Ondernemers blij met platform
Zeeland moet
zorg en werk
beter verdelen
PZC
Ware kunststukjes dreigen te verdwijnen
Eigen tv-programma
zou provinciepolitiek
herkenbaarder maken
zeeland
16
Aardenburger begaan met lot blinde Kosovaarse
Bedrijven willen werken aan leefbaarheid Schouw en-Duiv eland
Rechtbank
tikt college
Oostburg
op de vingers
dinsdag 22 februari 2000
door Bas Lippmann
AARDENBURG - Aardenbur
ger Ton Besselink gaat 3 maart
naar Kosovo om zich te ontfer
men over de 70-jarige blinde
moslimvrouw Fatima Velijeuit
Orahovac. De toestand van de
gehandicapte vrouw is ernstig
verslechterd nadat zij enkele
weken geleden tijdens een
brand haar huis moest verla
ten.
Onduidelijk is of de brand iets
te maken heeft met de spannin
gen tussen de Serviërs en de Al
banezen in de stad. Bij de
brand is het huis van Fatima
Velije volledig in de as gelegd.
Ze bewoont nu met haar zoon,
schoondochter en pasgeboren
kleinkind een hutje aan de
rand van de stad. Fatima Velije
wordt sinds vorig jaar structu
reel ondersteund door de Aar-
denburgse stichting Nasreddin
Hodja. De stichting kwam de
vrouw op het spoor naar aan
leiding van een artikel in de
PZC van 30 juli 1998. Daarin
deed correspondent Harald
Doornbos verslag van de er
barmelijke situatie waaronder
de van oorsprong Bosnische
vrouw zich verscholen hield
voor de Serviërs.
De verslaggever ontdekte de
vrouw toen ze zich al vier da
gen zonder eten en drinken in
een klein bezemhokje verscho
len hield. Haar familieleden
moesten haar destijds achter
laten, toen zij vluchtten voor
het oorlogsgeweld in Kosovo.
De reportage liet Besselink niet
meer los. In augustus 1999 ging
hij naar Fatima Velije op zoek
en trof haar aan in een erbar
melijke toestand.
Tijdens een tweede hulpreis, in
oktober vorig jaar, bracht Bes
selink haar stoelen, een ma
tras, een kachel en kleding. Die
zijn tijdens de brand verloren
gegaan, ,,Ik ben maar weer bij
mijn vrienden om geld gaan be
delen", zegt Besselink. „In
maart vertrek ik samen met een
aantal andere medewerkers
van Nasreddin Hodja naar de
Balkan om op diverse plekken
hulpgoederen te brengen. Die
reis combineer ik met een be
zoek aan Orahovac om daar
haar situatie bekijken. Daarna
hoop ik haar nieuwe spullen te
kunnen brengen."
door Piet Kleemans
RENESSE - Ondernemend
Schouwen-Duiveland op de
kaart zetten. Met dat doel voor
ogen wordt gewerkt aan de
oprichting van het Onderne
mersplatform Schouwen-Dui
veland. Als alles volgens de
planning verloopt, gaat de offi
ciële start van het platform in
april gepaard met de presenta
tie van een Schouws onderne
mersplan.
Bedrijven en bedrijven-belan-
genbehartigingsorganisaties
zijn er voldoende op Schouwen-
Duiveland. In allerlei soorten en
maten. Alleen ontbreekt het in
de visie van H. van Oost. voor
zitter van de Stichting Ontwik
keling Recreatie (SOR), aan een
duidelijke overlegstructuur.
Hetgeen tot gevolg heeft dat sig
nalen richting gemeentelijke,
provinciale of landelijke over
heid vaak niet ontvangen wor
den of weinig gewicht m de
schaal leggen.
Proefballonnetje
Dat moet anders, vindt Van
Oost. In het belang van zowel de
recreatieondernemers als de in
dustriële bedrijven, landbou
wers en middenstanders En de
werkgelegenheid op Schouwen
met te vergeten. Van Oost liet
onlangs een proefballonnetje
over zijn idee tot oprichting van
een eilandbreed ondernemers
overlegorgaan op en dat resul
teerde in een maandagmiddag
gehouden eerste vergadering
van het ondernemersplatform
in oprichting. Tot grote tevre
denheid van Van Oost bleek de
animo voor het initiatief groot.
Niet alleen spraken alle ge-
I MIDDELBURG - Het Oost-
burgse college van burgemees
ter en wethouders heeft het ver
zoek om schadevergoeding en
smartengeld door ex-brand
weerman B. Misilje uit Cadzand
onterecht afgewezen. Volgens
de Middelburgse bestuursrech
ter R. Reinarz is niet het college,
maar de gemeenteraad bevoegd
om dergelijke beslissingen te
nemen. De gemeente Oostburg
I houdt echter bij hoog en laag vol
dat het college wel degelijk be
voegd is.
Misilje kreeg drie jaar geleden
tijdens een oefening van de vrij
willige brandweer een zwaar
ongeval, waardoor hij voor
veertig procent arbeidsonge
schikt raakte. Tijdens de afwik
keling van het ongeval ging veel
mis en Misilje wil een schade
vergoeding plus smartengeld
van Oostburg, omdat de verze
kering van de gemeente volgens
Misilje met alle geleden schade
dekt. Misilje en zijn advocaat A
Neels troffen raadsman L. de
Wijkersloot en ambtenaar
Steijaert van de gemeente Oost
burg maandagochtend in de
rechtbank.
De inzet van de zaak was het
vragen van schadevergoeding,
maar zover kwam het niet eens.
Reinarz vroeg De Wijkersloot of
hij kon aantonen dat het college
bevoegd was om de schadever
goeding af te wijzen. Dat kon de
raadsman niet. Vervolgens
kreeg De Wijkersloot van
Reinarz een lesje bestuursrecht.
Neels wist dat het Oostburgse
college buiten zijn boekje was
gegaan, maar wilde deze troef
niet uitspelen. Reinarz wilde
wel duidelijkheid. Misilje moet
daarom wederom een verzoek
tot schadevergoeding indienen:
dit keer bij de raad. Daardoor
zal het wel weer langer duren
voordat de ex-brandweerman
duidelijkheid heeft. Volgens
Neels gaat het om een bedrag
tussen de drie en de vijf ton.
Volgens een woordvoerder van
de gemeente Oostburg is het col
lege wel degelijk bevoegd en
staat dit te lezen in de Gemeen
tewet. Hij verwijt de bestuurs
rechter dan ook de wet niet te
kennen.
De gemeente Oostburg hangt
een fikse boete boven het hoofd
omdat na het ongeval van Misil
je, hij viel door een raam op zijn
persluchtfles, de Arbeidsin
spectie niet werd ingeschakeld.
De inspectie zal alsnog een on
derzoek instellen.
sprekspartners - vertegenwoor
digers van meer dan tien onder
nemersverenigingen - zich uit
voor het platform, maar tevens
werden de eerste bouwstenen
voor het ondernemersplan aan
gedragen. Van Oost: ..Het gaat
om dingen die ons allemaal aan
gaan. De wegenstructuur bij
voorbeeld, maar ook zaken als
woningbouw, het vestigingskli
maat voor bedrijven en de tijde
lijke afsluiting van de Zeeland-
brug."
Het ondernemersplan wordt
meer dan alleen een wensen-
lijstje. De gezamenlijke onder
nemers zijn vast van plan met
eigen plannen en voorstellen te
komen. „Bijvoorbeeld op het
gebied van leefbaarheid. Want
dat is ook iets waar we als on
dernemers allemaal mee te ma
ken hebben," zegt Van Oost. Hij
legt uit dat als het Schouwse
leef- en woonklimaat met goed
is leegloop dreigt. En daar zit
niemand op te wachten.
Poldermodel
Van Oost staat voor wat betreft
het ondernemersplatform, het
geen in feite een overlegorgaan
voor voorzitters van onderne
mersverenigingen van zeer ver
schillende snit wordt, het pol
dermodel voor ogen. „Over alles
wat we willen moet consensus
zijn. Daarom is een goede on
derlinge communicatie ontzet
tend belangrijk. We moeten zo
sterk mogelijk naar buiten tre
den. Zo kunnen we het meeste
bereiken."
Van Oost weet zich verzekerd
van de steun van gedeputeerde
G. van Zwieten. Die liet eerder,
naar aanleiding van het proef
ballonnetje van SOR-voorzitter
Van Oost, weten dat hij best be
reid is te investeren in plannen
die de kwaliteit en de productie
capaciteit van het Schouwen-
Duivelandse bedrijfsleven ver
groten.
door Richard Hoving
MIDDELBURG - Een half uur
tje zendtijd op Omroep Zeeland
en een commissaris van de ko
ningin die beter bij de les is.
Twee suggesties die maandag
werden gedaan tijdens een ver
gadering van de Statencommis
sie algemeen bestuur over de
herkenbaarheid van de provin
ciale politiek.
Op de agenda van de extra com
missievergadering stond het
rapport 'Herkenbaar bestuur'
van het Interprovinciaal Over
leg (IPO). Sleutelwoord in dit
stuk is 'dualisme'. Het college
van Gedeputeerde Staten en
Provinciale Staten moeten net
als kabinet en Tweede Kamer
tegenover elkaar komen te
staan. GS en Staten vormen nu
één macht, niet naast en zeker
niet tegenover elkaar. Dat moet
veranderen, aldus het IPO.
J. van Ginkel (RPF/GPV) vond
de invoering van het dualisme
niet dé oplossing. Hij betoogde
dat het in Den Haag ook lang
niet altijd vuurwerk is. „Ieder
een die wel eens een debat in de
Tweede Kamer heeft bijge
woond, weet dat het verslag dat
's avonds op de televisie wordt
uitgezonden een verzameling
van de spannendste momenten
is."
De opmerkingen van de
RPF/GPV-fractievoorzitter
klonken als een pleidooi voor
een tv-rubriek Middelburg Van
daag. „Een uitnodiging aan
Omroep Zeeland", reageerde L.
Vermeulen-Geschiere (PvdA)
dan ook. Maar dan moet de pro
vincie wel zendtijd kopen, vulde
WD-Statenlid H. Polderman-
Martin aan. „Uit vrije wil komt
de televisie echt niet naar de
Statenzaal."
Van Ginkel krabbelde terug.
„Of wij als Staten zendtijd moe
ten kopen? Daar moeten we een
andere keer maar eens over
doorpraten." Gedeputeerde T.
Poppelaars (CDA bestuurlijke
organisatie) schoot het idee niet
bij voorbaat af. Volgens hem
kon het onderwerp meegeno
men worden in het nieuwe com
municatieplan waaraan de pro
vincie werkt.
'Herkenbaar bestuur' staat niet
alleen stil bij de invoering van
dualisme in de provincie. In het
rapport wordt ook aandacht be-
door Jeroen Vliegenberg
MIDDELBURG - Een juiste
combinatie van arbeid en zorg
staat met stip op de agenda van
de politiek en de werkgever. We
moeten investeren in zorg en
arbeid om de voorspoed en het
welzijn van nu veilig te stellen
en te verbeteren, ook voor de
toekomst.
Dat zei staatssecretaris Ver
stand (Sociale Zaken en Werk
gelegenheid) gistermiddag op
een informatiebijeenkomst in
het provinciehuis. Onderwerp
van die bijeenkomst was een
subsidieregeling voor experi
menten met onder andere kin
deropvang en verlengde ope
ningstijden van winkels en
voorzieningen. Door het toene
mend aantal werkende vrouwen
is de arbeidsmarkt volgens Ver
stand zo veranderd, dat ingrij
pende aanpassingen nodig zijn.
,Maar op veel terreinen doen we
nog steeds alsof we in de oude si
tuatie van de man als kostwin
ner zitten. Die tijd is echt voor
bij en komt niet meer terug."
De staatssecretaris kwam tekst
en uitleg geven over de subsidie
regeling die zij al vorig jaar in
het vooruitzicht had gesteld. Ze
had zestig miljoen gulden in de
aanbieding voor experimenten
om arbeid en zorg beter op el
kaar te laten aansluiten.
Aanvragen
Twee subsidierondes zijn echter
al verstreken en er is voor de
overige twee rondes (1 april en 1
november) nog maar twintig
miljoen over. Zeeland heeft daar
tot nu toe geen gebruik van ge
maakt. Ook gedeputeerde G. de
Kok (PvdA zorg) is daar ver
baasd over. „We hebben nog niet
één subsidieaanvraag gezien."
Meer dan de helft van de Zeeuw
se vrouwen tussen de 25 en 65
jaar heeft geen betaalde baan,
maar toch is volgens De Kok de
behoefte aan een betere verde
ling van arbeid en zorg hier ook
wenselijk. „We hebben ook te
maken met de zogenoemde stille
reserves. Die moeten we mobili
seren. De provincie beveelt de
subsidieregeling dan ook van
harte aan."
Twee medewerkers van de lan
delijke werkgroep gaven uitleg
over de subsidiemogelijkheden.
De subsidie is bedoeld om het le-
steed aan de rol van de commis
saris van de koningin. Een
meerderheid van de Zeeuwse
Statenfracties stelde dat de hui
dige benoemingsprocedure niet
moet worden afgeschaft. Daar
naast mag de commissaris van
de koningin de voorzitter van
zowel het college van Gedepu
teerde Staten als Provinciale
Staten blijven.
Op de wijze waarop de Zeeuwse
commissaris W. T. van Gelder
zijn functie uitoefent is wel het
nodige aan te merken, stelde
WD-Statenlid Polderman-
Martin vast. Volgens haar slaat
Van Gelder wel eens een Staten
vergadering over. „Hij heeft wel
eens wat anders te doen, zal ik
maar zeggen. En als hij er wel is,
houdt hij zich vaak ergens an
ders mee bezig." De eenmans
fracties van D66 en de PvdA
konden zich wel vinden in de
woorden van de WD'er.
Tegenstelling
Over dualisme in de provincie,
wat onder meer betekent dat le
den van het college van GS niet
langer lid zijn Provinciale Sta
ten, werd gisteren verdeeld ge
dacht. WD, D66, PvdA en
GroenLinks/Delta Anders zijn
voor. Zij verwachten dat door
een scherpere tegenstelling tus
sen GS en PS de herkenbaar
heid van de provincie als be
stuurslaag toeneemt. SGP,
RPF/GPV zijn tegen. Beide
fracties vinden dat het veeleer
moet worden gezocht in een ver
andering van de cultuur. CDA
en Partij voor Zeeland hebben
hun standpunt nog niet be
paald. Op vrijdag 17 maart
wordt in een vergadering van
Provinciale Staten de reactie
van de Zeeland op 'Herkenbaar
bestuur' vastgesteld.
Bijeenkomst
CVA-patiënten
MIDDELBURG - De Zeeuwse
vereniging Samen Verder, van
en voor CVA-patiënten (hersen
bloeding, herseninfarct) en hun
familieleden, houdt zaterdag 26
februari een bijeenkomst in ver
zorgingshuis Buitenrust aan de
Buitenruststraat in Middel
burg. Ookniet-leden en belang
stellenden zijn welkom. De bij
eenkomst begint om 14 uur.
ven te vereenvoudigen van men-
sen die zorg en arbeid moeten,
combineren. Volgens cijfers van
het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) hebben meer
dan de helft van de vrouwen nu
voor het eerst een betaalde baan
van twaalf uur of meer. In 1987
was dat nog maar 37 procent.
Ook thuis moet steeds meen
worden ingepland. Want een
veelzijdige arbeidsmarkt eist
zijn tol. Stress en ziekteverzuim
tasten het gezinsleven aan. Als
voorbeelden van subsidieaan
vragen werden onder meer ge
noemd de brede school en een
verbouwing van dorpshuis tot
servicegebouw (bijvoorbeeld
wasservice en kinderopvang).
De staatsecretaris bracht giste
ren ook een bezoek aan de kin
deropvang in Tholen en het
HuisOpvangProjecthuis (HOP-
huis) in Middelburg. In Tholen
sprak ze over kinderopvang op j
het platteland en over vrouwen i
die als zelfstandig ondernemer
kinderopvang aan huis hebben.
„Twee fantastische, vernieu
wende projecten."
Experimenten
Ze bestrijdt dat de resterende
twintig miljoen wat aan de ma
gere kant is. „Het gaat om expe
rimenten. Het hoeven geen gro
te projecten te zijn. Er liggen,
nog kansen voor Zeeland. Om
dat het hier dunbevolkt is, denk
ik dat je veel kunt doen op het
gebied van verkeer, vervoer en
ruimtelijke ordening. Ook de
bedrijven in het Sloegebied en
in Terneuzen kunnen aanspraak
maken op subsidie voor bijvoor
beeld kinderopvang en zorgver
lof. Ik hoop dat er vanuit Zee
land heel veel aanvragen
komen, maar ik kan niet belo
ven ze allemaal te honoreren."
Informatieavond
voedselallergie
MIDDELBURG - De Zeeuwse
contactpersonen van de Stich
ting Voedsel Allergie houden op
28 februari een informatie
avond in Middelburg.
Dokter M. Greyn spreekt over
voedselovergevoeligheid bij
kleine kinderen. De bijeen
komst vindt plaats aan de Bene-
luxlaan 16 in Middelburgen be
gint om 20 uur.
Tholenaar geeft rondleiding langs gerotste gevels
Niet alles wat lijkt op rotswerk - zoals hier op een huis in Tholen - is dat ook echt.
door Jeanne de Nijs hij en grinnikt: „Daarvoor
moet je met zo'n gek als ik op
THOI.FX - II»-wppt-nipt-hnp- narl oaan
foto's Dirk-Jan Gjeltema
THOLEN - Ik-weet-niet-hoe
veel keer loop je er langs, zon
der dat je iets unieks aan de ge
vels opvalt. Gewoon grijs met
bobbels. Tot Henk Elenbaas
uit Tholen je dwingt om eens
goed te kijken. Het liefst zou
hij iedere voorbijganger erop
wijzen: de gerotste gevels op
het eiland Tholen, waarvan er
al niet meer zoveel zijn. „Ware
kunstwerkjes", noemt hij ze.
„Maar omdat niemand hier een
stuk historie in ziet, dreigen
deze staaltjes van volkskunst
onherroepelijk te verdwijnen."
Door zijn bovenmatige inte
resse is Elenbaas inmiddels een
kenner bij uitstek van de histo
rie van zijn geboortegrond.
Mede door zijn reizen naar
Frankrij k is zij n belangstelling
voor architectuur gewekt.
In de Dalemsestraat in Tholen-
stad begint hij zijn uitleg. Over
waarom mensen in vroeger tij
den hun stenen voorzagen van
een pleisterlaag. „Op die ma
nier", zo legt hij uit, „wilde
men voorkomen dat het regen
water door de poreuze muren
naar binnen sijpelde."
Bij een hoekwoning krast hij
met zijn autosleutels in wat een
zwartgeblakerde gevel lijkt.
„Iedereen denkt dat hier ooit
een brand geweest is, ook om
dat dit de Verbrandestraat is.
Maar kijk, het is gewoon een
laag teer die vroeger ook is
aangebracht om het vocht bui
ten te houden, Het hielp niks,
zo gauw de visser die hier
woonde weer naar zee was, viel
het behang binnen er net zo
snel weer af als het erop was
geplakt."
Stadsgids
Al snel vervalt de Tholenaar in
zijn rol van stadsgids en wijst
hij op de ene na de andere be
zienswaardigheid. Zaken
waar de gewone passant zo aan
voorbijloopt. „De mensen kij
ken te weinig omhoog", vindt
De uitleg over de wijze van be
zetten van gevels, blijkt een
aanloop naar de gerotste ge
vels. „Nee, dat is niks, dat is
pas recent aangebracht", doet
hij de ontdekking van wat een
stukje rotswerk lijkt, af.
Even later, op en rond de Hoge
Markt in Scherpenisse, wordt
het verschil met het echte werk
duidelijk. Daar legt Elenbaas
uit hoe metselaars tussen 1895
en 1945 'rotsten'. „Dan nam hij
tras, een mengsel van zand en
schelpkalk, op zijn plankje en
kwakte daarvan met een lepel
of zijn troffel dotjes tegen de
muur. Die hele gevel moest in
één dag aangebracht worden,
van onder naar boven, anders
duvelde de hele boel er weer af.
En meteen daarna bracht hij er
met eenvoudige dingen als een
tubetje, flessenhals, schelpen,
vork of een kam, en kijk hier
gewoon met duim en wijsvin
ger, versieringen op aan. Iedere
metselaar had daar zo zijn ei
gen maniertjes voor." Hij wijst
hij op kleine gaatjes in ver
schillende bobbels. „Hiervoor
is bijvoorbeeld een bosje takjes
gebruikt. Moet je kijken, hier
zijn hele bladeren gemaakt. En
daar zijn naderhand gewoon
nog wat slierten tras opge
gooid, die dan weer mooi om
laag zijn gedropen."
Fietsroute
Elenbaas kwam door puur toe
val op het spoor van gerotste
muren. Hij kreeg ooit een
incomplete fietsroute langs ge
rotste gevels op Tholen aange
boden met de opmerking 'mis
schien kun jij daar wat mee'.
Gemeente-archivaris J. Zuur
deeg hielp hem aan de comple
te fietsroute. „Het waarom van
die gerotste muren intrigeerde
me, maar ik kon er niet meer
gegevens van te pakken krij
gen. Ik ben toen oude metse
laars gaan opzoeken die me
wat over de techniek konden
Henk Elenbaas laat in de Verbrandestraat in Tholen-stad het voegsel zien van een muur die geteerd
vertellen. Daar is heel wat tijd
in gaan zitten." Dan wordt ook
duidelijk waarom Elenbaas in
Tholen uitleg geeft over het be
zetten van muren tegen de
vochtdoorslag. „Gewone
pleisterlagen blijven nooit wa
terdicht. Zo'n dunne laag op
zo'n groot oppervlak gaat bij
na altijd scheuren. Maar dit
werkte prima. Hier zie je als
het ware geultjes waarlangs
het water weg kan druipen",
zegt Elenbaas, terwijl hij wijst
op een voormalige herenboer
derij in de Hazenstraat in Sint-
Maartensdijk. Het rotswerk
aan de voormalige woning van
dokter Tazelaar is uitgevoerd
door metselaar Piet Geluk uit
Sint-Maartensdijk, is Elen
baas te weten gekomen. „Het
uurloon van de metselaar was
toen twaalf cent, de knecht
kreeg tien cent per uur."
Druipsteengrotten
Elenbaas blijft, elke keer als
hij de Smerdiekse gevel ziet.
onder de indruk van wat goed
zou kunnen doorgaan voor een
reliëf van een hedendaagse
kunstenaar. „Bij een rondlei
ding zei een vrouw me dat ze in
dat stuk daar een concentra
tiekamp zag. Dat lijken daar
weer wel druipsteengrotten, en
hier zie ik iets in van een Indo
nesisch schilderij, zie je wel?
En die blokken aan de zijkan
ten laten alle gebruikte patro
nen zien, geen een hetzelfde."
Het enige probleem aan de ge
rotste gevels is, dat schade niet
gerepareerd kan worden. Elen
baas wijst op de verschillende
muren elders in Sint-Maar
tensdijk waar stukken opge-
laptzijn. „Kijk, danzie je altijd
kleurverschil. Dat is gewoon
lelijk."
Juist daarom vindt hij dat de
bestaande rotsgevels die nog in
goede staat zijn, gekoesterd
moeten worden. „Laten we
toch zuinig zijn op wat er nog
