Proefboringen
onder Biesbos
weerwoord
Architect
ontwerpt niet
voor zichzelf
28
Je eet geen
appel, maar
een noepie
29
Koeling
ondergronds
30
Elke wijk
een eigen
beplanting
31
op stap in de natuur
Kleine
herauten
van het
voorjaar
buiten aebied
woensdag 9 februari 2000
Al is de Sprokkel
nog zo fel, zij heeft
toch haar drie
zomerse dagen wel
Nieuwe weerwoorden zijn welkom
bij de redactie PZC, postbus 18,4380
AA. Vlissingen, fax0118-470102,
e-mail redactie@pzc.nl.
Als we bij het landgoed
Landlust aan de rand van
Heinkenszand aankomen, komt
het onderlinge gekrakeel van
kool- en pimpelmezen ons al
tegemoet. De eerste met
agressieve en rauwe toon en ook
het pimpelmezenbelletje heeft iets
dreigends. Blijkbaar betwisten ze
elkaar het voedsel dat in de
struiklaag aanwezig is. Achter het
toegangshek leidt het pad twee
kanten op. Links komen we bij het
oude koetshuis waarin het
kantoor van de stichting Het
Zeeuwse Landschap is gevestigd.
Het gebouw straalt nog steeds
nostalgie uit en door de nog
aanwezige mendeuren kunnen we
ons goed voorstellen hoe in
vroeger tijden men hier bedrijvig
was met in- en uitspannen van de
paarden.
We volgen het pad dat naar rechts
afbuigt, en door een klein bosje
slingert. Hoog opgaande en
indrukwekkende bomen bepalen
hier de sfeer. Opvallend is dat veel
bomen tot grote hoogte met
klimop zijn begroeid. Als lianen
slingeren de takken zich rond de
stammen op zoek naar licht en
vormen wintergroene pilaren.
Tussen al deze wirwar houden zich
ongetwijfeld duizenden insecten
schuil, waar vogels hun maaltijd
mee doen. Op de bosgrond, nog
voor een groot gedeelte bedekt
door afgevallen blad, kondigen
frisgroene jonge spruiten van het
zomerhalfjaar beschuttende
oeverbegroeiing. Voldoende voor
een goed leefmilieu voor de
amfibieën. Het zal niet zo lang
meer duren of de eerste bruine
kikkers ontwaken uit hun
winterslaap. Hoewel ze minder
luiddruchtig zijn dan hun neven,
de groene kikkers, zijn ze er wel als
een van de eersten bij als het gaat
om hun voortplanting.
In de buurt van de vijver steken
verschillende toefen
sneeuwklokjes hun kop boven het
gras en onder bomen staan al fier
de geaderde bladeren van
aronskelken. Wat verderop de
altijd groene struikvorm van
rododendrons vol veelbelovende
knoppen. Door hun aanwezigheid
worden we des te meer bepaald bij
het feit dat we in een stukje puur
cultuur zijn aangeland. In de loop
van de eeuwen zijn op heel veel
plaatsen in de provincie dergelijke
landgoederen aangelegd. Dikwijls
naar voorbeelden uit de Engelse
landschapsstijl. Ter verfraaiing
werden niet zelden uitheemse
planten gebruikt om de tuin een
bijzonder karakter te geven en
veel van de bolgewassen die bij
ons voorkomen, zijn van deze
zogenaamde stinzenpllanten.
Sneeuwklokjes, wilde hyacint,
daslook en aronskelk: het zijn
allemaal planten die hier van
nature niet in het wild voorkomen.
Op de landgoederen zijn het
dikwijls de eerste bloeiende
voorjaarsbodes en als over niet al
te lange tijd de sleutelbloemen tot
bloei komen kunnen we stellen dat
het voorjaar definitief zijn intrede
heeft gedaan. Vooralsnog moeten
we het doen met de kleine
herauten onder de stinzenplanten;
de sneeuwklokjes. Teer en klein
maar hardnekkig steken ze hun
toeven boven gras en blad,
bekroond door witte bloemen.
Bziitengebied is een wekelijkse
bijlage over natuur en landschap,
land- en tuinbouw, streektaal en
streekcultuur, architectuur en
stedenbouw, recreatie en vrije tijd.
Vragen, opmerkingen en
suggesties zijn welkom bij de
redactie van de PZC, postbus 18,
4380 AA, Vlissingen, fax 0118-
470102, e-mail redactie@pzc.nl.
zijn tikkend wintergeluid.
Overigens zijn er duidelijke
voorjaarstekens.
Het terrein is kleinschalig en het
duurt niet lang of we keren terug
in de omgeving van het oude
koetshuis. Hier vlakbij stuiten we
Tekst en illustratie Adri Karman
op een grote vijver. Duidelijk een
aangelegd onderdeel van het meer
parkachtig aandoende stuk van
het landgoed. De vijver is
spaarzaam begroeid, maar resten
van lisdodden en andere
waterplanten wijzen op een in het
fiuitekruid al nieuw leven aan.
Een troep kauwen vliegt boven de
majestueuze kronen van de oude
bomen en in de toppen koeren de
turkse tortels. Alleen een
roodborst, die we niet zien maar
duidelijk horen, houdt het nog bij
De Nederlandse Aardolie
Maatschappij (NAM) ligt weer
onder vuur. Ditmaal is het Nationaal
Park de Biesbos plaats van handeling. De
NAM wil daar proefboringen doen omdat
men denkt dat er onder de Biesbos een
gasbel zit. Definitieve toestemming is er
nog niet officieel, maar minister
Jorritsma heeft de NAM toegezegd in
principe een boorvergunning te willen
verstrekken. De plannen zorgen nu al
voor een storm van protesten. Boor de
Biesbos niet de grond in, waarschuwt het
actiecomité. We boren niet in de Biesbos,
zegt de NAM. Een verhaal over de drie
B's: Biesbos, Bevers en Boringen.
door Jeroen Vliegenberg
Eeri stuk of vier aalscholvers
zitten in het zonnetje, om zich
op te laten drogen. ,,Kijk", roept
boswachter Dirk Feij enthousiast.
„Daar zwemt een bever. Hij is niet
zo heel groot, waarschijnlijk is het
een jongvolwassenen. Ze kunnen
wel dertig kilo wegen." De bever
zwemt een stukje mee met het
bootje van Feij.
De boottocht voert langs
beverburchten. Enkele wilgen zijn
omgevallen door het geknaag van
de bevers. Er zijn naar schatting
tachtig bevers in de Biesbos. „De
populatie groeit, maar het kon
harder", zegt Feij. „Misschien
heeft dat te maken met het slib,
dat is vervuild door cadmium en
andere metalen."
Een paar honderd kilometer
verderop, op het hoofdkantoor
van de NAM in Assen, zucht
woordvoerder Frank Duut weer
eens diep door de telefoon. Hij is
het een beetje zat dat de NAM
wordt afgeschildeixl als de kwade
pier. „Er komt in het geheel geen
boorterrein. De onrust is dus
onnodig. 'Ze willen in de Biesbos
boren'. Echt, dat waren we en dat
zijn we niet van plan. De
Socialistische Partij springt daar
bovenop en verspreidt folders en
actiekaarten. Zonde van al die
bomen die daarvoor nodig zijn.
Het gaat de SP alleen maar om
ledenwinst."
Harry Voss is medewerker bij het
MilieuAlarmteam van de SP. „Het
gaat ons om de aantasting van de
omgeving. Ons standpunt luidt:
Blijf met je handen van dit
Nationaal Park. Er is al zoveel
afgebroken aan natuur in ons
land. De natuur zit vreselijk in de
verdrukking. Bovendien hebben
we met z'n allen miljoenen in de
Biesbos geïnvesteerd en nu ga je
met die proefboringen allerlei
bedreigingen afvuren."
Arrogantie
Voss stoort zich mateloos aan de
houding van multinationals en
bewindslieden. „De NAM, maar
ook Shell en minister Jorritsma
menen te kunnen bepalen hoe
mensen gevoelsmatig met de
natuur moeten omgaan. Dat is de
arrogantie van de macht." Volgens
Voss gaat het om een 'gasbelletje'.
„Één tot twee miljard kubieke
meter gas, terwijl de bel van
Slochteren uit 350 miljard kuub
gas bevat. Waar praten we over?
De NAM moet kunnen aantonen
dat het om economisch gewin
gaat, anders zal een milieu effect
rapportage een vergunning
afwijzen."
Maar NAM-woordvoerder Duut
verwijt de SP voorbarige
conclusies te trekken. „We willen
maar één proefboring buiten het
tot acht weken. De NAM heeft het
Overlegorgaan Biesbos onlangs
laten weten daarom naar gas te
willen zoeken. Om misverstanden
omtrent de gevolgen voor het
natuurgebied uit de wereld te
helpen, gaat de NAM maandag 15
februari praten met het
Overlegorgaan en lokale en
provinciale bestuurders.
De SP krijgt steeds meer
steunbetuigingen, van
particulieren en
milieuorganisaties.Voss: „De
aalscholver en de bever worden
niet direct bedreigd, maar indirect
is er wel sprake van een verstoring
van flora en fauna. Feij: „De enige
manier waarop je de Biesbos in
kunt is per boot. Dat betekent dat
er een constante aan- en afvoer
van boormateriaal zal
plaatsvinden. Dat leidt
onherroepelijk tot overlast in een
stiltegebied als de Biesbos.
Ganzen zijn erg gevoelig voor
verstoringen. Dat boringen
eventueel tot bodemdaling
kunnen leiden is voor
Staatsbosbeheer geen punt, zegt
Feij. Internationaal gezien is de
Biesbos - met een oppervlakte van
7000 hectare het grootste
Nationaal Park van ons land -
beschermd, maar Feij is bang dat
het toch gaat gebeuren. „De NAM
moet duidelijker zijn. Wat er
precies gaat gebeuren weet
niemand. En wat is tijdelijk
proefboren?"
Burgemeester J. Elzinga van
Drimmelen zet zich al jaren in
voor de Biesbos. Hij maakt zich
grote zorgen, maar is blij met de
actie van de SP. „De NAM beweert
heel stellig dat er niet in dè Biesbos
wordt geboord. Dat wil ik dan
graag zwart op wit hebben. Ze
kunnen vanaf de randen boren of
vanuit een iets verderop gelegen
industrieterrein gaan boren. Het
punt is dat de randen formeel niet
tot de Biesbos behoren, dus wat
dat betreft staat de NAM juridisch
misschien sterk. Maar het leidt tot
verstoring van flora en fauna.
Bevers hebben nou eenmaal geen
topografische kaart bij zich."
Boswachter Dirk Feij, varend door de Biesbos: „Wat is tijdelijk proefbo
ren?" foto's Dirk-Jan Gjeltema
gebied. Zonder een streep effect
voor het milieu. En zonder lawaai.
Kennelijk heeft iedereen gemist
dat we al jaren in allerlei andere
gasvelden boren. Men is erg
kortzichtig bezig. Als de NAM in
het spel is wordt dat per definitie
als een bedreiging beschouwd."
Praten
De kans dat de NAM in de Biesbos
een 'economisch winbare'
hoeveelheid gas vindt is volgens
Duut één op drie. Seismisch
onderzoek in de jaren tachtig
heeft aangetoond dat er op een
diepte van 2500 meter een
zandsteenlaagligt. Dat is een
voorwaarde voorde aanwezigheid
van gas. Een proef box-ing duurt zes
LANDGOED
LANDLUST
HEINKENSZAND
Sinoutskerke
