Oresteia nog steeds actueel Kiezen tussen goed en kwaad Trio maakt van niks een chaos Theater 12 zie verhaal elders op deze pagina zie informatie elders op deze pagina 22 t/m 28 maart WOENSDAG Sim Bolus Poppentheater Sim Bolus speelt wekelijks op woensdag de voorstel ling Naar Dromenland. Hans van der Haar bewerkte het prentenboek Welterusten, kleine beer van Martin Waddell en Barbara Firth. Voor volwassenen en kinderen vanaf 5 jaar. Minitheater in Ambachtscentrum, Goes, 15.00 uur Boevenpak De Stichting Jeugdkomedie Amsterdam komt met de musical Boe venpak. Het verhaal gaat over het meisje Puck, dat in de zomervakantie bij haar tante gaat logeren. Als ze in het grote huis aankomt, ziet ze allerlei merk waardige figuren, maar niet haar tante. Het stuk wordt gespeeld door professionele acteurs en kinderen. Ivo de Wijs schreef de tekst en Joop Stokkermans componeerde de muziek. Theater Mondragon, Zierikzee, 15.00 uur Kalf Peggy Olislaegers en Henriëtte Rietman spelen de kindervoorstelling Kalf. Twee bijzondere zussen wonen samen op een boerderij. Ze verbouwen aardappels, spelen met de geiten en melken de koe. Maar grote zus wil niet altijd alle dingen samen met haar zusje doen. Theater met dans, versjes en slapstick voor iedereen vanaf 4 jaar. Dit optreden komt in de plaats van de afgelaste voorstelling Maannacht door Burrp! Zuidlandtheater, Terneuzen, 15.00 uur NUHR De cabaretgroep NUHR (Niet Uit Het Raam) brengt de voorstelling Kruistocht. Joep van Deudekom, Peter Heerschop en Viggo Waas zorgen weer vooreen explosieve mix van humor en drama, met live muziek, gezang en tromgeroffel. Ze bestrijden geweld en onrecht, maar ook de liefde en het recht, want eigenlijk hebbep ze gewoon zin om te vechten. Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur DONDERDAG De bitterzoet Theatergroep Hollandia brengt de voorstelling De bitterzoet. Carola Arons, Fedja van Huêt, Bert Luppes, Frieda Pittoors, Christophe Aussems en Liesbeth Adriaensen spelen dit stuk van Dennis Potter in de regie van Johan Simons en Paul Koek. Het betreft een co-productie met Theater Antigone. Zie ook de voorpagina van dit katern. Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur Seth Gaaikema Seth Gaaikema speelt zijn nieuwe cabaretprogramma De Ommekeer. Gaaikema toetst de Geboden van Mozes aan de tijd van nu, aan onze dolgedraaide maatschppij van 'doden, stelen, liegen'. Dat wordt een hilarische, dolkomische en soms ook pijnlijke confrontatie. Aan de vieugel zit Bob Zimmerman. Zuidlandtheater, Terneuzen, 20.00 uur Pïnardi Het amateurgezelschap Theater Pinardi speelt Oidipoes in Kolonos. Dit Griekse drama van Sophokles, in een bewerking van Hugo Claus, vertelt het verhaal van de oude heerser van Thebe, die verstoten, hul peloos en blind het einde van zijn leven voelt naderen. De regie was in handen van Peter Impens. Brouwerij Cadzandria, IJzendijke, 20.30 uur I Orestes Theater Aluin speelt de voorstelling Het verhaal van Orestes. Deze (fors ingekorte) trilogie van Aischylos (in de vertaling van Gerard Koolschijn) werd bewerkt en geregisseerd door Erik Snel. Het stuk handelt over Orestes, die de moord op zijn vader Agamemnon wreekt. De spelers zijn Gabby Bakker, Arend Brandligt, Dennis Coenen en Maaike van der Meer. Podium 't Beest, Goes, 20.30 uur VRIJDAG Jos Brink Jos Brink brengt zijn cabaretprogramma Over en Weer. Hij wordt terzijde gestaan door Lucie de Lange en Paul van Ewijk en Henk Bokkinga aan de vleugel. Zie ook de voorpagina van dit katern. Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur De bitterzoet Theatergroep Hollandia speelt de voorstelling De bitterzoet. Zie donderdag. Zuidlandtheater, Terneuzen, 20.00 uur Echt Antwaarps Theater Het Echt Antwaarps Theater brengt het blijspel Help, ik ben zwanger. Het verhaal gaat over Fabiénne, de oogappel van haar ouders. Ze mag haar studies voltooien in de USA en keert terug met een Masters De gree. Maar wat haar ouders niet hadden voorzien in de uitgestippelde levensloop van hun dochter is dat ze ook zwanger is... Den Dullaert, Hulst, 20.00 uur Pïrtardi Het amateurgezelschap Theater Pinardi speelt nogmaals Oidipoes in Kolonos. Zie donderdag. Brouwerij Cadzandria, IJzendijke, 20.30 uur ZATERDAG Het ezeltje Poppentheater Parabel speelt de voorstelling Het ezeltje. Het verhaal is gebaseerd op het sprookje van de gebroeders Grimm. In het paleis is een prins geboren, maar het is geen gewone baby. Het is een ezel. Niemand mag dat tegen hem zeggen en alle spiegels moeten net paleis uit. Deze voorstelling, die geschikt is voor kinderen vanaf 4 jaar, wordt gespeeld door Sjaac Vereist. Imkerij Poppendamme, Grijpskerke, 14.30 uur Jos Brink Jos Brink speelt ook zaterdag zijn cabaretprogramma Over en Weer. Zie vrijdag. Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur Virginia Woolf Toneelgroep De Zeeuwse Komedie speelt de voorstelling Who's afraid of Virginia Woolf. Dit eerste avondvullende stuk van Edward Albee uit 1962 wordt gezien als een meesterlijk relatiestuk. Willem Huijbreghs regisseerde. Deze extra voorstelling is uitverkocht. Er volgen nog extra voorstellingen op zaterdag 1 april en vrijdag 12 mei. Vestzak 99, Vlissingen, 20.00 uur BRooyackers. Kamps Kamps Het cabarettrio Rooyackers, Kamps en Kamps won zowel de jury- als de publieksprijs van het Amsterdams Kleinkunst Fes tival 1998. Sindsdien hebben zij hun eerste titelloze programma opgerekt tot ruim een uur met veel drukte, bizarre kolder en weinig tekst. Theater Mondragon, Zierikzee, 20.00 uur Colors of Dance The Colors of Dance is een afwisselende voorstelling met indrukwek kende groepsdansen, kleurrijke kostuums en opzwepende muziek. Het tachtig leden tellende academisch dansensemble JOC uit Molda via brengt een wervelend folklorespektakel. Zie ook de voorpagina van dit katern. Schouwburg De Maagd, Bergen op Zoom, 20.15 uur Een sneeuw Het Middelburgs Theater speelt de voorstelling Een sneeuw. Dit stuk van Willem Jan Otten gaat over het mooie èn pijnlijke van her inneringen. Het verhaal speelt op een avond en nacht ten huize van de oude mevrouw Quint, die haar kinderen en kleinkinderen op bezoek heeft. Zij vieren de verjaardag van Panda, een huisvriend. Koen Schy- vens regisseerde. Minitheater, Middelburg, 20.30 uur De Feeks Theatergroep Oostkapelfe speelt voor de laatste keer De Feeks naar William Shakespeare. Onder leiding van regisseur Jos van den Broeke is een eigen invulling geven aan dit klassieke toneelstuk, met als thema de verhouding tus sen mannen en vrouwen. Steengrachtstraat 1, Oostkapelle, 20.30 uur TrespasserW Het collectief Trespassers W brengt muziektheater onder de titel Zee- /land. Het door dijken en conventies ingeperkte leven in Zeeland staat hierbij centraal, afgezet tegen de onbeperktheid en onstuimigheid van de om ringende zee. Brogum, Zierikzee, 20.30 uur woensdag 22 maart 2000 w irai P' De tragedie Oresteia begint met een blijde boodschap: de Grieken hebben na een beleg van tien jaar eindelijk de stad Troje kunnen innemen. Maar om de goden gunstig te stemmen in de strijd heeft de Griekse opperbevelhebber Agamemnon wel zijn dochter moeten offeren. door Marc Floor Bij zijn terugkeer naar thuis land Argos wordt hij gecon fronteerd met de tragiek van zijn overwinning. Want met het einde van de Grieks-Tro jaanse oorlog is het laatste slachtoffer nog niet gevallen. Klytaimnestra, vrouw van Agamemnon, heeft het offeren van haar dochter nooit kunnen verwerken. Uit wraak ver moordt ze haar man. om ver volgens met haar minnaar Aighistos een schrikbewind uit te oefenen over Argos. De terugkeer van Orestes, zoon van Agamemnon en Kly taimnestra, leidt opnieuw tot bloedvergieten. Aangemoe digd door zijn overgebleven zuster Elektra en de god Apol lo doodt hij zijn moeder en haar minnaar. Als Orestes op zijn beurt weer naar het leven wordt gestaan door de wraak godinnen van zijn moeder, zoekt hij bescherming bij de godin Athena. Die stelt een on afhankelijke rechtbank in om te oordelen over de schuld van Orestes. Hij wordt uiteindelijk vrijgesproken, wat een einde betekent van een domino-ef fect van moord en doodslag. De boodschap is al 2500 jaar oud: oorlog kent uitsluitend verliezers. Oresteia (letterlijk 'het verhaal van Orestes') van Aischylos werd voor het eerst opgevoerd in 456 voor Chris tus in Athene. Maar het thema is nog steeds actueel, meent Alize Zandwijk, die de huidige vertolking van het klassieke stuk door het RO Theater re gisseert. ..Oresteia vertelt over oorlog en haat en het moeten ophou den daarvan. Het gaat over de onzin van oorlog en de drang tot oorlog die desondanks in ieder mens zit. We staan nu net weer aan het einde van een eeuw vol bloedvergieten. Ie dereen kan het carbonpapier- tje wel leggen tussen Oresteia en de twintigste eeuw." Oerverhaal Ook dramaturg Erwin Jans. die samen met Zandwijk het stuk voor het RO Theater be werkte, vindt Oresteia aller minst gedateerd. „Het be schrijft de overgang van een systeem van bloedwraak of tribaal denken - stam tegen stam - naar een denken vol gens democratisch principe. De uitkomst is een onafhanke lijke rechtbank die oordeelt over schuld en onschuld. Dat zie je momenteel gebeuren op internationaal niveau: het ge rechtshof in Den Haag pro beert uitspraken te doen in conflicten tussen naties. Ore steia zit dus in de stroom des tijds. Het is een tragedie met een vreemde kracht: een soort oerverhaal, over de overgang van donker naar licht, van bloedwraak naar democra tie." In de oorspronkelijke uitvoe ring kan Oresteia - de enige overgebleven tragedietrilogie Scène uit 'Oresteia' door het RO Theater. uit de Griekse oudheid - wel een uurtje of zeven duren. Jans en Zandwijk brachten de tijd spanne voor het RO Theater terug naar ruim drie uur. „Het is natuurlijk een stuk van 2500 jaar geleden", verklaart Jans foto Herman Sorgeloos de ingreep. „Men had toen een andere manier van kijken en luisteren dan nu. Wij dachten dat we met minder evenveel konden vertellen. Er zijn zij personages en zijverhalen ver dwenen, maar de essentie van het stuk is niet aangetast." Het RO Theater is wel trouw gebleven aan de tekst van de Nederlandse vertaling van 'Oresteia' door Gerard Kool schijn. Geen popularisering van het taalgebruik, maar be houd van de oorspronkelijke zinnen van Aischylos. De mo derniteit van het stuk zit voor al in presentatie en aankle ding. Regisseur Zandwijk heeft geprobeerd het geheel een tijdloze uitstraling mee te geven. „Mijn intentie was niet om iets historisch te laten zien en ook niet om het in MTV-stijl te presenteren", zegt ze. „Dat soort versimpelingen vind ik afschuwelijk." Natuurelementen Het gevolg is een visuele mengvorm van klassiek en modern. Zandwijk, eerder re gisseur van 'Nachtasiel' en 'Keefman', houdt vast aan na tuurelementen als zand, steen en vuur. Honderden kaarsjes worden ontstoken, grafheu vels van zand vanuit de hemel neergestort en een kunstmatig beekje spettert over het podi um. Tegelijkertijd gaat de regis seurvoorbij aan de traditione le uitvoering van Oresteia. Geen koor als verteller, geen massa-scènes, maar individu en die vaak eenzaam over het podium dwalen. „Vroeger zet te men een groot koor op het podium om de samenleving uit te beelden", vertelt Zandwijk „Maar ik vind de samenleving heel individualistisch gewor den, dus zet ik geen veertig man neer als koor. Ik geloof so wieso niet in massa's mensen op het podium. Kan wel mooi zijn, maar het raakt mij niet. Een eenmanskoor doet mij meer dan veertig mensen die t om de beurt een tekst roepen.r Daarnaast heeft Zandwijk haar eigen visuele citaten toetjj gevoegd aan het klassieke fgc werk. Zo heeft de film 'Apoca lypse Now' van Francis Ford r Coppola haar geïnspireerd bit, het verbeelden van de waan- (f, zinnigheid die voortkomt uit oorlog en geweld. „In die fil; zie je mensen die totaal zijn De ontwricht door de oorlog", licht ze toe. „Martin Sheen draait helemaal door, wat let-eoe terlijk wordt verbeeld door al let lerlei rare rookpluimpjes en een harde lach die over het slagveld schalt. Orestes komt in Oresteia in een soortgelijke "li trip van waanzin terecht na dat hij zijn moeder heeft ver moord." PP Zandwijk heeft daarnaast voor Oresteia gekeken naar r tuelen uit het Hindoe-geloof. Orestes die als teken van rou' zichzelf met bloed en veren in smeert, het gooien door de wraakgodinnen van verfpoe- der dat als een vuurwerk van stof neerdaalt, het zijn gebrui ei ken die een Oosters-religieuzj n oorsprong hebben. Zandwijk. „Nederlanders staan ver af van rituelen. Wij zijn heel Calïi vinistisch, houden niet van poespas of barok. Mooie ritue len die nog heersen in Oostersi |e' landen is het Westen allang kwijtgeraakt. Terwijl ik het heel mooi vind, het theater vai ar de rite." F ch 'Oresteia' door het RO The ater is t/m 1 april te zien in de Rotterdamse Schouw- burg, aanvang elke avond om 19.30 uur. H. D( H« >a' De heldere en mooie vertalingen van Gerard Koolschijn van klassieke Griekse drama's, die hij in andere versies als wijdlopig en ontoegankelijk had ervaren, brachten artis tiek leider Erik Snel van de Utrechtse toneelgroep Aluin ertoe dit werk op de planken te zetten. Eerst 'Medea' en nu de trilogie Het verhaal van Orestes van Aischylos. „Waar hij de eerste stap zet door zonder poeha en concreet te ver talen, doen wij de volgende stap: zonder poeha en concreet toneel maken." door Frans Doeleman „Toen ik de trilogie Het ver haal van Orestes las, merkte ik dat het voor mij heel erg ging over hoe ik naar het wereld nieuws kijk, met name naar allerlei conflicten, of het nu Ierland, Israël of Joegoslavië betreft", zegt de in Naarden geboren regisseur Erik Snel (37). „Je krijgt constant de be hoefte een keuze te maken voor goed of kwaad. Je wilt partij kiezen, omdat het an ders helemaal niet meer te vol gen lijkt, maar ook om er emo tioneel bij betrokken te zijn. Dat wordt steeds moeilijker, want als je terug gaat in de ge schiedenis kan je eigenlijk niet zeggen dat er daders en slacht offers zijn, maar slechts ver geldingsacties over en weer, waarbij iedereen wel een goe de reden heeft om terug te slaan." „Op een gegeven moment wordt het zo'n warboel, dat je niet meer weet wie er begon nen is en wie recht heeft om te handelen Het enige wat je wilt is eigenlijk dat het ophoudt. Dat is precies waar die trilogie over gaat. Ver voor het eerste deel zijn er al allerlei gruwelij ke acties binnen die familie. Het stuk begint dus met een er fenis van wrok en vergelding en dat gaat maar door. Wat Aischylos heeft beschreven loopt van het bloedvergieten naar de behoefte om er einde lijk een eind aan te maken." „In het derde deel is er sprake van willekeurige, maar zinni ge rechtspraak, die een eind maakt aan de bloederigheden, maar wel zodanig, dat je denkt, ja, het is goed mogelijk dat de meest benadeelde partij volgend jaar toch weer begint. Er zit dus een lijn in naar een zekere beschaving, waarbij je je echter wel kan afvragen of die voldoet. Dat vond ik er heel actueel in." „Eén van de hoofdrollen is Klytaimestra, die haar man Agamemnon vermoordt. De reden is dat hij hun dochter Ifi- geneia heeft geofferd om de oorlog tegen Troje mogelijk te maken. Als hij terugkomt - en ook nog een vriendinnetje uit de oorlog blijkt te hebben mee genomen - wordt zij zo kwaad, dat zij hem van kant maakt. In de trilogie wordt Klytaimestra afgeschilderd als de grote boosdoener, maar ik begreep haar motieven en vond het wel leuk partij voor haar te kiezen. Zij is voor ons het belangrijk ste personage, maar aan het eind eigenlijk ook de grootste verliezer." Lucht Erik Snel, die in 1991, toen hij nog aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht studeerde, samen met Frank Meijers to neelgroep Aluin oprichtte, heeft, met medeweten van Ge rard Koolschijn, behoorlijk in de tekst van Aischylos ge snoeid. „Het belangrijkste is dat de acteurs zich de teksten zo eigen maken, dat ze er heel normaal mee kunnen praten. Dat zorgt voor de nodige lucht. Gerard Koolschijn was er zeer van gecharmeerd dat het echt toneel was geworden zonder hoogdravend te zijn. Wanneer iemand met veel pathetiek, ge baren en kunstmatigheid die tekst dreigend gaat declame ren, sla je geen brug naar het publiek. Dat noem ik muse umtoneel, dat de mensen eer der ontmoedigt dan warm maakt voor de klassieken, ter wijl die wel degelijk leesbaar, speelbaar en van nu kunnen zijn." Twee actrices en twee acteurs van Aluin spelen alle rollen. „We houden van de doorzich tigheid van het toneel, zodat het publiek best mag zien dat degene die Agamemnon speelt later iemand anders is. Die transformaties vinden gewoon op de vloer plaats, een soort openbare poppenkast. Het gaat erom de fantasie van de toeschouwers te prikkelen. Het theater ontleent zijn func tie aan het feit dat het live ge beurt." „Ik wil dat het een feestje is om naar te kijken, het plezier van de spelers straalt er vanaf. Het is eigenlijk een hele luchtige voorstelling, waarin zeer veel te lachen valt en waar het dra ma als een scheermes door heen snijdt en je naar de keel grijpt. Ais ik die stukken lees, moet ik er ook regelmatig sma kelijk om lachen, omdat het af en toe zo'n grappige bende is met goden en bange koorle den. Het onvermogen van de mensen wordt eigenlijk op een heel tragikomische manier neergezet. We horen na afloop dan ook vaak: ik wist niet dat een Griekse klassieker zo leuk, toegankelijk en tastbaar kan zijn." Aluin speelt Het verhaal van Orestes donderdag in 't Beest in Goes, aanvang 20.30 uur Gabby Bakker als Wrekende Gast in een scène uit de voorstel ling Het verhaal van Orestes. foto Sanne Pepei Het is geen cabaret en geen toneel. De eerste voorstelling van Rooyackers, Kamps Kamps, zaterdag in Zierikzee en volgende week woensdag in Terneuzen, heeft geen titel, geen decor en geen pauze. Het trio heeft geen theateroplei ding en kent naar eigen zeggen geen genade. noemt als voorbeeld een mu ziekstuk over over ritme; oor spronkelijk drie losse scènes, gebundeld tot één. „Dat is zo'n beetje de structuur. Je kunt volgens hem wel spre ken van sketches. „Maar wij doen geen typetjes. We zijn de gehele voorstelling een en de zelfde persoon, een soort uit vergroting of karikatuur van onszelf." door Hans Tabbers Het is een hele opsomming van wat het niet is, „omdat het zo moeilijk was te benoemen wat het wel is", verklaart Bor Rooyackers. Escalatietheater is volgens hem een aardige be naming. „We hebben geprobeerd het zo min mogelijk te hebben over concrete onderwerpen eil ac tualiteiten. Ons uitgangspunt was om het over niks te heb ben. Dat was heel moeilijk bij het maken van het program ma. Je hebt namelijk geen en kele bron waaruit je kunt put ten. Over actualiteiten vind je elke dag nieuwe stof." De voorstelling is heel visueel en heft weinig tekst. „Er zit geen echte verhaalstructuur in. We hebben ook weinig ech te eindes aan scènes. Die lopen over in de volgende." Hij Slachtoffer Ze worden wel eens vergele ken met Waardenberg De Jong. „Maar die doen in elke scène een nieuw typetje en ma ken ook elke scène van het be gin tot het einde af." De over eenkomst met het duo is eerder de grovere humor en het fysie ke geweld. De kleinste, Wart Kamps, is doorgaans het slachtoffer. Zijn broer Tim Kamps is de stoerste. Bor is de Fysiek geweld van Rooyackers, Kamps Kamps. foto Charlotte Dumas meeloper. Soms is ook hij de pineut. „Als je met drieën bent, is niet te vermijden datje terecht komt in een soort ar chetypes. Dat is de herken baarheid, waaraan je houvast hebt bij ons." Mimiek speelt een grote rol. „Niet dat we gekke bekken trekken, maar we reageren op elkaar, zonder verbale dialo gen. Daardoor wordt spanning opgebouwd. Dan wordt mi miek belangrijk, omdat je als publiek wilt zien hoe iemand daarop reageert. Daar haal je de grappen ook uit." Het programma is gebaseerd op de voorstelling van een half uur waarmee het trio in 1998 het Amsterdams Kleinkunst Festival won. „Het begon alle maal als grap toen we ons in schreven voor dat festival. Op de dag dat we onze eerste audi tie moesten doen, hadden we 's ochtends nog niets. Toen heb ben we een liedje en twee scè nes gemaakt, ongeveer zeven minuten. Op maandag werden we gebeld, of we die vrijdag in totaal een half uur wilden la ten zien. Toen sloeg bij ons de paniek toe." Vaart Wanneer een voorstelling van een half uur moet worden uit gebreid tot een vol uur is de verleiding groot onderwerper pen uit te melken, erkent Rooyackers. „Je moet oppasen dat je niet in herhalingen valt. In het begin speelden we erg snel. We probeerden later din gen op het podium meer uit te spelen, maar dat werkte slecht. We hebben toen een middenweg gekozen, waarin we varieerden met vaart. Maar de meeste scènes blijven toch vrij kort. De langste is zo'n 3,5 minuut." Het trio werkt aan het tweede programma, waarmee het vol gend jaar op de podia wil staan. „Wij slaan dan een an dere weg in. We houden wel onze eigen stijl, maar het vorif Ie uitgangspunt, om het over zo weinig mogelijk te hebben, is een tweede keer niet te gebrui ken." Waarschijnlijk komen er ook meer liedjes. ..Misschien komt ft er een Belg bij als gastartiest. Die is heel muzikaal en kan tien instrumenten bespelen. Dat betekent meer muziek en |r, ook een langere voorstelling." Afgelopen week vernam Bor dat de VARA eind dit jaar op- namens maakt voor tv. De da tum van uitzending is nog niet bekend. „Het zou mooi zijn als dat ook chaotisch en overwel digend overkomt, zodat het publiek thuis op de bank de zelfde verwarring krijgt als in )e de zaal", aldus Rooyackers. Rooyackers, Kamps Kamps, zaterdag in Thea ter Mondragon in Zierik zee, 20.00 uur en woens dag 29 maart in het Zuid landtheater Terneuzen, aanvang 20.00 uur C;

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 12