Gevarieerd groen op Tholen
Tv beïnvloedt
keuze huisdier
IJte ^Jj||8^
Hp
%HBI
ftf Él
'f'-fC 16
PZC
Durrengeoiec
MMf
>éé§I
Hl
stC
Tf^SSgte^
31
Metasequoia
ideaal
voor langs
de straat
door het oog van Wim Riemens
woensdag 9 februari 2000
Y
'r-i
V' - v
;.n
C,;:
--'. V-p'-V S' -
f:>\
Ï5*$sp£-
V
W,
';"JP
r
isfr-'&a* i
SSKSrs
Het jonge dorpsbos bij Sint Annaland.
wr-^mzzsesm
siMaÉ
2,1*'
tt5l« WOOL
189»
DORPSBOS -STALLAND
ho1 «X^P Slnt-Annakrxi
ïïrïsT" s^ss»
;--- - --.V;
v-I. I*,
groot.
'®98 ne»ti a.
"i >S «"i
w" hM bo» I, wen
as« «HiUiu zji. M*a' öoor
»3£? mïSMS
foto's Willem Mieras
door Esme Soesman
Geen wijk op Tholen en Sint
Philipsland is hetzelfde. Voor
elke nieuw uit de grond te stampen
buurt wordt een eigen
Onmiskenbaar Aardenburg, de
foto van Wim Riemens die
vorige week in deze rubriek was
afgedrukt. Het is een van de
oudste nederzettingen van
Zeeland. De eerste, jagende en
vissende bewoners hebben in de
Steentijd wat voorwerpen
achtergelaten. Stenen messen en
vuistbijlen, ze zijn te zien in het
Aardenburgs museum. Nu geven
de befaamde St. Baafs, de in deze
kerk blootgelegde fresco's en de
jaarlijkse Matthaus Passion het
stadje tot ver in de omtrek
bekendheid, in het verleden waren
dat onder meer een Romeinse
versterking en de functie in de
middeleeuwen als betekenende
handelsstad. Tal van
bodemvondsten schragen het
belang van Aardenburg in een ver
verleden.
Opgravingen hebben restanten
van de fundamenten van het
Romeinse castellum aan het licht
gebracht. Er werd een militaire
versterking gebouwd, zoals er
langs de kusten van Vlaanderen,
Holland en Zeeland meer zijn
aangelegd in de Romeinse tijd.
beplantingsplan uitgedacht.
Neem de in opbouw zijnde wijk
Muyepolder in Sint-
Maartensdijk. De elsvariëteit
Spaethii - een nieuwkomer in de
gemeente Tholen - moet beide
kanten van de laan die momenteel
Een bloeiperiode beleefde
Aardenburg, tussen Ee en Zwin, in
de Middeleeuwen door de handel.
Zo was de plaats lid van de
gemeenschap van Hanzesteden.
Mede daardoor onderhield de stad
betrekkingen met alle grote
havencentra in West- en Noord-
Europa. Via het Zwin liep de
scheepvaartroute naar de
Noordzee.
De periode van welvaart duurde
tot diep in de veertiende eeuw. Van
de twee grote kerken uit de
Middeleeuwen bestaat alleen de
St. Baafs nog (centraal op de foto).
Deze aanvankelijk romaanse
kerk, voor het jaar 1000 gesticht
door monniken van de St.
Baafsabdi j in Gent, werd later in
andere stijl opgetrokken. Nu is het
een zeldzaam voorbeeld van
kerkelijke Scheldegotiek in
Nederland.
De oude omwalling van de stad
werd na de verovering van
Aardenburg door prins Maurits in
1604 gemoderniseerd. Van de
vestingwerken uit de zeventiende
eeuw zijn belangrijke restanten
bewaard, zoals wandel- en
recreatiegebied De Elderschans.
het al neergezette en nog te
bouwen deel van deze wijk van
elkaar scheidt, gaan sieren. Aan
de bewoonde kant van de wijk zijn
de eerste veertig exemplaren al
geplant. De verwachtingen van
deze boomsoort zijn
Nadat de welvaart van
handelsstad Aardenburg was
verdwenen, heeft de grensvesting
Aardenburg nog wel militaire
betekenis gehad; met name toen in
de achttiende en negentiende
eeuw Fransen en Belgen de stad
hadden ingenomen. In de
plaatsnaamkunde is Aardenburg
een probleemgeval. In Vlaamse
oorkonden wordt als oudste naam
Rodenburgh genoemd, maar er
zijn ook varianten. Rodenburgh
kan gaandeweg Aardenburg zijn
geworden.
De drie waardebonnen zijn voor R.
Boeije uit Biervliet, K. Stroo-
Louws uit Zoutelande en W.
Dekker uit Waterlandkerkje.
Voor de nieuwe opgave is de vraag:
hoe heet de plek op de foto van
Wim Riemens. Oplossingen
kunnen tot uiterlijk zaterdag 12
februari worden gstuord aan:
Redactie Buitengebied PZC,
Postbus 18, 4380 AA Vlissingen,
fax 0118-47002 of e-mail
redactie@pzc.nl. Onder de
inzenders van goede oplossingen
worden weer drie waardebonnen
verloot.
hooggespannen. „Mooi, glanzend
in z'n blad. Snelgroeiend", luidt
het door de jaren heen getrainde
oordeel van beleidsmedewerker
M. van Loenhout van de Thoolse
plantsoenendienst.
Conifeer
Goede ervaringen zijn inmiddels
opgedaan met de metasequoia. Dé
boom - sinds een kleine tien jaar -
in de wijk Buitenzorg in Tholen-
stad. Langs de Meanderlaan zijn
zo'n honderd bomen van dit type
weggezet. Afgewisseld met bomen
van de derde grootte, het kleinste
type, in de kleinere straten die
binnen de cirkelvormige laan
liggen. De metasequoia lijkt zich
weinig aan te trekken van
grondsoort en andere variabele
omstandigheden. Bovendien staat
de conifeer wat snoeiwerk betreft
als goed beheersbaar bekend. Da's
geen reden, zegt Van Loenhout,
om de boom meteen tot Thoolse
lieveling uit te roepen. Mocht er
onverhoopt een ziekte uitbreken
bij dit type. dan loopt de gemeente
het risico met ernstige kaalslag in
alle kernen te worden
geconfronteerd. „Daarnaast moet
je Brabant niet gaan kopiëren. We
proberen toch meer eigen dingen
uit Zeeland toe te passen", licht hij
één van de door de
plantsoenendienst gehanteerde
uitgangspunten toe.
Kwaliteit
Inzichten veranderen, weet Van
Loenhout na zevenentwintig jaar
praktijk uit ervaring. Een kwart
eeuw geleden overheerste in de
aanplant vooral de wens een
nieuwe wijk heel snel groen te
krijgen. En zo goedkoop mogelijk,
waardoor er weinig aan
grondverbetering werd gedaan.
Nu is het streven naar kwaliteit de
belangrijkste drijfveer in de keuze
voor bomen. Aan de aanplant gaat
bovendien grondverrijking en de
aanleg van een drainage vooraf.
Wat onderbeplanting betreft zijn
rozen en gras verdrongen door
allerhande bodembedekkers,
sinds een jaar of vier weggezet op
worteldoek. Kostenbesparing is
namelijk nog zo'n aspect dat
maakt dat er nooit gesproken kan
worden over stilstand in de wereld
van het gemeentelijk plantsoenIn
die lijn behoort ook smppergroen
inmiddels tot een geleefd
verleden. Vrij logisch, want in.
onderhoud zijn kleine stukjes
groenvoorziening die her en der
over een dorp zijn verspreid
nauwelijks praktisch te noemen.
Bovendien kan de grond vaak
nuttiger worden gebruikt, voor de
aanleg van een parkeerplaats of
wellicht een wat ruimere bocht.
Overgang
De huidige trend is die van een
wijk- of dorpsbos, veelal gelegen
aan randen van kernen. Met de
ruilverkavelingsprocessen is deze
aanpak in gang gezet. Op Tholen
heeft dat al geleid tot de
overdracht aan de gemeente van
bomen
een parkje bij Sint-Annaland. De
Buitenkamer in Stavenisse en het
Slotbos bij Sint-Maartensdijk
volgen later dit jaar. De functie
van deze gebieden is velerlei; een
groene overgang tussen kern en
buitengebied met ruimte voor
diverse dieren. Mensen kunnen er
wandelen en soms is er ook in
speel- of ligweides voorzien. Een
vooruitziend mens weet dat in de
tijd de waarde ervan alleen maar
zal toenemen. De ruim 7500
bomen die de Thoolse kernen
tellen hebben namelijk niet het
eeuwige leven. Van Loenhout:
„Als je in deze gecultiveerde
maatschappij dertig jaar vooruit
kijkt, ben je al knap bezig. Dan is
het tijd voor een wijkrenovatie en
daar horen ook bomen bij. Parken
zullen voor de toekomst
waarschijnlijk sneller blijvend
zijn."
door Alex van Hoof
Wie kent de boerboel,
Hollandse smoushond,
barbet, munchkin, manx of
naakte kat? Niet veel mensen,
want slechts een gering aantal
liefhebbers houdt er deze
zeldzairfe honden- en
kattenrassen op na. Verreweg de
meeste baasjes halen liever een
Perzische kat, labrador retriever
of Duitse herder in huis. Wanneer
echter maar een beperkt aantal
soorten populair is, kunnen
sommige onbekende honden- en
kattenrassen in Nederland
uitsterven.
De nummers één twee hebben
stuivertje gewisseld: twee jaar
geleden was de Duitse herder nog
de populairste hond, maar vorig
jaar zakte het dier een plaats en
nam de stek over van de labrador
retriever. Die spontane en
kortharige allemansvriend mag
zich de best verkochte hond van
1999 noemen. Derde in rij is, net
als in 1998, de golden retriever,
met in zijn kielzog de rottweiler. In
de top tien staan verder nog onder
meer de bemer senenhond, boxer,
bouvier en west highland white
terriër. Laatstgenoemd ras is beter
bekend onder de naam
'Caesarhondje'. Dat komt doordat
het diertje de hoofdrol speelt in de
tv-reclames van Caesar
hondenvoeding en aan dit
optreden dankt ook de witte en
kleine west highland white terriër
zijn populariteit.
Meedoen aan een tv-reclame of
film zorgt steevast voor een
nieuwe schare liefhebbers. Dat
was voorheen met de Schotse
collie Lassie het geval en die
vuistregel geldt ook nu nog.
Hoewel altijd al populair, neemt
de vraag naar labrador retrievers
vooral toe door de tv-spots van
toiletpapier waarin pups van dit
ras speels rondtollen. Zelden te
zien op de buis of bioscoop zijn
onder meer de Hollandse
smoushond, naakte hond, barbet
en Oostenrijkse pincher. Veel
baasjes voor deze onbekende
rassen zijn er dan ook niet te
vinden.
„De Oostenrijkse pincher is
achttien jaar geleden in
Nederland verschenen, maar het
diertje is nooit gewild geweest",
vertelt Ine Hartgers van de
Vereniging van Fokkers en
Liefhebbers van gladharige
Dwergpinchers en aanverwante
rassen. „Vorig jaar was er slechts
één nestje van deze soort en
momenteel is het de vraag
wanneer er weer opnieuw jonkies
worden geboren. Die
ontwikkeling zou het einde van
deze kleine tot middelgrote hond
in Nederland kunnen betekenen?
Dwergpincher
Niet met uitsterven bedreigd is de
dwergpincher. Deze kortharige en
kleine bruine of zwartbruin
gekleurde hond was begin jaren
zestig enorm geliefd, maar
tegenwoordig worden er door
erkende fokkers slechts enkele
tientallen pups jaarlijks gefokt.
Rouwig dat de dwergpincher niet
meer in de top twintig van best
verkochte hondenrassen
voorkomt, is Hartgers niet. „Ik
zou niet blij zijn met een Walt
Disney-film waarin de
dwergpincher een rol speelt.
Zodra de populariteit van een ras
toeneemt, gaat de kwaliteit van
nogal wat pups achteruit.
Broodfokkers bemoeien zich er
dan mee, omdat ze snel geld willen
verdienen."
Ook Jacqueline Gij bels uit het
Zuid-Limburgse Tegelen en
liefhebster van de boerboel, ziet
De Hollandse smoushond was bij
na uitgestorven, maar de laatste
jaren neemt het aantal exempla
ren weer toe.
graag dat haar ras uit de
schijnwerpers blijft. „De boerboel
is een grote, krachtige, kortharige
en waakzame hond die afkomstig
is van de bullebijter; een oud en
uitgestorven Nederlands ras dat
via een ontdekkingsreiziger in
Zuid-Afrika is terechtgekomen.
In dat land is de bullebijter
vermengd met andere soorten
waardoor uiteindelijk de boerboel
ontstond."
De Hollandse smoushond was
uitgestorven, maar het dier is na
de Tweede Wereldoorlog door
inspanningen van liefhebbers
weer herrezen. Enorm gewild is de
hond nog niet, omdat de
rasvereniging het dier zoveel
mogelijk uit de publiciteit wil
houden.
Katten
Naast talrijke zeldzame
hondenrassen bestaan er ook vele
sporadisch voorkomende
kattensoorten. De korat, sokoke,
Japanse bobtail, American lynx
en bombay zijn uit Nederland
vrijwel verdwenen. Ook de
Siberische boskat, Egyptian mau
en ocicat komen weinig voor, maar
deze rassen zijn wel in opkomst.
Niet sterk vertegenwoordigd is
verder de singapura, omdat deze
poes kleine nestjes heeft van
meestal één tot twee kittens (jonge
katjes). Daarnaast komt de naakte
kat ofwel sphynx niet zo vaak
voor. Het diertje heeft geen vacht
en is kaal, maar desondanks kan
hij de Nederlandse winter toch
goed verdragen.
Probleem bij katten, in
tegenstelling tot honden, is dat het
zelfs voor dierenartsen lastig is om
de verschillende rassen van elkaar
te onderscheiden. Overeenkomst
tussen de diersoorten is dat een tv-
reclame met een bepaald ras
garant staat voor een stijgende
belangstelling. Peter Gerrits van
de Stichting Overleg Platform van
de Nederlandse Cat Fancy: „De
silver tabby speelt de hoofdrol in
een commercial over kattenvoer,
waardoor de vraag naar deze
variëteit van de Brits korthaar
behoorlijk is toegenomen. Mensen
vragen bij de kittenbemiddeling
niet naar een Silver Tabby, maar
hebben het over een Whiskaskat."
De voorzitter van het landelijk
platform, waarin de veertien
raskattenverenigingen zitten,
vervolgt: „Ik zie liever dat
producenten van dierenvoeding
huis-, tuin- en keukenkatten
gebruiken, want die exemplaren
bevolken de overvolle asielen. Ze
mogen best wel geld verdienen
met de spotjes, maar ze moeten er
bij stil staan dat het meedoen van
een bepaalde soort in een
commercial tot grote fok van dat
ras leidt. Daardoor kunnen
erfelijke aandoeningen bij zo'n
modedier makkelijker de kop
opsteken."
De naam sequoia roept
beelden op van immens
grote bomen, met stammen zo
dik dat alleen getrainde
wandelaars zonder
pijnscheuten in de zij een rondje
om de boom weten te
volbrengen. Met de metasequoia
echter is het lang wachten op
zulke drastische resultaten.
Gelukkig voor de bewoners van
de wijk Buitenzorg in Tholen-
stad. De metasequoia
glyptostroboides of watercypres
staat juist bekend om zijn goede
bruikbaarheid als park- of
straatboom, wat ook precies de
reden is dat de gemeente deze
bladverliezende conifeer
grootscheeps heeft ingezet in
deze betrekkelijk jonge wijk aan
de rand van Tholen-stad. Er
staan er een stuk of honderd,
verspreid langs de
cirkelvormige Meanderlaan.
De metasequoia, die in 1941 in
het Chinese Shui-Hsa-Pa-dal
werd ontdekt, is makkelijk te
kweken en groeit snel. Hij doet
het op bijna iedere grond en kan
tegen een stootje wat
luchtverontreiniging en wind
betreft. Minstens zo belangrijk
is het feit dat deze bladverliezer
tot nu toe vrij is gebleven van
ziekten.
fi, V' J- v
-y
if'.-.Av-/-
