Concurrentie troeft Schiphol af
Voor
JOU alleen...
Wo
Prestatiebeloning hoeft niet ten
koste van solidariteit te gaan
PZC
MKB wil korten op salaris kader bij
fors ziekteverzuim onder personeel
Shell zet streep door
verkoop benzine
met loodvervanger
financiën en economie woensdag 9 februari 2000
Parijs en Frankfurt groeien sneller dan Nederlandse luchthaven
Baan biedt Coda aan bij
branchegenoot Science
doorSimone van Priel
DELFT - MKB-Nederland, de vereni
ging voor het midden- en kleinbedrijf,
bepleit drastische maatregelen om
ziekteverzuim en arbeidsongeschikt
heid terug te dringen en zo het tekort
aan arbeidskrachten weg te werken.
De leiding van scholen en gezond
heidsinstellingen, sectoren die met
veel uitval van personeel kampen, zou
direct op hun salaris gekort moeten
worden als veel werknemers in ziekte
wet of WAO terechtkomen.
Zelfs zou de discussie moeten worden
gevoerd of in die sectoren en bij de
overheid het WAO-gat wel altijd tot
honderd procent moet worden aange
vuld. „Er zijn te weinig inkomensrisi
co's voor werknemers om in een uitke
ring- of WAO-situatie te raken. We
draaien in Nederland om deze hete
brij heen", aldus MKB-voorzitter
Hans de Boer gisteren.
Het midden- en kleinbedrijf kampt
met een enorm tekort aan personeel:
de 77.500 MKB-ondernemers hebben
momenteel 147.500 vacatures, een
toename met 50.000 in een jaar tijd.
Door het algemene tekort aan ar
beidskrachten in Nederland 'vissen
we allemaal in dezelfde vijver', stelde
De Boer. Het midden- en kleinbedrijf
heeft er grote last van dat in andere
sectoren het verzuim hoog is en er dus
ook voor het MKB steeds minder men
sen beschikbaar zijn. „We moeten
knokken om werknemers en dus moe
ten we over de hele linie de instroom
van WAO'ers zo laag mogelijk hou
den."
Tweeverdieners
Behalve prikkels als kortingen of j uist
bonussen voor leidinggevenden,
noemde De Boer een maatregel die hij
wel als extreem voorbeeld bestempel
de, maar die hem niettemin 'persoon
lijk zeer aanstaat'. Van tweeverdie
ners zou één ervoor moeten kunnen
kiezen geen sociale premies te beta
len. waardoor diegene een hoger net
toloon ontvangt. Als hij of zij ziek
wordtwordt uiteraard geen uitkering
ontvangen. „Maar vanwege dat risico
zal deze werknemer er juist alles aan
doen te voorkomen dat hij in een uit
keringssituatie terechtkomt", aldus
De Boer Hij zei het er in de grond mee
eens te zijn om ook in 'eigen huis' te
bekijken of het WAO-gat wel volledig
moet worden gedicht. Maar hij stuit
hierbij op verzet van verschillende
branches, omdat het MKB voor een
veel lager aantal zieken en WAO'ers
verantwoordelijk is.
MKB constateert dat door het perso
neelstekort en stijgende loonkosten
de economische ontwikkeling aan het
begin van 2000 hapert. Maar ook de
toepassing van nieuwe productie
technieken (ITC) in de ondernemin
gen blijft achter. „Ondernemers staan
voor de keus tussen twee kwaden:
minder groei maar wel een stabiele or
ganisatie hebben, of wel groeien maar
tegen hogere kosten en dus lagere
winstmarges. Grote delen van het be
drijfsleven kiezen voor het eerste en
dat remt de economische groei."
De Boer zei dat MKB teleurgesteld is
dat de toepassing van ITC achter
blijft. Wat ondernemers daarin de af
gelopen jaren hebben geïnvesteerd,
had vooral te maken met de millenni-
umproblematiek, terwijl het een van
de mogelijkheden is om de arbeids
productiviteit te verhogen. De vereni
ging wil met praktische hulp onder
nemers ertoe bewegen meer gebruik te
maken van de nieuwe technieken.
GPD
P&O Stena Line in autohandel
AMSTERDAM - De veerbootmaatschappij P&O Stena Line I
gaat auto's verkopen in Groot-Brittannië, waar de consument j
stukken duurder uit is dan op het vasteland.
Het verschil kan oplopen van ruwweg vijf mille voor een rela-
tief kleine Peugeot 2 0 6 tot een halve ton voor een Mercedes CL
500 Coupé.
Voor de autohandel heeft P&O Stena Line een alliantie geslo
ten met de Britse auto-importeur Burbank Automotive Hol- j
dingsDe klantendienst van P&O heeft in de eerste week vier-
honderd bestellingen gekregen. ANP
Fors lagere winst voor Alpinvest
NAARDEN - Participatiemaatschappij Alpinvest heeft in
1999 ruim een kwart minder winst gemaakt dan in 1998. Het
nettoresultaat kwam vorig jaar uit op 61,9 miljoen euro:j
136,8 miljoen), vergeleken met 84,6 miljoen euro in het j
voorgaande jaar. De winstdaling is vooral een gevolg van het
besluit van de investeringsonderneming om de verkoop van j
participaties uit te stellen.
In het lopende jaar verwacht Alpinvest wel een aantal deelne-j
mingen in technologiebedrijven van de hand te doen. De di
rectie rekent erop dat deze ondernemingen een beursgang
krijgen. Dat levert een winststijging op, zo voorziet Alpinvest
in een gisteren gepubliceerde verklaring. ANP
Duitse werkloosheid stijgt
NEURENBERG - Het aantal werklozen in Duitsland is in ja-
nuari met ruim 246.000 gestegen tot bijna 4.3 miljoen. De i
werkloosheid liep daardoor op van 10,3 tot elf procent van de
beroepsbevolking, zo blijkt uit niet voor het seizoen gecorri
geerde cijfers die het Duitse arbeidsbureau gisteren heeft ge
publiceerd.
De stijging is geheel het gevolg van seizoensinvloeden, zo ver
klaarde Bernard Jagoda, voorzitter van het arbeidsbureau.
Worden de gegevens voor die invloeden gecorrigeerd, dan is er
sprake van een daling van het aantal werklozen met 33.000.
Dat is meer dan het aantal van 29.000 dat over het algemeen]
was verwacht. AFP
Electrabel mag Epon overnemen
or
ts
'°ur|
:ge-
trktl
ibiJ
BRUSSEL - De Europese Commissie, die bij internationale j
overnames controleert of er geen bijna-monopolies ontstaan,!
heeft de overname van het Nederlandse stroomproductiebe-
drijf Epon door de Belgische energiereus Electrabel goedge
keurd
De Commissie heeft na onderzoek geconstateerd dat de marl
voor elektriciteit niet verstoord wordt door de nieuwe combi
natie, ondanks het feit dat Electrabel in België bijna monopo
list is.
Electrabel maakte in november bekend Epon te willen over-»
nemen voor een bedrag van 4,8 miljard. ANP
Herkomst producten zaak overheid
AMSTERDAM - De consument schuift de verantwoordelijk-;
heid voor het kopen van Max Havelaar-producten af op be-1'
drijfsleven en overheid. Die moeten ervoor zorgen dat levens-B
middelen zonder kinderarbeid worden geproduceerd errl
tegen een goede prijs voor de producent op de Nederlandsen
markt komen. Dat blijkt uit onderzoek van Stichting Max
Havelaar.
Uit het onderzoek blijkt dat het merk Max Havelaar bij 87t^
procent van de Nederlanders bekend is.
Het marktaandeel van Max Havelaar-koffie is drie procentB
,Dat moet snel richting vijf procent", aldus directeur H. Bol-H
scher van Max Havelaar gisteren tijdens de presentatie var?,
het onderzoek. De stichting wil haar marketingbudget dit
jaar verdrievoudigen tot ongeveer twee miljoen gulden. ANÉj-
van onze redactie economie
DEN HAAG - De concurrentie
loopt verder uit op Schiphol. De
Nederlandse luchthaven ver
werkte in 1999 wel meer passa
giers, maar vooral Parijs en
Frankfurt noteerden betere cij
fers. Schiphol komt daarmee
vaster op de vierde plaats van
Europese luchthavens.
Bijna 36,8 miljoen passagiers
deden vorig jaar Schiphol aan.
Dat is 6,9 procent meer dan in
1998, meldt de Europese tak van
de ACI, de internationale orga
nisatie van luchthavens.
Schiphol zit daarmee net boven
het Europese gemiddelde van
6,7 procent. Frankfurt en Parijs,
de nummers twee en drie in Eu
ropa, groeiden echter in 1999
harder. Frankfurt noteerde plus
7.3 procent (totaal 45,9 miljoen
reizigers), Parijs (Charles de
Gaulle, Orly) een toename van
8.4 procent (43,6 miljoen passa
giers). Londen (Heathrow, Gat-
wick, Stansted) bleef met 5,8
procent wat achter, maar is met
een totaal van ruim 102 miljoen
passagiers nog steeds verreweg
het grootste Europese luchtha
vencomplex.
Beperkingen
Schiphol wijt de groeiende
kloof voor een deel aan de be
perkingen die de luchthaven
zijn opgelegd. Zo mag Schiphol
jaarlijks met niet meer dan
20.000 vliegbewegingen groei
en, een regeling waarvan de
concurrentie geen last heeft.
Verder zijn er elders meer groei
mogelijkheden. Charles de
Gaulle opent in 2001 een vierde
baan. In Londen neemt het rela
tief nieuwe vliegveld Stansted
de grootste groei voor zijn reke
ning (38,2 procent meer reizi
gers in 1999).
Nadelig is ook dat enkele lucht
vaartmaatschappijen Schiphol
hebben verlaten. Zo vond US
Airways nieuwe slots (start- en
landingsrechten) op Heathrow
belangrijker dan een langere
aanwezigheid op Schiphol.
South African Airlines verruil
de Nederland voor Frankfurt,
de thuisbasis van de Star Al
liance waartoe zij behoort.
Nieuwkomer
Schiphol kon daarentegen ook
een nieuwkomer verwelkomen;
het Amerikaanse Continental
Airlines, beoogd lid van de
Wings-alliantie van KLM, Ali
talia en Northwest.
Ook afgelopen jaar slaagde
Schiphol er overigens niet in het
totaal beschikbare slots
(400.000) vol te krijgen. Het
aantal starts en landingen bleef
steken op 393.608. Dit jaar mag
Schiphol 420.000 slots verge
ven maar de luchthaven is al te
vreden als daarvan 413.000
worden ingevuld. ANP
Medewerkers van Schiphol laten onder het platform tussen de D- en E-pier karretjes met bagage rijden. Dit nieuwe systeem wordt met
magneten aangedreven en wordt in april volgend jaar in gebruik genomen. foto Fred Steenman/ANP
van onze redactie economie
DEN HAAG - Marktleider Shell
stopt op korte termijn met de
verkoop van benzine met lood
vervanger. Bezitters van 'old-ti
mers' moeten voortaan bij het
tanken een scheutje uit een spe
ciale flacon toevoegen.
Shell heeft de 'pistolen' (tanks)
waar tot nu toe de super met
loodvervanger uitkwam, nodig
voor een nieuwe soort benzine.
De oliemaatschappij gaat op
bijna alle zevenhonderd pomp
stations Pura-benzine verko
pen. Dat is een benzinesoort die
minder belastend is voor het mi
lieu.
Het afgelopen jaar was Pura al
bij wijze van proef te koop in de
omgeving van Leiden en Arn
hem. Nu wordt Pura landelijk
ingevoerd. Pura is negen cent
per liter duurder dan Euro 95,
de gangbaarste bezine. De ben
zine zorgt voor 55 procent min
der uitstoot van zwaveldioxide,
tien procent minder benzeen en
drie procent minder stikstof
oxide.
Directeur H. van Campenhout
van de Shell Nederland Ver
koopmaatschappij zegt dat het
niet mogelijk is om Pura en su
per met loodvervanger beide in
het assortiment te houden.
„Dan moet je alle stations van
(Advertentie)
Nieuw! Lategan Ruby
Cabernet/Merlot
Een heerlijke volle Zuid-Afrikaanse
rode wijn met een bouquet van
kersen en bessen.
Fles 75 cl
van 9.95 voor 8.95
van 59.70 voor
extra tanks voorzien", aldus
Van Campenhout. Hij zegt niet
bang te zijn dat klanten met ou
dere auto's naar de concurrent
rijden. „Door de flacon kunnen
wij het hele pakket aanbieden."
Als alle Nederlandse automobi
listen zouden overstappen op
Shell Pura,zouperjaar2000ton
schadelijke stikstofoxiden min
der in het milieu komen. Dat is
de uitstoot van ongeveer
150.000 auto's. De nieuwe
brandstof zorgt ook voor een ef
ficiëntere werking van de kata
lysator. Shell Pura heeft een oc-
taangetal van 95 en is daarmee
geschikt voor alle auto's die op
Euro 95 rijden.
Oliemaatschappijen zitten al
een tijdje met de 'loodbenzine'
in hun maag. Sinds eind jaren
tachtig hebben nieuwe auto's
geen lood of loodvervanger
meer nodig, zodat de vraag te
rugloopt.
Concurrent Fina vindt het nog
te vroeg om de verkoop van
loodbenzine te staken. ,Er rij
den nog te veel auto's rond die
het nodig hebben", weet een
woordvoerder Maar ook Fina
zal ooit Shells besluit volgen.
Momenteel bevat nog maar vier
procent van de verkochte benzi
ne loodvervanger.
Fina zegt net als Shell bezig te
zijn met een eigen 'milieuvrien
delijke' benzine. GPD/ANP
KonMar
door Rixt Albertsma
DEN HAAG - Afgunst, mensen
die elkaar tegenwerken en een
toenemende werkdruk. Bij
prestatiebeloning denken veel
werknemers meteen aan het
stukloon van vroeger. Personeel
werd daarbij direct afgerekend
op resultaat en inzet.
Deze 'jaagsystemen' van vroe
ger zullen echter niet terugke
ren, aldus FNV Bondgenoten.
De bond ging vorige week ak
koord met het toestaan van
prestatiebeloning, mits bedrij
ven aan bepaalde voorwaarden
voldoen.
Het tij lijkt nauwelijks meer te
keren voor het invoeren van
loon naar prestatie. Twee jaar
geleden woedde er al een discus
sie over prestatiebeloning.
Werkgevers zagen toen in extra
beloningen een mogelijkheid
om werknemers te laten profite
ren van de enorme winsten. Op
die manier kon de loonmatiging
in stand worden gehouden. On
langs riep werkgeversorganisa
tie VNO-NCW de leden op
nieuw op prestatiebeloning in
de arbeidsvoorwaarden op te
nemen.
Chemieconcern Akzo Nobel
beet gelijk de spits af bij de on
derhandelingen voor een nieu
we CAO. Het concern wil een
deel van de structurele loons
verhoging omzetten in flexibele
beloning. Dack Schram, advi
seur beloningszaken bij FNV
Bondgenoten, gelooft niet dat
werknemers straks bang moe
ten zijn voor tanende solidari
teit en toenemende werkdruk.
„Om dat te voorkomen zullen
we goede beoordelingssystemen
moeten opstellen, waarbij
werknemers zelf kunnen na
gaan of zo'n beoordeling klopt."
Volgens Schram moeten mensen
beoordeeld worden op de werk
zaamheden die horen bij hun
functie. „Werknemers mogen
onderling niet met elkaar verge
leken worden." Ook zouden
werknemers niet op hun gedrag
beoordeeld mogen worden,
vindt Schram. „Toch blijft be
oordelen per definitie subjec
tief', geeft hij toe.
Stukloon
Volgens Rienk Splunder van het
CNV zijn er verschillende vor
men van individuele beloning.
Bij de meest simpele vorm, het
ouderwetse 'stukloon', krijgen
werknemers betaald per meter
of stuk. „Dit zorgt vaak voor
enorm veel werkdruk doordat
mensen zich over de kop gaan
werken", aldus Splunder. „Deze
vorm zullen we dus nooit af
spreken in de CAO." Andere
vormen zijn volgens hem ook
mogelijk. „Werknemers en
werkgevers kunnen ook afspre
ken dat ze beloond worden voor
het terugdringen van het ener
gieverbruik. Of het beperken
van het aantal ongevallen Dat
is ook een soort van prestatiebe
loning". aldus Splunder.
In veel bedrijven komt presta
tiebeloning al voor in de vorm
van winstdelingsregelingen.
Werknemers aan de bovenkant
van de arbeidsmarkt ontvangen
vaak opties of delen op andere
manieren mee in de winst. Maar
hierbij gaat het veelal om extra
beloningen bovenop het norma
le inkomen. Werknemers krij
gen dan iets extra's als het goed
gaat met het bedrijf of de afde
ling. De prestatiebeloning waar
nu over gesproken wordt, komt
vooral in plaats van de normale
salarisverhoging.
Hoogleraar Joop Schippers van
de universiteit van Utrecht ver
wacht dat er steeds meer syste
men van flexibele beloning zul
len komen. „Werknemers zijn
mondiger en worden steeds
meer op hun verantwoordelijk
heden aangesproken", conclu
deert Schippers. „Steeds meer
werknemers zien flexibele belo
ning ook als een blijk van waar
dering." Beloningssystemen zo
als de 'periodieken' zullen
volgens de hoogleraar meer als
een individuele prestatiebelo
ning worden gebruikt. „Nu is
dat vaak een automatisme,
maar dat zal verdwijnen." Toch
verwacht Schippers dat er voor
al collectieve vormen van belo
nen zullen ontstaan. „Produc
tieprocessen worden steeds
ingewikkelder. Daardoor wordt
het moeilijker om individuele
prestaties te meten. En het is
moeilijk om mensen te beoorde-
len."
Ingewikkeld
Ook Theo van den Hoven, on
derzoeker beloningszaken bij
de werkgeversorganisatie voor
de metaal en elektrotechnische
industrie FME-CWM, verwacht
minder belangstelling voor de
individuele prestatiebeloning.
Dit komt volgens hem omdat
het voor kleine en middelgrote
bedrijven vrij ingewikkeld is om
zo'n beloningssysteem in te voe
ren Ook kost het veel geld om de
prestaties te nieten en te bege
leiden. „Veel bedrijven hebben
het veel te druk om zo'n systeem
in te voeren." De werkgevers in
de metaal kampen met grote
personeelstekorten. „Uit on
derzoek dat wij hebben gedaan
blijkt dat er tot nu toe weinig
belangstelling voor is".
van onze redactie economie
BARNEVELD - Softwarehuis
Baan wil Coda verkopen aan
zijn Britse branchegenoot Sci
ence Systems. Coda levert we
reldwijd financiële software
pakketten. Science Systems is
bereid ruim 112 miljoen neer
te tellen voor Coda. De bedrij
ven verwachten de koop eind
maart te bezegelen.
Softwaremaker Baan nam het
Britse Codainl998 over. Uit dat
jaar stamt ook de samenwer
king tussen Coda en Science
Systems, dat op softwaregebied
is gespecialiseerd in financiële
systemen.
Hoewel Baan in 1998 via een
aandelenruil nog 177 miljoen
neerlegde voor Coda, verwacht
het bedrijf toch een winst van
ruim 68 miljoen aan de nieuwe
transactie over te houden.
Baan heeft - onder meer als ge
volg van reorganisatiekosten -
een slecht jaar achter de rug
Het bedrijf boekte in 1999 een
verlies van 653 miljoen, tegei
ƒ712 miljoen een jaar eerder.
Bloedend hart
De slechte resultaten hebben
Baan ertoe gezet Coda te verko
pen, geeft vice-president K. Wa
genaar van Baan toe. „We ne
men met bloedend hart afscheid
van Coda."
De verkoop betekent onder
meer dat Wagenaar en de zijnen
de introductie van Coda E-Fi-I
nance niet meer meemaken on-
der deBaan-vlag. Dit software-
pakket stelt de gebruiker in j
staat via Internet overal ter we
reld gegevens op te wagen en te
veranderen in de boekhouding^
van de organisatie.
Baan wilde het pakket dit kwar-j
taal op de markt brengen. ANP i j
(Advertentie)
Werknemers in de metaalsector bespreken tijdens een bijeenkomst maart vorig jaar de uitgangspunten
voor CAO-onderhandelingen. Uit onderzoek is gebleken dat onder werknemers in de metaal weinig
animo is voor prestatiebeloning. foto Cor Mulder/ANP
Schram van FNV Bondgenoten
beaamt de verwachting. „Door
de krapte op de arbeidsmarkt
zullen veel werkgevers waar
schijnlijk niet zo snel individue
le beloning invoeren. Ze moeten
er ook voor zorgen dat werkne
mers bij het bedrijf blijven wer
ken."
Een middelgroot metaalbedrijf
uit Limburg, dat al zo'n twintig
jaar ervaring heeft met indivi
duele prestatiebeloning,
schrapt deze vorm van belonen
zelfs. Volgens een woordvoerder
kostte de administratie te veel
tijd. Van den Hoven denkt dan
ook dat 'eerder tientallen' dan
honderden bedrijven zullen kie
zen voor individuele prestatie-
vormen. Volgens een woord
voerder van de FME-CWM is de
organisatie wel aan het stude
ren op vormen van prestatiebe
loning. Een vorm van individu
ele prestatiebeloning die nu wel
voorkomt is volgens Van den
Hoven de periodiek. „Werkne
mers die het goed doen krijgen
er nu soms een periodiek extra
bij." Ook volgens de Metaal
unie, de brancheorganisatie
voor bedrijven tot honderd
werknemers, werken bedrijven
vooral aan collectieve regelin
gen. „In deze bedrijven hangt de
sfeer van 'met z'n allen de
schouders eronder"', aldus een
woordvoerster. GPD
Wil jij je Valentijn ook echt stilhouden?
Heb jij geen zin in lastige huisgenoten
die je kaarten lezen op Valentijnsdag?
Zorg dan dat je op 14 februari
SMS-benchtjes kunt ontvangen en
versturen. Dat kan bijvoorbeeld met de
mobiele telefoon Orion* Hi PrePay
Die vind je bij Pnmafoon aJ voor f 269,-"
en dan krijg je er ook nog een gratis
headset ter waarde van f 99,- bij.
Want ook voor Valentijnsplezier ga je
gewoon naar Primafoon.
Toestel ook veikutgDoor rm
