Politieke rol koningin blijft mistig
CDU neemt afscheid
van tijdperk-Kohl
a
Heer Bommel en het Nieuwe Denken
puzzel
recept
NU TOT 30% GOEDKOPER
Uien met champignons
varia maandag 10 april 2000
Voorstel D66 is niet gericht tegen persoon Beatrix
het weer
Voor veel mensen zijn de jongste
voorstellen van D66-leider Thom
de Graaf over het terugdringen van de
politieke rol van 'de koning' erg ver
warrend. De Graaf, zo moest hij afgelo
pen weekeinde keer op keer herhalen,
heeft niet gesproken over de persoon
Beatrix. Maar in veel kringen wordt
zijn pleidooi voor een meer ceremoni
eel koningschap gevoeld als een aanval
op het staatshoofd.
Zijn CD A-collega Jaap de Hoop Schef-
fer bespeelde dat sentiment meteen
vrijdagavond al, nadat De Graaf zijn
uitspraken op tv had gedaan. De Hoop
Scheffer wees erop dat de koningin zich
enorm inzet voor ons land.
WD-Kamerlid Te Veldhuis deed daar
gisteren nog een schepje bovenop: hij
miste 'Oranje-warmte' in de voorstel
len van De Graaf. In een serieuzer deel
van zijn discussiebijdrage meende Te
Veldhuis dat de politieke rol die Bea
trix zich aanmeet niet als een probleem
gezien hoeft te worden voor onze de
mocratie, omdat de ministers verant
woordelijk zijn, en die leggen weer ver
antwoording af aan het parlement.
Het probleem is altijd dat - formeel
gesproken - vrijwel niemand er het fij
ne van kan weten. De politieke inzet
van de koningin is bekend bij de zitten
de regering, waar Beatrix onderdeel
van is. Daaromheen circuleren nog en
kele hooggeplaatsten, zoals de vice-
voorzitter van de Raad van State, die
uit hoofde van hun functie goed op de
hoogte zijn van de politieke activitei
ten van Beatrix. Voor de rest van het
land blijft het grotendeels gis- en ge-
ruchtenwerk: het gaat hier met voor
niks om het 'geheim van paleis Noord-
einde'.
Dat geheim is weer het uitvloeisel van
de zogeheten 'onschendbaarheid' van
de majesteit, die beschermd wordt door
de ministers.
Problemen
Met een staatshoofd dat z'n politieke
functie zo zwaar mogelijk invult, kun
nen ministers in de problemen raken.
De affaire-Roëll bijvoorbeeld bracht
oud-minister Van Mierlo van Buiten
landse Zaken in 1996 in een lastig par
ket. Hij werd toen naar de Tweede Ka
mer geroepen om de overplaatsing te
verklaren van ambassadeur Roëll van
uit zijn standplaats in Zuid-Afrika
naar Brussel.
In de pers waren even daarvoor berich
ten verschenen dat koningin Beatrix
deze overplaatsing had geforceerd. Ze
zou zeer geïrriteerd zijn over de wijze
waarop Roëll haar zoon Willem-
Koningin Beatrix met het voltallige kabinet na de formatie van 1994.
Alexander bij een bezoek aan Zuid-
Afrika had begeleid. Beatrix wilde bij
haar staatsbezoek aan dat land in 1994
niet door de ambassadeur worden ver
gezeld. Roëll werd weggemanoeu-
vreerd.
In zijn recente boek 'Het geheim van de
kroon' beschrijft auteur Van Wijnen
dat minister Van Mierlo destijds niet
wilde toegeven aan de druk van Bea
trix. Maar zijn hoogste ambtenaar
plaatste Roëll wel over. op een moment
dat de minister afwezig was. In de
Tweede Kamer verdedigde Van Mierlo
twee jaar later noodgedwongen deze
transfer. Hij kon niet ingaan op de han
delwijze van de koningin - de wet ver
biedt hem dat immers - en scheepte de
Kamer af met de uitspraak dat hij zou
hebben gehandeld uit 'managements-
overwegingen op het departement'.
Erg veel van dit soort tamelijk contro
versiële voorbeelden van koninklijk
ingrijpen zijn er in het tijdperk-Beatrix
niet bekend. Hoe ver de politieke in
vloed van de huidige koningin reikt, is
dan ook heel moeilijk vast te stellen.
Dit geval toont dat ook de ambtelijke
top erg gevoelig bleek voor die invloed.
Maar onbekend is ook hoe vaak minis
ters de druk van Beatrix hebben weer
staan
Of kabinetsleden gevoelig zijn voor de
politieke positie die Beatrix in de twin
tig jaar van haar koningschap heeft op
gebouwd, ligt aan hun persoonlijkheid
en aan hun opvatting over de ruimte die
een koning in zijn politieke rol moet
kunnen krijgen.
Onzichtbare macht
Van Wijnen, een van de weinige autori
teiten op dit gebied, gaat ervan uit dat
Beatrix haar politieke rol inderdaad
heel ruim ziet. Sommige critici van het
huidige systeem van de constitutionele
monarchie vrezen dat Beatrix inmid
dels een grote, onzichtbare macht ver
tegenwoordigt, die nooit zo bedoeld
was en die ook niet meer aansluit bij de
moderne democratie.
Beatrix wordt geregeld afgeschilderd
als een dominante persoonlijkheid, die
een enorme kennis van politieke dos
siers heeft opgebouwd. Hoe houden po
litici zich als ze hiermee worden gecon
fronteerd? De historicus Kikkert,
schrijver van het boek 'Beatrix, mens
en majesteit' uit 1998, suggereerde on
langs dat ook oud-premier Lubbers en
de huidige premier Kok gevoelig zijn
(geweest) voor de politieke pressie van
de koningin. Lubbers zou zelfs kabi
netsbesluiten hebben teruggedraaid na
interventies van Beatrix.
De huidige vorstin wint ook aan in-
Toonder Studio's
door Peter van Nuijsenburg
Angela Merkel zal als eerste
vrouw en eerste politicus
uit de voormalige DDR tot voor
zittervan een Duitse volkspartij
worden gekozen. Helmut Kohl
zal voor het eerst sinds tiental
len jaren niet aanwezig zijn op
een CDU-congres. In Essen
wordt vandaag en morgen defi
nitief afscheid genomen van het
tijdperk-Kohl.
De ooit almachtige Kohl zal bij
een aantal van de duizend afge
vaardigden nog gevoelens van
sympathie en nostalgie oproe
pen. maar de meesten zullen on
getwijfeld opgelucht zijn dat
Kohl gaat doen wat veel uitge
rangeerde politici doen: zijn
memoires schrijven. Hij heeft
met het zwartgeld-schandaal
zo'n ravage aangericht dat het
de CDU waarschijnlijk jaren zal
kosten om weer een geloofwaar
dige regeringspartij te worden.
Angela Merkel (45) zal leiding
moeten geven aan die reparatie
werkzaamheden. De nieuwe
voorzitter en politiek leider is de
afgelopen maanden door de
naar harmonie hunkerende ba
sis naar het leiderschap toege
juicht. De voormalige algemeen
secretaris is niet belast door
schandalen en affaires en is
daarom uitgegroeid tot de hoop
van de partij. Van haar worden
wonderen verwacht: de partij
reorganiseren, het gedemorali
seerde kader nieuw elan inbla
zen en de oppositie tegen de
roodgroene coalitie van kanse
lier Schroder aanvoeren.
Ze zal aan de slag gaan in de we
tenschap dat de achterban haar
steunt en haar rivalen handen
wrijvend wachten op de eerste
fouten en tegenslagen. Merkel
wordt door de voornamelijk uit
mannen bestaande partij elite
alleen geaccepteerd, omdat er
geen alternatief is. Het bezwaar
van de grijze mannen tegen
Merkel is dat niemand weet
wa ar ze voor staat en dat zedus
te liberaal is. De nieuwe voor
zitter put zich tot nog toe inder
daad vooral uit in vaagheden,
maar dat is vermoedelijk tac
tiek. Ze zal niet meteen haar
stempel op de partij willen
drukken. Vernieuwing moet in
voorzichtige doses worden toe
gediend.
Het motto van het congres is 'ter
zake' en dat duidt er op dat de
CDU na de door het schandaal
veroorzaakte turbulentie terug
wil keren tot de 'politiek van al
le dag'. De regering moet wor
den aangepakt, er moeten weer
standpunten worden bepaald
en de kiezers moeten er van
overtuigd worden dat de CDU er
weer bovenop is.
Verkiezingen
De eerste test is volgende
maand, als in de belangrijke
deelstaat Noordrijn-Westfalen
verkiezingen worden gehouden.
De CDU-kandidaat, Rüttgers,
heeft voor zijn campagne een
weinig fris thema uitgezocht.
De regering-Schröder wil in
verband met het tekort aan in
formatietechnici (it-ers), hulp
uit India halen Rüttgers trekt
hier met de platte leus 'Kinder
statt Inder' (kinderen in plaats
van Indiërs) tegen ten strijde.
Dat is, bezweert Rüttgers, niet
tegen de Indiërs gericht, maar
een voorstel om kinderen ver
trouwd te maken met de compu
ter. Dat wordt door bijna nie
mand geloofd, maar omdat men
vermoedt dat de slogan de kans
op succes vergroot, blijft tegen
spraak uit. Ook van Merkel.
De CDU staat voor een nieuw
begin, maar als populisme uit de
oude doos daar bij kan helpen, is
dat kennelijk mooi meegeno
men. GPD
Wat er tussen hen besproken werd, zal het vervolg van deze geschie
denis ons leren. Maar een van de gevolgen was, dat heer Ollie in het
vervolg vol overtuiging in de grote drum plaats nam en daar met ge
balde vuisten een straf ritme deed horen, dat hij met ongeschoolde
stem begeleidde. Zijn tekst bleef een beetje slap, doch de kundige
muziekleraar overspoelde het geheel met een loeiend geschuif van
zijn trompet, zodat het geheel zeer bevredigend te noemen was. Het
was vooral nieuw - en het valt dan ook niet te verwonderen dat De
Toren van Bommel al gauw een toppop was, terwijl heer Ollie zelf
Hans Belterman
Advertentie
I a*** Kom langs!
I I Al I bij een van onze
UjU AN!
ANWB-winkels
Surf naar:
www.anwb.nl
ANWB
Kruiswoordvariant
Niet het gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat uit de letters van het ge
vraagde woord in dezelfde volgorde min 1 letter. (B.v. Omschrijving 'dierenverblijf'.
Antwoord zou zijn 'stal', maar ingevuld moet worden 'sta' of 'tal'. Welke van die twee het
moet worden, moet blijken uit de kruisende woorden.)
Horizontaal:
1Roofvogel; 5. palm; 7. ijl; 8. grondsoort; 9.
god v.d. liefde; 11. gebied; 14. stremsel; 16.
projectiel; 17. kleur; 18. kledingstuk; 19. ver
standig; 20. boom; 22. adellijke jonkvrouw;
25. kledingstuk; 27. ladder; 29. machteloos;
30. bloembed; 31. draaikolk.
Verticaal:
2. Wier; 3. geldbewaarplaats; 4. stelling; 5.
kers; 6. derhalve; 8. dapper; 10. af en toe; 12.
deel v.e. breuk; 13. keukenkruid; 15. bewijs;
16. edelmetaal; 19. handschoen; 21. zee
wier; 22. kunststof; 23. larve v.d. langpoot
mug; 24. bouwmateriaal; 26. strook; 28.
loog.
Oplossing
zaterdag
bijlage
e-e-o-
dopeling-
__e-f--o-
vilt-witz
a--i-ij-i-
legpuzzel
s--s-e-k-
Door: Maurits Geuze
foto GPD
vloed als de politiek op belangrijke mo
menten verdeeld blijkt. Uiteenlopende
adviezen van de fractievoorzitters ga
ven Beatrix in 1994 na de Kamerver
kiezingen de ruimte om Kok aan te wij -
zen als informateur. Maar ook als de
fractievoorzitters het op een cruciaal
moment eens zijn, bijvoorbeeld over
een kandidaat op een sleutelpost, moe
ten ze rekening houden met de machts
positie van Beatrix.
Raad van State
Zo wijst Kikkert erop dat de koningin
in de jaren tachtig haar invloed aan
wendde om de CDA'er Scholten aange
steld te krijgen als vice-voorzitter van
de Raad van State. De fractievoorzit
ters van de belangrijkste politieke par
tijen in de Tweede Kamer hadden zich
destijds achter een PvdA-kandidaat
geschaard. De koningin won. GPD
Het belooft vandaag een zonovergo
ten dag te worden. Dat wordt dan
voorlopig wel de laatste in een korte reeks zonnige dagen, die afge
lopen vrijdag is begonnen. Enkele kanttekeningen moeten daarbij
wel gemaakt worden. Ten eerste was het zaterdagmiddag iets min
der zonnig. Toen dreven er vanuit het noorden velden met dikke
sluierbewolking de regio binnen. Gisterochtend hadden we daar
ook nog mee te maken. Verder vormt morgen een overgangsdag,
die wellicht 's ochtends nog redelijk zonnig verloopt. Daarna krij
gen we een aantal dagen met onbestendig, grotendeels bewolkt en
buiig weer, waarvan het einde nog niet in zicht is. Hoe het ook zij,
vandaag hebben we te maken met een noordoostelijke aanvoer
van heldere en droge lucht. Het zicht is goed en de kleurcontrasten
zijn groot, wat vooral door een polaroidbril mooie effecten geeft.
Bovendien laat deze lucht veel straling door, waardoor goed te
voelen is dat de aprilzon al heel wat in huis heeft. Toch loopt de
thermometer niet hoog op,
omdat de lucht van oor
sprong vrij koud is. Meer dan
een graad of 12 zit er niet in.
Bovendien is de noordoos
tenwind nog steeds matig,
waardoor het tamelijk fris
aanvoelt. Vannacht gaat de
wind liggen en dan is pas
goed te merken hoe koud de
lucht nog is. Met vorst aan de
grond moet in ieder geval re
kening gehouden worden.
Morgenochtend is er dus nog
wat zon, maar tegen de
avond gaat het vanuit het
westen regenen. Dat luidt de
al genoemde wisselvallige
periode in. Overdag wordt
het daarin iets koeler, maar 's
nachts juist minder koud.
Zonnig
Vooruitzichten
weer
max.
min.
wind
10°
4°
ZW 3
6°
Z 3
5°
ZW 3
9°
5°
ZW 4
Zon
maandag
onder 20.33
dinsdag
op 6.57
Maan
maandag
onder 2.21
dinsdag
op 11.46
Nautisch bericht
De wind komt uit het noordoosten met een kracht van 3 a 4 Beau
fort. Het zicht is goed. De temperatuur van het kustwater is 8 gra
den en de kans op onweer en mistis nihil.
Waterstanden
een voorbeeld voor de bevolking werd. Wanneer zijn programma
door middel van openbare televisieschermen en luidsprekers het
straatbeeld vulde, zag men meer en meer in geruite jassen geklede
kijkers tussen de menigte. Maar de nieuwe richting werd niet overal
met blijdschap begroet. Vooral in de meer ontwikkelde kringen stiet
zij op tegenstand. „Ik zie daar dat jij dus ook al zo'n geruite jas
draagt", sprak de geleerde Loosgeest Vijftien in de Aanpasserij. „Je
laat ergens je hersens spoelen door die vreemdeling. Dat is gevaar
lijk. Wat moet er zo van onze Kul Tuur terechtkomen?"
MAANDAG
10 APRIL
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Zierikzee
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Krammersl. West
Hansweert
DINSDAG
j^APRIL
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Zierikzee
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Krammersl. West
Hansweert
uur
06.39
06.59
08.01
06.26
08.15
06.54
08.20
07.44
07.29
Hoog water
cm uur
226 19.09
251 19.28
290 20.33
172 18.57
156 20.45
168 19.23
183 20.50
163 20.54
258 20.01
Hoog water
Laag water
uur cm
07.36 199
07.55 223
08.58 261
07.22 152
09.05 149
07.44 148
09.15 172
09.25 156
08.26 233
cm
20.15 163
20.36 185
21.36 222
20.04 118
21.35 121
20.20 109
21.50 141
21.57 130
21.05 197
uur
00.51
01.18
02.20
00.36
01.55
00.26
02.05
02.06
01.43
uur
01.40
02.05
03.07
01.35
02.45
01.34
02.50
02.56
02.28
cm uur cm
200 13.16 203
210 13.46 213
232 14.45 235
145 13.09 153
150 14.25 158
093 13.25 101
164 14.35 172
152 14.30 160
226 14.07 228
g water
cm
182
cm
190 14.05
199 14.36
223 15.36 216
142 14.16 140
15015.20 148
093 14.46 097
164 15.25 161
152 15.26 149
215 14.58 206
L UgedukgRuM
H Hogedutcgebed
O
Wile sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
Ichte regen
rrabge regen
zware regen
Europa: Slecht zuiden
Datje uien van een vulling kunt voorzien wisten ze
in de Middeleeuwen al. Met name in de vroege
Vlaamse keuken kom je dergelijke gerechten al te
gen. Je kunt ze herkennen, omdat er het kruim van
brood of beschuit als bindmiddel in wordt verwerkt.
Andere mogelijkheden om vocht te binden kende
men destijds niet.
Voor 3 - 4 personen: 12 middelgrote uien; zout; 300
gram (kastanje)champignons en/of andere padde
stoelen; 60 gram boter; 2 teentjes knoflook, ragfijn
gehakt; 3 eetl. (kook)room; kruim van 3 sneetjes
wit- of bruinbrood; 3 eetl. fijngehakte (platte) peter
selie; 1.5 eetl. fijngeraspte extra belegen (of nog ou
dere) Goudse kaas; zwarte peper uit de molen.
Breng een royale hoeveelheid water aan de kook.
Voeg schoongemaakte en aan onderzijde iets bijge
sneden uien toe. Doe er wat zout bij. Houd alles 8 tot
10 minuten tegen de kook aan. Laat de uien in een
vergiet uitlekken en gedeeltelijk afkoelen. Hol de ui
en uiten hakof snijd hetuitgenomen deel zo fijn mo
gelijk.
Hak of snijd de schoongemaakte champignons
en/of andere paddestoelen in stukjes. Verhit een
wok of koekenpan met opstaande rand. Laat er 40
gram boter heet in worden. Wacht tot het schuim be
gint weg te trekken. Bak de champignons er onder
voortdurend roeren en omscheppen 2 minuten in.
Voeg knoflook en fijngesneden uien toe en laat alles
opnieuw 2 minuten, onder voortdurend roeren en
omscheppen bakken. Voeg room, 2/3 deel van het
broodkruim en 2 eetlepels peterselie toe. Roer alles
krachtig door. Neem de pan van de warmtebron.
Breng alles op smaak met wat zout en peper.
Vul de uitgeholde uien met het mengsel. Plaats de
uien dicht naast elkaar in een beboterde ovenvaste
schaal. Bestrooi de uien met de rest van het broodk
ruim dat is vermengd met geraspte kaas en de rest
van de peterselie. Leg er hier en daar een flintertje
boter op.
Plaats de schaal in het midden van de tot 180 o C.
voorverwarmde oven. Laat in ca. 25 minuten een
fraai licht goudbruin korstje op het gerecht bakken.
Presentatie: dien de uien op in de ovenschaal
Tip: geef er warm en knapperigin eigen oven afge
bakken, stokbrood bij.
VERWACHTING VOOR MAANDAG 10 APRIL 2000
Het zijn de komende dagen lagedrukgebieden die de touwtjes in han
den hebben. Vandaag ligt er nog een rug van hoge luchtdruk over
Midden-Engeland, de Noordzee en Zuid-Scandinavië, maar morgen
is daar niets meer van over. Vandaag komt door de rug in deze con
treien de zon nog uitgebreid aan bod. In Schotland en Noord-lerland
drijft meer bewolking over en kan een buitje vallen, maar dit is een
schijntje ten opzichte van Zuid-Europa. Vooral in het noorden van
Spanje, boven de Pyreneeën, Italië, Kroatië, Albanië en in het noor
den van Griekenland komt de regen soms met bakken tegelijk uit de
hemel zetten. Ook dondert en bliksemt het daarbij. De temperatuur
heeft moeite om de 15 graden te bereiken dan wel te overschrijden.
De Costa del Sol is wel buienvrij en daar kan de zon de thermometers
tot 22 graden brengen. Duitsland en Oost-Europa hebben opklarin
gen en redelijke maxima van 8 tot 16 graden. Hoewel de Turkse west
en zuidkust van zonnige momenten genieten, gaan de thermome
ters ISniet uit hun dak. De temperatuur ligt er namelijk tussen 12 en 19
graden. Meer dan 20 graden vinden we in dit gedeelte van Europa al
leen in Israël. De tijd van vorst overdag lijkt in Europa overigens nu
wel voorbij. Alleen in het noorden van Zweden is het nog vrij koud
met 1 tot 4 graden. Zuid-Zweden haalt plaatselijk lentewaarden.
door Maurice Wilbrink
Zeeland: Wel fris
