Ruven filmt op
en naast de set
Klinkenberg hield van zonnige stad
Camera van Dolz ontroert
Film
29 maart t/m 4 april
VLISSINGEN
Cine city
(Belbios 0900-9363)
Cider House rules. Wo. 19.30 u., do. t/m di. 19.30 en 22 u.;
The Beach. Wo. 13.45,16.15,19 30 en 22.30 u., do., vrij, zon., ma en di.
13.45,16.15,19 en 21.45 u., za. 13.45,16.15,19.30 en 22.15 u.;
The green mile. Wo. 14 en 21 u., do., vrij, zon., ma. en di. 13.45 en 21 u„
zat. 13.45 en 21.15 u.;
Three Kings. Wo. 14 en 22.30 u., do. t/m di. 13.45 en 16.15 u. (vrij. niet
om 16.15 u.ï.-
The talented Mr. Ripley. Wo. 22 u., do., vrij, zon, ma en di. 19 u., zat.
19.30 u.;
Matrix. Do. t/m di. 13.45 en 16.15 u. (zon. niet om 13.45 u.);
Bicentennial Man. Wo. 14 en 16.30 u.;
American Pie. Wo. 14,16.30,19 en 22.15 u., do., vrij., zon., ma. endi. 19
en 21.45 u., zat. 19 en 22.15 u.;
Angela's Ashes. Wo. 19.30 u.;
Toy Story 2 (Ned Wo. 14 en 16.30 u do. t/m di. 13.45 en 16.15 u.;
The Bone Collector Wo. 19.30 en 22.30 u., do., vrij., zon., ma. en di. 19
en 21.45 u., zat. 19.30 en 22.15 u.;
Anna and the King. Wo. 16.30en 19.30 u., do., vr zon., ma. en di. 16.15
en 19 u., zat. 16.15 en 19.30 u.;
American Beauty. Wo. 16.30 en 19.30 u., do. t/m di. 13.45,16.15, 19.30
en 21.45 u.;
The Sixth Sense Wo. 22.30 u., do., vrij., zon., ma. en di. 22 u., zat. 22.15
u.;
Kruimeltje. Wo. 14 u., do. t/m di. 13.45 u.;
II Postino. Vr. 16.15 u.
MIDDELBURG
Schuttershoftheater
(0118613482)
Harem Suarè. Wo. en do. 20.30 u., vr. 19.30 u., za. 22 u., zo. 14 en 20.30
u.;
Enigma. Vr. 22 u., za. 19.30 u., di. 20.30 u.;
Manuscript gevonden te Saragossa. Ma. 20.30 u.
HULST
De Koning
(0114 312 030)
American Beauty. Wo. en do. 20 u., vr. en za. 19.15 en 22 u., zo. 13.45,
16.15 en 20 u., ma. en di 20 u.,
The Beach. Wo. en do. 20 u., vr. en za. 19.15 en 22 u., zo. 13.45,16.15 en
20 u., ma. en di. 20 u.;
The Green Mile. Wo. en do. 20 u., vr. enza. 21 u.,zo. 16.15 en 20 u., ma.
en di. 20 u.;
Three Kings. Do. 20 u., vr. en za. 22 u., zo. en ma. 20 u.;
American Pie. Wo. 20 u., vr. en za. 19.15 en 22 u., zo. 13.45 en 20 u.;
Toy Story 2 (Ned.). Wo. 14 u., vr. 19 u., za. 14 en 19 u., zo. 13.45 en 16.15
u.;
The Bone Collector. Wo. en do. 20 u., vr. en za. 22 u., zo. 13.45 en 20 u.,
ma. en di. 20 u.;
Anna and the king. Wo. en do. 20 u., vr. enza. 19.15 u., zo. 16.15 u., ma.
en di. 20 u.;
The sixth sense. Vr. en za. 19.15 u.,zo. 16.15 u., di. 20 u„
Kruimeltje. Wo. 14 u., zo. 13.45 u.
't Beest
(0113 228 142)
The Hole. Do. en vr. 20.30 u.;
Hana-bi. Di. 20.30 u.
GOES
TERNEUZEN
Porgy Bess
(0115-613293)
Smoke. Wo. 20 u.
Ledeltheater
(0117-452735/453377)
The Red Violin. Za. en ma. 20 u.
OOSTBURG
BERGEN OP ZOOM
Cinem actueel
(0164 254 886)
Angela's Ashes. Do. 20 u., vr. t/m zo. 21.15 u., ma. en di. 20 u.;
The Beach. Wo. 14 en 20 u., do. 20 u., vr. 18.45 en 21.30 u., za. 14,18.45
en 21.30 u., zo. 13.45,18.45 en 21.30 u., ma. 20 u.;
South Park. Wo. 14 u., vr. en za. 18.45 u., zo. 16.15 u. en 18.45 u.;
American Pie. Wo. 20 u., vr. en za. 18.45 en 21.30 u., zo. 16.15,18.45 en
21.30 u.,di. 20 u.;
Toy Story 2 (Ned.). Wo. en za. 14 u., zo. 14 en 16.15 u.;
The Bone Collector. Wo. 20 u.;
Kruimeltje. Za. 14 u., zo. 13.45 u.;
Sneak preview. Do. 20 u.;
The Straight Story. Ma. en di. 20.30 u.
BERGEN OP ZOOM
Roxy
(0164 233 434)
Double Jeopardy. Do. 20 u., vr. en za. 18.45 en 21.30 u., zo. 16 en 20 u.,
ma. en di. 20 u.;
The green mile. Wo. en do. 19.30 u., vr. en za. 20.30 u., zo. t/m di. 19.30 u.;
South Park. Wo. 14 u., vr. 18.30 u.,za. 14,16.15 en 18.30 u., zo. 14 u.;
The talented Mr. Ripley. Wo. 20 u.;
Toy Story 2 (Ned.). Wo. 14 u., za. en zo. 14 en 16.15 u.
woensdag 29 maart 2000
Twaalf jaar geleden werd op de openingsavond van het
Nederlands Film Festival een compilatie vertoond van
'coming attractions'. De meest belovende film leek De Ra
telrat, waarvan nog geen beelden beschikbaar waren
want regisseur Wim Verstappen moest nog beginnen met
draaien. Maar om ons alvast in de stemming te brengen
was hij op de Afsluitdijk gaan staan om uit te leggen wat
hij daar wilde gaan filmen.
door Pieter van Lierop
Bijna weggeblazen door een
straffe Noordooster, beende
Wim over het talud en wees
richting Friesland. Daar zou
den vijf auto's met Chinese
gangsters vandaan komen ter
wijl van de andere kant -
machtige gebaren richting
Den Oever, camera zwenkt
mee, niks te zien - twaalf Am
sterdamse motoragenten in
aantocht waren. En die zou
den elkaar hier - camera biedt
close up van maagdelijk asfalt
- treffen. En Wim vertelde wat
er verder zou gebeuren. Niets
in de hele film die we een half
jaar later te zien kregen, was
zo leuk of dramatisch als Wim
Verstappen toen hij het stond
te beloven.
Men mag vermoeden dat regis
seur Paul Ruven eveneens op
die Utrechtse feestavond aan
wezig was, want met zijn nieu
we low budget-film Enigma
maakt hij dankbaar gebruik
van hetzelfde principe. In het
allereerste shot worden we
rechtstreeks aangekeken door
Jack Wouterse die ons in het
Engels begint te vertellen over
een filmscript dat hij heeft
verzonnen en waarin hij de
hoofdrol zou willen spelen. De
camera wordt gehanteerd
door een zekere Dimitri, die
zijn aanwijzingen recht
streeks van Jack ontvangt en -
zo beginnen we te begrijpen -
is ingehuurd voor kennelijk de
proefopnamen waarmee de
acteur met scenario-ambities
een producent denkt te gaan
overtuigen van een machtig
mooi filmplan.
Even later staan we op het dak
van de Amsterdamse City-bio
scoop en begint Jack het Klei
ne Gartmanplantsoen en het
Leidseplein aan te prijzen als
perfecte filmlocaties. Vervol
gens komen we terecht in een
slagerij om kennis te maken te
maken met de aldaar werkza
me broer van Jack die ondanks
zijn traagheid van begrip zeer
geschikt zou zijn voor het spe
len van een bijrol. We maken
ook nog kennis met Ariane
Schluter als Jacks echtgenote
die mee zou kunnen doen en
we doorkruisen half Amster
dam voor het bezichtigen van
De hoofdrolspelers in Enigma, vlnr: Georgina Verbaan, Edo Brummer, Jack Wouters en Ariane Schluter.
nog veel meer filmgenieke
plekken waar spannende din
gen geënsceneerd moeten wor
den.
Vernuft
Maar terwijl Wouterse zo zijn
filmdroom voor ogen probeert
te toveren, blijft de camera van
Dimitri doordraaien bij tevens
allerhande incidenten die ei
genlijk niet voor de proefop
namen bestemd zijn. Zo ko
men we er achter dat Jacks
huwelijk is vastgelopen sinds
er een babytje stierf, dat Aria
ne is vreemd gegaan met Jacks
beste vriend (een filmregisseur
en dat Jack tot aan zij n nek in
de schulden zit en voortdurend
moet vluchten voor incasso
gangsters. Dat 'per ongeluk'
door de camera meegepikte,
échte verhaal van Jack blijkt
veel opwindender en geestiger
dan wat hij als scenarist heeft
verzonnen en aan die Ameri
kaanse producent probeert te
verkopen.
Het is speels bedacht en wordt
leuk gespeeld en hoewel de al
dus geconstrueerde 'minimal
movie' nog het meeste weg
heeft van een superieur uitge
werkte cabaret act, geeft
Enigma toch blijk van meer ci
nematografisch vernuft dan
menig reguliere Nederlandse
speelfilm. Het doet trouwens
ook nog denken aan Get Shor
ty en Cool, de twee misdaadro
mans die Elmore Leonard
schreef over Hollywood, maar
dan vertaald naar uiterst be
scheiden Hollandse verhou
dingen.
Enigma: vrijdag, zaterdag
en dinsdag in Schuttershof
Middelburg.
Wim Wenders heeft net een Oscarnominatie gekregen
voor The Buena Vista Social Club, zijn documentaire over
het door By Coorder opnieuw bij elkaar gebrachte Cu
baanse oude mannen-orkest. Tijdens het Filmfestival van
Berlijn vroeg ik Wenders of hij eigenlijk ooit de film Lagri-
mas Negras gezien had, de door Sonia Herman Dolz twee
jaar eerder vervaardigde film over de Cubaanse oude
mannengroep Vieja Trova Santiaguera. Dat had hij niet.
Yo Soy Asi gaat over een club in Barcelona waar bejaarde tra
vestieten zich 's avonds uitleven in ouderwetse variété-acts.
door Pieter van Lierop
Er wil mee beweerd zijn dat
Sonia Herman Dolz 1997 erg
voorlijk is geweest met haar
film waarvan de grote lijnen
(de muzikanten thuis tegen
over dezelfde muzikanten
tijdens een concert en op ho
telkamers in Londen, respec
tievelijk New York) feilloos sa
menvallen met de film van
Wenders.Dolz ontgon het ter
rein nog voor de grote Cubaan
se hype zou losbarsten. Met
andere woorden: ze bewees als
documentariste een uitsteken
de neus te bezitten voor mooie
onderwerpen. Dat had ze eer
der al bewezen met Romance
de Valentia (1993) over de stie
renvechterscultuur in Spanje.
Ze bewijst het nu opnieuw met
Yo Soy Asi, over een obscure
club in Barcelona waar be
jaarde travestieten en andere
zonderlingen op leeftijd zich
's avonds uitleven in ouder
wetse variété-acts. De film
vormt een drieluik met de twee
vorige. Ook nu weer weet Dolz
een schitterend contrast te
vinden tussen haar personages
als particuliere personen en de
gedaantes die ze aannemen
wanneer ze worden omringd
door publiek. Overdag zijn de
artiesten van La Bodega Bohe
mia schuwe grijze muizen die
sociaal lijken te zijn aangesla
gen door de wetenschap van
hun anders zijn. Maar diezelf
de mannen leven op als de
spotlights aanfloepen en ze als
'transformistas' voor ander
halve man en een paardenkop
ongegeneerde imitaties weg
geven van vedetten uit een ver
verleden.
De oeverloze melancholie van
hun dubbellevens krijgt extra
accent doordat Yo Soy Asi (Zo
Ben Ik) rapporteert over de
gang van zaken gedurende de
laatste vijf dagen van de bode
ga. De eigenaar is overleden,
de weduwe wil de boel sluiten
en verkopen en noch manager
Enrique noch zijn armlastige
artiesten zijn in staat de koop
som bij elkaar te leggen. De
finale biedt een intrieste be
grafenis en daarna de oude
travestiet Mario die in een
schitterend shot de longen uit
zijn lijf hijgt terwijl hij alle
trappen opsloft van het appar
tementengebouw waar hij op
de hoogste verdieping voor
goed de deur achter zich dicht
lijkt te trekken.
Dat is het sublieme van Sonia
Herman Dolz in vergelijking
tot zo veel andere - meer ij dele,
minder trefzekere - documen-
taristen van Nederland. Dolz
hoor je niet. Je ziet haar niet.
Ze kwekt nergens doorheen
met halfgare filosofietjes. De
mensen die ze tot haar onder
werpen maakt, schenkt ze de
microfoon en alle aandacht
van een tedere camera die de
betekenis kent van respect,
humor en pure schoonheid.
Yo Soy Asi draait in Lanta
ren/Venster Rotterdam.
Zijn schilderijen konden decennia lang zonder omhaal als
wervende affiche voor een toeristisch bezoek aan de Ne
derlandse steden worden gebruikt. De combinatie van
water en de overwegend monumentale gevels was gescha
pen voor het palet van Johannes Christiaan Karei Klin
kenberg (1852 - 1924). Met een akelig precies penseel en
een grote liefde voor detail liet Klinkenberg de dromerige,
mooie stad zien.
door Martin Menger
Zijn stadsgezichten brachten
hem faam en rijkdom, terwijl
zijn voorliefde voor de zon
hem lange tijd uit de kunsthis
torische boeken hield: saai,
niet echt genoeg, was het har
de oordeel van de kenners van
weleer. Een boek en een over
zichtstentoonstelling in het
Westfries Museum in Hoorn
moeten het aanzien van deze
negentiendeeeuwse meester
weer restaureren. „Die man
heeft ongelooflijk veel stads
gezichten geschilderd vertelt
Willem Laanstra, schrijver
van het boek J.C.K. Klinken
berg, de meester van het zonni
ge stadsgezicht. Laanstra
heeft zich jarenlang verdiept
in het leven en werk van Klin
kenberg. „Ik schat dat hij in
totaal tussen de 450 en 500
werken heeft gemaakt. Klin
kenberg schilderde vaak met
meerdere lagen dikke olieverf.
Het duurde heel lang voordat
elke laag weer droog was. Van
daar dat hij meerdere dingen
tegelijk moet hebben gedaan.
Die man moet een enorm
werktempo hebben gehad."
En, daar zijn de kenners het al
tijd over eens geweest, puur
vaktechnisch mankeerde er
niets aan de hand van Klin
kenberg.
„Klinkenberg kwam van een
generatie waarbij de moraal
erg sterk was: de historie stond
centraal", vindt Laanstra.
„Dat heeft zijn werk sterk be
paald. Hij had een sterk histo
risch besef en was daarom
altijd op zoek naar de combi
natie van water en „historische,
monumentale gebouwen. Dat
water was nodig omdat hij ge
fascineerd was door de bre
king van het licht in het wa
ter." Dat bracht hem op reizen
door Nederland, met een keur
aan waterrijke stadsgezichten
in plaatsen als Hoorn, Alk
maar, Leiden, Enkhuizen,
Kampen, Vlissingen, Sneek of
Utrecht als resultaat.
De schilder blonk uit door zijn
voorliefde voor mooi weer. Op
veel van zijn stadsgezichten
schijnt een frisse zon, speelt
een vrolijk licht met het water.
Daar waar de tijdgenoten van
de Haagse School de grijze en
grauwe tinten van het Hol
lands landschap tot norm ver
hieven, zocht Klinkenberg de
zonnige kanten van het leven.
„Hij viel al meteen op doorzijn
eigen, zonnige palet", weet
Laanstra. „Zijn kleurgebruik
was anders, en hij laat ook vol
gens de impressionistische
vindingen in de schaduwen
kleur een rol spelen. Daardoor
doet zijn palet bijna Frans
aan."
Dat de schilder bij de historici
en de museumdirecties in ons
land nooit hoog aangeschre
ven heeft gestaan", besluit de
auteur, is ten onrechte. „Merk
waardig genoeg had Kinken-
berg grote successen in het
buitenland. In Parijs en Mün-
chen werd zijn werk bekroond
met gouden medailles. Dat
zijn onderscheidingen die
maar aan weinig Nederlandse
kunstenaars uit die tijd ten
deel zijn gevallen."
Nu in het Westfries Museum
veel van zijn schilderijen uit
particulier bezit naast elkaar
zijn gehangen, maakt de toe
schouwer als het ware een
voettocht langs de Nederland
se steden van ruim honderd
jaar geleden. Een parade van
stadsgezichten, meestal ge
vangen in een helder daglicht.
Beschenen door een zon die
'Karei' Kinkenberg in zijn pa
let had opgeborgen. Onaan
tastbaar voor de schaduw van
kritiek.
Overzichtstentoonstelling
J.C.K. Klinkenberg, 29 ma
t/m 7 mei, Westfries Muse
um in Hoorn, ma t/m vr 17-
7 7 uur, za en zo 14-17 uur.
Middelburg
Jos Koster (schilderijen) en Her
man Kampman (glasobjecten) ex
poseren van 2 april t/m 21 mei in
Galerie 't Haentje te Paart' in Mid
delburg. De galerie is geopend op
do, za en zo van 14 tot 16.30 uur en
na telefonische afspraak.
De expositie '30 visies op water',
die deze maand in Den Haag te
zien was tg.v. de Wereld Water
conferentie, is vanaf zondag te
zien in GalerieTen de Drukkery in
Middelburg. Tussen 13 en 17 uur
worden tijdens de Kunst- en Cul
tuurroute die aanstaande zondag
wordt gehouden bovendien ka
mermuziekconcerten worden ge
geven. De expositie, waarvoor 30
internationale kunstenaars 84
kunstwerken voor hebben ge
maakt, duurt tot eind april en is in
Galerie T te zien op do t/m za van
11 tot 16 uur en in De Drukkery tij
dens openingsuren van de winkel.
Zondag start in de kelder van De
Boekenbeurs in Middelburg tus
sen 13 en 17 uur eveneens een ex
positie van kunstenaar en (kinder-
boekenjillustrator Lucy de Graaf,
o.a. bekend van Sesamstraat.
Haar werken zijn verder de hele
maand april te zien op vr en za
vanaf 13 uur.
In de expogang van het Ooster-
scheldeziekenhuis in Goes expo
seert Diana Capello-Stevens een
serie schilderijen onder de titel
'Waterspiegelingen'.
Toos Segeren exposeert tot 15
april aquarellen en gemengde
technieken in het Theo van Does
burgcentrum in Vlissingen.
In het Fruitteeltmuseum in Kapel-
Ie is t/m juli de nieuwe expositie
'Pluk de dag, reclame voor appels
en peren' te zien. Het museum is
geopend op wo t/m za van 13tot 17
uur.
In de Openbare Bibliotheek in
Goes is t/m 15 april de tentoon
stelling 'Hedendaagse Litouwse
grafische kunst' te zien.
Ineke Otte uit Goes houdt een ate
lier-expositie van 31 maart t/m 9
april. Op vr, za en zo tussen 11 en
18 uur of na afpraakzijn haar beel
den, sieraden en toegepaste
kunst te bezichtigen.
Pierre Everhartz (beelden) en Iris
Slock (gemengde technieken) ex
poseren t/m 22 april in Galerie Es
prit in Clinge. De galerie is ge
opend op do t/m zo van 13.30 tot
17.30 uur en do. avond van van 19
tot 21 uur en op afspraak. Met Pa
sen gesloten.
Zondag wordt om 15 uur de ten
toonstelling over jeugdcultuur
'Mijn engel moet nog komen; fo
to's van Magali Swaelens, Menno
de Nooijer en Thomas Mistiaen'
geopend in Kunstcentrum Wil-
Iem3 in Vlissingen. De expositie is
daarna t/m 7 mei te bezichtigen
van do. t/m zo. van 12 tot 17 uur.
