Water raakt vele
gevoelige snaren
kunst
cultuur
12
Exposities in Middelburg
13
15
16
11
PZC
Vertellingen van
Sheherazade in soorten
en maten
Amos Oz schrijft een
roman als hij zijn woede
ondercontrole heeft
Jared Sacks maakt van
Channel Classics een
gerespecteerd label
In Gent laat Jan Hoetje
struikelen over kunst
n Haroun and the sea of
stories schrijft Salman
Rushdie: „...het blijkt dat ik
misschien te laat ben, want de
hele oceaan kan elk ogenblik
doodgaan als we niet iets
ondernemen..." Daarmee
verwoordt hij perfect de
doelstelling van het tweede
World Water Forum dat onlangs
in Den Haag werd gehouden. Ter
gelegenheid van dat
internationale congres is de
tentoonstelling 30 Visions on
Water samengesteld, met 84
speciaal voor de gelegenheid
gemaakte werken van dertig
kunstenaars uit binnen- en
buitenland. Rushdie's spreuk is
dan ook prominent afgedrukt in
de bijbehorende catalogus. Nu
het waterforum is afgelopen reist
de tentoonstelling door
Nederland. De eerste plek die
s wordt aangedaan is Middelburg.
Vandaag (vrijdag) opent de
tentoonstelling 30 Visions on
Water in de Middelburgse Galerie T
met een vernissage voor genodigden.
Vanaf zaterdag kan het publiek de
werken aanschouwen. Niet alleen in
de galerie, die te klein is om alle
kunstwerken te presenteren, maar
ook in De Drukkerij in Middelburg.
De officiële publieksopening vindt
overigens zondag plaats, tijdens de
maandelijkse kunstroute door
Middelburg.
Dat de expositie direct na het congres
in Den Haag naar Middelburg komt,
en daarna pas opnieuw Den Haag,
Hoek van Holland, Haarlem, Delft en
Bloemendaal aandoet, heeft volgens
eigenaresse Lia Hector van Galerie T
alles te maken met haar goede
contacten met het Amsterdamse
bedrijf Pasman Art Communication.
„Ewold Pasman krijgt grote
opdrachten voor kunstexposities.
Wij werken goed samen. Ik heb ooit
contact met hem gezocht, voor de
galerie waarmee ik drie jaar geleden
ben begonnen, maar ook voor mezelf.
Als je in kunst geïnteresseerd bent,
beweeg je je door het land en doe je
contacten op."
Galerie T heeft zodoende twee keer
een overzicht gegeven van het werk
van kunstenaars die waren
geselecteerd voor de jaarlijkse
verzameling van de
verzekeringsmaatschappij Royal
Nederland. Daarbij gaat het om een
mix van onbekende maar talentvolle
kunstenaars en schilders of
beeldhouwers van naam,, wier werk
over het algemeen te duur is om in een
Zeeuwse galerie te worden getoond.
Want de verkoop blijkt hier uiterst
matig te zijn.
„Ik denk toch dat Pasman en wij
elkaar helpen", zegt Hector. „Hij is
blij met onze inzet, waardoor hij een
ingang krijgt in een regio waar hij
anders niet zo makkelijk
binnenkomt. Als hij iets organiseert,
wil hij natuurlijk graag dat daar in
alle provincies iets van te merken is.
Dat hij dan in Zeeland bij mij
terechtkomt, vind ik niet zo gek. Zo
veel is hier verder niet. Verder heeft
Pasman in mijn galerie goede,
minder bekende kunstenaars
opgepikt, zoals Juul Kortekaas,
Magda Luttikhuizen en Maria
Megens. Van Megens werd uit de
Royal Nederland Collectie meer
verkocht dan van Herman Brood en
Astrid Engels, terwijl dat toch namen
zijn. Mijn voordeel is natuurlijk dat
ik via Pasman kwalitatief
uitstekende kunst kan tonen, van
bekende kunstenaars."
Bewustzijn
30 Visions on Water is een project van
Ocean 98, een internationale non
profit organisatie die samenwerkt
met de Verenigde Naties. Doel van
Ocean 98 is het publiek bewust te
maken van het belang van oceanen
en andere wateren. De organisatie
richt zich daarbij op een breed
publiek, met de nadruk op jongeren.
Voor de expositie kregen dertig
kunstenaars als thema voorgelegd:
Magda Luttikhuizen: Luctor et emergo - Het onderhuidse element.
Suzanne Huis: Oceanisch gevoel.
onderdelen, met tekstfragmenten uit
eigen gedichten. „Als je terugkijkt in
je herinnering heb je nooit een
compleet beeld", zegt Luttikhuizen
daarover zelf in de catalogus.
„Fragmenten schuiven over en langs
elkaar."
Ems Teychiné is een kunstenares die
in de loop van dit jaar in Burgh-
Haamstede komt wonen. In haar
Gezien bijvoorbeeld de alarmerende
spreuk van Rushdie zou het thema
zich daar wel voor hebben geleend.
Bijna alle kunstenaars hebben de
positieve eigenschappen van water
uitgebeeld, vrijwel niemand heeft de
rampzalige gevolgen van een tekort
aan water of milieuvervuiling tot
onderwerp genomen. Bij het
bekijken van de werken dringt de
Juul Kortekaas: Levenswater.
water, zoet of zout, als bron van leven
op aarde.
Het gezelschap kunstenaars is
gemêleerd, rijp staat naast groen,
bekend hangt naast onbekend.
Clemens Briels, Jan Montijn en John
Lie A Fo hebben her en der hun
sporen verdiend, Ems Teychiné en
Manuela Jalimsing zijn recente
winnaars van de Royal Nederland
Grafiekprijs en vallen dus meer in de
categorie jong en veelbelovend. De
expositie heeft overigens een stevig
Zeeuws tintje, hoe kan het ook
anders als het over water gaat.
Juul Kortekaas woont in
Middelburg. Zij heeft een gouache en
een aantal sculpturen gemaakt
volgens eenzelfde principe. Bloemen
en planten zijn een belangrijk motief
in haar oeuvre. In de werken voor de
watertentoonstelling is het niet
anders. Ze heeft waterplanten
uitgebeeld op lange stengels. Zo
verbeeldt zij de eeuwige kringloop
van het water. De planten worden
gevoed met water maar laten dit ook
weer de diepte instromen.
Bij Magda Luttikhuizen (geboren in
's-Hertogenbosch) spelen
herinneringen aan Zeeland een
belangrijke rol. Ze logeerde vroeger
vaak bij familie in Zeeland en raakte
onder de indruk van het weidse
landschap en de eindeloze stranden.
In twee werken met een gemengde
techniek op papier - beide getiteld
'Luctor et emergo' - is het Zeeuwse
landschap met zijn paalhoofden,
bomenrijen en vlakke horizon
duidelijk herkenbaar. Haar
schilderijen zijn opgebouwd uit losse
landschappen speelt Zeeland een
grote rol. Ook zij is geboeid door de
weidsheid en de helderheid van het
Zeeuwse land en door het licht. Voor
30 Visions on Water maakte ze twee
schilderijen met golven. Vanuit de
woelige zee wordt naar het land
gekeken, waardoor de toeschouwer
deelgenoot wordt van het
natuurgeweld.
De werken van Teychiné neigen naar
abstractie. Daarmee behoren ze tot
het gedurfdste werk op de
tentoonstelling. Alle werken zijn
kwalitatief namelijk piekfijn in orde,
esthetisch verantwoord, met
invloeden uit veel moderne en
hedendaagse kunststromingen,
maar nauwelijks confronterend.
vraag zich op wat actuele
kunstenaars die de twintigste eeuwse
avant-garde als uitgangspunt nemen
met het thema zouden hebben
gedaan.
„De expositie is voor een breed
publiek bedoeld", erkent Hector.
„Toegankelijkheid is dus een
belangrijk criterium. Voor avant-
garde kunst is deze tentoonstelling
minder geschikt. Conceptuele
kunstenaars doen vaak iets met de
ruimte. Dit is een reizende
tentoonstelling, dus dan kom je
meteen al in de problemen. Maar het
klopt wel. Over een onderwerp als dit
kun je veel dieper gaan dan hier is
gebeurd. De schoonheid van het
kunstwerk is bij dit werk van groot
belang. Veel kunstenaars willen in de
eerste plaats iets moois scheppen.
Dan komen vaak de positieve kanten
van een thema boven."
Daarbij komt dat de expositie het
goede doel niet alleen dient door
bewustmaking, maar ook doordat de
werken te koop zijn. De opbrengst
gaat naar Ocean 98. En installaties of
videosculpturen, om maar enkele
uitdrukkingsmiddelen uit de actuele
kunst te noemen, zijn over het
algemeen moeilijk verkoopbaar.
Hector is uiteraard blij dat zij 30
Visions on Water in Zeeland kan
presenteren. „Ik ben dol op Zeeland
en zegt maar gerust verliefd op
Middelburg. Dat dit werk hier hangt
vind ik leuk voor mijn galerie, maar
vooral voor Zeeland. Ik richt me niet
op beurzen, op kunstbladen en op
publiek van buiten Zeeland, ik richt
mij op mensen uit deze omgeving. Ik
vind het verschrikkelijk leuk om in
Zeeland iets los te maken. Een
vernissage met belangrijke mensen
en bestuurders is leuk hoor, en nodig
ook, maar geef mij maarzo'n opening
op zondag, als de gewone mensen
hier binnenlopen."
Ernstjan Rozendaal
Expositie: 30 Visions on Water, van 1 t/m
29 april. Galerie T Middelburg, do-za van
11-16 uur en zondag 2 april van 13-17 uur,
De Drukkenj in Middelburg tijdens win
keluren. Anneke Coppoolse exposeert tij-
dens diezelfde periode ceramiek in Gale
rie T.
vrijdag 31 maart 2000
