ezwaren
indpark
eggewuifd
Je snapt zulke mensen niet
Durfals hopen op ultieme kick
Vrijwilligers eisen
erugkeer organisator
bevrijdingsfestival
Boerenorganisatie
leent The Greenery
25 miljoen gulden
Standbeeld in de
maak voor knechten
en boerenmeiden
Oefenen in aanpak
van wateroverlast
Camellia
zeeuwse almanak
Vrees
urbines in Hoofdplaat
oor Ernst Jan Rozendaal
USSINGEN - De druk op de
tmeente Vlissingen om Klaas
verdam het Bevrijdingsfesti-
al Zeeland te laten organise-
n, is donderdag nog aanmer-
elijk toegenomen. Niet alleen
reigt de popgroep Bief het fes-
val te mijden, ook vrijwel de
omplete staf van vrijwilligers
het Bevrijdingsfestival
apt op wanneer Overdam - die
non-actief is gezet - niet te-
igkeert. Gedeputeerde G. de
ok noemt de afwezigheid van
lef een 'blamage' en het Natio-
aal Comité 4 en 5 mei dringt er-
p aan Overdam te laten terug
eren.
orige week heeft de Raad voor
lunst en Cultuur Vlissingen,
ormeel verantwoordelijk voor
e organisatie van het Bevrij-
ingsfestival, het vertrouwen
pgezegd in Overdam, de feite-
jke organisator. Hoewel Over-
am in dienst is bij de gemeente
lissin gen, werd hij door het be-
tuur podiumkunsten van de
laad naar huis gestuurd. Van
wege het conflict, dat al maan-
en sleept, dreigt de organisatie
an het Bevrijdingsfestival in
et gedrang te komen,
tonder Overdam wil de hoofd-
et Blof niet komen. Volgens De
lok is de komst van Blof voor de
irovincie buitengewoon be-
mgrijk. „Wij willen met de
laand van de Vrijheid, waar-
an het Bevrijdingsfestival een
nderdeel is, het thema ver-
Iraagzaamheid uitdragen. Dat
ïadden we opgehangen aan
ilef. Daarbij komt de groep in
(Advertentie)
Hotel Restaurant
't Waepen van Veere
Wij zijn weer geopend!
Valentijnsmenu fl 55,-
Salade van gerookte zalm
met avocado en
mierikswortelmousse
Gegrilde rib-eye
met rodewijnsjalotjes
Bavarois taartje van wilde rijst
en ananas compote
Markt 23-27 Veere
tel. nr.: 0118-501231
Vlissingen, hun thuisstad, een
tournee langs Bevrijdingsfesti
vals in Nederland zou afsluiten,
als een ware apotheose. Het is
een blamage voor Zeeland wan
neer dat niet doorgaat.
De Kok zegt de bestuurlijke
druk op Vlissingen niet te willen
opvoeren, maar laat doorsche
meren dat de provinciale subsi
die van 25.000 gulden aan het
Bevrijdingsfestival in het ge
ding is.
De enige manier om Blof naar
Vlissingen te krijgen lijkt een
terugkeer van Overdam als or
ganisator. Dat is dan ook één
van de eisen waarmee wethou
der L. Poppe-de Looff maandag
een gesprek met de Raad voor
Kunst en Cultuur ingaat. Zij
krijgt steun van het Nationaal
Comité 4 en 5 mei, de landelijke
organisator van de Bevrijdings
festivals. Volgens coördinator
Mark Eijsink Smeets komt de
landelijke subsidie van 35.000
gulden niet in gevaar, wanneer
Poppe 'voet bij stuk' houdt.
„Dan komen we er gezamenlijk
wel uit."
Vertrouwen
Bij monde van Renate Danka-
erts hebben ook de vrijwilligers
van het Bevrijdingsfestival zich
donderdag in het conflict ge
mengd. „Wij hebben vertrou
wen in Overdam, met wie we al
jaren samenwerken. Wij hebben
weinig vertrouwen in de Raad
voor Kunst en Cultuur die naar
ons toe nooit iets van zich heeft
laten horen. Ik heb de mening
gepeild van de stafleden. Ik
weet dat ze bijna allemaal op
stappen, wanneer Overdam er
op deze manier wordt uitge
werkt."
De vrijwilligersstaf telt onge
veer twaalf leden, aldus Danka-
ei-ts. Volgens haar 'dondert het
festival ineen' wanneer zij afha
ken. In totaal heeft het Bevrij
dingsfestival ruim zestig vrij
willigers. Dankaerts kan niet
inschatten of die haar mening
delen.
Alleen een terugkeer van Over
dam lijkt het Bevrijdingsfesti
val nog te kunnen redden, maar
voorzitter F. Haverkort van het
deelbestuur podiumkunsten
blijft bij de vaststelling dat tus
sen hem en de Raad voor Kunst
en Cultuur 'geen vertrouwens
relatie' meer bestaat. Hij wil
niet kwij tofdeRaadvoor Kunst
en Cultuur opstapt wanneer het
gemeentebestuur Overdam
weer op zijn post zet.
pagina 20: dilemma's
DEN HAAG - Waterschappen,
gemeenten en provincies moe
ten gaan oefenen om water
overlast door dijkdoorbraken
of hevige regenval beter te
kunnen bestrijden.
Een speciale commissie heeft
in opdracht van het ministerie
van Binnenlandse Zaken
daarvoor oefenmodules ont
wikkeld, die donderdag in Den
Haag zijn gepresenteerd. „Dit
is hard nodig", stelde staatsse
cretaris G. de Vries, „want wa
terschappen en gemeenten
zijn nog te veel gescheiden we
relden.
Dijkgraven en burgemeesters
zijn vaak onvoldoende op de
hoogte van hun diverse be
voegdheden. Dat belemmert
samenhangende actie. Door te
oefenen moet dat verande-
door Ali Pankow
BURGH - Inwoners van Burgh
vragen zich vertwijfeld af hoe
mensen ertoe kunnen komen
vernielingen aan te richten op
een begraafplaats. Bij achttien
graven op het Burghse kerkhof
zijn de zerken omgegooid of
stuk geslagen. De dodenakker
biedt een macaber aanzien. Een
bezoekster die de vernielingen
woensdagmiddag ontdekte,
alarmeerde beheerder P. Jonker
van de gemeente Schouwen-
Duiveland, die op zijn beurt de
politie inschakelde.
„We wilden er niet meteen
ruchtbaarheid aan geven omdat
het vermoeden bestaat dat de
daders weieens kinderen zou
den kunnen", zegt Jonker. De
schade lijkt niet het gevolg van
kattenkwaad. De brokstukken
die van sommige grafstenen zijn
afgeslagen, duiden erop dat er
zwaar materiaal aan te pas is
gekomen.
Schade
„Ach, ach, ach, wat mensen te
genwoordig toch niet in hun kop
krijgen", verzucht een oudere
Burghenaar in de groenten'win
kel in de Kerkstraat als hij hoort
over de grafschennis. De ver
koopster krijgt kippenvel van
wat ze erover hoort vertellen.
„Ik wist het nog niet. Mijn
grootvader is hier ook begraven,
ik ga straks maar even gauw kij
ken."
Veel dorpsbewoners bezochten
donderdag de begraafplaats om
zelf te constateren hoe groot de
schade was. „Je snapt toch ge
woon niet wat mensen beweegt
om grafstenen kapot te slaan",
zegt een inwoonster die net de
graven van haar vader en moe
der heeft geïnspecteerd. De
rustplaatsen van haar ouders
zijn ongeschonden, maar de
vrouw is geschrokken van de
schade die ze bij sommige ande
re graven heeft gezien.
Voorzitter L. de Feiter van de
dorpsraad Burgh-Haamstede
betreurt de grafschennis in hoge
mate. „Je snapt toch niet dat er
mensen zijn die zomaar voor lol
graven vernielen." Het Burghse
kerkhof was vorig jaar binnen
de dorpsraad ook al een emotio-
Bij de vernielen van de graven in Burgh moet zwaar gereedschap zijn gebruikt.
foto's Marijke Folkertsma
kr- --v. v v. I het raadsbesluit, maar tekende
geen verder protest aan na toe-
jjÊÊÊÊ^MËS^t-Jrirr' lichting op de motieven.
Hoewel enkele van de vernielde
vHi graven op het oudste gedeelte
I SÈtf 33| van het kerkhof liggen, ziet be-
heerder Jonker geen enkel ver-
-1 band tussen de grafschennis en
het voornemen tof ruiming.
I Aan de slag
De politie kon donderdag nog
geen nadere medelingen doen
over de mogelijke daders. De
technische recherde besteedde
een groot deel van de dag aan
het onderzoek naar sporen. Pas
als dat is afgerond, mogen Jon
ker en zijn collega H. van Felius
aan de slag om zo mogelijk een
deel van de schade te herstellen.
De gemeente Schouwen-Duive-
land heeft in overleg met de re
giopolitie Zeeland besloten een
aangifte in te dienen namens
alle betrokken nabestaanden.
Hiermee wordt voorkomen dat
elke familie afzonderlijk naar
het politiebureau moet komen
om aangifte te doen. De
gemeente probeert de rechtheb
benden te achterhalen en telefo
nisch en schriftelijk te informe
ren over de stand van zaken.
door A. J- Snel
TILBURG - Het hoofdbestuur
van de Zuidelijke Land- en
Tuinbouw Organisatie ZLTO
heeft The Greenery Internatio
nal in Breda voor een periode
van anderhalf jaar 25 miljoen
gulden geleend ter versterking
van het risicodragend kapitaal
van de afzetorganisatie.
De ZLTO wil een verdere bun
deling van de afzet van produc
ten uit de voedingstuinbouw
aanmoedigen. Volgens de ZLTO
vervult The Greenery daarin
een sleutelrol. Zou het mis gaan
met The Greenery, dan komt de
ZLTO met de achtergestelde le
ning achter in de rij van eventu
ele schuldeisers.
De ZLTO loopt overigens geen
direct risico met de lening. De 25
miljoen gulden komt uit het ou
de vermogen van de Noordbra
bantse Christelijke Boerenbond
NCB. Dat vermogen is onderge
bracht in een aparte stichting.
De ZLTO ziet het als een belang
van de leden dat hun marktposi
tie wordt verstrekt en wil met
The Greenery gezamenlijk pro
jecten uitwerken.
Fruitmasters
De besprekingen over samen
werking tussen The Greenery en
de fruitveiling Fruitmasters uit
Geldermalsen, die onlangs wer
den afgebroken, komen op dit
moment weer aarzelend op
gang. Volgens een woordvoer
der van de ZLTO moet de ver
strekking van de lening aan The
Greenery onder meer worden
gezien als aanmoediging om
neel onderwerp van gesprek.
Dat was naar aanleiding van het
besluit van de gemeenteraad
binnen afzienbare tijd een deel
van de begraafplaats te ruimen
in verband met ruimtegebrek
dat hier in de nabije toekomst
wordt verwacht. Dat besluit
kwam hard aan bij de bevolking
van Burgh. Het bestuur van de
dorpsraad voerde nader overleg
met het gemeentebestuur in een
poging de begraafplaats te laten
uitbreiden. Dat bleek echter
niet mogelijk. De Rijksdienst
voor het Oudheidkundig Bo
demonderzoek verleent geen
medewerking aan uitbreiding,
omdat de dodenakker gesitu
eerd is op het archeologisch mo
nument de Karolingische
Burcht. Hoewel de dorpsraad
het voornemen tot ruimen blijft
betreuren, toonde het bestuur
wel begrip voor de situatie.
Ook de Hei-vormde gemeente
kantte zich aanvankelijk tegen
verder te praten over de bunde
ling van het aanbod van groen
ten en fruit.
Het hoofdbestuur van de ZLTO
benadrukt dat de telers geen
eindproduct leveren. „Het eind
product, dat is het assortiment
groenten en fruit dat aan super
marktketens wordt geleverd.
Bundeling van het aanbod moet
worden nagestreefd, versnippe
ring tegengegaan. Dat is in het
belang van onze leden."
(Advertentie)
Verkrijgbaar ir» roze, rood of
wit. Maat AP
30-40 cm. *W M «73
Van 17.50 WW
voor H
Aanbieding deze week geldig
of zolang de voorraad strekt.
GroenRijk
Habo Renesse
Hog* loom 100. RENESSl
T«I. (0111) 4» 27 91
Het Rijke Tu inic v en
Hij vreest de hoogten, de man
die in Zeeland zijnbroodver-
dient door de actualiteit foto
grafisch vast te leggen. Geen
opdracht is hein teveel, maar
als hem verzoeken bereiken
iets vanaf een toren of een an
der hoog punt te fotografe
ren, laat hij het afweten. Hij
krijgt namelijk al een wee'ge-
voel in de maag als hij om
hoog kijkt; laat staan dat hij
door de lens omlaag wil
schouwen.
Dezer dagen kwam hij met
een verrassende mededeling.
Hij was in Vlissingen getuige
geweest van werkzaamhe
den aan de tachtig meter ho
ge Sardijntoren die de skyli
ne van de Scheldestad ingrij
pend wijzigt. „Ik heb op het
dak gestaan," meldde hij
trots.
De omstanders, die zijn angst
kennen, reageerden ongelo
vig.
Ten onrechte. Hij had wel de
gelijk op het dak gestaan.
Toen dat nog op de begane
grond klaar lag om opgehe
sen te ivorden.
zeeland
vrijdag 11 februari 2000
orPascalleCappetti
OOFDPLAAT - Een meerder-
d in de Oostburgse gemeen -
raad legt de bedenkingen te
il een kleinschalig windpark
de Hoofdplaatpolder naast
ch neer. De gevreesde geluids-
erlast van de vijf geplande
rbines blijft volgens onder-
ik binnen de perken en hinder
ir schaduwwerking van de
eken treedt hooguit vijf uur
jaar op. Getracht wordt de
:uk op het open polder-
ichap zoveel mogelijk te
irvangen.
raadscommissie planologie
it na de hoorzitting van 28
ïuari dan ook tot de conclusie
de bezwaren ongegrond
Alleen de fractie Dorpsbe-
;en en Toerisme maakt wat
:ft de aantasting van het
Ischap een uitzondering. De
tie vindt de turbines te
og.
andschap
jde gemeente waren in totaal
bezwaren ingediend. De
eeste bezwaarschriften had-
in betrekking op de waarde-
iling van de woningen, ge-
ïdsoverlast, schaduwwerking
ide negatieve invloed op het
I' ndschap. B en W antwoorden
it een schadeclaim vanwege
aardedaling pas ingediend
m worden op het moment dat
ijstelling op het bestem-
ingsplan wordt verleend,
tudies naar geluidsoverlast
Bjzen uit dat in twee van de
ie varianten hinder voor om
menden zal optreden. Daar
om is uitgegaan van de variant
die nauwelijks overlast ople
vert.
Volgens het college blijft ook de
schaduwwerking van de wieken
beperkt. Lichtschittering door
de roterende wieken zal voorko
men worden door een anti-re-
flectielaag. Anders ligt het bij
de aantasting van het polder
landschap. De gemeente heeft
dit effect nooit ontkend. „Wind
turbines hebben een schaalver-
kleinend effect op het land
schap. Zijtasten daai-mee de
weidsheid en openheid aan",
wordt ook in de milieu-effect
rapportage aangegeven.
Om dit bezwaar zoveel mogelijk
te ondervangen, wordt de op
stelling van de windturbines af
gestemd op 'de in het landschap
aanwezige kleinschalige land
schapselementen zoals bomen
en dijken'.
Het college vindt dat de urgen
tie van de bouw is aangetoond,
iets wat door enkele bezwaar
makers werd betwijfeld. De
suggestie van natuurbescher
mingsorganisatie 't Duumpje
om naar de industrieterreinen
in de Kanaalzone uit te wijken,
wijzen B en W van de hand. „De
verwijzing naar een locatie bui
ten de gemeente is niet correct
en lijkt op het door minister
Pronk bestreden Not In My
Backyard-syndroom." Angst
van omwonenden dat trekvo
gels en honden (in het naburige
pension) last van de turbines
zullen hebben, is ongegrond en
voorbarig, meent het college.
De raad beslist donderdag 17 fe
bruari over de kwestie. De ver
gadering begint om 19.30 uur.
Vlnr Sylvia Mekes, Anja Blom, Mirande Willemsen, Marcel Mutsaers en Richard van Delden met een bordje pissebedden.
foto Charles Strijd
Zeeuws-Vlaams team in tv-programma Now or Neverland
door Bas Lippmann
SLUISKIL - Niet dat ze trek hebben in
een vijftigtal krioelende wormen. Of zo
maar voor de gein tussen de haaien willen
zwemmen. Het gaat om de kick, om het
grenzen verleggen. Onder leiding van
Sluiskillenaar Richard van Delden doen
zes Zeeuws-Vlamingen mee aan het tele
visieprogramma Now or Neverland.
Dinsdag, woensdag en donderdag vinden
de opnamen plaats. De locatie wordt door
de programmamakers tot het laatste mo
ment geheim gehouden, zodat niemand
zich daarop kan voorbereiden. Eerdere
opnames vonden plaats in de Sahara, in
Lapland en in de Belgische Ardennen.
Tja. die eerdere opnames. Deelnemers
stonden te kokhalzen tijdens het eten van
onder andere schapenogen, levende ma
den of mottenlarven. Ze liepen tussen de
krokodillenzwommen tussen de haaien
,Het is wel een keer iets anders zegt. aan
voerder Richard van Delden, in het dage
lijks leven werkzaam in de keuken van
verzorgingscentrum Ter Schorre. „Ik
hoop dat het de ultieme kick wordt."
Althans, hij gaat het proberen. „Ja, ik
weet natuurlijk niet of ik het wel kan. Als
ik allerlei onmogelijke dingen in mijn
maag moet stoppen, zal mijn geest heus
wel protesteren.
Durf
Van Delden is zelf een trouwe kijker van
Now or Neverland. Zodoende werd hij sa
men met vijf vrienden en vriendinnen
door een kennis opgegeven voor het
krankzinnige programma, dat gepresen
teerd wordt door Hans Kraai j j r. Geduren
de drie dagen nemen ze het op tegen een
Belgisch team. „We krijgen drie opdrach
ten Om die te halen heb je veel durf nodig.
Conditie komt op het tweede plan. Geluk
kig maar, want mijn team is niet echt spor
tief."
Richard van Delden: „Afvallen is gemak
kelijk. Als je een opdracht niet aandurft,
is het een never en moet je naar huis. Het
zal moeilijk worden om de Belgen te ver
slaan. Die vreten echt alles", aldus Van
Delden. Zijn team bestaat uit Sylvia Me
kes uit Sluiskil, Anja Blom en Marcel
Mutsaers uit Hulst, Miranda Willemse uit
Westdorpe en Robbie Mekes uit Sas van
Gent. De show is in maart op tv te zien."
door Pascalle Cappetti
SINT ANNA TER MUIDEN -
Landarbeiders krijgen voor hun
zware werk eindelijk de waar
dering die zij jarenlang hebben
moeten missen. Enkele mede
werkers van het streekland-
bouwmuseum Agrimuda in Sint
Anna ter Muiden zijn zo geroerd
geraakt door het lot en de erva
ringen van de boerenknechten, -
meiden en landarbeiders, dat zij
een standbeeld willen oprichten
voor deze vergeten beroeps
groep.
Landarbeid was tot de tweede
helft van de twintigste eeuw een
baan die weinig status had,
maar wel een belangrijke rol
speelde in het economische en
maatschappelijk leven van de
Zeeuwse delta. Bijna tachtig
procent van de bevolking was
werkzaam als landarbeider,
boerenknecht of boerenmeid.
Werk dat zeer weinig verdiende
en van 's morgens tot 's avonds
duurde. Voor kost en inwoning
moest zelfs nog betaald worden.
De landarbeiders woonden
meestal in kleine huisjes in de
buurt van de boerderij. De hië
rarchie waarmee zij te maken
hadden, was sterk. De boer re
gelde alles met zijn eerste
knecht of oudste arbeider; de
boerin leidde met strakke hand
de huishouding en de verzor
gingvan het pluimvee, de kalve
ren en de varkens via de grote
meid.
Standaardwerk
Kees Slager, journalist en publi
cist, tekende begin jaren tachtig
de ervaringen van vele landar
beiders op en bundelde ze in het
boek 'Landarbeiders, verhalen
om te onthouden'. Een stan
daardwerk, voor velen. Toen
vorig jaar de expositie 'Baas,
bazinne, knecht en meid - boe
renwerk in verleden tijd' in het
streeklandbouwmuseum van
start ging, was het Slager die de
genodigden attendeerde op de
afwezigheid in Nederland van
enig eerbetoon aan de landar
beider. Arco Willeboordse die
bij de gemeente onder meer het
Streeklandbouwmuseum onder
zijn hoede heeft, toonde zich on
der de indruk van het betoog
van Slager. „Het idee leek ons
aardig en met de werkgroep Ag
rimuda hebben we ons sterk ge
maakt een standbeeld op te
richten. Het college van Sluis-
Aardenburg en de gemeente
raad waren direct enthousiast."
De commissie heeft de afgelo
pen maanden een tiental kun
stenaars uitgenodigd om een
ontwerp te maken. Het ontwerp
van Jan Haas uit Vlissingen
sprong er volgens Willeboordse
uit. „Een figuratief werk, waar
in ook tot uiting komt dat vele
vrouwen het zware werk de
den."
Gepresenteerd
Dit ontwerp wordt donderdag
17 februari om 14.00 uur in het
Belfort in Sluis gepresenteerd.
Dit gebeurt - na een inleiding
door wethouder J. Boogaard -
door de kunstenaar zelf. Land-
bouwhistoricus R Priester uit
Ellewoutsdijk, die vorig jaar
promoveerde op een onderzoek
naar de landbouw in Zeeland,
gaat in op de betekenis van de
landarbeid in Zeeland. Natuur
lijk ontbreekt Slager niet. Be
stuurslid P. van de Vijver van de
Heemkundige Kring West-
Zeeuws-Vlaanderen belicht
tenslotte het streekhistorisch
belang van het initiatief.
De presentatie volgende week
vormt tevens het startsein voor
een actie om de benodigde fi
nanciën voor het beeld bij el
kaar te brengen. Willeboordse
heeft goede hoop dat dit, met
hulp van het comité van aanbe
veling, gaat lukken. Gezien het
succes en de waardering van de
bezoekers, is besloten de expo
sitie over het boerenleven in
Zeeland in het streeklandbouw
museum met een seizoen te ver
lengen.