Resident Wahid zet
IViranto aan de kant
m
mmÊÊÊÊÊÊ—mamm
NAVO-topman
waarschuwt voor
deling alliantie
blkestein zet alles
p alles voor aanpak
elastinglokkertj es
'ervoerders verhalen
hade wegblokkades
Franse bonden
VAN DER PEYL
i
iHet klantenbestand van dokter
Shipman gaf massaal de geest
buitenland
meraal verantwoordelijk voor geweld Oost-Timor
Tien overlevenden bij vliegramp Ivoorkust
Barak schort
overleg met
Syriërs op
dinsdag 1 februari 2000
ze redactie buitenland
P0S - De Indonesische pre-
lt Wahid stuurt generaal
nto. voormalig opperbe-
ibber en minister van De-
e, de laan uit. Vanuit Zwit-
pd, waar hij het World Eco-
lc Forum in Davos bij-
lt, liet de president weten
sjj de generaal onmiddellijk
^zen, nu Wiranto samen met
lollega's en 27 anderen ver-
noordelijk wordt gehouden
voor de orgie van geweld rond
de volksraadpleging over onaf
hankelijkheid in Oost-Timor.
De Indonesische onderzoeks
commissie voor de schending
van mensenrechten in Oost-Ti
mor heeft gisteren haar bevin
dingen van drie maanden on
derzoek en ondervraging van
170 getuigen aan procureur-ge
neraal Darusman overhandigd.
De commissie heeft de steun van
de huidige opperbevelhebber
van de strijdkrachten admiraal
^rMarc Peeperkorn
ISSEL - Europees Commis-
l Bolkestein van Fiscale
Sin wil concurrentieverval-
Je belastinglokkertjes voor
kijven zo snel mogelijk af-
4fóen. Hij rijdt hiermee het
Vlandse bedrijfsleven in de
,fn, dat binnen de Europese
'ihet meest profiteert van dit
l voordeelregelingen. WD-
£ter Zalm van Financiën is
„tig ingenomen met het initi-
ivan zijn partijgenoot,
iestein riep de EU-minis-
van Financiën gisteren op
iddellijk de meest concur-
•ieverstorende regelingen
;e pakkenDeze staan in een
aiet openbaar maar wel uit-
jt rapport dat een EU-
"cgroep vorig jaar opstelde,
grland komt met tien ver
te maatregelen als koplo-
'j it de bus. Bolkestein dringt
j de ministers op aan het
ort openbaar te maken,
icatie ervan geeft de 'zwar-
st' met maatregelen een de-
.evere status, terwijl de on-
andelingen erover nog niet
afgerond. Komende maan-
buigen staatssecretaris
heend en zijn Europese col-
is zich opnieuw over dit po
litiek gevoelige onderwerp.
Openbaarmaking van het rap
port maakt het werk van Ver
meend er niet eenvoudiger op.
,,Een gepubliceerd rapport ver
anderen is aanzienlijk moeilij
ker dan een niet openbaar
ontwerp", bevestigt een mede
werker van Bolkestein.
Zalms ambtenaren adviseren de
minister dan ook publicatie van
het rapport met een veto te tref
fen. De minister zelf twijfelt.
,,De zaak ligt toch al op straat.
Openbaarmaking is misschien
beter mits glashelder is dat Ne
derland het rapport afwijst."
Het besluit valt waarschijnlijk
volgende maand.
Naast het afbouwen van markt
verstorende fiscale voordeeltjes
voor bedrijven, moet de EU ook
belastingontduiking door par
ticulieren via buitenlandse re
keningen aanpakken. De Euro
pese Commissie, het dagelijks
bestuur van de Europese Unie,
stelt voor deze spaartegoeden
met minstens twintig procent te
belasten. Het 'gastland' mag
ook de informatie over rentebe
talingen doorgeven aan de na
tionale fiscus van de spaarder.
Zalm acht de kans reëel nog
voor de zomer een akkoord hier
over te bereiken. GPD
Widodo, de huidige minister
van Defensie Juwono Sudarso-
no en president Wahid.
De conclusie van de commissie
loog er niet om: het Indonesi
sche leger en de door haar ge
steunde milities en een aantal
bestuurders in Oost-Timor zijn
verantwoordelijk voor het ge
weld rond de volksraadpleging
op 30 augustus. Het geweld
kostte honderden mensen het
leven, joeg honderdduizenden
op de vlucht en vaagde steden en
dorpen weg. Over het aandeel
van Wiranto zei voorzitter Hasi-
buan; ..Hij wist wat er gebeurde,
maar nam niet genoeg maatre
gelen om het geweld aan te pak
ken of te voorkomen."
Vrijheid
„We hebben ons werk in alle
vrijheid kunnen doen", vertelde
commissielid Dillon. „Niemand
heeft geprobeerd ons te beïn
vloeden." Hij zei zich geen zor
gen te maken over een eventuele
afkeurende reactie van het le
ger. Het leger als tegenkracht
van de regering bestaat niet lan
ger, zo betoogde hij. Er zijn ge
noeg militairen die ook een zui
ver leger willen, zonder vieze
handen. „En er zijn meer dan
genoeg militairen bereid op hun
eigen generaals te schieten als
dat nodig is."
De presentatie van het vooron
derzoek valt samen met een reis
van Wahid naar het Midden-
Oosten en Europa en het rond
zingen van geruchten over een
coup d'etat die op handen zou
zijn. De president echter voelt
zich kennelijk zeker van zijn
zaak. Hij aarzelde niet en zei dat
hij bij terugkeer in Jakarta de
machtige generaal Wiranto zal
'vragen, om een beleefd woord
te gebruiken, af te treden'.
Na overhandiging van het rap
port liet procureur-generaal
Darusman weten dat hij het
rapport gebruikt voor verder
justitieel onderzoek. Een onder
zoekscommissie van de Verenig
de Naties deed de aanbeveling
Wiranto en zijn medewerkers te
laten berechten door een inter
nationaal tribunaal.
Wahid heeft bij herhaling ge
zegd dat degenen die zich schul
dig hebben gemaakt aan schen
ding van de mensenrechten in
Oost-Timor hun straf niet mo
gen ontlopen. Voor top-gene-
foto Michele Limina/EPA
raals wordt geen uitzondering
gemaakt. Wiranto, opperbevel
hebber en minister van Defensie
ten tijde van de terreurcampag-
ne in Oost-Timor, is nu coördi
nerend minister voor Politieke
Zaken en Veiligheid.
Wahid tekende eerder een de
creet waarmee Wiranto en drie
andere generaals in de regering
per 31 maart met militair pensi
oen worden gestuurd. GPD/R-
TR/AP
pnze redactie buitenland
[IJS - Verladersorganisatie
)en Transport en Logistiek
grland (TLN) gaan de scha-
in de blokkades verhalen op
iranse bonden. „We hebben
f advocaten in Parijs op-
tht gegeven de bonden aan-
(kelijk te stellen voor de mil-
ienschade", zei EVO-
irdvoerder F. Visée gisteren,
'bijna zestig verschillende
Jtsen hebben Franse vracht-
jen bestuurders gisteren
jse wegen geblokkeerd De
[kades zijn vooral in het
rden en oosten van het land.
omaren onder meer acties op
snelwegen Toumai-Lille en
^1, Lille-Panjsenop de brug
™de Rijn van Straatsburg,
-vrachtrijders voeren actie
_n de 35-urige werkweek,
volgens de boze chauffeurs
Ier hen is bekokstoofd tus
sen de regering en de werkge
vers. De actievoerders zeiden
hun versperringen minstens tot
en met vandaag te handhaven.
Het is de eerste keer dat de Ne
derlandse verladers en vervoer
ders proberen actievoerders
voor de geleden schade op te la
ten draaien. „We willen het snel
toenemende aantal blokkades
een halt toe roepen. We moeten
een daad stellen." Volgens Visée
bedraagt de schade veroorzaakt
door de huidige blokkades per
dag ongeveer twee miljoen gul
den. Reageren de bonden niet op
de claim dan zullen de Neder
landse verladers en vervoerders
naar de rechter stappen. EVO en
TLN roepen gedupeerden op zo
veel mogelijk bewijs te verza
melen. Beide organisaties par
keren vandaag twee vrachtau
to's, gevuld met bloemen en
fruit voor de export, voor de
Franse ambassade. ANP
Ivorianen trachte
and van Gonzacville wrakstukken van de verongelukte Airbus te ontwaren. foto Clement Ntaye/AP
van onze redactie buitenland
ABIDJAN - Tien mensen hebben het
vliegtuigongeluk met een Airbus van Ke
nya Airlines zondag voor de kust van
Ivoorkust overleefd. De hoop meer over
levenden te vinden is vrijwel opgegeven.
Er zijn 86 lijken geborgen.
Het toestel met 179 inzittenden kreeg zon
dag door nog onbekende oorzaak na de
start in Abidjan niet goed hoogte en vloog
in zee. Het vliegtuig was op weg van de
Keniaanse hoofdstad Nairobi naar de Ni-
geriaanse havenstad Lagos. Het weer was
in de laatste plaats te slecht om te landen.
Het vliegtuig vloog daarom naar Abidjan
in Ivoorkust. Zondagavond vertrok het
naar de eigenlijke bestemming.
Visserboten, pleziervaartuigen, de Ivori-
aanse marine en in Ivoorkust gelegerde
Franse miltairen zochten naar slachtof
fers. Veel passagiers waren Nigerianen.
Maar aan boord waren ook mensen uit
dertien andere Afrikaanselanden. Verder
waren er twee Amerikanen, twee Aziaten
en vijf Europeanen waaronder één Neder
lander aan boord. AFP/RTR/DPA
(Advertentie)
(Advertentie)
Kruiningen. Tel 0113-382110, Fax 0113-383249
foor Harm Harkema
■ONDEN - De jury was maar
efst zes dagen in conclaaf.
lëtend dat heel het land op
en lette, kwamen de twaalf
a den gistermiddag in de
chtbank van Preston, een
oorstad van Manchester,ein-
elijk tot een uitspraak. Ha-
ild Shipman, een 54-jarige
uisarts uit Hyde, Manches-
;r, werd schuldig bevonden
an de moord op vijftien pati
oten, allen min of meer ge-
onde vrouwen in de leeftijd
19 tot 81 jaar, gepleegd
tssen 1995 en juni 1998.
llen kwamen zij om het leven
ekomen door een overdosis
eroïne, wat bij Britse artsen
de medicijnkast mag staan.
>e rechter veroordeelde de
vriendelijk ogende, grijzende
n bebaarde Shipman tot le-
enslang. Het onderzoek naar
ijn handel en wandel is nog
iet afgerond. De politie
oudt er rekening mee dat
hipman honderd, wie weet
?lfs zo'n honderdvijftig van
ijn patiënten om het leven
eeft gebracht.
en motief voor de moorden?
mdat Shipman alles ont-
ent, blijft het gissen. Maar
tijdens het proces dat bijna
vier maanden heeft geduurd
en waarvoor honderden ge
tuigen werden gehoord, zei
openbare aanklager Richard
Henriques: „Er is geen sprake
geweest van euthanasie. De
verdachte heeft deze vijftien
vrouwen gedood omdat hij er
van genoot. Hij oefende de ul
tieme macht uit: die overleven
en dood."
Kwiek
Een financieel motief leek er
alleen aan te pas te komen bij
het vijftiende en laatste
slachtoffer, de 8 3-jarige Kath
leen Grundy. Zij was ondanks
haar leeftijd nog zo kwiek, dat
haar dood, juni 1998, wel erg
onverwacht kwam. Shipman
liep daarna al gauw tegen de
lamp omdat hij op knullige
wijze het testament van zijn
slachtoffer bleek te hebben
veranderd. Hij had zich daar
in de woning van het slachtof
fer toebedacht, die zo'n an
derhalf miljoen gulden waard
was. Sectie wees uit dat de
verder gezonde mevrouw
Grundy de geest had gegeven
door een overdosis heroïne.
Na Shipmans arrestatie be
gon de politie met het opgra
ven van de stoffelijke resten
van twaalf van Shipmans pa
tiënten die waren overleden
zonder dat er vooraf een ern
stige ziekte aan de orde was
geweest. Die opgravingen
brachten acht verdachte
sterfgevallen aan het licht.
Daarnaast werden nog zes
aanklachten aan de lijst toe
gevoegd, die betrekking had
den op vrouwen die waren
gecremeerd. Verdenkingen te
gen Shipman waren er overi
gens al voor de dood van Ka
thleen Grundy. Drie maanden
voor haar dood hadden artsen
van een naburige praktijk
zich al afgevraagd waarom
Shipmans patiënten massaal
het loodje legden. Een onder
zoek liep toen wegens gebrek
aan bewijs stuk. Tijdens het
proces bleek dat Shipman mi
nutieus te werk ging om de
moorden te verdoezelen. Zo
vervalste hij ziektegeschiede
nissen om verzonnen doods
oorzaken aannemelijk te kun
nen maken.
Shipman, gehuwd en vader
van vier kinderen, oefende
zijn praktijk dertig jaar uit.
Hij stond onder zijn overle
vende patiënten bekend als
zorgzaam en gedreven. GPD
IV HET BEST UITTE HOUDEH
k Wordt het na 10 jaar geen tijd voor een nieuwe HR-ketel?
U KRIJGT HET MAAR NIET WARM EN U VRAAGT ZICH AF OF HET AAN U LIGT OF AAN DE VERWARMING. MAAR UW CV-KETEL IS
N JAAR OUD EN DOET HET NOG GOED. DUS ZAL HET WEL AAN U LIGGEN.TOCH KAN HET BETER ZIJN UW HUIDIGE KETEL
NU TE VERVANGEN. DOOR EEN NIEUWE HR-KETEL DIE MEER COMFORT BIEDT EN OVERAL WARM WATER LEVERT. BOVENDIEN IS ZO'N KETEL VEEL
ZUINIGER in GEBRUIK. En DAT IS WEER GOED VOOR HET MILIEU, NlETVOOR NIETS BELOONT DE OVERHEID DE AANSCHAF VAN EEN KETEL MET
Gaskeur HR107 met een Energiepremie van FI00.-. Kijk opvwvw.gaskeur.nl of bel voor meer informatie meteen uw installateur.
Caribische vrouwen te koop
MADRID - Een bende onder leiding van een Nederlander ver
koopt voor een bedrag van dertienduizend gulden vrouwen
uit de Dominicaanse Republiek aan Europese bordelen. Tot
de bende behoort een officier van de geheime dienst van het
Caribische land, schreef de Spaanse krant El Mundo gisteren.
Volgens de krant verschaft de Nederlander de vrouwen valse
Spaanse of Belgische paspoorten. Verslaggevers van El Mun
do en de televisiezender Antena 3 hebben zich in de Domini
caanse Republiek als souteneurs voorgedaan, die in nieuwe
vrouwen voor hun bordeel waren geïnteresseerd. Volgens de
krant werden de vrouwen 'als vee' aan hen voorgesteld. De
bende verkoopt normaal tien vrouwen tegelijk voor een be
drag van ruim 130.000 gulden. DPA
PSOE en communisten sluiten pact
MADRID - De Spaanse socialistische partij PSOE en het door
de communisten gedomineerde Verenigd Links (IU) hebben
een akkoord gesloten voor de parlementsverkiezingen van 12
maart. De onderhandelaars zijn het eens geworden over een
regeringsprogramma en gemeenschappelijke steun aan
PSOE-chef Almunia als kandidaat voor het premierschap, zo
meldden zij gisteren. Beide partijen praten nog over het op
stellen van gezamenlijke kieslijsten.Analisten spreken van
een 'historische coalitie'. DPA/ANP/AFP
Paus zegent parkeergarage
VATICAANSTAD - Paus Johannes Paulus II heeft gisteren de
nieuwe parkeergarage bij het Vaticaan gezegend. De garage
ligt onder de Gianicoloheuvel.
Archeologen hebben het Vaticaan en Rome ervan beschuldigd
archeologische fragmenten die tijdens de bouw werden ont
dekt, te hebben verduisterd opdat de bouw geen vertraging
zou oplopen. De bouw kostte ruim tachtig miljoen gulden.
Het Vaticaan noemde de beschuldigingen belachelijk. Maar
een officier van justitie uitte in december de beschuldiging
dat archeologische fragmenten die op een vuilnisbelt waren
gevonden, mogelijk uit de Gianicoloheuvel kwamen. De ga
rage biedt plaats aan 723 auto's en honderd bussen. RTR/ANP
China verbiedt opnieuw sekte
HONGKONG - China heeft honderd kantoren gesloten van
een groep die overeenkomsten vertoont met de verboden Chi
nese religieuze beweging Falun Gong. Dat meldden mensen
rechtengroepen uit Hongkong gisteren. De door het boed
dhisme geïnspireerde Zhong Gong-beweging heeft mogelijk
twintig miljoen aanhangers.
Bovendien hebben de autoriteiten de afgelopen twee maan
den veertig informatiecentra en andere gebouwen van Zhong
Gong gesloten. Ook gaat binnenkort een met Zhong Gong
verbonden onderneming dicht, die werk biedt aan vierhon
derdduizend mensen. RTR/ANP/AFP
Slachtoffers kolonisten zalig
NATAL - Dertig Braziliaanse slachtoffers van het Neder
landse kolonialisme in de zeventiende eeuw worden op 5
maart door paus Johannes Paulus II zalig verklaard. Dit
meldt het Nederlandse Dom Helder Camaracomité in Leider
dorp op basis van gegevens van de Braziliaanse bisschoppen
vergadering.
Tweehonderd Nederlandse militairen martelden en ver
moordden op 16 juni 1645 de priester André de Soveral en ze
ventig gelovigen. Dat gebeurde tijdens een mis in een kapel in
Canguaretama in het noordoosten van Brazilië. Drie maan
den later volgde een soortgelijke moordpartij in een ander
dorp. Na het uitroepen van 'Geprezen zij het Heilig Sacra
ment' werd de boer Mateus Moreira samen met tachtig gelovi
gen vermoord door Nederlandse militairen. ANP
Een HR-ketel gebruikt veel minder. Geeft veel meer.
door Paul Koopman
BRUSSEL - NAVO-lidstaten
moeten ervoor waken dat er
geen 'technische deling' ont
staat binnen het bondgenoot
schap. Daarom kan maar beter
worden afgezien van militaire
specialisatie, zo zei NAVO-chef
Robertson gisteren.
Hij kwam met deze krachtige
waarschuwing, nadat in België
stemmen waren opgegaan om
gevechtstaken af te bouwen ten
gunste van humanitaire opera
ties. De socialistische en groene
regelingspartijen vinden de
aanschaf van een nieuw ge
vechtsvliegtuig te duur voor een
klein land als België.
Het zou niet goed zijn als
NAVO-bondgenoten met een
krap financieel budget belang
rijke taken afstoten, in het ver
trouwen dat andere lidstaten
die kar wel trekken, zei Robert
son op een militair congres in
Brussel. „We moeten elke verde
ling van het werk binnen de
NAVO voorkomen. Zeker als
dat betekent dat sommige
bondgenoten de hightech leve
ren en anderen de militairen",
aldus de secretaris-generaal.
Volgens Robertson zou dat lei
den tot een alliantie met eerste
rangs- en tweederangs-lidsta
ten. „Een alliantie met een
precisie-klasse en een kanon
nen vlees-klasse. Politiek is dat
niet houdbaar."
Uit een inventarisatie is geble
ken dat de militaire capacitei
ten van met name de Europese
bondgenoten op liefst 58 terrei
nen tekort schieten. De afhan
kelijkheid van Amerikaanse
kennis groeit met de dag, aldus
de secretaris-generaal. Volgens
Robertson moeten de Europese
lidstaten hun defensiebudget
ten daarom niet alleen beter be
steden, maar de komende jaren
waarschijnlijk ook verhogen.
Anders dreigt nog een ander
schisma in de alliantie, 'waarbij
de Europese bondgenoten al
leen de kleine crises behandelen
en de VS betrokken zijn bij de
grotere veiligheidsmissies'.
Het bewaken van de eenheid in
het negentien landen tellende
bondgenootschap is één van de
belangrijkste taken van de se
cretaris-generaal, die een poli
tieke figuur is. Robertson zei
zich minder zorgen te maken
over het Europese streven naar
een eigen defensie-identiteit.
„Dit zal niet het einde van de
NAVO betekenen zoals sommi
ge zwartkijkers beweren." De
Europese plannen zullen vol
gens de NAVO-chef het bondge
nootschap niet verzwakken
maar juist versterken. „De
NAVO wordt er flexibeler en
sterker door." GPD
BEIROET - De Israëlische pre
mier Barak heeft gisteren het
vredesoverleg met Syrië opge
schort totdat dat land de Liba
nese guerrillabeweging Hezbol
lah beteugelt. Eerder op de dag
werden bij een aanval van Hez
bollah op een patrouille van het
Israëlische leger in Zuid-Liba-
non drie militairen gedood en
raakten er vier gewond.
De aanval had plaats op een weg
in de buurt van de middeleeuw
se vesting Beaufort. Het was al
sinds zondagmiddag onrustig in
het zuiden van Libanon. Hez
bollah doodde toen de tweede
man van de door Israël betaalde
SLA-militie, die de Israëliërs
helpt het door hen bezette zui-
1 den van Libanon te verdedigen.
Als vergelding voerde de Israë
lische luchtmacht toen aanval
len uit. Na de dood van de Israë
lische militairen gisteren dreig
de premier Barak opnieuw met
vergelding. AP/RTR
Tribunaal beboet
advocaat Vujin
DEN HAAG - Het Joegoslavië-
tribunaal in Den Haag heeft de
Servische advocaat Vujin giste
ren veroordeeld tot een geldboe
te van vijftienduizend gulden.
De raadsman werd schuldig be
vonden aan 'minachting van het
hof' omdat hij getuigen mani
puleerde en valse bewijzen in
diende tijdens het proces tegen
de Bosnische Serviër Tadic.
De wanpraktij ken vonden
plaats in de periode vanaf medio
1997 tot Vujin in november 1988
op verzoek van Tadic werd ver
vangen. Volgens Tadic had zijn
raadsman nauwe banden met de
Servische leider Karadzic en
diens generaal Mladic. GPD
