D66 houdt alle opties nog open PZC Kartelwaakhond NMa deinst niet terug voor grote jongens PZC Psychiater in oorlogstijd Spars portefeuilles Verkeerde zuinigheid feiten en meningen Partijvoorzitter Schouw gelooft in wederopstanding Democraten berichten uitwenen 25 maart 1950 zaterdag 25 maart 2000 Op het voorjaarscongres van D66, vandaag in Amersfoort, bezint de par tij zich op haar toekomst, die er weinig rooskleurig uitziet. Het ledental daalt, en opiniepeilers voorspel len een terugval in Ka merzetels van veertien naar tien. Maar partij voorzitter Gerard Schouw weigert zich over te geven aan doemdenken. door Frans van den Houdt Jammer dat Peper geen minis ter meer is, vindt Gerard Schouw, sinds een half jaar voorzitter van D66. „We hadden in hem een partner voor voor stellen voor bestuurlijke ver nieuwing, zoals de invoering van een nieuw' kiesstelsel. Op wat foutjes na had Peper na tuurlijk heel goed in het snotje wat er mankeerde aan de demo cratie. Ik vond hem een ontzet tend goed, krachtig bestuurder. Het is maar afwachten of De Vries met dezelfde overtuiging en voortvarendheid bestuurlij ke veranderingen gaat doorvoe ren als Peper", zegt Schouw. Voor Gerard Schouw (34) was het niet zo moeilijk de val van "onze grote vriend' te voorspel len en te analyseren. In zijn vo rig jaar verschenen boekje 'Stij len van Bestuur' had hij Peper al ondergebracht onder het hoofd stuk 'bestuurders met grote lei derschapskwaliteiten, maar te gelijkertijd onaangenaam en arrogant'. „Het gaat bij dergelijke be stuurders vooral om de inhoud van hun beleid. Het afleggen van verantwoording vinden ze maar gezeur. Maar daardoor gaat het natuurlij k een keer mis Ik heb wel medelijden met Pe per, gezien alles wat nu over hem is uitgestort. Al valt hem wel aan te rekenen dat hij geen uit leg wil geven over zijn doen en laten als burgemeester van Rot terdam. Het zijn vooral PvdA- bestuurders die hoog scoren in deze categorie. D66'ers zijn mensen die wikken en wegen en rationeel en weloverwogen tot een besluit komen. Bij hen is het risico van een Peper-achtige af faire veel minder aanwezig. Voorzitter Gerard Schouw van D66 schenkt zelf de koffie in het partijbureau. - D66 krijgt daarom steeds het verwijt geen visie of duidelijke opvattingen te hebben. ..Wat is visie? Wij zijn wars van een allesomvattende gedachte waarmee alle problemen opge lost zouden kunnen worden. Wij kijken steeds naar de meest ver standige en haalbare oplossing. Willen alle argumenten heel goed wegen. Dat wordt pragma tisch genoemd, maar is wel ei gen aan D66, en dat moeten we niet overboord gooien. Ik vind wel dat we in de Kamer beter stelling moeten nemen en een wat pittiger houding moeten aannemen - Fractieleider Thom de Graaf wordt nog altijd kleurloos ge noemd. ..Daar ben ik het helemaal niet mee eens. Ik heb een heilig ge loof in De Graaf. Meestal duurt het zes tot acht jaar voordat een partijleider op zijn hoogtepunt is. Kijk naar Kok, Lubbers en Bolkestein. Bij De Graaf gaat het sneller. Hij heeft nu al een sterke uitstraling. Natuurlijk kan het allemaal nog scherper, maar er is nu eenmaal tijd voor nodig om een goed profiel te ontwikkelen. Maar hij is zeker niet kleurloos. Er zijn wel ande re partijleiders te bedenken voor zo'n typering." - Zoals? „Toen ik laatst (PvdA-fractie- leider) Melkert op televisie zag dacht ik: 'in zijn betoog zou ook wel wat meer visie en passie kunnen'. Hij praat erg mono toon. als een schoolmeester, en knippert niet één keer met zijn ogen. Thom heeft veel meer uit straling." - Gezien de opiniepeilingen, waarin D66 nog altijd op verlies staat, lijken de kiezers daar nog niet erg van onder de indruk. ,,Je moet je door peilingen niet in de war laten brengen. Ruim zestig procent van de kiezers maakt pas drie maanden voor de verkiezingen een keuze. Ik ga er van uit dat we na de volgende verkiezingen gewoon weer de vierde partij van Nederland zijn. Peilingen kunnen wel een impuls zijn om je af te vragen hoe het beter lean. Je moet kri tisch op jezelf blijven en steeds stinkend je best doen. We moe ten vaker zelf met verstandige foto Jeroen Poortvliet/GPD voorstellen komen. Een initia tiefgroep werkt nu aan een visie op veertien onderwerpen, zoals verant woord ondernemen of so ciale zekerheid. Het eerste stuk over de volksgezondheid komt over een paar weken - Het ledental en de inkomsten van D66 lopen snel terug. Klopt het dat de partij bijna failliet is? „Ik laat me niet zo'n panisch ge voel van een failliete partij aan praten. Bovendien is het niet aan de orde. Dat het ledental (11.500) en dus ook de inkom sten teruglopen, betekent dat we de tering naar de nering moeten zetten. We moeten de uitgaven beter organiseren en prioriteiten stellen. Verder lan ceer ik zaterdag een nieuwe le denwerfactie. Het teruglopend aantal leden is trouwens geen exclusief D66-probleem; alle partijen, op de SP na, kampen er mee." - Is partijsponsoring een oplos sing om de inkomsten op te krik ken? „Het moet op bescheiden schaal mogelijk zijn, bijvoorbeeld ge koppeld aan een activiteit als een partijcongres. Het voorstel van de WD om een miljoen gulden uit het bedrijfsleven te halen is volslagen idioot. Dat is te veel op Amerikaanse leest ge schoeid, zo gaat dat niet in dit land. Bovendien is het veel te link: je maakt je te afhankelijk van bedrijven, wat je bij je be sluitvorming ernstig kan hinde- - Niet D66 maar GroenLinks zal bij de komende verkiezingen profiteren van de zwevende kie zers en de plaats van D66 als mogelijke coalitiepartner inne men. „Dat weet ik niet. Ik hou niet van die koffiedikkijkerigepseu- do-wetenschappelijke klets- spelletjes. Het is allemaal spe culatie. GroenLinks is heel erg afhankelijk van één persoon, Paul Rosenmöller. Als afgelo pen weekend met was besloten dat hij nog vier jaar partijleider mag zijn, was er niks van die partij overgebleven. Voor veel PvdA'ers denkt de partij juist te links, zij zullen liever op D66 stemmen. Gezien het grote aan tal zwevende kiezers kan het politieke landschap in Neder land kortom heel snel verande- - .4Zs het aan D66 ligt, regeert de huidige coalitie na 2002 gewoon door? „Dat is geen automatisme. Ik vind dat het tijd is voor iets nieuws. Paars-3 kan de uit komst van de verkiezingen zijn, maar is niet de inzet. Nee, dat heeft niks met paarsmoeheid te maken. Het gaat om het princi pe van de machtsverdeling. Het is goed voor een democratie als de macht na acht jaar door an deren wordt uitgeoefend. Acht jaar is een nette periode om ver anderingen tot stand te bren gen. Voor een nieuwe coalitie sluiten wij geen enkele partij uit, het is verstandig om alle ka nalen open te houden." GPD Burgemeester L.H.B. Spar van der Hoek werd rfl geen drie jaar geleden in Middelburg met troll petgeschal onthaald als de man die de gemeen! op de kaart zou zetten. Spar zelf liep over van dada drang en omdat er in Middelburg tal van langslepenj zaken op een oplossing lagen te wachten, waren de v«| wachtingen hoog gespannen. Maar al snel stapelde zk conflict op conflict en toen ook van alle plannenmalf rij weinig tot niets gerealiseerd werd, nam het gen over de burgemeester toe. De raad hield 's mans fui tioneren geregeld tegen het licht, maar toonde noi voldoende ruggengraat om maatregelen te nemen. Het is dan ook veelzeggend dat een conflict binnen 1 PvdA dat vervolgens ook gevolgen heeft voor de s1 menstelling van het college, wordt aangegrepen om h aantal portefeuilles van Spar tot het wettelijke mii mum in te krimpen. Een rechtstreekse confrontalj hebben WD en CDA die beide een wethouder hebb i afgevaardigd in het college, kennelijk niet aangeduri i Gezien de geboekte resultaten valt er alles voor te ze gen, de portefeuilles economische zaken, communie tie en stadsgewestelijke samenwerking bij een and neer te leggen. Maar daar had een inhoudelijk debat de gemeenteraad aan vooraf behoren te gaan, zodat z wel de burgers als de burgemeester van Middelbu niet de indruk krijgen dat het kortwieken van Spar v<1 der Hoek slechts een terloops meegenomen onderdee tje is van de stoelendans binnen het dagelijks bestuui j De Duitse bondskanselier Schroder en de Frai president Chirac hebben gisteren op de top v Europese regeringsleiders in Lissabon e& staaltje van verkeerde zuinigheid ten beste gegevefl Europa mag van hen best geld uittrekken om de Balka uit het slop te trekken, als de euro's maar niet uit de sul i sidieruif voor de Europese boeren worden gehaal* Waar de financiën dan wel vandaan moeten kome: i daar hebben de twee zich niet al te druk over gemaak De opstelling van Schroder en Chirac is op zijn mins i kortzichtig te noemen. Europa droeg vorig jaar bij d Kosovo-crisis een behoorlijk steentje bij aan de boni bardementen op Servië en Montenegro. Vervolgei stelden verschillende regeringsleiders vast dat Baikal t landen zoals Roemenië, Macedonië en Bulgarije, d c door de oorlogshandelingen behoorlijke economiscl 1 schade hadden opgelopen, dringend geholpen moete; worden. Maar tot op heden zit er weinig schot in h^ daadwerkelijk overmaken van de toegezegde steun. Dat is onbegrijpelijk. De Balkan blijft een instabiele rej gio met een zieltogende economie, met alle risico's op onrust die daarbij horen. De EU kan zich niet veroorlof ven dat er in haar 'achtertuin', waar zich nota bene pof1 tentiële lidstaten bevinden, nog eens de hel losbreekt. door Mels Pees Sinds in 1955 de vier gealli eerde mogendheden uit Oos tenrijk vertrokken, werd tegen vijfduizend mensen een gerech telijk vooronderzoek gestart naar eventueel begane oorlogs misdaden. Slechts 39 van hen werden aangeklaagd, achttien keer werden personen wegens oorlogsmisdaden veroordeeld. Sinds 1975 had in Oostenrijk geen proces wegens misdaden begaan in de nazi-periode meer plaats. Het proces dat deze week werd gevoerd tegen de van oorlogs misdaden verdachte psychiater Gross is, zo schreef een Weense krant, een 'puur en typisch' Oostenrijks proces. 'Puur Oos tenrijks', omdat er in dit geval geen Amerikaanse advocaten zijn die de zaak aan het rollen brengen. 'Typisch Oostenrijks', vanwege de carrière die Gross na de oorlog maakte. Bewijs In eerste instantie wordt de arts in 1950 tot twee jaar cel veroor deeld. Hij gaat in beroep en de zaak verwatert. Officieel 'om dat niet bewezen is dat Gross in de Weense kliniek heeft ge werkt'. Hoewel dat juist was aangetoond door vele getuigen, patiënten en collegae. Zoals zo veel nazi's vindt Gross, die al lid van de SA was toen dat in Oos tenrijk eigenlijk nog verboden was, al snel onderdak bij een po litieke partij. De socialisten in dit geval. In de bond van socia listische academici komt hij nogal wat 'oud collegae' tegen. Hier vindt hij bescherming. Gross wordt in 1957 afdelings hoofd in de kliniek waar hij in de oorlog werkte. Slechts een maal komt hij in het nieuws, als in 1974 blijkt dat hij nieuwe, nog niet toegelaten medicijnen uittest op patiënten. Succesvol waren die testen niet, vond Gross zelf. Dit kwam door 'de erfelijk inferieure kwaliteit' van de testpersonen onwetende patiënten van de Weense kli niek. Carrière De psychiater bouwt ook een re putatie op als getuige-deskun- dige bij strafprocessen. Deze carrière raakt in een stroomver snelling nadat hij in 1965 lid is geworden van het herverkie zingscomité van bondspresi dent Jonas. In goede jaren ver dient de arts daarmee een miljoen schilling, ruim 330.000 gulden. De keren dat hij oud-patiënten die de oorlog overleefden moet beoordelen, schroomt Gross niet uit zijn archief te putten. De Weense universiteit kent het verleden van de arts en weigert Gross tot professor te benoe men. Als reactie creëert een socialis tische stichting, de Bolzmann- Gesellschaft, in 1968 een eigen instituut voor de psychiater. Hier kon Gross naar hartelust experimenteren met weefsel van misvormde hersenen en er felijk materiaal. Hiertoe ge bruikte hij de dertigduizend preparaten die hij tijdens de Hitlerjaren had verzameld. ■Restmateriaal van euthanasie- slachtoffers' werden en worden die intern genoemd. De huidige president van de stichting, oud-minister van Binnenlandse Zaken Löschnak, was weliswaar al eens geatten deerd op het bestaan van die preparaten, maar voelt zich niet verantwoordelijk. „Dr Gross was al gepensioneerd toen ik kwam en dat onderzoeksmate riaal stond er nu eenmaal." De psychiatrische instellingen van de Sovjetunie waren in het Westen berucht. Toch nam Gross dankbaar de uitnodiging aan een kijkje te komen nemen in verschillende klinieken. De reis had plaats in 1977, de arts kwam enthousiast terug. Een medisch tijdschrift spreekt in een reactie 'over het witwassen van de ergste medische vuilig heid, een schande voor de psy chiatrische beroepsgroep'. Pinochet-svndroom Het strafproces is inmiddels uit gesteld. Gross is vooralsnog te ziek Volgens de verdediging is geen sprake van het Pinochet- svndroom: 'de verdachte sprong immers niet op, om vervolgens dansend de zaal te verlaten'. Dat niet. Wel werd Heinrich Gross een moment erg helder, toen hij bij een van de fotogra fen een bijzonder toestel ont dekte. „Een echte Hasselblad", riep hij uit. „Fantastische appa raten zijn dat. Daarmee heb ik bondskanselier Kreisky nog ge portretteerd." De rubriek Berichten uit Wenen wordt verzorgd door de Zeeuw se musicus Mels Dees door Raymond Peil Anne Willem Kist kondigde het al aan bij het kraam bed van de Nederlandse Mede dingingsautoriteit (NMa): „Er gaat een frisse wind door Ne derland waaien." De baas van de waakhond tegen kartels en vóór de consument schuwde vervolgens boude uitspraken niet. Met onder meer invallen bij de Nederlandse bierbrou wers, boetes voor Bredase no tarissen en amputaties bij het mediaconcern Wegener heeft Kist woord gehouden. De aandacht voor mededin ging en concurrentieverval sing in Europa is van de laatste jaren. De Verenigde Statenbij- voorbeeld hebben al een ge schiedenis van meer dan een eeuw met anti-trustzaken. Daar wordt het ondernemers met de paplepel ingegoten dat concurreren mag en moet. Prijsopdrijving en manipula tie zijn verboden. Waarbij het absolute hoogtepunt werd be reikt met de rechtszaak we gens machtsmisbruik tegen Microsoft en multimiljardair Bill Gates. De poldereconomie was al sinds de Tweede Wereldoorlog een knus kartelparadijs, waarin ondernemers afspra ken maakten over prijzen, markten verdeelden en zo op een gemakkelijke wijze him kassen spekten. Het besef dat dit over de rug van de consu ment gaat - die draait op voor de hogere prijzen - vond pas in de j aren negentig van de vorige eeuw ingang in Nederland. De lang ingesleten gewoonten van het voormalige kartelpa- radijs zijn echter niet in één dag weggepoetst. De verdenking van prijsop drijving en prijsafspraken te gen bierbrouwers en verko pers, die al heel lang bestaat, illustreert dit. Waarom heeft een vaasje Heineken in bijna alle kroegen en restaurants ongeveer dezelfde prijs? Hoe kan het anders dat een kratje Grolsch in bijna elke super markt even duur is? De Groen- lose bierbrouwer won zelfs nog een rechtszaak tegen grootgrutters Dirk van den Broek en Nettorama, omdat deze het gouden vocht in 1997 onder de 'adviesprijs' (lees: Baas van de waakhond tegen kartels, Anne Willem Kist. vaste prijs) aanboden. Dat mocht namelijk pas vanaf 1998. Handlanger De NMa is geschoeid op het model van de Europese Com missie, die al een jaar of dertig kartels hard aanpakt. Omdat het bierkartel op Europese schaal speelt - de Commissie gaat over zaken die een omzet van vijf miljard euro te boven gaan - treedt de NMa in Neder land op als handlanger van het Europese bestuur. Daarbij mag ze, net als in Nederlandse kartelzaken, invallen doen, documenten in beslag nemen, mensen in de cel laten zetten, dwangsommen opleggen en zovoorts. De wetgever heeft de kartelwaakhond niet van een melkgebitje voorzien. Vorig jaar riep de NMa-baas nog eens het bedrijfsleven hard aan te willen pakken in dien vermoedens van kartel vorming zich voordeden. „Desnoods klimmen we door een zijraampje naar binnen", liet hij zich verleiden tot enige spierballentaai. „Kist denkt dat-ie God is", overdreef daar op een dure mededingingsad vocaat, anoniem. „Hij zou het liefst het leger inzetten en niet 'slechts' de politie en deur waarders." Het Nederlandse bedrijfsle ven moet aan den lijve kunnen ondervinden dat de NMa er niet voor terugdeinst om grote en machtige marktpartijen te dwarsbomen, als haar taakop vatting dit gebiedt. De Neder landse elektriciteitsbedrijven, de omroep, het gokwezen (Staatsloterij) en supermark ten (Schuitema) kunnen hier van meepraten. En sinds kort Wegener, dat op last van de NMa concurrentie tussen re gionale dagbladen in Gelder land en Zeeland in stand dient te houden en tegen deze uit spraak in beroep is gegaan. De overwegingen en conclu sies in de Wegener/VNU-uit- spraak laten zien dat de NMa optreedt volgens de lijnen van ouderwets, onversneden kapi talisme en maximale concur rentie. Alleen afspraken waar de consument van meeprofi teert kunnen in aanmerking komen voor vrijstelling van het kartelverbod. Zo niet dan is er bij Kist en consorten ei genlijk-maar één parool: 'vrije concurrentie moet, vrije con currentie is goed'. Monopolies Als de consument in een ge bied met twee regionale kran ten er straks één overhoudt, dan betekent dat minder con currentie, zo redeneren Kist en zijn club. Enquêtes wijzen uit dat lezers willen kunnen over stappen van het ene naar de andere regionale dagblad. Een landelijke krant is slechts foto Roland de Bruin/GPD tweede of derde keus in zo'n si tuatie. In feite ziet de NMa ge bieden met één regionale krant als regionale monopo lies. Iemand opdragen om een tweede krant in zo'n gebied te beginnen mag ze niet, maar misbruik van zo'n machtspo sitie kan ze wel beboeten. Journalisten roepen dan dat er banen op de tocht komen te staan. Daar gaat de NMa niet over, maar het uitgevende con cern. Uitgevers hangen de ver moorde onschuld uit, omdat een kleine krant onmogelijk zelfstandig rendabel zou kun nen draaien. Ook daar gaat de NMa niet over. Bovendien draait zij de redenering ijs koud om: als die uitgevers zul ke goede ondernemers zijn, dan moeten ze dit kunstje be heersen in de kapitalistische markteconomie. Verder stelt de NMa onom wonden dat het haar geen bal uitmaakt of de concurrerende dagbladen tot één concern be horen. Ook het feit dat de ene krant voor een deel hetzelfde binnenlandse, buitenlandse en economische nieuws heeft als de concurrent, is voor de NMa niet doorslaggevend. Zo bezien zijn de kansen dat We gener zijn gelijk haalt in hoger beroep bij de Rotterdamse rechtbank dus niet geweldig groot. GPD pagina 7: Europa jaagt op brouwers Campveerse toren Het eerste gedeelte van de res- taurantie van de Campveerse toren zal op 1 april gereed zijn. Eén vleugel van het gebouw is geheel verbouwd. Zo heeft de stal plaats gemaakt voor lo- giesruimte. Ingewijden voor spellen dat, als het werk in 1951 klaar is, men de oude, vertrouwde toren niet meer zal herkennen. Regenmakers New York had maandenlang te kampen met grote droogte. Om een einde te maken aan de droogte, heeft het stadsbe stuur 50.000 dollar besteed aan het maken van regen. Vliegtuigen zouden ijs uit vliegtuigen moeten strooien. De experimenten gingen ech ter niet door vanwege de re-j| gen. Noordoostpolder De herverkavelingscommissieji Walcheren heeft een lijst opge- steld met daarop veertig kan- j clidaten die in aanmerking ko- L men voor plaatsing in een bedrijf in de Noordoostpolder, j Russen naar China Een groot aantal Russen komt momenteel communistisch China binnen. Het zou gaan om twee- tot zesduizend des kundigen op technisch, mili tair en administratief gebied. De Russische militairen zou den helpen bij de voorberei dingvan de invasie van de For mosa- en Tsjoesaneilanden. Uitgever: J. C. Boersema Hoofdredactie: A L Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vllssingen Tel (0118)484000 Redactiefax: (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax (0118)472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)273000 Fax (0113)273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115)686000 Fax (0115)686009 Hulst: s Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114)373839 Fax. (0114)373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur Zierikzee en Hulst: 8 30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10 30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV Internet (http://www.pzc.nl): Postbus 18 4380 AA Vlissingen redactie: redactie@pzc nl exploitatie, internet@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag, op de kantoren gedurende de openingstijden. zaterdags tot 14 00 uur op de kantoren door de klacht in te I spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: ti|dens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 .00 uur en zondagavond van 20 00 tot 22 00 uur: Tel. (0118) 484000 Fax(0118) 470100 Abonnementsprijzen bij automatische incasso (tussen haak|es prijs met acceptgiro) per maand 36.70 (nvt.) per kwartaal 100.00 101,65) per jaar ƒ380.00 (ƒ381,65) Voor toezending per post geldt een toeslag Beèmdiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode Losse nummers. maandag t/m vrijdag: 1,85 per stuk zaterdag 2,75 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47 70.65.597 Postbank 35 93 00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling Tel 0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 2