Eenvormigheid
met vele gezichten
Eerst alles gedacht,
toen alles geworden
Verwarmd door een
Pelgrim-kacheltj e
Binnen regeert het jaar 2000
Adonis komt uit het afval
wonen
donderdag 20 april 2000
Een voormalige dubbele woning aan de
Vlissingse boulevard. Voor het enor
me raam aan de voorzijde op de beletage
staan twee 'modern antieke' stoeltjes, met
uitzicht op het veranderlijke water en
roestige zeekastelen uit verre oorden. Be
ter panorama zou de reislustige bewoon
stervan dit huis, Carla van Hoek, zich niet
kunnen wensen.
Aan de ene kant van de vijftien meter lan
ge woonkamer staat een grote, ronde ver
gadertafel waarop een bronzen adonis
pronkt. „Hij lag in een afvalcontainer,
echt waar! En de tafel komt uit een twee
dehands kantoormeubelwinkel. Ik heb
hem zwart gelakt, net als de oude verga-
derstoelen die eromheen staan. Op de rug
leuning heb ik veertjes geschilderd. Met
een beetje verf kun je iets gewoons bijzon
der maken." Voor een docente tekenen en
textiele werkvormen is dat misschien ook
wat makkelijker. Aan de muur hangt een
drieluik in olieverf van haar hand: drie
Indonesische vrouwen die verschillende
soorten inheems fruit aanbieden. Vrou
wen en andere culturen boeien haar mate
loos. Daarvan getuigen ook de vele foto's
van vrouwen die zij maakte in een Ja
vaans vissersdorpje, en haar verzameling
ansichtkaarten van vrouwen.
De roestvrijstalen keuken met granieten
aam-echt is fraai maar zeer functioneel
gehouden. De natuurstenen badkamer is
luxueus maar sober. Elders in huis staan
overal uitheemse voorwerpen. Antieke
Chinese toneelkostuums;* een staande,
vergulde boeddha uit Thailand; papieren
doodsgewaden uit China; een verzame
ling wajangpoppen; twee grafwachters
uit Sulawesi; rituele vrouwenstoeltjes uit
Ghana.
Voor de driezitsbank met luipaardprint
staat een vierkante tafel: een glasplaat op
een bak die in vier vakken verdeeld is.
Daarin zitten kleinere curiosa, zoals gla
zen bidsnoeren - in elke kraal een boed
dha -, een muts uit Thailand, koperen kra
lensnoeren uit AfrikaZes kasten met vele
vakken herbergen rariteiten als Chinees
doodspapier en een bloedtransfusiefles
uit Vietnam waarin een cobra met gin-
sengwortels op alcohol gezet is. „Die kas
ten hebben we zelf gemaakt. De glasdeur
tjes zijn van een oude, eikenhouten vitri
ne, het frame is van gelakt meubelplaat;
wieltjes eronder en je hebt een origineel
meubelstuk."
Voor Carla van Hoek geen Xenos. „Ik loop
er wel eens binnen, maar dan denk ik
toch... nee. Ik moet ertegen aanlopen. Zo
ben ik bijna mijn hele interieur tegenge
komen. Ergens heen gaan om iets te ko
pen, dat werkt bij mij niet."
Het huis van Sartoenie Bruens in Aar
denburg is het resultaat van 31 jaar
leven en laten leven. Zolang als een voor
werp zijn plicht vervult, mag het blijven
en als het ziek is, probeert Sartoenie het
eerst beter te maken. De vuilnishoop
dreigt pas als echtgenoot Jan er zelfs geen
inspiratie voor zijn kunstwerken meer uit
kan halen. En stijlen? Ha! Alles valt te
combineren, vindt Sartoenie. Het resul
taat is een bonte verzameling meubels en
dingetjes. Zo huist in de achterkamer een
zithoek van bruin gebloemd fluweel en
rotan, signatuur jaren zeventig maar pas
vorig jaar door Sartoenie ontdekt. Een
tweedehandsje. „Maar als ik veel geld
had, zou ik precies zo leven.Ernaast suft
een verschoten bankje met Leen Bakker
signatuur, verwarmd door een vuurrood
en gebutst Pelgrim-kacheltje van 29 jaren
oud. Verder is de kleine benedenverdie
ping gevuld met een schooltafeitje met
stoeltje, een dressoir dat de tv schraagt,
een lange, blankhouten eettafel en stoe
len, een groene ronde tafel met wéér stoe
len, een tafeltje waarop oude autootjes
geparkeerd staan en tenslotte een stalen
.bureau met computer. Het geheel is ge
kruid met schedels twee staartklokken,
schilderijen van Jan, Afrikaans houtsnij
werk, een Chinese vaas, apothekersfles-
sen, de wand met boeken, héél veel boe
ken en fraaie, oude radio's. Is er iets wat
dit huis met binnen zou komen? Sartoenie
peinst. „De computer, eigenlijk. Dat vind
ik zo'n lelijk ding!
doorOndinevan der Vleuten
Er is een tijd geweest dat in elke woonkamer
een buffet stond; een tafel met vier stoelen;
een radiomeubel en misschien een televisie;
een luie stoel voor vader met een rooktafeltje
ernaast. Nu, bladerend door een
woonmagazine, zou je denken dat het met die
eenvormigheid wel afgelopen is. In één en
dezelfde editie kan de lezer een fotoreportage
vinden met warm, 'modern' antiek; kleurig
jaren '60/'70; strak minimalisme of 'etnische'
interieurs met invloeden uit verre landen. De
bladen juichen het experiment met
materialen, kleuren en stijlen toe.
Toch: de eenvormigheid is er nog, al heeft ze
meerdere gezichten gekregen. Veilig achter de
gordijnen schuilen in menig huis het
onverwoestbare Oisterwijk-eiken, regeren
Leen Bakker, de Hema, Trendhopper, Blokker,
Ikea of - tikkeltje gek doen - Xenos. Zo'n
zeventig procent van de Nederlanders koopt
meubels, lampjes, fotolijstjes en gordijnen in
deze en dergelijke winkels. Is daar heel
tevreden mee. Gevolg is wel dat veel interieurs
een zekere persoonlijkheid missen. Ze zijn als
het ware inwisselbaar - al hangen er andere
foto's in de lijstjes.
De overige dertig procent wil zich met zijn
interieur juist onderscheiden. Moeten er
etiketten geplakt worden, dan zijn ze te
verdelen in de designfreaks, de antiek
liefhebbers (waarbij art nouveau, art deco en
Jugendstil in opkomst zijn) en de
verzamelaars. Hou je van antiek, dan kun je
natuurlijk naar zaken als Joosse (Arnemuiden)
of De Pagter (Middelburg) gaan, maar met een
beetje geluk slaag je voordelig bij de
rommelwinkel/ groot vuil/ de veiling. Design
daarentegen is altijd duur. In zaken als Pot
(Axel), 't Lange Uus (Zierikzee) Paauwe
(Zonnemaire) of Altena (Vlissingen) wordt
aanzienlijk vaker gekeken dan gekocht.
Gelukkig is in een minimalistisch interieur de
leegte erg belangrijk; moet je dus drie jaar
sparen voor je tweede stoel, dan is dat helemaal
niet erg.
Voor design en voor antiek geldt: alles moet in
de stijl passen en daar staan waar het tot zijn
recht komt. Er wordt gewikt en gewogen. Is de
kleur goed, de stof, het model? Niets van dat al
bij de verzamelaars. Daar groeit het interieur
als het ware organisch. De woning is een
weeshuis waar niemand geweigerd wordt en
afkomst er niet toe doet. Als de nieuweling het
hart maar raakt.
En FengShui'Krijgt deze oosterse filosofie
voor woninginrichting Nederland in zijn
greep? Paauwe heeft voor de zekerheid alvast
de Ch'i Chairvan Leolux in huis gehaald en bij
Brooymans Van de Gruiter in Middelburg
zijn in dat genre bamboevaasjes en Chinese
kommetjes te koop. Wil je het goed doen, dan
moet je alle scherpe hoeken en vierkante
objecten uit je huis verbannen (slecht voor de
energie) en mogen er zeker geen wenteltrappen
in huis zijn (tenzij je er een plant naast zet). Het
verkeerde bed kan tot een scheiding leiden en
ga zo maar door. Eén troost voor wie eraan
begint: de duizenden regeltjes van Feng Shui
mogen, volgens dezelfde leer, aan de laars
gelapt worden als de persoon zich er niet goed
bij voelt. En hoe je je huis ook inricht: dat is
toch altijd de hoofdzaak, dat je je lekker voelt
in je huis.
Vier Zeeuwen schoven de gordijnen open om te
laten zien wat dat voor hen betekent.
Teun Brooijmans is niet over één nacht
ijs gegaan met de inrichting van zijn
huis aan de Middelburgse Lazarijstraat.
Woninginrichting is dan ook zijn beroep.
In Middelburg en daarbuiten is Brooy
mans Van de Gruiter een begrip voor de
interieur liefhebber. Maar hoe ziet zijn ei
gen huis eruit? Van buiten is het een ty
pisch Middelburgs monumentenpandje.
Binnen regeert het jaar 2000. Uiteraard
met veel design.
„Alle muren zijn weggebroken", wijst
Brooijmans. „De hele benedenverdieping
is nu woon/eetkamer." Hier ligt een be-
tonvloer die met oxaanolie is behandeld.
In een Noord-Franse kast uit 1870, een
erfstuk, pronkt glaswerk. De enorme eet
tafel is van blank, onbehandeld eiken.
Aan beide zijden staan drie stoelen
(Joop's, van Jess) op wieltjes. „De koperen
kroonluchter boven de tafel heb ik witge-
spoten, en er met ijzerdraad stukjes glas
aan gebonden." Ook de keuken is een ei
gen ontwerp. Geen bovenkastjes en tegels
dus, „Die haat ik. Net zoals plinten." Voor
de uitvoering ging hij naar meubelmake
rij Mobilitas in Middelburg. „Het basis
materiaal is flockplaat - geperst houtve
zel, kost niets - dat vijf keer gespoten is
met blanke lak. De frontjes van laden en
kastjes zijn van acrylaatplaat in rood,
oranje, groen en blauw. Alle apparatuur is
van roestvrij staal."
Op de eerste verdieping, de zit/hangetage,
is parket gelegd van grote vierkanten
flockplaat, gebeitst in pallisander, ker
sen, eiken en ebben. Tegen het vuurrood
van de muur tekent zich een enorm bank
bed van antraciet fluweel af, met grote,
rubber kussens. Verderop staan twee bij
passende fauteuils van Edra Mazzei; flu
welen rozenblaadjes vormen de zitting.
Ronduit spectaculair is de slaapkamer op
de tweede verdieping, met dieprood,
fotografie Lex de Meester
zacht tapijt, paarse wanden en gordijnen
in rood, oranje, blauw en groen. Aan de
wand hangt een grote spiegel met brede
gouden lijst; tegen een andere wand staat
een gouden side-table met een appeltjes-
groene fauteuil ervoor (Darling, van IPE).
Over het brede bed, een ontwerp van zijn
vriend en zakenpartner Gerard van de
Gruiter, ligt een sprei van crèmekleurig
fluweel en gaas.
De badkamer ernaast is juist heel rustig
gehouden. Wit en praktisch zijn hier de
sleutelwoorden.
Zolang de kinderen nog thuis waren,
was het huis van Ellen van 't Hof en
Jan Kip vooral praktisch ingericht. Daar
na was het tijd voor mooi, licht en ruim.
Twee jaar geleden betrokken ze hun
droomhuis in Oosterland. „Heb je dat
handwerkje van de Wereldwinkel gezien,
in de hal? Dat is het begin geweest van het
geel in dit huis." Want omwille van het
handwerkje werd de hal geel geverfd en
dat pakte zo zonnig uit, dat ook een wand
in de huiskamer volgde. Het bankstel, de
eettafel en de boekenwand zijn allemaal
nog uit het oude huis. Maar daar stonden
ze krap opeen, hier komt het blankeiken
op de dito vloer veel beter tot zijn recht.
Het bankstel is dankzij een geel verfbad
voor de kussens geheel in stijl gebracht.
De terra print op de gele wand past bij de
kleur van de lamellen en de sierrand van
het roomwitte tapijt. Het goudgespikkel-
de, zwarte marmer van de schouw keert
terug in keuken. En de messing verlich
tingsarmaturen voor de halogeenspots -
met dimmers uiteraard - kleuren weer
mooi bij de goudspikkeltjes. In een grote
volière fluiten twee vogeltjes en overal
staan planten. Er is zelfs een mysterieuze
plantenbak met een bol marmer die rond
draait op een film van van water, omringd
door planten die uit de mist omhoog lij
ken te schieten. Dat komt door een veme-
velaar, listig verscholen tussen de plant
jes. Op een tafeltje staat een verzameling
kristallen en stenen, beschenen door een
lamp van roze zoutkristallen.
Zo hebben ze het allemaal gedacht en zo is
het geworden, daar in Oosterland-
Brooijmans is de eerste om toe te geven
dat er heel wat minder design in zijn huis
had gestaan als hij het volle pond had
moeten betalen. „Ik koop natuurlijk te
gen inkoopprijs. Maar ook ik voel de be
perkingen van mijn portemonnee, hoor.
Nieuwe trappen bijvoorbeeld, dat zat er
niet meer in."
