Begrenzer verplicht op alle trucks
nog e^s regen
Netanyahu's wacht vervolging
PZC
EU ziet brood in militair
gebruik navigatiesysteem
Dutchbatter zag Kroaten in Srebrenica
buitenland
EU-ministers akkoord met snelheidsmaatregel lichte vrachtwagens
Op wacht
www.touchnet.nl
Britse spionnen springen
slordig met geheimen om
kregen en
woensdag 29 maart 2000
van onze redactie buitenland
DEN HAAG - Onder de mannen
die in 1995 Srebrenica onder de
voet liepen, waren militairen in
Bosnisch-Kroatische unifor
men. Dit zei de Nederlandse
korporaal David Vaasen giste
ren voor het Joegoslavië-Tribu-
naal.
Vaasen zei dat hij mannen met
de letters 'HVO' op hun uniform
had gezien. Rechter Rodrigues
wees hem erop dat dit de afkor-
ting voor de Bosnisch-Kroati
sche militie is, terwijl de mos
limenclave werd veroverd door
de Bosnische Serviërs. „Weet u
het zeker?", vroeg de Portugees.
Vaasen bleef bij zijn verklaring
De Dutchbatters hadden im
mers les gehad om de verschil
lende uniformen van elkaar te
onderscheiden,
Op het moment van de val van
de moslimenclave waren de
Bosnische Kroaten officieel de
bondgenoten van de Bosnische
moslims tegen de Serviërs. In de
wandelgangen van het tribu
naal werd druk gespeculeerd.
Zouden de Serviërs ook unifor
men van de Bosnische Kroaten
hebben gestolen, zoals ze dat
met de Dutchbatters hadden ge
daan?
Het was de tweede dag van de
getuigenis van Vaasen in de gen
ocidezaak tegen de Bosnisch-
Servische generaal Krstic. De
korporaal vertelde hoe hij op 14
juli voor het laatst de inmiddels
door bewoners verlaten stad
Srebrenica bezocht. ,Ik zag ver
schrikkelijke dingen op mijn
weg terug naar Srebrenica", al
dus Vaasen. Enkele honderden
meters van Potocari lagen links
en rechts van de weg lijken.
,,Toen we dichter bij de stad
kwamen, vonden we mannen,
vrouwen, kinderen, van alles."
In Srebrenica ging hi] naar de
'zwarte markt' waar tijdens de
omsingeling van de enclave van
alles werd verhandeld. „Overal
lagen lichaamsdelen, veertig of
vijftig lijken van burgers, de
meesten vrouwen en kinderen,
maar weinig mannen."
Radislav Krstic kwam in Vaas-
ens getuigenis niet voor. De vol
gende Nederlandse getuige,
voor zijn eigen bescherming
aangeduid als 'F, heeft Krstic
wel twee keer in Potocari ge
zien, op 11 en 12 juli 1995.
F was de eerste Dutchbatter die
Krstic in de rechtszaal identifi
ceerde. Hij liet vervolgens foto's
van lijken zien die hij 'met ge
vaar voor eigen leven' heeft ge
maakt bij Potocari. ANP
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Lichte vrachtwa
gens moeten worden uitgerust
met een snelheidsbegrenzer. De
ministers van Transport van de
Europese Unie hopen daarmee
de wegen veiliger maken.
Nederland krijgt brede steun
voor zijn voorstel alle trucks te
voorzien van een speciale bui
tenspiegel die de befaamde 'do
de hoek' verkleint. Die spiegels
kosten volgens het ministerie
van Verkeer en Waterstaat circa
vijfhonderd gulden per stuk.
De EU-ministers gingen giste
ren akkoord met alle plannen
van de Europese Commissie om
de verkeersveiligheid te vergro
ten. Momenteel verliezen jaar
lijks ruim veertigduizend men
sen het leven in het verkeer. De
Commissie - het dagelijks be
stuur van de EU - wil dat aantal
binnen tien jaar met een kwart
terugdringen.
Vanaf 3,5 ton
Voor vrachtwagens zwaarder
dan twaalf ton is een snelheids
begrenzer (negentig kilometer
per uur) nu al verplicht. De
Commissie zal de komende
maanden een soortgelijke regel
voor lichtere bedrijfswagens
uitwerken. Europees Commis
saris De Palacio (Transport)
denkt aan alle trucks vanaf 3,5
ton. waarbij de snelheidslimiet
via de begrenzer op 105 kilome
ter per uur wordt gesteld. In Eu
ropa rijden circa drie miljoen
xleine trucks rond, waarvan
250.000 in Nederland. Een be
grenzer kost tussen de duizend
en vijftienhonderd gulden, een
bedrag dat kan worden terug
verdiend door het lagere brand
stofverbruik.
Leger Sri Lanka
verwoest boten
Tamil-rebellen
COLOMBO - De marine en
luchtmacht van Sri Lanka heb
ben gisteren vijf boten van de
Tamil-Tijgers vernietigd waar
mee werd geprobeerd guerrilla
strijders af te zetten bij de Oli
fantenpas
De pas is een strategische ver
binding tussen het schiereiland
Jaffna en de rest van Sri Lanka.
De Tamil-Tijgers beweren aan
voerlijnen naar de Olifantenpas
en de nabijgelegen Yakach-
chipas te hebben afgesneden.
Volgens legerwoordvoerder
J.D.A Gunasekera zijn bij de
gevechten sinds zondagavond
52 soldaten gesneuveld en 275
gewond geraakt. De verliezen
van de rebellen werden door het
leger op 150 gesteld, maar de
Tijgers zelf spraken van slechts
vier gesneuvelden.
Het Thaise leger bevestigde on
dertussen dat de Tijgers op het
bekende Thaise toeristeneiland
Phuket een soort basis hebben,
in de vorm van een transportbe
drijf annex visserij.
Het bedrijf dient mogelijk als
dekmantel voor de smokkel van
wapens. AP/RTR/DPA
Kerken werken
aan vredesplan
voor Molukken
JAKARTA - De protestantse
kerken in Indonesië willen sa
men met de Rooms-Katholieke
Kerk en de moslims het initia
tief nemen tot een vredesplan
voor de Molukken.
Het initiatief van de 74 leden
van de Indonesische Raad van
Kerken (PGI) moet de strijd tus
sen christenen en moslims op de
eilanden beëindigen.
Dat zei secretaris-generaal J.
Pattiasina van de PGI, zelf een
Molukker, gisteren. „We hopen
dat we met onze voorstellen de
partijen in het conflict ervan
kunnen overtuigen dat zij een
einde moeten maken aan deze
tragedie", zei hij.
Bij nieuwe gewelddadigheden
tussen christenen en moslims op
de Molukken kwamen gisteren
zeker 41 mensen om het leven.
De politie deelde mee dat de rel
len plaatshadden in Galela, een
stad op het eiland Halmahera in
het noorden van de Indonesi
sche eilandengroep. Volgens de
commandant van Galela is het
leger er nog niet in geslaagd de
orde in de stad te herstellen.
Het conflict op de Molukken
heeft in het afgelopen jaar zeker
aan 1700 mensen het leven ge
kost. EPD/EFE
Op verzoek van minister Nete
lenbos (Verkeer) stelt de Com
missie een aanbeveling op - geen
verplichting - om vrachtwagens
uit te rusten met een extra bui
tenspiegel voor beter zicht bij
inhaalmanoeuvres. In Neder
land krijgen transporteurs
100 subsidie als aanmoedi
ging voor het aanschaffen.
De Palacio gaat samen met haar
collega Liikanen (Onderne
mingsbeleid) eisen stellen aan
autofabrikanten om wagens
veiliger te maken voor fietsers
en voetgangers. Het gaat om de
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - De Europese Unie
onderzoekt of het geplande sa
telliet-navigatiesysteem Gali
leo ook voor militaire doelein
den gebruikt kan worden.
Als dat het geval blijkt te zijn,
krijgt Europa de mogelijkheid
op eigen kracht precisiebom
men te gooien. De kosten voor
het lanceren van de benodigde
16 tot 21 satellieten bedragen
circa 6,6 miljard gulden.
Galileo was aanvankelijk alleen
bedoeld om het weg-, en water
en luchtverkeer snel en efficiënt
langs files en blokkades te lei
den. Het is tevens een ideaal
hulpmiddel voor elektronische
tolheffing en een wapen voor de
politie tegen smokkelaars. Gali
leo is daarmee het Europese
antwoord op het GPS (Global
Positioning System) van de Ver
enigde Staten en de Russische
variant Glonass.
Door de Kosovo-oorlog is het
debat aangezwengeld over de
militaire mogelijkheden van
Galileo. Bij de bombardemen
ten op Servische doelen was de
NAVO geheel afhankelijk van
de inlichtingen uit de VS.
De EU-ministers van Transport
willen snel duidelijkheid over
de nieuwe kansen die Galileo
biedt. Zij vroegen gisteren de
Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de Europese
Unie, een overzicht van de kos
ten en de baten van een eventu
eel militair gebruik van de sa
tellieten. „Wij krijgen steeds
sterkere aanwijzingen over de
defensiedoeleinden van Gali
leo. Daarom is snel opheldering
vereist", aldus minister Nete
lenbos (Verkeer) na afloop van
ontmoeting met haar collega's.
De Europese ministers van De
fensie hebben zich nog niet over
de kwestie uitgelaten.
Op dit moment gebruiken rege
ringen, bedrijven en burgers in
Europa het Amerikaanse GPS.
De VS spelen uit nationale vei
ligheidsoverwegingen de gege
vens aan hun klanten door met
een marge van een tiental me
ters. Je kunt er geen kruisraket
mee programmeren", waar
schuwt een diplomaat. DeAme-
(Advertentie)
Website? Reclame? CD-Rom presentatie?
Netanyahu en zijn vrouw.
foto Ruth Fremson/AP
van onze redactie buitenland
TEL AVTV - De Israëlische po
litie heeft gisteren de openbare
aanklager geadviseerd oud
premier Netanyahu en zijn
vrouw Sara gerechtelijk te
vervolgen.
Netanyahu wordt ervan be
schuldigd dat hij steekpennin
gen heeft aangenomen, fraude
heeft gepleegd en de goede
naam van overheidsdienaren
heeft geschaad. Zijn vrouw
wordt van diefstal beticht.
Na een maandenlang vooron
derzoek denkt de Israëlische
politie over voldoende bewij
zen te beschikken voor de ver
volging van Netanyahu.
Moshe Leon, directeur-gene
raal van het ministerie van
Algemene Zaken onder Ne
tanyahu, en een van diens me
dewerkers, Ezra Sidofmoeten
volgens de politie eveneens te
rechtstaan. Netanyahu ont
kent alles en zegt dat de politie
al voor het onderzoek begon,
vastbesloten was hem voor het
gerecht te slepen.
Volgens de politie heeft het
echtpaar Netanyahu illegaal
zevenhonderd geschenken in
ontvangst genomen, met een
totale waarde van meer dan
100.000 dollar 220.000). Het
ging om cadeaus die de pre
mier in zijn functie ontving en
die eigendom van de staat wa
ren geworden. Een aantal van
de geschenken is later aange
troffen in het huis van de Ne
tanyahu's.
Kroongetuige in de zaak tegen
de Netanyahu's is Avner Ame-
di, eigenaar van een verhuis
bedrijf in Jeruzalem. Volgens
de politie hebben andere ge
tuigen Amedi's verklaringen
bevestigd en de lezing van de
Netanyahu's naar het rijk der
fabelen verwezen. Amedi zou
'een lange relatie van nemen
en geven' met het premiers
echtpaar hebben onderhou
den. Zo zou hij voor meer dan
100.000 gulden werkzaamhe
den hebben verricht in het huis
van het echtpaar zonder daar
voor een rekening in te dienen.
Uiteindelijk stuurde Amedi,
op aanraden van Netanyahu,
een rekening van meer dan
200.000 gulden naar het mi
nisterie van Algemene Zaken.
De rekening was van toepas
sing op privé-werkzaamheden
die hij de voorgaande acht jaar
voor Netanyahu had verricht,
maar werd gepresenteerd als
een uitgave ten behoeve van de
staat. De ex-premier wordt er
ook van verdacht Amedi onder
druk te hebben gezet nadat
verhalen over de affaire in de
media waren verschenen. Le
on en Sidof zouden Netanyahu
hebben 'gedekt'. Sara Ne
tanyahu heeft volgens de poli
tie geprobeerd Algemene
Zaken ertoe te bewegen te be
talen voor Amedi's werk.
Volgens deskundigen kan Ne
tanyahu maximaal zestien
jaar cel tegemoet zien, als hij
schuldig wordt bevonden. Zijn
vrouw kan maximaal zes jaar
krijgen. GPD/RTR
vorm van de bumper, de motor
kap en de voorruit waardoor
letsel bij een ongeval beperkt
wordt. GPD
GROZNY - Een Russische soldaat houdt vanuit een verwoest gebouw een oogje in het zeil in het centrum van Grozny, de hoofdstad van Tsjetsjenië. Alhoewel het Russische le
ger beweert oppermachtig te zijn in de opstandige republiek, worden Russische militairen geregeld overvallen door groepjes Tsjetsjeense guerrilla's. Volgens geruchten zou
een grote groep rebellen gisteren Grozny zijn binnengeglipt. foto EPA
rikanen zelf hebben informatie
tot op de tien centimeter nauw
keurig. Nadeel voor de EU is
verder dat Washington desge
wenst GPS tijdelijk uit kan
schakelen, zoals tijdens de
Golfoorlog gebeurde.
Galileo zou de EU op eigen be
nen en gelijk niveau tegenover
de VS plaatsen. Netelenbos be
nadrukte dat de lancering van
de satellieten tevens van groot
belang is voor de ontwikkeling
van nieuwe technologie. Rus
land is zeer geïnteresseerd in
deelname aan het EU-systeem.
De lidstaten twijfelen over de
samenwerking met Moskou.
De kosten van Galileo worden
geraamd op 6,6 miljard gulden.
Het is de bedoeling dat het be-
drij fsleven de helft hiervan voor
zijn rekening neemt, de lidsta
ten en Brussel betalen de rest.
Eind dit jaar moet het definitie
ve ja-woord vallen, waarna de
satellieten ontworpen en ge
bouwd kunnen worden. GPD
Tientallen lijken
gevonden in huis
van sekteleider
RUGAZI - Onderzoekers heb
ben gisteren onder de vloer van
de woning van ex-priester en
sekteleider Dominic Katariba-
bo in de Oegandese stad Rugazi
de lichamen gevonden van tien
tallen mensen.
Tegen het einde van de middag
waren 28 lijken geborgen, maar
vermoedelijk zijn er nog veel
meer in het huis.
De autoriteiten gelastten het
onderzoek op grond van inlich
tingen van een neef van Katari-
babo. De voormalige geestelijke
kwam vermoedelijk tien dagen
geleden om bij een brand. De
politie nam een kijkje in de tien
kamers tellende woning en ont
dekte vers gestort beton in een
ontvangstvertrek. Gevangenen
groeven vervolgens de 28 licha
men op, waaronder ten minste
drie kinderlijkjes.
Maandag waren de lichamen
geborgen van 73 onbekende
mannen, vrouwen en kinderen,
die waren verborgen in een sui
kerrietveld op het terrein van
Kataribabo's woning. Alle do
den waren vermoedelijk lid van
de Beweging voor Herstel van
de Tien Geboden van God, een
sekte die werd geleid door de ge-
excommuniceerde rooms-ka-
tholiek Joseph Kibweteere en
Cledonia Mwerinde. Zij worden
gezocht in verband met de dood
van ten minste 590 sekteleden.
De Oegandese autoriteiten heb
ben gisteren aangekondigd In
terpol in de arm te willen nemen
om de sekteleiders op te sporen.
AP/AFP/RTR/DPA
Russische kernreactoren onveilig
MOSKOU - Dertig van de 112 kernreactoren in Russische on
derzoekscentra zijn zo oud en slecht onderhouden dat er ge
makkelijk iets mee fout kan gaan, heeft de commissie die con
trole uitoefent op de veiligheid van kerninstallaties gisteren
gezegd.
Commissievoorzitter Joeri Visjnevski zei dat de dertig reacto
ren minstens dertig jaar dienst hebben gedaan en dat er alleen
daarom al een grote kans op ongelukken is. Bovendien is er
bijna geen geld beschikbaar voor onderhoud en wordt kern
afval niet meer hergebruiktVorig deden zich negentig storin
gen in de onderzoeksreactoren voor. AP
Amman klaagt Arabieren aan
AMMAN - Jordanië heeft gisteren 28 Arabieren a
wegens terrorisme. Ze zouden banden onderhouden met de
Saudische zakenman Osama bin Laden, die wordt verdacht
van het steunen van terroristen.
Dertien Jordaniërs, een Irakees en een Algerijn, zitten sinds
december in hechtenis. Andere verdachte Jordaniërs, enkele
Palestijnen en een Jemeniet zijn nog voortvluchtig.
De verdachten hadden volgens een Jordaanse aanklager
bomaanslagen willen plegen op Amerikaanse en Israëlische
toeristen tijdens de millenniumwisseling. AP
Nieuw lek in Roemeense mijn
BOEKAREST - Bij een mijn in het noorden van Roemenië
waaruit drie weken geleden tienduizenden tonnen met zware
metalen vergiftigd water zijn gelekt, heeft zich het afgelopen
weekeinde een nieuwe dambreuk voorgedaan.
Zware regen en smeltsneeuw spoelden zondag een deel van de
aarden wal weg bij de mijn in Baia Borsa. Gisteren werd in de
rivier de Tisza bij Sighetu Marmatiei, 425 kilometer ten
noordwesten van Boekarest, een concentratie lood aangetrof
fen die twee maal boven de veiligheidsnorm van de Europese
Unie ligt. De Roemeense regering heeft zware kritiek op de di
rectie van de mijn, die niets heeft gedaan aan eerdere schade
aan de damwand. AP
Doden door aanvaring bij Zweden
STOCKHOLM - Door een aanvaring tussen twee vrachtsche
pen voor de Zweedse kust zijn gisteren vier Poolse beman
ningsleden om het leven gekomen. In totaal vijftien opvaren
den zijn gered, zo meldde de reddingsdienst uit het Zweedse
Göteborg.
De slachtoffers zijn afkomstig van het onder Liberiaanse vlag
varende Deense schip Martina, dat is gezonken. Het Deense
schip was met zeshonderd ton zoutzuur onderweg van Noor
wegen naar Kopenhagen. Het andere vaartuig is de Werder
Bremen.
De Martina zou plotseling een draai van 180 graden hebben
gemaakt waardoor het direct voor de boeg van de Werder Bre
men kwam te liggen. Over eventuele milieuvervuiling was
gisteravond nog niets bekend. RTR/ANP
Hof veroordeelt justitie Turkije
STRAATSBURG - Het Europese hof voor de mensenrechten
in Straatsburg heeft gisteren Turkije tot twee keer toe veroor
deeld wegens het schenden van het recht op leven.
De uitspraken volgen op moorden in het zuidoosten van Tur
kije op een journalist en een dokter die ervan werden verdacht
banden te onderhouden met de verboden Koerdische Arbei
derspartij PKK. De rechters veroordeelden het land tot het
betalen van 77.000 pond (ruim 275.000 gulden) aan de nabe
staanden van de slachtoffers.
Het hof meent dat het onderzoek naar de moorden in 1993 op
j ournalist Kemal Kilic van de verboden krant Ozgur Gundem
en de arts Hasan Kaya, niet deugden. AFP
door Harm Harkema
LONDEN - James Bond maakt
natuurlijk nooit fouten. Dat kan
van de echte spionnen bij de
Britse geheime diensten MI5 en
MI6 niet gezegd worden.
Zo blijken begin deze maand
twee spionnen in Londen hun
draagbare computers vol gehei
me informatie te zijn kwijtge
raakt. Vorige week werd bekend
dat een agent van de binnen
landse inlichtingendienst MI5
op het Londense station Pad-
dington op 4 maart van een
draagbare computer was be
roofd met daarop zeer geheime
informatie over het terrorisme
in Noord-Ierland. De informa
tie werd blijkbaar zo belangrijk
gevonden dat een uitgebreide
opsporingsactie werd onderno
men. Deze is voor zover bekend
tot nog toe zonder resultaat.
De dienst maakte bekend de
procedures voor het vervoer van
geheime informatie onmiddel
lijk te hebben aangescherpt. Die
maatregel kwam echter een dag
te laat voor een spion van MI6,
de geheime dienst voor het bui
tenland. Boulevardblad The
Sun onthulde gisteren dat de
betrokken spion op 3 maart
stomdronken was geworden in
een bar in het centrum van Lon
den, vervolgens met een taxi
naar huis was gereden en er de
volgende dag achterkwam dat
hij zijn laptop was vergeten.
Ook dit apparaat - met geheime
informatie - is niet gevonden.
Het ministerie van Buitenland
se Zaken bevestigde gisteren het
incident. Via een advertentie
was tevergeefs een geldbedrag
beloofd voor de 'eerlijke vin
der'. De regering heeft inmid
dels naar beide zaken een on
derzoek ingesteld. GPD
(Advertentie)
Even geen regen meer? Kom dan
tijdens de WereldWeken langs bij
Primafoon en profiteer van de vele
aanbiedingen. Zoals dit draadloze
toestel Malibu 200. Een digitale tele
foon geschikt voor NummerWeer-
gave. waarmee u handenvrij kunt
bellen via de handset. En koopt u
de Malibu 200 tijdens de Wereld-
Weken. dan maakt u kans op een
reis naar het zonnige Malibu. Ook
als u de zon wilt opzoeken gaat u
gewoon naar Pnmafoon.
Deze acne duurt t/m 9 apnl 2000
