het moment dat hij het apparaatje aanvatte, voelde hij nieuwe levenskracht door de aderen stromen. Hij stond dan ook glunderend op om de ander op gepaste wijze te bedanken. Dit hoefde echter al niet meer; de dwerg was met een sprong in zijn kratertje verdwenen. Waterstanden ZATERDAG Hoog water aag water 20 MEI uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 04.07 230 16.29 220 10.36 199 22.52 204 Terneuzen 04.26 257 16.47 248 10.58 208 23.15 212 Bath 05.26 298 17.46 289 12.02 227 Roompot Buiten 03.56 173 16.16 164 10.26 143 22.46 150 Zierikzee 05.55 165 18.05 155 11.45 143 Stellendam Buiten 04.19 165 16.38 154 10.46 085 Wemeldinge 05.50 188 18.10 179 11.55 158 Krammersl. West 06.16 172 18.25 165 11.42 147 Hansweert 04.57 265 17.18 257 11.26 222 23.40 228 ZONDAG Hoog water Laag water 21 MEI uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 04.45 224 17.05 209 11.09 188 23.26 197 Terneuzen 05.05 252 17.26 237 11.32 197 23.52 206 Bath 06.03 294 18.21 278 00.20 234 12.35 219 Roompot Buiten 04.32 170 16.56 155 11.06 134 23.36 147 Zierikzee 06.25 162 18.35 149 00.05 154 12.25 137 Stellendam Buiten 04.52 162 17.15 145 01.26 095 13.41 080 Wemeldinge 06.30 184 18.40 171 00.10 168 12.30 152 Krammersl. West 06.52 171 18.24 160 00.06 157 12.15 141 Hansweert 05.32 262 17.52 248 11.55 213 ----- MAANDAG Hoog water aag water 22 MEI uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 05.18 213 17.38 196 11.35 174 Terneuzen 05.38 240 17.57 223 12.06 182 Bath 06.37 281 18.56 260 00.52 228 13.05 205 Roompot Buiten 05.11 161 17.25 144 11.35 124 23.54 143 Zierikzee 06.55 155 19.05 140 00.40 155 12.55 131 Stellendam Buiten 05.32 156 17.47 135 01.55 097 14.17 074 Wemeldinge 07.00 177 19.10 162 00.45 167 13.00 145 Krammersl. West 06.54 165 19.06 154 00.39 158 12.56 133 Hansweert 06.08 251 18.28 234 00.13 222 12.26 198 Europa: Koude zee Ze bestaat niet en heeft ook nooit bestaan. Ze duikt echter wel met een zekere regelmaat op in de kook boeken die ik in de loop van de jaren heb samenge steld. 'Maman de France' staat onder andere voor Franse degelijkheid in de keuken. Datgeldt voorde be reiding van jong konijn met mosterd en tijm in het bij zonder. Hoofdgerecht voor 2 a 3 personen: 1 jong tam konijn, in stukken verdeeld; 3 eetl. fijne Franse mosterd; 2 theel. fijngesneden verse tijm blaadjes; 2 theel. bloem, gezeefd; zout; witte peper uit de molen; 60 gram boter; 2 dl droge witte wijn; 1 laurierblad; 4 a 5 eetl. slagroom of crème fraiche; 4 takjes verse tijm. Meng in een kommetje 2 eetlepels mosterd met 1,5 theelepel tijmblaadjes, bloem, zouten peper. Maak de stukken konijn droog met keukenpapier. Wrijf ze in met het mosterdmengsel en laat ze een uurtje liggen. Verhit een braadpan en laat de boter er heet in wor den. Wacht tot het schuim grotendeels is weggetrok ken. Bak de stukken snel aan alle kanten lichtbruin. Neem destukken even uit de pan. Verwijderde bakbo ter. Blus de pan met de wijn en roer de aanzetsels van de bodem van de pan los. Voeg 2 deciliter watertoe en wacht tot alles opnieuw aan de kook is gekomen. Leg de stukken in de pan terug en schik het laurierblad er tussen. Laat alles, met het deksel op de pan, 50 mi nuten zachtjes stoven. Neem de stukken uit de pan en houd ze warm. Laat het stoofvocht zo lang koken tot door het indampen niet veel meer dan de helft van de oorspronkelijke hoeveelheid is overgebleven. Roer 1 eetlepel mosterd door het residu en voeg naar smaak wat zout en peper toe. Schenk de saus door een zeefje in een pannetje. Roer de slagroom en de rest van de tijmblaadjes er door. Laat de saus dan nog 2 a 3 minu ten zachtjes koken. Presentatie: verdeel de stukken konijn over voorver warmde borden. Schep de saus over de stukken. Schik tijmtakjes als garnering er bij. Tip: geef er haricots verts en gegratineerde aardap pelpuree bij. 1010 1, W/- O VERWACHTING VÖOR ZATERDAGMIDDAG 20 MEI 2000 In het voorjaar verkeren de zeeën en oceanen nog lang in winter- stemming. Het zeewater reageert namelijk maar traag op de toene mende zonnewarmte. Als gevolg ontstaat er een contrast met het snel opwarmende continent. Deze week hebben we dat aan den lijve ondervonden. Na de afsluiting van een warme tot zeer warme perio de, is er in grote delen van Europa een frisse westelijke stroming in gang gezet. Gisteren was het op veel plekken dan ook ronduit kil. Ko mende dagen lijkt daar nog geen verandering in te komen. Vandaag stijgt het kwik in de lage landen naar ongeveer 14 graden. Dit is zo'n 4 graden te koud voor de tijd van het jaar. Met maxima rond 13 graden is het op de Britse eilanden niet veel beter. Bovendien overheersen er de wolkenvelden en valt er met name in Ierland en Wales regen. Op Frans grondgebied blijft het vrijwel overal droog en wordt wel de 20 graden gehaald. Met middagtemperaturen van circa 15 graden in Bretagne, stijgt het kwik in de Provence en Cöte d'Azur naar een aan gename 22 graden. In de landen rondom de Middellandse Zee heeft de zomer een vaste voet aan wal gekregen. In het binnenland van Spanje en Portugal en in Griekenland liggen de maxima ruim boven de 25 graden. Daarbij is veel ruimte voor de zon. Italië moet het met iets lagere temperaturen doen maar ook daar domineert de zon. Na de talrijke buien van gisteren Door: Hans Kleingeld wordt het vandaag geleidelijk rusti ger in Zeeland. De weersverbetering is van korte duur want ko mende nacht neemt de bewolking al weer toe op de nadering van nieuwe buien vanaf de Noordzee. Begin volgende week is het tijde lijk droger, maar later wordt het wisselvalliger. Het veranderlijke weer wordt veroorzaakt door oceaandepressies die hun pijlen voortdurend richten op ons land. Vanochtend vallen er nog een paar buitjes maar in de middag wordt het droog in de provincie. Er zijn zonnige perioden die afgewisseld worden door vriendelijke stapelwolken. Het kwik loopt op tot omstreeks 14 graden. De wind is vanochtend nog matig uit het noordwesten, 4 Bft, maar neemt vanmiddag verder af op nadering van een zwak hogedrukgebied. Komende nacht zijn er aanvankelijk opklaringen en is het droog. Later krijgt bewolking de overhand op nadering van een buien front. Het kwik daalt naar circa 9 graden en er staat een zwakke zui delijke wind. Morgen staan er een aantal buien op het programma. Tijdens een zwaardere bui is er kans op hagel of een onweersklap. Bij een enkele opklaring loopt het kwik nog tot 14 graden op. Rustiger en droger weer is weggelegd voor het begin van de nieuwe week. Maan dag en dinsdag verlopen droog. Er zijn zonnige perio den en het kwik loopt op tot circa 17 graden. Later in de week nemen depressies het heft weer in handen en vallen eropnieuw buien. De aange voerde lucht is vrij zacht waardoor het kwik overdag op hetzelfde niveau blijft. zatwdagm'iddaq'^ mei r'- - 'T. "x-x :Ï:K xvxx:.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 4