Wonen en kopen
in de Spuikom
Je snapt zulke mensen niet
Vrijwilligers eisen
terugkeer organisator
Bevrijdingsfestival
Standbeeld in de
maak voor knechten
en boerenmeiden
Boerenorganisatie
leent The Greenery
25 miljoen gulden
Ambitieus plan Vlissingen
zeeuwse almanak
Vrees
Camellia
Oefenen in aanpak
van wateroverlast
pzc zeeland 5
vrijdag 11 februari 2000
Hotel Restaurant
't Waepen van Veere
Wij zijn weer geopend!
Valentijnsmenu jl 55,-
Salade van gerookte zalm
met avocado en
mierikswortelmousse
Gegrilde rib-eye
met rodewijnsjalotjes
Bavarois taartje van wilde rijst
en ananas compote
Markt 23-27 Veere
tel. nr.: 0118-501231
Bij het vernielen van de graven in Burgh moet zwaar gereedschap zijn gebruikt. foto's Marijke Folkertsma
door Ali Pankow
Hij vreest de hoogten, de man
die i7i Zeeland zijn brood ver
dient door de actualiteit foto
grafisch vast te leggeji. Geen
opdracht is hem te veel, maar
als hem verzoeken bereiken
iets vanaf een toren of een an
der hoog punt te fotografe
ren, laat hij het afweten. Hij
krijgt namelijk al een wee ge
voel in de maag als hij om
hoog kijkt; laat staan dat hij
door de lens omlaag wil
schouwen.
Dezer dagen kwam hij met
een verrassende mededeling.
Hij was in Vlissingen getuige
geweest van werkzaamhe
den aan de tachtig meter ho
ge Sardijntoren die de skyli
ne van de Scheldestad ingrij
pend wijzigt. „Ik heb op het
dak gestaan," meldde hij
trots.
De omstanders, die zijn angst
kennen, reageerden ongelo
vig.
Ten onrechte. Hij had wel de
gelijk op het dak gestaan.
Toen dat nog op de begane
grond klaar lag om opgehe
sen te worden.
BURGH - Inwoners van Burgh
vragen zich vertwijfeld af hoe
mensen ertoe kunnen komen
vernielingen aan te richten op
een begraafplaats. Bij acht
tien graven op het Burghse
kerkhof zijn de zerken omge
gooid of stuk geslagen. De do
denakker biedt een macaber
aanzien. Een bezoekster die de
vernielingen woensdagmid
dag ontdekte, alarmeerde
beheerder P. Jonker van de ge
meente Schouwen-Duive-
land, die op zijn beurt de poli
tie inschakelde.
„We wilden er niet meteen
ruchtbaarheid aan geven om
dat het vermoeden bestaat dat
de daders weieens kinderen
zouden kunnen", zegt Jonker.
De schade lijkt niet het gevolg
van kattenkwaad. De brok
stukken die van sommige graf
stenen zijn afgeslagen, duiden
erop dat er zwaar materiaal
aan te pas is gekomen.
Schade
„Ach, ach, ach. wat mensen te
genwoordig toch niet in hun
kop krijgen", verzucht een ou
dere Burghenaar in de groen-
tenwinkel in de Kerkstraat als
hij hoort over de grafschennis.
De verkoopster krijgt kippen
vel van wat ze erover hoort
vertellen. „Ik wist het nog niet.
Mijn grootvader is hier ook be
graven, ik ga straks maar even
gauw kijken."
Veel dorpsbewoners bezoch
ten donderdag de begraaf
plaats om zelf te constateren
hoe groot de schade was. „Je
snapt toch gewoon niet wat
mensen beweegt om grafste
nen kapot te slaan", zegt een
inwoonster die net de graven
van haar vader en moeder
heeft geïnspecteerd. De rust
plaatsen van haar ouders zijn
ongeschonden, maar de vrouw
is geschrokken van de schade
die ze bij sommige andere gra
ven heeft gezien.
Voorzitter L. de Feiter van de
dorpsraad Burgh-Haamstede
betreurt de grafschennis in ho
ge mate. „Je snapt toch niet
dat er mensen zijn die zomaar
voor lol graven vernielen." Het
Burghse kerkhof was vorig
jaar binnen de dorpsraad ook
al een emotioneel onderwerp
van gesprek. Dat was naar
aanleiding van het besluit van
de gemeenteraad binnen af
zienbare tijd een deel van de
begraafplaats te ruimen in
verband met ruimtegebrek dat
hier in de nabije toekomst
wordt vernacht. Dat besluit
kwam hard aan bij de bevol
king van Burgh. Het bestuur
van de dorpsraad voerde na
der overleg met het gemeente
bestuur in een poging de
begraafplaats te laten uitbrei
den. Dat bleek echter niet mo
gelijk. De Rijksdienst voor het
Oudheidkundig Bodemonder
zoek verleent geen medewer
king aan uitbreiding, omdat
de dodenakker gesitueerd is op
het archeologisch monument
de Karolingische Burcht. Hoe
wel de dorpsraad het voorne
men tot ruimen blijft betreu
ren, toonde het bestuur wel
begrip voor de situatie.
Ook de Hervormde gemeente
kantte zich aanvankelijk te
gen het raadsbesluit, maar te
kende geen verder protest aan
na toelichting op de motieven.
Verband
Hoewel enkele van de verniel
de graven op het oudste ge
deelte van het kerkhof liggen,
ziet beheerder Jonker geen en
kel verband tussen de graf
schennis en het voornemen tot
ruiming.
De politie kon donderdag nog
geen nadere medelingen doen
over de mogelijke daders. De
technische recherde besteedde
een groot deel van de dag aan
het onderzoek naar sporen.
Pas als dat is afgerond, mogen
Jonker en zijn collega H. van
Felius aan de slag om zo moge
lijk een deel van de schade te
herstellen.
De gemeente Schouwen-Dui-
veland heeft in overleg met de
regiopolitie Zeeland besloten
een aangifte in te dienen na
mens alle betrokken nabe
staanden. Hiermee wordt
voorkomen dat elke familie af-
zonderlijk naar het politiebu
reau moet komen om aangifte
te doen. De gemeente probeert
de rechthebbenden te achter
halen en telefonisch en schrif
telijk te informeren over de
stand van zaken.
door Edith Ramakers
[VLISSINGEN - Met een vuur-
I (toren en 'twintowers' wordt het
'begin en einde van de Spuikom
j in Vlissingen aangegeven.
Daartussen liggen eengezins-
woningen en seniorenwonin-
f gen, die geplaatst worden op een
woonthemacentrum met in to
taal een oppervlakte van circa
20.000 vierkante meter.
Over de volle lengte komt een
ondergrondse parkeergarage
met ongeveer 800 plaatsen,
waarvan er 470 voor openbaar
gebruik zijn. Vijfenveertig ap-
(Supermarkt
overvallen
VLISSINGEN - Personeel van
een supermarkt m Vlissingen
heeft donderdagmiddag onder
bedreiging geld moeten over
handigen aan een overvaller.
Dat gebeurde rond 16.45 uur. De
dader is vervolgens weggerend
in de richting van de Bloemen-
raijlaan. De politie in Vlissingen
zoekt getuigen.
Twee gewonden
bij ongeval
in Terneuzen
lit
c. TERNEUZEN - Bij een auto-
-}J ongeluk op de Terneuzense Mr
e. FJ. Haarmanweg raakten don-
ks derdagochtend twee mensen ge-
s) wond. Een 52-jarige automobi-
j. list uit Terneuzen, rijdend op de
Dokweg, verleende geen voor-
a. rang aan een 37-jarige automo-
ie bilste uit Axel die van rechts
j£ kwam. De man heeft beenletsel,
de vrouw liep een whiplash op.
partementen, verdeeld over drie
complexen liggen aan het water.
In totaal voorziet het steden
bouwkundig model van Kuiper
Compagnons in 270 nieuwe wo
ningen.
„Er is behoefte aan dit aantal
woningen in Vlissingen. Dat
blijkt uit onderzoek. Zeker om
dat we flink gedifferentieerd
hebben. Er is rekening gehou
den met eengezinswoningen,
koop en huur. Maar ook met een
senioren complex en apparte
menten van een gewone tot zeer
luxe uitvoering", reageert Jan
Schroevers van de gemeente
Vlissingen.
Het is een ambitieus plan, waar
volgens Schroevers 'spanning in
zit'. „Dat is een uitdrukking die
architecten veel gebruiken en ik
weet dat veel burgers niet van
deze benadering houden. Maar
toch is het wel zo. We durven de
hoogte in te gaan, met twee ran
ke torens van 21 lagen, zo'n zes
tig meter. Aan de andere zijde
(circa vierhonderd meter ver
der) steekt de ronde vuurtoren
ook een meter of zestig de lucht
in. Alles bij elkaar is het volgens
ons een afgerond geheel."
Detailhandel
Onder de twintorens is 'nog uit
loopmogelijkheid voor detail
handel'. Daar zullen zich net als
in het woonthemacentrum lou
ter interieur- en meubelzaken
mogen vestigen. Aan de over
kant van de huidige Edah is ook
eennieuwbouwcomplex aange
geven. „Maar daarmee willen
we niet meer bereiken dan dat
we een beeld willen geven hoe
het kruispunt in de toekomst
kan worden."
Schroevers vult aan dat in deze
stedenbouwkundige schets van
de Spuikom voor een bowling-
.t door Ernst Jan Rozendaal
k VLISSINGEN - De druk op de
gemeente Vlissingen om Klaas
n Overdam het Bevrijdingsfesti-
e val Zeeland te laten organise-
e ren, is donderdag nog aanmer
kelijk toegenomen. Niet alleen
e dreigt de popgroep Bief het fes-
1 tival te mijden, ook vrijwel de
a complete staf van vrijwilligers
t van het Bevrijdingsfestival
stapt op wanneer Overdam - die
op non-actief is gezet - niet te-
rugkeert. Gedeputeerde G. de
l Kok noemt de afwezigheid van
Blof een'blamage'en het Natio-
naai Comité 4 en 5 mei dringt er
op aan Overdam te laten terug
keren.
Vorige week heeft de Raad voor
Kunst en Cultuur Vlissingen,
formeel verantwoordelijk voor
de organisatie van het Bevrij
dingsfestival, het vertrouwen
opgezegd in Overdam, de feite
lijke organisatör. Hoewel Over-
1 dam in dienst is bij de gemeente
Vlissingen, werd hij door het be
stuur podiumkunsten van de
Raad naar huis gestuurd. Van
wege het conflict, dat al maan
den sleept, dreigt de organisatie
van het Bevrijdingsfestival in
het gedrang te komen,
i Zonder Overdam wil de hoofd
act Blof niet komen. Volgens De
Kok is de komst van Blof voor de
provincie buitengewoon be
langrijk. „Wij willen met de
Maand van de Vrijheid, waar
van het Bevrijdingsfestival een
onderdeel is, het thema ver
draagzaamheid uitdragen. Dat
hadden we opgehangen aan
Blof. Daarbij komt de groep in
(Advertentie)
Vlissingen, hun thuisstad, een
tournee langs Bevrijdingsfesti
vals in Nederland zou afsluiten,
als een ware apotheose. Het is
een blamage voor Zeeland wan
neer dat niet doorgaat."
De Kok zegt de bestuurlijke
druk op Vlissingen niet te willen
opvoeren, maar laat doorsche
meren dat de provinciale subsi
die van 25.000 gulden aan het
Bevrijdingsfestival in het ge
ding is.
De enige manier om Blof naar
Vlissingen te krijgen lijkt een
terugkeer van Overdam als or
ganisator. Dat is dan ook één
van de eisen waarmee wethou
der L. Poppe-de Looff maandag
een gesprek met de Raad voor
Kunst en Cultuur ingaat. Zij
krijgt steun van het Nationaal
Comité 4 en 5 mei, de landelijke
organisator van de Bevrijdings
festivals. Volgens coördinator
Mark Eijsink Smeets komt de
landelijke subsidie van 35.000
gulden niet in gevaar, wanneer
Poppe 'voet bij stuk' houdt.
„Dan komen we er gezamenlijk
wel uit."
Vertrouwen
Bij monde van Renate Danka-
erts hebben ook de vrijwilligers
van het Bevrijdingsfestival zich
donderdag in het conflict ge
mengd. „Wij hebben vertrou
wen in Overdam, met wie we al
jaren samenwerken. Wij hebben
weinig vertrouwen in de Raad
voor Kunst en Cultuur die naar
ons toe nooit iets van zich heeft
laten horen. Ik heb de mening
gepeild van de stafleden. Ik
weet dat ze bijna allemaal op
stappen, wanneer Overdam er
op deze manier wordt uitge
werkt."
De vrijwilligersstaf telt onge
veer twaal f leden, aldus Danka-
erts. Volgens haar 'dondert het
festival ineen' wanneer zij afha
ken. In totaal heeft het Bevrij
dingsfestival ruim zestig vrij
willigers. Dankaerts kan niet
inschatten of die haar mening
delen.
Alleen een terugkeer van Over
dam lijkt het Bevrijdingsfesti
val nog te kunnen redden, maar
voorzitter F. Haverkort van het
deelbestuur podiumkunsten
blijft bij de vaststelling dat tus
sen hem en de Raad voor Kunst
en Cultuur 'geen vertrouwens
relatie' meer bestaat. Hij wil
niet kwijt of de Raad voor Kunst
en Cultuur opstapt wanneer het
gemeentebestuur Overdam
weer op zijn post zet.
pagina 20: dilemma's
door Pascalle Cappetti
SINT ANNA TER MUEDEN -
Landarbeiders krijgen voor hun
zware werk eindelijk de waar
dering die zij jarenlang hebben
moeten missen. Enkele mede
werkers van het st reekland
bouwmuseum Agrimuda in Sint
Anna ter Muiden zijn zo geroerd
geraakt door het lot en de erva
ringen van de boerenknechten, -
meiden en landarbeiders, dat zij
een standbeeld willen oprichten
voor deze vergeten beroeps
groep.
Landarbeid was tot de tweede
helft van de twintigste eeuw een
baan die weinig status had,
maar wel een belangrijke rol
speelde in het economische en
maatschappelijk leven van de
Zeeuwse delta. Bijna tachtig
procent van de bevolking was
werkzaam als landarbeider,
boerenknecht of boerenmeid.
Werk dat zeer weinig verdiende
en van 's morgens tot 's avonds
duurde. Voor kost en inwoning
moest zelfs nog betaald worden.
De landarbeiders woonden
meestal in kleine huisjes in de
buurt van de boerderij. De hië
rarchie waarmee zij te maken
hadden, was sterk. De boer re
gelde alles met zijn eerste
knecht of oudste arbeider; de
boerin leidde met strakke hand
de huishouding en de verzor
ging van het pluimvee, de kalve
ren en de varkens via de grote
meid.
Standaardwerk
Kees Slager, journalist en publi
cist, tekende begin jaren tachtig
de ervaringen van vele landar
beiders op en bundelde ze in het
boek 'Landarbeiders, verhalen
om te onthouden'. Een stan
daardwerk, voor velen. Toen
vorig jaar de expositie 'Baas,
bazinne, knecht en meid - boe
renwerk in verleden tijd' in het
streeklandbouwmuseum van
start ging, was het Slager die de
genodigden attendeerde op de
afwezigheid in Nederland van
enig eerbetoon aan de landar
beider. Arco Willeboordse die
bij de gemeente onder meer het
Streeklandbouwmuseum onder
zijn hoede heeft, toonde zich on
der de indruk van het betoog
van Slager. „Het idee leek ons
aardig en met de werkgroep Ag
rimuda hebben we ons sterk ge
maakt een standbeeld op te
richten. Het college van Sluis-
Aardenburg en de gemeente
raad waren direct enthousiast."
De commissie heeft de afgelo
pen maanden een tiental kun
stenaars uitgenodigd om een
ontwerp te maken. Het ontwerp
van Jan Haas uit Vlissingen
sprong er volgens Willeboordse
uit. „Een figuratief werk, waar
in ook tot uiting komt dat vele
vrouwen het zware werk de
den."
Gepresenteerd
Dit ontwerp wordt donderdag
17 februari om 14.00 uur in het
Belfort in Sluis gepresenteerd.
Dit gebeurt - na een inleiding
door wethouder J. Boogaard -
door de kunstenaar zelf. Land-
bouwhistoricus P Priester uit
Ellewoutsdijk, die vorig jaar
promoveerde op een onderzoek
naar de landbouw in Zeeland,
gaat in op de betekenis van de
landarbeid in Zeeland. Natuur
lijk ontbreekt Slager niet. Be
stuurslid P. van de Vijver van de
Heemkundige Kring West-
Zeeuws-Vlaanderen belicht
tenslotte het streekhistorisch
belang van het initiatief.
De presentatie volgende week
vormt tevens het startsein voor
een actie om de benodigde fi
nanciën voor het beeld bij el
kaar te brengen. Willeboordse
heeft goede hoop dat dit, met
hulp van het comité van aanbe- 1
veling, gaat lukken. Gezien het
succes en de waardering van de
bezoekers, is besloten de expo
sitie over het boerenleven in
Zeeland in het streeklandbouw-
museum met een seizoen te ver
lengen.
door A. J. Snel
TILBURG - Het hoofdbestuur
van de Zuidelijke Land- en
Tuinbouw Organisatie ZLTO
heeft The Greenery Internatio
nal in Breda voor een periode
van anderhalf jaar 25 miljoen
gulden geleend ter versterking
van het risicodragend kapitaal
van de afzetorganisatie.
De ZLTO wil een verdere bun
deling van de afzet van produc
ten uit de voedingstuinbouw
aanmoedigen. Volgens de ZLTO
vervult The Greenery daarin
een sleutelrol. Zou het mis gaan
r met The Greenery, dan komt de
Z.LTO met de achtergestelde le
ning achter in de rij van eventu
ele schuldeisers.
De ZLTO loopt overigens geen
direct risico met de lening. De 2 5
miljoen gulden komt uit het ou
de vermogen van de Noordbra
bantse Christelijke Boerenbond
NCB. Dat vermogen is onderge
bracht in een aparte stichting.
De ZLTO ziet het als een belang
van de leden dat hun marktposi
tie wordt verstrekt en wil met
The Greenery gezamenlijk pro
jecten uitwerken.
Fruitni asters
De besprekingen over samen
werking tussen The Greenery en
de fruitveiling Fruitmasters uit
Geldermalsen, die onlangs wer
den afgebroken, komen op dit
moment weer aarzelend op
gang. Volgens een woordvoer
der van de ZLTO moet de ver
strekking van de lening aan The
Greenery on<5er meer worden
gezien als aanmoediging om
verder te praten over de bunde
ling van het aanbod van groen
ten en fruit.
Het hoofdbestuur van de ZLTO
benadrukt dat de telers geen
eindproduct leveren. „Het eind
product, dat is het assortiment
groenten en fruit dat aan super
marktketens wordt geleverd.
Bundeling van het aanbod moet
worden nagestreefd, versnippe
ring tegengegaan. Dat is in het
belang van onze leden."
(Advertentie)
Verkrijgbaar in roze, rood of
wit. Maat ÖE.
30-40 cm. M
Van 17.50 M
voor IHI
Aanbieding deze week geldig
of zolang de voorraad strekt.
GroenRijk
Habo Renesse
Hog.loom 100. RENESSE
Tri. (0111) 4* 27 91
Het Rijke Tuinleven
baan of ander sportief vermaak
geen plaats is. Dit soort grapjes
kunnen heel goed later op het
terrein van de Koninklijke
Schelde Groep (KSG) tot hun
recht komen, geeft hij aan.
Woningbehoefte
Wat woningbehoefte betreft
kan Vlissingen uitbreiden, be
klemtoont Schroevers. „Daar
voor dienen projecten als de
Spuikom en aangrenzend de
kleine Spuikom. waar 36 villa
appartementen komen. De be
langrijkste aanvulling wordt
verwezenlijkt zodra de KSG
verhuist naar het industrieter
rein in Vlissingen-Oost. Daar
zijn ongeveer 1.500 woningen
voorzien. In de binnenstad zul
len daarnaast alleen maar klei-
Maquette van het plan voor de Vlissingse Spuikom met links de 'vuurtoren' en rechts de 'twintowers'.
Rechtsonder is de bioscoop Cine City te zien. foto Ruben Oreel
ne bouwplannen uitgewerkt
worden."
Dit plan van Kuiper Compag
nons is door de adviesgroep
Spuikom besproken. Daarin
zitten onder anderen bewoners
en ondernemers. „Lang niet ie
dereen is er blij mee. En nu druk
ik me eufemistisch uit. De be
woners van de Badhuisstraat
krijgen toch nieuwbouw met
een bepaalde hoogte in hun ach
tertuin. Sommigen willen ook
dat er helemaal geen bebouwing
komt. Ondernemers zijn wel al
tijd positief geweest over deze
opzet."
In maart wordt het bestem
mingsplan van dit voorontwerp
in procedure gebracht. De in
spraak begint eind maart.
DEN HAAG - Waterschappen,
gemeenten en provincies moe
ten gaan oefenen om water
overlast door dijkdoorbraken
of hevige regenval beter te
kunnen bestrijden.
Een speciale commissie heeft
in opdracht van het ministerie
van Binnenlandse Zaken
daarvoor oefenmodules ont
wikkeld, die donderdag in Den
Haag zijn gepresenteerd. „Dit
is hard nodig", stelde staatsse
cretaris G. de Vries, „want wa
terschappen en gemeenten
zijn nog te veel gescheiden we
relden.
Dijkgraven en burgemeesters
zijn vaak onvoldoende op de
hoogte van hun diverse be
voegdheden. Dat belemmert
samenhangende actie. Door te
oefenen moet dat verande
ren."
