Veiligheidskleding voor profs Grote belangstelling voor deelname Scratch Messiah Musiceervreugde die verwarmt en opbeurt Expositie Armeense kunstschilder Safian Hele Scheldebuurt was ons thuis zeeland zaterdag 4 maart 2000 14 Nieuw bedrijf in Heinkenszand laat uitrusting in Verre Oosten maken 1927 in detail Bereikbaarheid Zeeland thema Contacta 2000 ondernemend zeeland kunst cultuur Georges Perecs Opslag vormt bijzondere uitgave in Slibreeks De rubriek Onderne mend Zeeland staat on der redactie van Claudia Sondervan. Vragen, tips en mededelingen kunnen schriftelijk worden aan geboden aan de redactie van de PZC, postbus 18, 4380 AA Vlissingen, of via fax 0118-470102. Maatje Van Luijk-Jasperse foto Lex de Meester door Ernst Jan Rozendaal VLISSINGEN - In de huiska mer van haar Vlissingse appar tement is ze omringd door haar kinderen, hun aanhang, tien kleinkinderen en één achter kleinkind. Op foto's weliswaar en niet meer echt over de vloer, zoals vroeger, toen het huis van Maatje Van Luijk-Jasperse door iedereen 'den soeten inval' werd genoemd. „Laatst zei mijn zoon: 'Ma, dat zou ik nog wel eens willen, de hele kamer vol, zoals het vroe ger altijd was.' Maar dat kan ik niet meer, voor zoveel mensen koken en braden." Ze is altijd een gezelligheids mens geweest. Daardoor is zelfs de oorlogstijd geen nare herin nering. Maatje Jasperse werd in het Beursstraatje in Vlissingen geboren als dochter van een vis serman en een kruideniers- vrouw. Toen ze dertien was, de oorlog was net begonnen, leerde ze haar man kennen. „Het was een akelige tijd, maar toch had den we veel lol. Mijn man heb ik gewoon op straat ontmoet. Zo ging dat toen. Iedereen liep rondj es door het centrum van de stad, de jongens aan de ene kant van de straat, de meisjes aan de andere. Zo leerde je elkaar ken nen." Handschoen In 1946 vertrok haar verloofde naar Nederlands-Indië. „Waar om zijn jullie niet getrouwd?", kreeg Maatje te horen. „Dan kun je van zijn maandgeld lek ker sparen." Ze praatte er eens over met zijn en haar ouders, schreef naar Indië en kreeg als antwoord dat ze het alsnog moesten doen. „Dus ben ik met. de handschoen getrouwd. Dat was een hele belevenis. Ik ging. aan de arm van mijn zwager. Er stond ontzettend veel volk bij. het stadhuis. 'Is dat haar man?', t fluisterden ze." Ze laat twee trouwfoto's zien„ Op de één staat ze naast haar zwager, op de tweede, een mon tage, naast haar man. „Ik heb er. geen spijt van dat we zo zijn ge trouwd. Dat overkomt toch. geen mens?" Twee jaar geleden overleed haar man. Ze is 47 jaar getrouwd ge- weest en daarvan bracht ze er veertig door in de Clijverstraat,. 100 Zeeuwse portretten in de Vlissingse Scheldebuurt. „Daar was het zo gezellig. Ie-, dereen was er even aardig, er was geen haat en nijd, een praatje kon er altijd vanaf. De hele buurt was ons thuis, niet al leen de woning. Dat zie je tegen- woordig niet meer. Veel gezel-, ligheid is er vanaf. De wereld is individualistischer geworden.i Ze heeft haar portie narigheid, gehad, een van haar dochters" overleed op zestienjarige leef-,,' tijd, maar kijkt desondanks te rug op een heel gelukkig leven.,, „Ik had het me niet beter voor. kunnen stellen. Ik heb van huis uit meegekregen dat je voor an- deren moet klaarstaan en mijn kinderen hebben dat gelukkig" ook opgepikt. Dus het gezegde 'Wie goed doet goed ontmoet' is wat mij betreft helemaal waar, hoor." openen om service te verlenen aan afnemers. „Dan denk ik aan de regio Rotterdam en mis schien Noord-Holland." In het kantoor aan de Schouwersweg is een afhaalbalie ingericht waar werknemers direct uit rustingen kunnen krijgen. Het bedrijf is inmiddels begonnen aan de voorbereidingen voor Iso-certificatie, meldt Van Rumste. E. Butz directeur Stoffels Cleaning TERNEUZEN - E. W. Butz (35) is benoemd tot algemeen direc teur van Stoffels Cleaning in Terneuzen. Hij volgt M. Apers op die alge meen directeur is geworden van het Belgische schoon maakbedrijf Care dat net als Stoffels Cleaning tot Vebego International behoort. Na zijn studie aan de hogere hotelschool in Maastricht werkte Butz in diverse functies bij de KLM. In 1990 stapte hij over naar Stoffels Cleaning waar hij onder meer hoofd ver koop was. Van 1997 tot januari 2000 was hij commercieel di recteur bij het Engelseschoon maakbedrijf Indigo, eveneens een dochter van Vebego Inter national. Stoffels Cleaning is één van de grootste schoonmaakbedrij ven in Zuidwest-Nederland met ruim 900 medewerkers en 30 miljoen gulden omzet. Vebe go International, met vestigin gen in diverse Europese lan den, heeft een omzet van circa één miljard gulden. Directeur A J. C. van Rumste en de twee medewerkers anti ciperen op de groei van het bedrijfsleven die de Wester- scheldetunnel met zich mee moet brengen. In het bedrijfs- Hobbykwekerij Habitat in Biggekerke houdt zaterdag 18 en zondag 19 maart 'opendeur dagen'. De kwekerij aan de Dorpsstraat omvat een rots- tuin van 160 vierkante meter met duizend verschillende se- mpervivums en een cactuskas van 80 vierkante meter. De kwekerij is zaterdag open van 10.00 en 17 00 uur, zondag van 11.00 tot 17.00 uur. De succesvolle exportofferte heet de workshop die Anton Kok van internationaal mana gementadviesbureau Kok Partners dinsdag 18 april geeft bij de Kamer van Koophandel Zeeland in Middelburg Kok bespreekt de kansrijke offerte, inhoud en valkuilen. Deelne- •mers kunnen hun eigen offertes laten toetsen door Kok. De workshop bij de Kamer in Mid delburg duurt van 13.30 tot 16.30 uur. De Eerste Zeeuwse Sigaren- beurs vindt zondag 18 juni plaats bij Tabakspeciaalzaak Ben Everse in Sas van Gent. In een tent op het Keizer Karei- plein brengt de sigarenwinke lier importeurs en fabrikanten bijeen van merken als Balmo ral, Davidoff, Cohiba, Parta- gas, Ruysdael, Van Mourik, de Olifant en De Graaf. De proe- verij duurt van 11.00 tot 18.00 Van Rumste, gekleed in veiligheidsjack, toont enkele modellen veiligheidsschoenen. foto Willem Mieras GOES - Bereikbaar Zeeland is het thema van de bedrijvencontactbeurs Contacta 2000. De beurs wordt van dinsdag 10 tot en met donderdag 12 oktober gehouden in de Zee landhallen in Goes. Zeeland als schakel in de vervoers- en logistieke keten is het mot to voormee de beurs voortborduurt op de ontwikkelingen van de Westerscheldetun- nel en de Westerschelde Container Termi nal. Gevolgen als aangepaste spoorwegen, een tunnel onder het Kanaal Gent-Terneu- zen bij Sluiskil, distributiecentra en nieu we infrastructuren rond het Sloegebied en de Axelse Vlakte krijgen aandacht op de beursvloer en op een seminar, dat Platform Logistiek Zeeland in samenwerking met Kamer van Koophandel Zeeland houdt. door Claudia Sondervan HEINKENSZAND - Een nieuw bedrijf in persoonlijke beschermingsmiddelen en be schermende kleding heeft zich gevestigd in Heinkenszand. Safeworks work safety wear handelt in beveiligende werk- uitrustingen en laat een eigen lijn kleding produceren in het Verre Oosten. verzamelgebouw op industrie terrein Noordland in Hein kenszand zit Safeworks straks bovenop de aansluiting van de tunnelweg op de A58, rede neert Van Rumste. Hij richt zich met name op professionele afnemers als bedrijven uit pe- tot tachtig procent van onze tro- en chemische industrie, omzet komt uit gespecialiseer- bouw en instellingen. „Zestig de werkkleding, al dan niet met bedrijfslogo. Die hang je niet zomaar in een bouwmarkt." Het bedrijf is onder meer dea ler van fabrikant KLM te En schede. Van Rumste streeft ernaar op termijn meer vesti gingen in Nederland te kunnen Esther Been, alt door Ernst Jan Rozendaal VLISSINGEN - Bijna driehonderd deelnemers hebben zich ingeschreven voor de Scratch Mes siah Zeeland die zaterdag 18 maart plaatsvindt in de Sint Jacobskerk in Vlissingen. Bij dit evene ment wordt in één dag de Messiah van Georg Friedrich Handel ingestudeerd en uitgevoerd door een gigantisch gelegenheidskoor en -orkest. In Engeland is de Messiah from scratch een be kend fenomeen. Ook in Leiden wordt het evene ment al tien jaar georganiseerd. Het is de eerste keer dat het nu ook in Zeeland plaatsvindt. Als di rigent is Jules van Hessen aangetrokken. Hij kan Hogen op de nodige ervaring, want hij heeft de af gelopen tien jaar in Leiden koor en orkest in één dag voorbereid. De meeste van de in totaal 295 deelnemers komen uit Zeeland, maar er zijn zelfs aanmeldingen binnengekomen uit Drachten, Zwolle en Rotterdam. De bijna 240 amateurzan gers en 60 instrumentalisten krijgen steun van vier jonge, maar professionele solisten. Die krij gen op deze manier de gelegenheid ervaring op te doen met hun Handel-uitvoering. Het gaat om de sopraan Melanie Greve, alt Esther Been, bariton Frank Dolphin Wong en tenor André Post. Op 18 maart begint 's ochtends de repetitie. De deèlnemers hebben zich thuis al wel voorbereid. Om 19.30 uur volgt de uitvoering, die uiteraard voor publiek toegankelijk is. De kaartverkoop is deze week begonnen bij verschillende adressen in Goes, Middelburg, Oost-Souburg en Vlissin gen. Frank Dolphin Wong, bariton GOES, R.K. Maria Magdalenakerk Christelijke Oratoriumvereni ging Goes o.l.v. Izaak Ruissen, Ellen Schuring, sopraan; Jako- bijn Wallis, alt; Alex Vermeulen, tenor; Bas Ramselaar, bas; Tijn van Eijk, piano; Janny Diele- man, harmonium. Werken van Rossini, Reinhard en Mendelssohn. door Leen de Broekert Het moet vandaag de dag voor een oratoriumvereni ging een hele toer zijn, de eind jes aan elkaar te knopen. Het in huren van een orkest is voor de koorkas vaak een rib uit het lijf. Het blijkt noodzakelijk, inven tieve oplossingen te zoeken die enerzijds de kosten drukken, anderzijds voor het koor en het publiek een bevredigende uit daging bieden. De COGV gaf in Maria Magdalenakerk een mooi voorbeeld van een dergelijke creatieve programmering. De Petite Messe Solennelle van Rossini is één van de hoogte punten van de negentiende- eeuwse religieuze kunst. Dat petite is een ironische relative ring van de componist. Naar omvang - het werk duurt langer dan de Missa Solemnis van Beethoven! - en inhoud is het een volwaardige, uniek-per- soonlijke verklanking van het Latijnse ordinarium. Het bij zondere van het stuk is, dat het uitstekend tot zijn recht komt met begeleiding van één piano en één harmonium. Twaalf zan gers zijn voldoende voor de uitvoering van het werk, acht voor het koor, vier voor de solo's, twaalf Cherubim in totaal. In deze intieme bezetting is het werk tijdens het leven van Ros sini driemaal tot klinken geko men, gewoon thuis bij de ban kier Pillet-Will. De acht als korist fungerende conservatori umstudenten van Rossini en de meer dan honderd zangers van Ruissen, dat scheelt natuurlijk nogal wat. Toch viel de balans tussen koor en instrumenten reuze mee. Het Franse druk- windharmonium - uit de collec tie van Polderman - bleek een sonoor en expressief instru ment, dat een solide basis vorm den in de koordelen en een rijk kleurenfond aanbracht in som mige solostukken. Janny Diele- man had zich volkomen ver trouwd gemaakt met de speciale speelaard van het instrument. Ze vertolkte haar partij expres sief en genuanceerd. Tijn van Eijk excelleerde in de lijvige klavierpartijHij gaf aan het ge heel drive en ritmische puls. Bijzonder indringend was zijn vertolking van het Preludio Re- ligioso. Naar mijn gevoel stond de Bösendorfer verkeerd opge steld. Niet alleen werd hierdoor in de sonate van Reinhard de pianoklank wat weggedrukt door het harmonium, ook kaats ten de tonen tegen de kerkmu ren terug, zodat we elke toon tweemaal hoorden. Weliswaar kreeg het publiek op deze ma nier beslist waar voor zijn geld, het effect was toch een beetje storend. Het solistenkwartet imponeerde door een opvallen de betrokkenheid. Bas Ramse laar zong zijn glansnummer gaaf en met een hartverwar mende overtuigingskracht. Alex Vermeulen was van de vier solisten de enige, die een voca- listiek bezigde, ontleend aan de negentiende-eeuwse operastijl. Zijn robuust en toch genuan ceerd gezongen Gloria-vers kreeg een prachtige spannings opbouw. Puur, doorleefd en be heerst klonken de aria's van so praan Ellen Schuring. Jakobijn Wallis heeft weliswaar prachti ge tonen op haar palet, haar prestatie ontbeerde helaas sa menhang en welsprekendheid. Izaak Ruissen wist zijn zangers behoorlijk genuanceerd te laten musiceren. Vooral in het Kyrie kwamen de vele crescendi en di- minuendi goed uit de verf. Ook in de vele fugatische delen wist men logheid en hoekigheid - die bij zo'n grote bezetting op de loer liggen - goed te vermijden. In een aanzienlijk kleinere be zetting krijgt men uiteraard klaarheid van lijn en ritmische profilering eerder cadeau. Maar bovenal straalde er van het koor een musiceervreugde af, die de luisteraar verwarmde en op beurde. Een beetje kundigheid, een beetje hart. Gunt u me een plaatsje in het Paradijs? Dit schreef Rossini als een soort postscriptum aan het eind van de partituur. (Advertentie) SCHOONMAAKBEDRIJF BLEIJENBERG B.V. V 0118-417500 www.bleijenbergbv.nl info@bleijenbergbv.nl gecertificeerd volgens de NEN-IS09002 door Piet Kleemans ZIERIKZEE - In het Schou- wen-Duivelandse gemeente huis aan het Hatfieldpark in Zierikzee is van maandag 6 maart tot en met 6 juni werk te zien van de Armeense kunst schilder Ashot Spartak Safian. De in Yerevan, de hoofdstad van Armenië, geboren Safian stu deerde van 1980 tot 1985 aan het Polytechnisch Instituut van Yerevan met als specialisatie ar chitectuur. Tegelijkertijd rond de hij een opleiding aan de kunstacademie van zijn vader af. Daarna werkt hij drie jaar lang als architect en in dezelfde periode schilderde hij, organi seerde hij exposities en illu streerde hij meer dan twintig boeken, brochures en kaarten. Vervolgens ontwikkelde hij een nieuwe richting in de wereld van de beeldende kunst die hij het lijnisme doopte. In het lij- nisme combineert Safian twee, drie of meer bestaande, vaak aan elkaar tegengestelde, kunstrichtingen tot één nieuwe. Zo combineert hij realisme met abstractionisme en noemt dat dan vervolgens Real Abstract Lijnisme. Op de expositie in het Schouwse gemeentehuis is werk uit ver schillende perioden van de kun stenaar te zien. In zijn Armeense periode (1981-1990) maakte de sinds 1993 in Nederland wonen de Safian grafische kunst waar bij mensen van alle leeftijden die dagelijks het Komaigi-park bezochten centraal staan. De drie jaar (1990-1993) die hij in Rusland doorbracht leverde de kunstenaar schilderijen op van mensen die hij op straat ob serveerde zoals een muzikant en een bedelaar. In zijn Hollandse periode, die begon in 1993, com bineerde Safian zijn beroep van architect met zijn talent als kunstenaar en maakte hij grafi sche werken van architectoni sche monumenten. De expositie in het gemeentehuis is elke werkdag toegankelijk van 09.00-16.00 uur. door Ernstjan Rozendaal MIDDELBURG - Georges Pe rec (1936-1982) is geen Zeeuwse schrijver. Toch is het laatst verschenen deeltje in de Slibreeks van de Stichting Kunstuitleen Zeeland, het hoorspel Opslag, van zijn hand. „Moet onze provinciale subsidie niet ten goede komen aan Zeeuwse schrijvers?", vroeg hoofdredacteur A de Bruyne van de Slibreeks zich vrijdagmiddag af bij de pre sentatie van het boekje. „Ze ker. Erzitten dan ook 39 Zeeu wen in de serie, onder wie veel debutanten. Maar ook veel buitenlandse schrijvers met een goede naam. Zo bouwen we een mozaïekvloertje waar in de Zeeuwse namen prach tig uitkomen." Met Opslag is het eenenne- gentigste steentje aan de mo zaïekvloer toegevoegd. Het is een bijzondere uitgave, want niet alleen gaat het om een door de Middelburgse stich ting ZOUT mooi vormgege ven miniboekje, ditmaal is ook een cd bijgevoegd. Daar op staat het hoorspel, uitge voerd door acteurs van de the atergroep Hollandia, zoals het twee jaar geleden door de NCRV-radio is uitgezonden. Voor de presentatie in De Drukkery in Middelburg was Manet van Montfrans uitge nodigd. Zij is docent Franse Taal en Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde op het werk van de Fransman Perec. Zij wees haar gehoor erop dat Pe rec vaak in één adem wordt genoemd met Marcel Proust, de belangrijkste Franse schrijver van de twintigste eeuw. „Bij beiden staat het thema van het geheugen en de herinnering centraal. Belang rijker nog is dat Perecs mag num opus, Het leven, een gebruiksaanwijzing, het lite raire leven van zijn tijd domi neert, zoals een halve eeuw eerder het werk van Proust dat deed. Als een Mont Saint Michel steekt hun werk uit boven dat van hun tijdgeno ten. Perec hield van experi menteren met genres en vor men. Vergeleek Proust zijn eigen werk met een kathe draal, Perec hield het beschei dener op een legpuzzel." Montfrans stond uitvoerig stil bij L'Augmentation, ofte wel Opslag. Op een originele ma nier vertelt Perec daarin over een ambtenaar die zijn chef om opslag vraagt, naar uitein delijk blijkt tevergeefs. Het is een schoolvoorbeeld van een voorgeprogrammeerde tekst, aldus Montfrans. Bij het schrijven ervan had Perec zichzelf bewust beperkende regels opgelegd, zoals hij bij voorbeeld ook had gedaan bij La Disparition (De verdwij ning), een roman waarin de letter e niet voorkomt. Met be kende experimentele auteurs als Raymond Queneau en Ita- lo Calvino maakte Perec deel uit van de groep OULIPO. Die werd in 1960 opgericht als een 'werkplaats voor potentiële literatuur' en de leden legden zichzelf nieuwe regels op voor het maken van teksten. Bij Perec was dat niet louter een kwestie van experimente ren, betoogde Montfrans. Als zoon van Pools-Joodse immi granten verloor hij tijdens de oorlog zijn ouders en kreeg hij de raad te vergeten wie hij was en waar hij vandaag kwam. Zijn latere regels blijken con stante verwijzingen naar het geweld dat hem door het leven was aangedaan. Dat verklaart waarom Opslag onweer staanbaar grappig is, aldus Montfrans, maar ook benau wend. „Zijn boeken zijn als een spel en Perec balanceert daarin als een acrobaat zon der vangnet op de scheidslijn tussen melancholie en plezier, tussen beklemming en bevrij ding." Georges Perec, 'Opslag', vertaald door Fnda Pittoors. uitgave SKZ, prijs f 10,-met cd f 25.- Manet van Montfrans met het nieuwe Slibreeksboekje Opslag. foto Lex de Meester

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 58