Nieuwbouw Onderdelen Centrale
PZC
V erfraaiingsdrift
van Schuttingtaai
is grenzeloos
Het is moeilijk
lollig te zijn
zonder verhaal
Gevoel dat er iets niet klopt
Café 't Kompas is uit de brand
Ik ben nooit een
echte boer geweest
zeeland zaterdag 15 april 2000 14
Bedrijf houdt al rekening met verplaatsen hoofdkantoor naar Goes
1945
kunst cultuur
ondernemend zeeland
door Johannis Kosten
VLISSINGEN - „We kleden als
het ware de stad aan," zegt Wim
Hierck, vormgever/dichter van
de stichting Schuttingtaai. In de
voormalige kledingzaak Bis-
schoff aan de Walstraat in
Vlissingen zijn bij de tentoon
stelling 'Conceptie tot en met'
graffitikunst, schilderijen, en
poëzie te zien. De tentoonstel
ling werd vrijdagmiddag door
wethouder L. C. Poppe-de
Looff geopend.
Een bepaald thema heeft de
expositie niet, de enige samen
hang is de drang naar verfraai
ing van leegstaande en ver
waarloosde gebouwen. In het
atelier is werk te bezichtigen
van kunstenaars als Martijn
Prins, Bert Dorrestijn en Sander
Brouwer en van initiatiefnemer
Wim Hierck zelf. „Alle deelne
mende kunstenaars zijn enorm
met elkaar verweven om iets
moois te laten zien, en om op wat
voor manier dan ook, de wereld
wij de verpaupering tegen gaan.
Het is doodzonde dat er zoveel
onnodige leegstand is, dat leidt
tot verwaarlozing en verlies van
schoonheid."
Voor een vaststaand thema is
bewust niet gekozen. „Het was
vooral de bedoeling kunste
naars de ruimte te geven hun ge
voelens op hun eigen manier
weer te geven. We hopen dat het
enthousiasme en de aantrek
kingskracht van zowel de kun
stenaars als hun werk overslaan
op het publiek. Dat bezoekers
spontaan gaan meedoen; daar
om kan je ook niet spreken van
een galerie. Het is een tentoon
stellingsruimte en atelier tege
lijk, waar het de bedoeling is
blijvend vernieuwend en vooral
verfraaiend bezig te zijn. Je zou
ons kunnen omschrijven als de
Vlissingse Cobra."
Hersenspinsels
Grenzen stelt de stichting
Schuttingtaai niet aan de ver
fraaiingsdrift. „Een tijdje gele
den hebben we midden in de
nacht de binnenstad verfraaid
met grote doeken waarop ge
dichten stonden. En het is niet
de bedoeling dat het daarbij
blijft." Hij vervolgt: „Het zijn
voorlopig nog hersenspinsels,
Een overzicht van de tentoonstellingsruimte annex atelier van Schuttingtaai. foto Lex de Meester
maar we hebben het idee opge
pikt om langs de Glooiing in
Vlissingen 1,2 kilometer canvas
te hangen met een verscheiden
heid aan kunstwerken. Daar
naast zijn we druk doende om
van verfraaiingsprojecten als de
onze een internationaal gebeu
ren te maken. We hebben al con
tacten met kunstenaars uit Bar
celona en Milaan om over en
weer kunstwerken uit te wisse
len."
Bruikleen
Het gebouw waar de expositie is
te bezichtigen, heeft de stich
ting Schuttingtaai van oktober
tot juni van de woningstichting
Basco in bruikleen. Daarna
gebruikt het Agogisch Zorgcen
trum Zeeland het voor een pro
ject begeleid wonen voor jonge
ren. „Waar we naar toe gaan is
nog onduidelijk, want er zijn
geen makelaars die staan te
springen om hun leegstaand
pand aan ons te lenen als ate
lier/tentoonstellingsruimte. En
dat terwijl er duidelijk een con
venant tussen de banken, ge
meente en makelaars is om de
verpaupering van de stad tegen
te gaan. Tot nu toe waren zeker
de makelaars opvallend afwe
zig."
(Advertentie)
VLISSINGEN, Arsenaaltheater
'Op eigen risico', stand-up co
medy van Nico van der Knaap,
Sander van Opzeeland en Jan
Jaap van der Wal.
door Willem Nijssen
In je eentje op een kaal podi
um, met niets meer dan een
bundel licht en een microfoon,
dat is inmiddels de samenvat
tingvan stand-up comedy. 'Op
eigen risico' is zo'n compilatie
van stand-up comedy: drie ar
tiesten, alle drie een man deze
keer, komen voor ruim een half
uur het podium op om daar een
aantal scherpe, of komische,
opmerkingen te maken. Ze
proberen zich staande te hou
den met een minimum aan ma
teriaal: geen verhaal, geen lijn,
geen boodschap. En dat valt
meestal niet mee.
Nico van der Knaap had daar
nog de meeste moeite mee.
Lange tijd kan hij de zaal niet
boeien. Dat voelt hij zelf ook
wel. „Okay,ikzal diezaalleeg-
spelen, vanavond." roept hij
tenslotte wanhopig uit. Hij wil
ook te graag grappig zijn, en
dat is kennelijk niet de goede
basis. Een enkele keer heeft hi j
een spitse observatie. Altijd
als het begint te vriezen, komt
H&M met een reclamecam
pagne met vrouwen in onder
goed. Of is het nu andersom?
Zo heeft hij nog een aantal van
die 'levensvragen'. Maar het is
niet genoeg om het blijvend in
teressant te maken.
Sander van Opzeeland is een
stuk laconieker, en je voelt di
rect dat dat beter werkt. Hij
draagt altijd een foto bij zich,
waar hij thuis met zijn voeten
op een stoel zit. Paraat als hij
op dezelfde manier in de trein
zit, en de conducteur zijn ste
reotiepe vraag stelt. Hij heeft
het over al het schattigs en
overbodigs waar Nederland zo
in kan grossieren. De kanon
nen op de Vlissingse zeedijk
bijvoorbeeld: schattig. En na
de melding van een ernstig on
geluk met vele doden: er zijn
bij dit ongeluk geen Nederlan
ders betrokken. Overbodig
toch? Als enige kruipt Sander
van Opzeeland ook nog achter
de massief opgestelde vleugel
om een liedje te zingen: 'Mijn
trots'. Dat breekt de betrekke
lijke eentonigheid van de
stand-up stijl.
Jan Jaap van der Wal is de
jongste van het trio, en mis
schien wel de jongste stand-up
comedian van Nederland. En
van deze avond zeker de beste.
Om te beginnen heeft hij de
juiste zelfspot, onmisbaar in
dit genre. „Ik vergooi mijn le
ven, maar wel op een profes
sionele manier.Hij kan op een
listige manier echt scherp rea
geren op bijvoorbeeld de plan
nen van 'oma Els Borst', die
het drankgebruik onder jon
geren wil aanpakken. Hij heeft
de goede clou als hij vertelt
over treinreizen in de le klas.
Hoe je daar - in trui en jeans -
bekeken wordt als zwartrijder.
Het kost een paar honderd gul
den, maar het is heel bevredi
gend om dan de juiste meer-
manskaart op zak te hebben en
dan van die argwanende man
nen in pak te kunnen zeggen:
zij reizen met me mee.
Stand-up comedy is me teveel
een maniertje, een uiterlijk
heid geworden, maar op de
beste momenten heeft het dus
nog wel wat. En zo iemand als
Jan Jaap van der Wal, dat is
een mooie belofte voor de toe
komst.
nieuwe MUZIEK
KLOVENIERSDOELEN
MIDDELBURG
SALON J.S. BACH
Inrichting: Geer Pouls, Piet Dieleman
Affiche: Natasja Boezem
ZA. 15 APRIL 21.00 uur
MIFUNE TSUJI viool
KYOKO HASHIMOTO piano
Biber, J.S.Bach, Terashima, Part,
Bach/Busoni Toccata in C
ZO. 16 APRIL 16.00 uur
RENE BERMAN cello
J.S. Bach Suite 1 en 2
FRANS VAN DIXHOORN
LEEST EIGEN WERK
DO. 20 APRIL 21.00 uur
GEOFFREY MADGE piano
Bach/Busoni - Toccata/Preludes
VR. 21 APRIL 21.00 uur
CONJUNTO IBERICO
Younghi-Hee Kim Peral sopraan
Albeniz, Part, Vila-Lobos, Granados
ZA. 22 APRIL 16.00 uur
ZOHAR SHEFI clavecimbel
Bach, Handel, Schnittke, Padding
ZA. 22 APRIL 21.00 uur
GANG CHENPA
zang uit Tibet
ZO. 23 APRIL 16.00 uur
FRANCIS B. QUARTET
Yun, Part, Mozart/Bach, Breuker
MA. 24 APRIL 16.00 uur
LEEN DE BROEKERT piano
Bach - Goldberg variationen
MA. 24 APRIL 21.00 uur
ICP orchestra
WIM HOFMAN
LEEST EIGEN WERK
info: 0118-623650 of internet
www: zeelandnet.nl/cnmzld
ie Zwart foto Charles StrijdJ
door Pascalle Cappetti
OOSTBURG - Een buitenbeen
tje is Jan de Zwart uit Oostburg
eigenlijk al van jongs af aan. Al
tijd bezig met vogels tellen,
plantjes bestuderen, schelpen
verzamelen en in de ban van de
archeologie. Toch kwam het niet
bij hem op om van zijn interes
ses zijn beroep te maken. 'Jan,
wat ga je doen? Je moet iets',
vroeg zijn vader. „Ik had er
nooit over nagedacht. Toen ben
ik, net als mijn oudere broer, ook
maar boer geworden."
100 zeeuwse portretten
De latere keuzes in zijn leven
zijn heel wat bewuster gemaakt.
Altijd bleef de liefde voor de na
tuur en het milieu bestaan. De
Oostburger was jarenlang als
enige boer (bestuurs)lid van na
tuurbeschermingsvereniging 't
Duumpje en de Zeeuwse Milieu
Federatie. Allesbehalve een
voor de hand liggende combina
tie, gezien de toenmalige polari
satie tussen landbouw en na
tuur. Met akkerrandenbeheer
en natuurlijke oevers hoefde hij
bij zijn collega's al helemaal niet
aan te komen. „Ik ben nooit echt
populair geweest. Er werd na
tuurlijk achter je rug over je ge
praat, en nog. Daar heb ik me
niks van aangetrokken. Ik ben
ook nooit een echte boer ge
weest, ben niet met heel mijn
wezen met de boerderij bezig.
Maar in het begin heb ik ook nog
wel met gif gespoten, al druiste
dat in tegen mijn principes."
De biologische teelt had al vroeg
zijn aandacht. In 1969, net een
jaar getrouwd met Corrie Lu-1
teijn, volgde hij een oriënteren-?
de cursus. Dat bracht de verwij-1
dering met zijn broer, met wie t,
hij samen de boerderij runde.
„We besloten de boerderij te
splitsen." De Zwart ging verder
in en om zijn ouderlijke woning
aan de Oude Haven, zijn broer
dreef het bedrijf in Zuidzande. 1
Nu teelt hij al heel wat jaren vol-
ledig op natuurlijke wijze. In-1
middels hebben in West-
Zeeuws-Vlaanderen vijftien1
landbouwers zijn voorbeeld ge
volgd. „Ik heb in mijn bestuurs-
functies altijd geprobeerd om de1
brug te slechten, om de land-
bouw mee te krijgen. Landbouw'1
en natuur kunnen best samen!;
gaan. Maar ik ben geen profeet.
Iedereen moet het zelf weten. En
ik heb de landbouw ook weieens
in bescherming genomen. Al die
milieumaatregelen zijn alleen te
nemen als je ze kan betalen of je
bedrijf kan vergroten. Die
groeieconomie, daar heb ik
moeite mee."
Sinds een paar jaar heeft hij
acht hectare van zij n grond ver
kocht voor de aanleg van de Eu-
regiotuinen. Het geld uit de ver
koop wil hij gebruiken om een
andere droom te realiseren, de
bouw van een boerderij met
bed-and-breakfast, mogelijk-,
heid tot fietsenverhuur, excur
sies en kinderspelen bij buurt
schap Marolleput. Op deze plek,
een van de oudste bewonings-
punten van Zeeuws-Vlaande
ren, kan het niet anders dan dat
ook zijn interesse in archelogie
en geologie volledig tot zijn
recht komt.
Werk van Jans Muskee heeft aangrijpend effect
door Jeroen Vliepenberq
VLISSINGEN - Er bekruipt je
een gevoel van 'hier klopt iets
niet'. Verveemding en absurdis
me lijken onlosmakelijk ver
bonden met het werk van de
Amsterdamse kunstenaar Jans
Muskee. Onder de titel Het gaat
maar door exposeert Muskee
vanaf zondag 16 april in de Wa
tertoren in Oost-Souburg en het
Vlissingse kunstcentrum
deWillem3.
Het werk van Muskee bestaat
uit foto's, video, installaties en
realistische wasco-tekeningen.
Een thema dat centraal in deze
expositie staat, is jeugd en vol
wassenheid die door tijd met el
kaar verbonden zijn. In de Wa
tertoren gaat het vooral over
gebeurtenissen die het leven
veranderen. Zo is er een video te
zien van een vrouw die een brief
voorleest van haar ex-man. Ze
heeft verdriet, het kind dat ze
samen hebben is bij hem. „Hui
len kan vaak niet. Het is al gauw
kitsch, zoals het bekende zigeu
nerkind met de traan", zegt
Ivluskee. Ik probeer in mijn wer
ken te laten zien dat huilen wél
kan."
De figuren op de krijttekenin
gen lijken soms op te lossen tot
een vormloze massa. „Sommige
mensen willen ontsnappen aan
de werkelijkheid. Op een teke
ning is een openstaande kast te
zien waarin twee mensen elkaar
omklemmen en een terugtrek
kende beweging lijken te ma
ken. Ze willen er niet meer zijn,
terugtrekken uit het leven. Als
of ze willen oplossen, opgaan in
de lucht."
Een vreemd, onbehaaglijk ge
voel krijg je bij het aanschou
wen van een tekening waarop
een verlaten kamer te zien is.
Omdat de tekening een groot
formaat heeft lijkt het erop of je
een ruimte instapt. Op de vloer
staan bordjes met cijfers ge
plaatst, zoals de politie die ge
bruikt bij een misdrijf. Je krijgt
het idee dat er iets vreselijks is
gebeurd. „Toch is er ook hoop,
door het licht dat schijnt op het
behang. Dat suggereert dat het
leven buiten de kamer gewoon
doorgaat."
Minnaars
In de Willem3 staat een tafel op
gesteld waaraan twee poppen
zitten. Een jongen en een meisje
die samen vadertje en moedertje
spelen. Op tafel staan twee luid
sprekers waaruit een dialoog uit
het toneelstuk De minnaars van
Harold Pinter klinkt, gesproken
door twee kinderen. Op die ma
nier verbindt Muskee de kinder
tijd met die van de volwassenen.
Grappig en ook weer absurd is
een tekening waarop een vrouw
te zien is in een witte jurk, om
ringd door drie lachende man
nen in pakken met hun penis uit
de broek hangend. 'Hé!', 'Hallo!
en 'Hi!staat als een soort tekst
ballonnetjes boven de gezichten
van de mannen geschreven. De
vrouw kijkt de toeschouwer
echter onverstoorbaar recht in
de ogen.
Blik
Als toeschouwer raak je be
hoorlijk betrokken bij het werk
van Jans Muskee. Zeker bij de
foto waarop een kind op de
voorgrond je aanstaart. Achter
hem lopen vader en moeder en
opa en oma een bospad af. Je
weet niet of het kind de toe
schouwer iets wil vragen of mis
schien even later ook het bospad
zal aflopen. Muskee: „De blik
van de kinderen die de poppen
aan tafel omringen wijst erop
dat ze ons kennen. Door zijn on
schuld beseft het kind niet, dat
het gedrag ontwikkelt waaruit
de rollen die het later speelt
voortkomen. Herkenbare en
vervreemdende beelden van
fragmenten uit het leven dat
maar doorgaat."
'Het gaat maar door', expositie
Jans Muskee. Te zien vanafzon-
dag 16 april tot en met 11 juni (in
de Watertoren in Oost-Souburg
aan deA58) en toten met 18 juni
in kunstcentrum deWïllem3,
Oranjestraat 4 in Vlissingen.
Geopend: donderdag tot en met
zondag van 12 tot 17 uur en op
afspraak. Tel: 0118-415505.
door Claudia Sondervan
GOES - Tien pallets uitladen
en stuk voor stuk twee verdie
pingen hoog opbergen; de Auto
Onderdelen Centrale waar di
recteur Rens Verhoeff als jon
gen kwam werken, had de
ruimte niet voor een mooie in
terne logistiek. In het nieuwe
pand van het bedrijf aan de
Amundsenweg in Goes staat
een sluis klaar om stellingen
vol onderdelen te ontvangen,
die direct uit de vrachtwagen
naar hun plaats in de rijen in de
grote hal kunnen worden ge
bracht.
De jongste vestiging van de
AOC is met 2500 vierkante me
ter op een ruime kavel de groot
ste van de drie van de Zeeuwse
groothandel. Donderdag 27
april wordt het bedrijf ge
opend. De volgende dag houdt
het bedrijf open huis vanaf
16.00 uur. Dan staat er een 'mo
del-werkplaats' ingericht en
wordt het assortiment onder
delen, uitrustingen en appara
tuur voor de automobielbedrij-
Brouwdag
's-GRAVENPOLDER - De
Scheldebrouwerij in 's-Gra-
venpolder houdt vandaag, za
terdag, tussen 9.00enl8.00 uur
een open brouwdag. Belang
stellenden kunnen het nieuwe
brouwhuis, dat de afgelopen
maanden is gebouwd, in wer
king zien. Ook zijn de speciaal-
bieren van de brouwerij te
proeven, zoals de Zeezuiper, 't
Schoenlappertje. Lamme
Goedzak. Strandgaper en Mug
Bitter. Elk heel uur is er een au
diovisuele presentatie en kun
nen bezoekers een rondleiding
krijgen.
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZCpostbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
ven gepresenteerd. De nieuwe
vestiging Goes is gebouwd op
de mogelijkheid als hoofdves
tiging gebruikt te worden. De
kantorengalerij boven de hal
staat daar klaar voor.
Toekomst
..Er is een kans dat we dat ver
leggen naar Goes, maar dat is
voorlopig niet aan de orde,"
zegt Verhoeff. „We hebben wel
gebouwd op de toekomst. Nu
bevooi'raden we Zeeuws-
Vlaanderen nog vanuit Vlissin
gen. Daar is ook de administra
tie gevestigd. Maar als de veer
boot niet meer vaaid en de
Westerscheldetunnel opent, is
Goes een logische keuze."
AOC werd in 1965 opgericht
door W. J. Verhoeff en J. M. de
Vlieger als handel in onderde
len voor auto's, vrachtwagens
en gereedschappen.
WEA Goes op
dislocatie tot
start nieuwbouw
GOES - De maatschap Weste
lijke Accountantskantoren
Zeeland WEA heeft enkele af
delingen van het Goese kan
toor ondergebracht in een kan
toor aan de Zonnebloemstraat.
Het pand aan de Oostsingel
werd te klein voor alle 335 me
dewerkers. In 2001 wil WEA
een nieuw kanfoor in gebruik
nemen dat in het project Stads
poort Goes in het Bekhofge-
bied gebouwd moet worden.
De groei van WEA en andere
Zeeuwse accountants is vol
gens vennoot M. Schouwenaar
te danken aan de economische
groei en de invoering van het
nieuwe fiscale stelsel. Daarbij
zijn de taken van de accoun
tants de afgelopen jaren ver
ruimd van enkel financiële
controle en adminisiratiebe-
heer tot die van bedrijfsadvi
seur in juridische zaken, be
drijfseconomische begeleiding
zoals bij overnames en op in
vesteringsgebied. Met name bij
het midden- en kleinbedrijf,
waar de directieondersteuning
intern beperkt is, is de behoefte
aan ondernemingsbegeleidmg
groot, stelt Schouwenaar.
De installatie over minnaars van Jans Muskee. foto Lex de Meester
Begin jaren negentig nam com
pagnon De Vlieger afscheid
van het bedrijf. Dat kende in
middels tien medewerkers in
de vestigingen aan de Graven
straat in Middelburg en de In
dustrieweg in Vlissingen. Toen
Rens het bedrijf van zijn vader
binnenkwam zat het aan de In
dustrieweg in Vlissingen. Het
bedrijf heeft inmiddels 25
werknemers en richt zich nu
volledig op de toelevering aan
autobedrijven, van auto-on
derdeel tot de uitrusting en in
richting van de werkplaats.
In 1988 besloten Verhoeff seni
or en junior in antwoord op de
vraag van Bevelandse afne
mers een vestiging te openen in
Goes. In afwachting van de
bouwlocatie verbleef het be
drijf een jaar in een voormalig
garagebedrijf aan de Verrijn
Stuartstraat. De opluchting
over de nog congestievrije ver
keersstromen rond de nieuw
bouw is groot, vertelt Rens
Verhoeff. „Aan de Verrijn Stu
art weg waren er dagen dat je
om vijf uur bij de uitrit van het
bedrijf al in de file stond."
Het interieur van T Kompas is geheel vernieuwd. foto Willem Mieras
door Ingrid Huibers
KORTGENE - Op de kop af zes maanden
nadat een brand het interieur van (eet)café
't Kompas in Kortgene volledig verwoest
te, kan de zaak weer open. Het café is in de
tussentijd helemaal verbouwd.
Zo heeft de keuken een plekje midden in
het restaurant gekregen, staat er een fon
kelnieuwe bar en is ook de tapinstallatie
volledig vernieuwd. Het enige wat nog aan
het oude Kompas herinnert is de stamtafel.
„Ik heb zelf voor zo'n 120.000 gulden ver
bouwd", zegt uitbater Erik Disselkoen.
„De eigenaar van het pand, van wie ik de
ruimte huur, heeft zeker voor zo'n 2,5 ton
aan het pand opgeknapt."
Resultaat van de inspanningen is onder
meer een in 'maritieme sferen' ingericht
restaurantgedeelte met vuurtorens aan het
plafond, op de tafeltjes en in de venster
banken. Gasten kunnen straks meteen een
babbeltje maken met de kok, want die
werkt midden in de zaak.
„Bij de gemeente ligt een aanvraag voor
een groter terras. Als we dat vanuit de oude
keuken zouden moeten bedienen, mag ik
mijn personeel wel rolschaatsen aanbie
den", legt Disselkoen uit. Met het vergrote
terras wil hij inspelen op de toekomstige
aanleg van 160 nieuwe ligplaatsen in de
aangrenzende haven.
Het is volgens Disselkoen een 'geluk bij
een ongeluk' dat het café alleen het winter
seizoen dicht was. „Met Pasen wordt het
hier alweer druk en dan hoef ik gelukkig
geen nee te verkopen", zegt hij.
De brand ontstond afgelopen oktober door
kortsluiting in de oplader van een mobiele
telefoon. Toen het vuur onstond, rond één
uur 's nachts, waren behalve Disselkoen
nog een negental bezoekers in het café
aanwezig. Iedereen kon op tijd het pand
verlaten.
