Hydrauvision wil wereldmarkt op
m
Tafelkleden om over te praten
PZC
Sas' echtpaar
zoekt bistro-sfeer
ii
Nieuwe versie Tsjechov
blijkt de moeite waard
PAAUWE
Je kon niet zo gek
veel kiezen in die tijd
zeeland
19
Schoondijks bedrijf pleegt marktonderzoek voor uitbreiding afzet
ondernemend zeeland
1918
kunst cultuur
Kunstenaars exposeren in kader van textieljaar 2000
Geert Mak in Porgy Bess
zaterdag 12 februari 2000
door Claudia Sondervan
SCHOONDIJKE - Kunstgras-
plantmachines, die-headrol-
apparaten die een bedrukker
van verpakkingen in staat stel
len snel te wisselen bij de uit
voering van verschillende or
ders en verlaadarmen voor
moeilijke bulklading als latex:
met dat soort ontwikkelingen
wil Hydrauvision/Van de Vij-
ver-Cammaert de wereldmarkt
op.
Het Schoondijkse bedrijf, dat
per januari is verzelfstandigd
uit het Deense concern Sophus
Berendsen, gaat marktonder
zoek plegen voor de afzet op
grotere schaal van machines
van eigen ontwikkeling. De
specialist in hydrauliek en
pneumatiek wil zijn probleem
oplossend vermogen te gelde
maken.
De onderneming draait op drie
pijlers: productie, onderhoud
en distributie van aandrijf-
technische installaties en com
ponenten. Voor het onderhoud
en de distributie wil Hydrauvi
sion de markt in de eigen regio
intensiever bewerken. Met de
productie wil het bedrijf het
sterkst expanderen, met name
door machines in kleine series
te vervaardigen. „We hebben
een aantal machines waarmee
we denken veel meer klanten
op de wereldmarkt te kunnen
bedienen", stelt sales- en mar
ketingmanager Roland Pica-
vet. „We hebben de volledige
potentie van onze ontwikke
lingen eigenlijk nooit benut. Er
is nooit veel aan marketing ge
daan in dat aspect. Daar gaan
we in investeren."
Berendsen BV is na tien jaar
concemleven Hydrauvision
geworden, maar met de naam
Van de Vijver-Cammaert als
ondertitel. De onderneming
wil de basis van het familiebe
drijf allesbehalve negeren,
maakt De Zwart duidelijk. „De
werkwijze en het karakter van
het familiebedrijf - iedereen
hier heeft een voornaam en ook
de algemeen directeur kan een
overall aan - zijn deels de reden
waarom klanten naar ons toe
komen."
Deel van die cultuur is 'de taal
van de klant spreken', schetst
Picavet. Niet enkel de specifi
caties van opdrachtgever vlot
kunnen doorgronden maar ook
mentaliteitsverschillen bij be
drijven kennen. En toegevoeg
de waarde leveren: „Bij de le
vering van componenten bij
voorbeeld alternatieven ver
zinnen wanneer iets niet meer
leverbaar blijkt."
Knokken
„Collega-bedrijven in de
Randstad werken anders om
dat zij in een grote concentratie
afnemers werken. In deze regio
is het aantal afnemers beperkt.
We moeten hier veel harder
knokken voor de brokken",
lacht De Zwart. „We zijn hier
gewend aan een hoger service
niveau. Dat werkt ook verder
weg, bij klanten in andere we
relddelen. Die komen daar
voor terug." De strategie van
het bedrijf ligt in de concentra
tie op de bestaande activiteiten
en de verdieping daarvan, ge
paard aan beheerste groei. „De
groei moet bij de interne orga
nisatie passen. We worden geen
conglomeraat. Er komen dit
jaar geen tien man bij." Het
eerst wordt Hydrauvision Zee-
brugge versterkt om de Belgi
sche markt meer te bewerken.
De vestiging groeit naar een
bezetting van vijf mensen, zegt
De Zwart.
door Lilian Dominicus
SAS VAN GENT - Het donker
bruine bistro-sfeertje van zo'n
twintig jaar geleden, dat is wat
Teun en Thea Roffel voor ogen
hebben in het zeventiende-
eeuwse pandje aan de Westka
de in Sas van Gent. Met uit
zicht op het haventje en de ou
de, kneuterige huisjes aan de
Oostkade is de entourage voor
een groot deel al geregeld.
Een diepblauw geverfde voor
gevel, crèmekleurige wanden,
de traditionele Franse bistro
tafeltjes en stoeltjes, kaarsjes
en de juiste sfeerverlichting
moeten de rest doen. Eind
maart gaan de deuren van bi
stro 't Oudt Sas open voor de
eerste gasten.
Vóór de officiële opening ligt er
echter nog heel wat werk op de
echtelieden te wachten. Het
bovenhuis wordt hun nieuwe
woning en die knappen ze als
eerste op. „Want als je eenmaal
de zaak hebt geopend, heb je
daar geen tijd meer voor", zegt
Thea, een blik naar het plafond
werpend. Als echte horeca-
cracks kunnen ze het weten.
Zowel Teun - van oorsprong
Amsterdammer - als Thea - ge
boren Sassenaar - is gepokt en
gemazeld in de hotels, cafés en
restaurants van de Kanaalzo
ne. Trouwens, voor het carna
val beginnen ze toch niet met
de verbouwing. „Met carnaval
gaat de bar open", verklaart
Teun. „We hangen wat plankjes
aan de muur en dan is het fees
ten maar." Na het Sasse volks
feest echter is het de bedoeling
dat de gasten komen om lunch
of diner te genieten in een 'on
gedwongen en gemoedelijke
sfeer'.
Bamboemandje
De klanten moeten zich op hun
gemak voelen, maar ook de
kwaliteit van het eten staat
voor het horeca-echtpaar bui
ten kijf. Met de standaard frie
ten en sla bij de maaltijd wordt
genadeloos afgerekend. Er ko
men verse groenten op tafel en
de traditionele bistro-gerech
ten - zoals de uiensoep, het
vispannetje, de kikkerbilletjes
en de crème brülée - worden op
speciale wijze opgediend. „In
een bamboemandje of een klein
kookpannetje, bijvoorbeeld",
legt Thea uit. „En een gast met
speciale wensen - een ander
soort saus of vegetarisch - is net
zo welkom", vult Teun, die de
keuken gaat bemannen, aan.
Hotel in teken
van Bulgarije
NIE UWVLIET-BAD - In Hotel
Delta Résidence, aan Zouterik
in Nieuwvliet-Bad, wordt van
vrijdag 18 tot en met vrijdag 25
februari een Bulgaarse week
gehouden.
Naast een speciaal menu met
typisch Bulgaarse gerechten, is
er ook een wijnstube geopend.
Daarnaast is een van de zalen
ingericht als galerie waar al
lerhande Bulgaarse kunst is te
bezichtigen. Een Bulgaarse
folkloregroep zal de gasten tij
dens het eten amuseren. De
thema week wordt vrijdag
avond, tijdens een galadiner,
officieel geopend door de Bul
gaarse ambassadeur, H. Ka
men Velichkov. De Oostburgse
burgemeester G. Noordewier,
commissaris van de Koningin
W. van Gelder, afgevaardigden
van Rijkswaterstaat, diverse
Nederlandse, Belgische enBul-
gaarse bedrijven en gastrono
mische vakbladen zullen aan
wezig zijn.
Teun en Thea Roffel met hun dochter Steffi voor hun bistro aan de Westkade. foto Charles Strijd
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
Maria de Baar-Hopmans.
foto Lex de Meester
door Mieke van der Jagt
In Den Haag is ze geboren, maar
aan haar zacht-zorgvuldige
spreektrant plaats je Maria de
Baar-Hopmans eerder eigens in
het zuiden. Ze is dan ook vanaf
haar rijfde in Goes opgegroeid.
„Mijn vader was kleermaker,
een bedrijfje had hij en een hele
boel kinderen. Je kon niet zo gek
veel kiezen in die tijd. al mag ik
dan van geluk spreken want ik
mocht naar de mulo. Voor het
kleermakersvak voelde ik hele
maal niet, dus het werd de win
kelverkoop. Tot mijn trouwen
heb ik baby-artikelen verkocht
hier in Goes. De Ooievaar heette
die winkel en ik heb het er altijd
100 zeeuwse portretten
naar mijn zin gehad."
Als de jonge Maria Hopmans
dierenarts had willen worden,
of advocate, zou dat problemen
hebben gegeven en was het
waarschijnlijk niet doorgegaan.
„Maar je kwam niet op het idee
in die tijd. Je deed de dingen zo
als ze op je weg kwamen en je
probeerde een prettig leven en
een goede toekomst op te bou
wen.
Voor de vier dochters die ze
kreeg, lag het allemaal anders.
„Dat was een andere tijd. Die
meiden konden kiezen hoe ze
zich wilden ontwikkelen. Ge
lukkig wel. Ze hebben echt niet
altijd de gemakkelijkste weg
gekozen, maar wel met dezelfde
intenties als ik: „Een goed leven
en een degelijke toekomst."
Terugkijkend op 81 jaar ziet ze
veel pieken en en een enkel diep
dal. Ze herinnert zich de blijd
schap toen haar dochter, die in
Nepal werkte met haar man, een
meisje adopteerde, een fantasti
sche kleindochter die nu ook
weer haar eigen keuzes maakt.
Maar ook de geweldige klap,
toen kort na elkaar-haar dochter
en schoonzoon overleden. Ze
ziet terug op de emigratie van
één dochter naar Australië en
eentje naar Brazilië twee lan
den die voor Maria de Baar en
haar man de belangrijkste reis
doelen werden.
„En dan mijn man: 86 jaar en al
tijd lol. We hebben samen hui
zen gebouwd, tuinen aangelegd,
heel Europa afgereisd in een
camper. We hebben ontzettend
veel mensen ontmoet, vrienden
gemaakt, veel van de wereld ge
zien. Stel dat ik als tiener wel
had kunnen kiezen en er had
zo'n leven bij gezeten, als ik nu
heb gehad. Daar had ik voor ge
tekend. Inclusief het verdriet,
want daar krijg je allemaal je
portie van."
„Weet je wat ik meer had willen
hebben? Kleinkinderen. We
hebben er zes. Fantastische gas
ten, allemaal! Maar toch een
beetje weinig als je bedenkt dat
we vier van die leuke dochters
hebben grootgebracht."
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Kunstwerken
zijn meestal geen gebruiksvoor
werpen. Ze hangen aan de muur,
staan op een sokkel en mogen
liet met vieze vingers worden
aangepakt, laat staan dat ie-
nand er wijn of thee op zou
norsen. Met de vier kunstwer-
ten die de Stichting Kunstuit
een Zeeland (SKZ) sinds vrij-
lag exposeert in de loggia aan
iet Middelburgse Abdijplein is
iet anders. Het zijn tafelkleden
tedoeld voor gebruik. En om de
taradox compleet te maken,
zijn ze uitgestald op tafels
raaraan geen hap kan worden
[egeten.
>e loggia ligt nogal hoog ten op-
ichte van het Abdijplein. Wil
iet publiek de tafelkleden kun-
len zien, dan moet het tafelblad
lijna verticaal staan. Vandaar
iat speciaal voor deze tentoon-
telling hoge tafels zijn gecon-
trueerd waarvan de twee ach-
erse poten veel langer zijn dan
ie voorste. Onder de tafelkle-
len zijn blauwe lampen beves-
om het thema van de ten-
oonstelling te accentueren: het
afelkleed belicht.
)e expositie is een van de acti vi-
eiten die in Zeeland plaatsvin-
len in het kader van het Textiel-
aar 2000. Vier kunstenaars uit
erschillende disciplines heb-
•en op verzoek van de SKZ een
afelkleed ontworpen. De kle
ien zijn vervaardigd in een op-
age van 35 stuks en onder meer
e koop bij de kunstuitlenen in
Joes, Middelburg, Terneuzen
in Vlissingen.
Ondergeschikt
)e Amstelveense kunstenares
-am de Wolf werkt vaak met
extiel, maar benadrukt dat ze
ibsoluut geen textielkunstena-
es wil worden genoemd. „Ik
nnd het raar om iemand te noe-
nen naar het materiaal dat hij
ebruikt. Ik ben gewoon beel-
end kunstenaar. Ik probeer al-
ijd het publiek bij mijn werk te
'etrekken. Ik ga uit van een
dee. Het materiaal is daaraan
•ndergeschikt."
Ineens lees je dan: ontroering',
'voorbij' of 'aandacht'. Ik heb
die woorden uit hun context ge
haald en hoop dat de mensen
daarover gaan nadenken als ze
ze zien. En natuurlijk dat ze met
elkaar over die woorden gaan
praten. Het zou toch f antastsich
zijn als mensen naar aanleiding
van die woorden tot een gesprek
komen? Dan praten ze eens over
iets anders. Ik heb bijvoorbeeld
ook aan zakenlieden gedacht.
Hebben ze het eens niet over hun
business maar over ontroering."
Bij het tafelkleed heeft De Wolf
zelf nog zes servetten gemaakt
met elk een letter. Samen vor
men ze het woord 'genoeg'.
Want ben je klaar met eten dan
veeg je met een servet je mond
af.
Opleiding
Arie Berkulin uit Dreischor
leerde op de ambachtschool ooit
weven. Op de academie in Eind
hoven volgde hij de opleiding
textiel. Niet omdat daar zijn in
teresse naar uitging, maar om
dat die de meeste vrijheid bood.
„Ik kon daar schilderen en teke
nen, lekker freewheelen, vooral
omdat ik al een opleiding textiel
achter de rug had." Vanwege de
opdracht van de SKZ heeft hij
voor één keer het werken met
textiel weer opgepakt, maar
geen moment heeft hij eraan ge
dacht zijn tafelkleed te weven.
„Ik dacht meteen aan een zeef
druk. In feite blijf ik daarmee
dicht in de buurt van grafiek. Er
is ook een directe link met mijn
werk, vooral in de vormen. De
meeste moeite kostte het me de
juiste kleuren te vinden. Dat
zijn paars en roestbruin gewor
den. De abstracte vormen op
Berkulins tafelkleed roepen
herinneringen op aan de oude
Inca-cultuur, maar doen net zo
goed denken aan een printplaat
uit een computer. „Zo'n combi
natie van oud en nieuw vind ik
leuk. Eigenlijk is er nooit iets
nieuws."
Anders dan Berkulin ziet de
Middelburgse kunstenares An-
TERNEUZEN - De schrijver
Geert Mak geeft donderdag
17 februari een lezing in Por
gy Bess in Terneuzen. Een
dag eerder spreekt Mak, zo
als gemeld, in de Zeeuwse Bi
bliotheek in Middelburg.
Mak was journalist voor De
Groene Amsterdammer en
NRC Handelsblad.
Hij verwierf landelijke be
kendheid door zijn boek Hoe
God verdween uit Jorwerd,
waarin hij de veranderingen
beschrijft in een Friese
dorpsgemeenschap na 1945.
Onlangs publiceerde hij De
eeuw van mijn vader, een
boek over de mentaliteit en
het zelfbeeld van Nederland
aan de hand van de persoon
lijke geschiedenis van zijn
familie.
De lezing in Terneuzen be
gint om 20.15 uur, die in Mid
delburg om 20 uur.
MIDDELBURG,
Stadsschouwburg
'Tsjechov' (try-out), van Dimitri
Frenkel Frank, met muziek (en
songtekstenvan Robert Long. Met
Boudewijn de Groot, Danny de
Munck, Anne-Mieke RuytenAn
nette Nijder e.a. Kostuums van Leo-
nie Polak, decor van Jan Klatter.
Muzikale leiding van Alan Evans.
Regie van Eddy Habbema.
door Willem Nijssen
Het lijkt veel korter (want ik
herinner me nog veel) maar
het is echt 8 jaar geleden dat de
musical 'Tsjechov' met dezelfde
hoofdrolspeler Boudewijn de
Groot op de planken stond. Ik
was er toen niet zo tevreden
over, maar kennelijk was er toch
wel een snaar geraakt. De be
langrijkste makers waren blijk
baar ook niet zo opgetogen met
het resultaat. Waarom zou je het
anders nog eens over willen
doen?
Acht jaar later ben ik niet meer
dezelfde. Toen mopperde ik, dat
ik „niet eens op het idee zou wil
len komen om over Tsjechovs le
ven een musical te schrijven.
Zoiets past absoluut niet bij de
Tsjechov, die in mij voortleeft."
Daar denk ik nu totaal anders
over. Ik geef nu toe, dat Tsjecho
vs tragi-komische leven eigen
lijk al bijna een musical is. Ik
heb dan ook acht jaar verder ge
worsteld met het grootste pro
bleem rond het werk van Tsje
chov: dat hij zijn verhalen
vrolijk, zijn stukken komedies
noemt, terwijl er zo'n trieste
sfeer van uitgaat.
Genoeg theorie, ik kan nu dui
delijker het komische, het lichte
in Tsjechovs werk zien, en ook in
de mens. Dat als onderwerp van
een musical bevalt me nu. en
daarover ben ik tevreden. 'Tsje
chov' geeft maar flarden van een
leven, maar genoeg om het te
volgen. En voldoende kloppend
om het te geloven.
En valt er dan zoveel te verbete
ren, dat dezelfde makers het nog
eens moeten realiseren? Deze
voorstelling is mooier en rijker
van aankleding. Alles is gesti
leerder, meer gericht op strelen
van oog en oor. Ik vind ook dat
met Danny de Munck als Gorki
de merkwaardige vriendschap-
in-tegenstellingen tussen hem
en Tsjechov veel beter naar vo
ren komt. De hoofdrol van Bou
dewijn de Groot was destijds
niet slecht, maar straalt nu meer
diepgang en inzicht in het per
sonage uit en blijft desondanks
'licht'. De vertolking van de lie
deren is sterker geworden, de
choreografie professioneler, het
decor visueler.
Ja, er is veel gewonnen in deze
nieuwe uitvoering. Eén be
zwaar blijft: er hangt over deze
voorstelling net als toen nog al
tijd een zweem van voorspel
baarheid.
En dat is niet alleen omdat het
leven van Tsjechov zelf al zo uit
gekauwd is. Ik wijt het vooral
aan de muziek, die vaak een wat
landerig tempo heeft, en iets te
gemakkelijk het effect zoekt.
Eigenlijk dus een beetje te braaf
is. Ik denk, dat Tsjechov zelf er
ook wel iets meer pit in had wil
len zien en horen. Er iets meer
van de sprankel ing en de bruis
van champagne -de laatste
dronk op zijn sterfbed- in had
willen proeven.
'Tsjechov' is vandaag (12feb) nog te
zien in de Stadsschouwburg te Mid
delburg en op 26 en 27 mei in 'De
Maagd' te Bergen op Zoom
(Advertentie)
De Stichting Kunstuitleen Zeeland (SKZ) exposeert sinds vrijdag in de loggia aan het Middelburgse Abdijplein tafelkleden van Lam de
Wolf (1), Arie Berkulin, Anne-Marie van Sprang. foto Lex de Meester
ne-Marie van Sprang het wer
ken met textiel niet als een een
malig uitstapje. „Ik moet tot
mijn schande bekennen dat ik
nog nooit in het Textielmuseum
was geweest. Er ging een wereld
voor me open en ik zal in de toe
komst zeker weer met textiel
gaan werken." Van Sprang
heeft op haar tafelkleed de
schaduwen van een etentje in
laten weven. De contouren van
borden, glazen en handen zijn
zichtbaar. „In feite zie je aan de
handen dat er gecommuniceerd
wordt. Daarover gaat het werk,
over communicatie."
Waarmee Van Sprangs thema
dicht tegen dat van De Wolf
aanligt. Die vierde kunstenaar,
Peter Klashorst uit Amsterdam,
was vrijdag niet aanwezig bij de
opening van de expositie. Hij
heeft veertig nooit eerder ge
toonde schetsen en tekeningen
op linnen laten zeefdrukken.
De expositie op het Abdijplein duurt
tot en met 5 maart. Daarna zijn de
tafelkleden te zien in het Stadhuis
van Terneuzen (13 maart t/m 14
april) en het Oude Stadhuis in Zie-
rikzee (1 t/m 28 mei).
Bistro 't Oudt Sas
geopend vanaf
28 Maart
diverse vis-
■eocsspedaCitvitch
fel. 0115-454446
vanuit Belgic 0031 -115454446
Paauwe's pand is een stralend middelpunt in de wereld van zitmeubelen,
eetkamers, kasten, slaapkamers, vloerbedekkingen en gordijnen. Wie op zoek
is naar iets eigens kan hier eindeloos dwalen door alle stijlen, niveaus en
klassen. Het voordeel van de wooncheque maakt het slagen extra verrassend!
e^°iet;roditpan^
fcïi-lt'lli'Hlt'liHHIbdlt'IH
Marconistraat 15, (ïOCS, tel. 0113-220840 INTEIM4EUBEL
