Isoleren Oostenrijk is riskant
PZC
Outsider John McCain bedreigt
Republikein George Bush junior
Vereniging Nederland-Oostenrijk houdt vol
Bush trakteert fans
op sport en vlees
feiten en meningen
Haider kan garen spinnen bij eventuele Europese sancties
Haider halt
1 februari 1950
dinsdag 1 februari 2000
van onze redactie buitenland
Een isolatiepolitiek ten op
zichte van Oostenrijk is
voor de Europese Unie de meest
wenselijke reactie op eventuele
regeringsdeelname van de ex
treem-rechtse politieke partij
FPÖ van Jörg Haider. Dat zegt
drs. J. van der Meulen, onder
zoeker aan het Instituut voor in
ternationale betrekkingen
Clingendael.
„Maar van een politieke isolatie
van Oostenrijk mogen geen
overdreven resultaten worden
verwacht", zegt Van der Meu-
len, die op persoonlijke titel rea
geert op de ontwikkelingen in
Oostenrijk. Hij schetst in een
adem het dilemma dat met de
beoogde isolatie van het Alpen
land onstaat.
„Door isolatie van Oostenrijk
op grond van regeringsdeelna
me van extreem-rechts, groeit
het risico dat Haider zich nog
nadrukkelijker in de rol van
'underdog' manoeuvreert. Dat
kan ertoe leiden dat de FPÖ uit
groeit tot de grootste partij van
Oostenrijk. Haider kan dan
zelfs aanspraak maken op de
post van kanselier. Desondanks
blijft Europa het meest gebaat
bij een isolatiepolitiek". meent
hij.
Verwarring
Van der Meulen waarschuwt dat
het standpunt dat EU-voorzit-
ter Portugal gisteren bekend
maakte, tot verwarring kan
leiden. „Ik begrijp niet goed wat
Portugal precies wil met het
verbreken van de bilaterale
contacten, maar de contacten
op technisch niveau voort te zet
ten. Houden dan alleen de
ministers van Verkeer en Water
staat contact en de staatshoof
den niet? Ik vraag me af of Por
tugal goed heeft begrepen wat
de consequenties van dit stand
punt zijn."
Volwaardig lid
De Clingendael-onderzoeker
wijst erop dat Oostenrijk vol
waardig lid is van de Europese
Unie. „Het Verdrag van Amster
dam biedt de mogelijkheid
maatregelen te nemen tegen lid
staten die de mensenrechten
niet respecteren, discrimineren
of de democratische waarden
niet handhaven. De Europese
ministerraad moet dan vaststel
len of er inderdaad sprake is van
overtreding van het Verdrag van
Amsterdam. Daarna kan bij
voorbeeld worden besloten
Oostenrijk het stemrecht te ont
nemen."
Van der Meulen ziet overigens
geen parallel tussen de politieke
ontwikkeling in Oostenrijk en
de opkomst van extreem-rechts
in Nederland en België in de ja
ren tachtig en negentig. „Ex
treem-rechts is in Oostenrijk al
sinds de Tweede Wereldoorlog
sterk vertegenwoordigd, mede
door de grote aanhang destijds
van het nationaal-socialisme.
Zonder 'bruin verleden' had ie
mand in Oostenrijk zogezegd
door Ferdi Schrooten
Hitiers machtsovername in
Oostenrijk was in de jaren
dertig voor de Vereniging Ne
derland-Oostenrijk reden om
zichzelf op te heffen. De in
1945 herboren vereniging is
anno 2000 opnieuw ongerust
over Oostenrijks extreem
rechtse koers.
Voorlopig wordt echter nog
niet overwogen om er voor de
tweede keer mee te stoppen.
„Ik kan me geen herhaling van
de jaren dertig voorstellen,"
zegt directeur Hugo Weiland
van de Vereniging Nederland-
Oostenrijk. De vereniging
richt zich op versterking van
de culturele en vriendschappe
lijke banden tussen Nederland
en Oostenrijk en op bevorde
ring van de wederzijdse kennis
van literatuur, kunst, weten
schap en historie.
Weiland is helder over de poli
ticus Jörg Haider, wiens ex-
treem-rechtse FPÖ op het punt
staat deel te nemen aan de re
gering. „Voor mij behoort die
man tot het slechtste dat poli
tiek kan bieden. Een populist,
die alleen belust is op macht en
geen verantwoordelijkheden
kent. Griezelig. Vooral omdat
hij zo ongelofelijk veel charis
ma heeft. Hij is net een profeet
die iedereen voor zich weet te
winnen."
De groeiende internationale
weerstand tegen regerings
deelname van de FPO vindt
Weiland maar al te begrijpe
lijk. „Een Oostenrijk alleen
voor de Oostenrijkers. En een
vreemdelingenhaat die zo ont
zettend primitief is. Dat kun je
in het moderne Europa toch
niet meer maken.
Toch denkt hij dat de gevolgen
van Haiders populariteit wel
zullen meevallen. „Zeker, der-
Inwoners van Brussel demonstreerden gisteren bij de Oostenrijkse ambassade tegen de mogelijke regeringsdeelname van Jörg Haider.
foto BenoTt Doppagne/RTR
tig procent van de kiezers heeft
op Haider gestemd. Maar de
meesten waren proteststem
mers. Die doorzien de com
plexiteit van de moderne sa
menleving niet en willen graag
eenvoudige taal horen. Maar
Oostenrijk is inmiddels zo in
gekapseld in Europa dat Hai
der echt niet zomaar zijn gang
kan gaan."
Het is volgens Weiland een te
ken aan de wand dat Haider
zelf geen post in de regering
neemt. „Dat wil de president
van Oostenrijk ook niet." Dat
Haider daardoor als de grote
man achter de schermen moge
lijk nog meer macht krijgt,
sluit Weiland niet uit. „Als hij
in de regering zit, dan valt hij
misschien vanzelf op zijn neus.
Dat moet je nu maar afwach
ten."
Van opheffing van de Vereni
ging Nederland-Oostenrijk,
zoals in 1938, is voorlopig geen
sprake. „Maar als er weer zo'n
toestand komt dat zo iemand
alleen aan de macht komt, dan
moeten we nog maar eens in
conclaaf." GPD
geen politieke toekomst, een
uitzondering als ex-kanselier
Bruno Kreisky daargelaten. Dat
is in Nederland niet het geval
geweest." ANP/ GPD
De Europese Unie heeft de opmars van het b:
gedachtegoed in het Oostenrijkse landsbes
een opvallend ferm halt toegeroepen,
week zal blijken of het dreigen met bevriezing v;
Europese relaties voldoende is om de extreem-red
FPÖ van Jörg Haider uit de regering te houden. Eur
heeft in elk geval ongewoon snel en krachtig gu|
geerd. Bij alle zorgen over de sombere ontwikkeling
in Oostenrijk is dat een opluchting.
Nederland staat niet in de voorste gelederen van
Europese front. België, Frankrijk en naar verluidt -
Duitsland hebben onder het Portugese voorzitterscj
het sterkst aangedrongen op actie. De Nederlandse/
latenheid is wellicht te verklaren uit het gemak
mee de Nederlandse politiek tot nu toe extreem-redj*
geluiden heeft kunnen marginaliseren. Glimmen*
Janmaat en hun volgelingen kregen nooit goed voel
de grond. Janmaat kwam, eenmaal doorgedrongen^
de Tweede Kamer, niet verder dan een figuranten^
Als extreem-rechts zich in ons land al een spreekjj
wist te verwerven, slaagde de beweging er gelukkigs
in zich volstrekt ongeloofwaardig te maken.
Haider is echter van een veel beangstigender kalf}
Met zijn gelikte presentatie heeft hij een zeer groot j
van de Oostenrijkse kiezers overtuigd. Zijn aan]v
mag dan, gemeten op Europese schaal, even onbert
dend lijken als die van Janmaat in Nederland, r
stemmen kunnen het'Oostenrijk voor de Oostenrijk
tot keihard beleid maken. Dat kan Europa zich!v
permitteren, zelfs niet in de marge. Zeker als dez
meenschap zich in oostelijke richting uitbreidt,-
open grenzen nodig om economisch en sociaal e
wicht te bereiken.
Bovendien vrezen meerdere Europese landen terec
voorbeeldfunctie van de vrijage tussen de Oostenr
christen-democraten en rechts-radicalen. Ook in|^
gië en Frankrijk weet extreem-rechts doorgaanslj
als Haider, grote aantallen proteststemmers te lijib
Zo staat in België het Vlaams Blok van Filip De Wiis
klaar om komend najaar bij de gemeenteraadsves3
zingen het 'cordon sanitaire' van de overige pari 1
massaal te doorbreken. Dan dreigt het Eigen Volk 1
de Belgische gemeentebesturen definitief te doorh
den. jj
ra
Europa tracht deze ontwikkeling nu te keren mete
van zijn zwaarste wapens. Als dit geen effect heeft,r 1
slechts de mogelijkheid Oostenrijk Europees stemiy
te ontzeggen. Of Jörg Haider zich zorgen zal m
over een mogelijk isolement van Oostenrijk is de vr\
Mogelijk zien de FPÖ-leider en zijn trawanten er
een bevestiging in van hun weinig verheffende idoc
over 'buitenlanders'. De hoop is nu meer gevestigd
de christen-democraten van de ÖVP. Zij raakten he{h
derhandelen met de socialistische SPÖ beu. Air
christen-democraten de brede Europese afkeuring,.,
maar een beetje serieus nemen, zullen zij Oosteiie;
aan een moreel zindelijke regering helpen. hi
door John Wanders
De locatie waar de Repu
blikeinse kandidaat Ge
orge W. Bush op de avond van
'Super Bowl Sunday' zijn
fans begroet, oogt als de set
van een actiefilm: de verkie
zingsbijeenkomst heeft
plaats in een oude vliegtuig
hangar in Portsmouth (New-
Hampshire).
Afgedankte toestellen van de
legendarische luchtvaart
maatschappij Pan Am vor
men een dramatisch decor.
Buiten staat de Air Force 2,
het regeringsvliegtuig van
vice-president Al Gore, die
een paar stadjes verderop
campagne voert voor zijn ei
gen kandidatuur.
„Van wie is de Air Force 2
volgend jaar?", schreeuwt
een mollige jongen met meli
ge praatjes vanaf een podium
tot de circa achthonderd
aanwezigen. Hij geeft zelf
het antwoord: „Van George
W. Bush!" Hij maakt het
overwinningsgebaar van de
Bush-campagne: niet twee,
maar drie opgestoken vin
gers (wijsvinger, middelvin
ger, ringvinger). Niet de V
van Victorie, maar de W van
Walker, George Bush' tweede
voornaam.
Dat er in het Bush-kamp ge
makshalve van George W. ge
sproken wordt, of kortweg W.
(spreek uit: dobbeljoe), is be
grijpelijk. Het onderscheidt
de Texaanse gouverneur en
Republikeinse favoriet van
zijn beroemde vader, oud
president George Bush.
De wedstrijd tussen de St.
Louis Rams en de Tennessee
Titans wordt op videoscher
men weergegeven.
Corridor
Iets verderop creëren veilig
heidsagenten met gele linten
een corridor tussen het pu
bliek en het eerste Pan Am-
vliegtuig. Als er dan een bel
begint te rinkelen, schuift
langzaam een van de toren
hoge deuren van de hangar
open. Blauw en rood schijn
sel van een zwaailicht dringt
de hal binnen. Een sirene
blaft en een politiewagen
trekt op. In haar kielzog rijdt
de tourbus van Clintons mo
gelijke opvolger de hangar
binnen, herkenbaar aan het
opschrift 'New Hampshire is
Bush Country' en de kente
kenplaat 'GBUSH'.
Onder luid gejuich van het
publiek stapt de kandidaat
zelf als eerste uit de bus. Hij
draagt een sportief blauw
jack. Achter hem verschijnen
de gezichten van zijn echtge
note Laura en zijn partijge
note Elizabeth Dole. Sinds ze
zich afgelopen najaar terug
trok uit de race om de Repu
blikeinse nominatie, geldt
'Liddy' Dole als een groot
kanshebber op het vice-pre-
sidentschap onder Bush, als
deze in november de algeme
ne verkiezingen wint.
Bush krijgt meteen van alles
in zijn handen geduwd. Eerst
een nummerbord met het op
schrift NXT PREZ, afkorting
voor 'de volgende president'.
Vervolgens een peuter die
hard begint te huilen, omdat
ze door een vreemde wordt
vastgehouden in het felle
licht van televisielampen.
Daarna tientallen verkie
zingsaffiches, boeken en T-
shirts, die hij geduldig voor
ziet van zijn handtekening.
Paniek
Plots ontstaat er paniek on
derzijn lijfwachten. Ze heb
ben op een galerij in de nok
van de hangar, deels verscho
len in de duisternis, een man
ontdekt. Met gestrekte ar
men wijzen ze hem aan. Wat
doet die kerel daar? Heeft hij
een geweer? De man op de ga
lerij maakt zich uit de voeten
wellicht nerveus geworden
van de wijzende vingers en de
priemende blikken diep be
neden hem.
Als ze zich eindelijk door de
menigte hebben gewurmd,
bestijgen George Bush en
Laura het podium om zich
neer te laten ploffen in twee
televisiestoelen. De presi
dentskandidaat, met een
glimlach op het gelaat, wipt
zijn stoel meteen achterover.
Het is een bizar schouwspel:
George Bush als een 'Joe Six-
pack' lui achterover op het
podium, met achter hem een
gigantische Amerikaanse
vlag. Met de Super Bowl op
de televisie en hot-dogs en
vette varkensribben op de
enorme barbecue. Met overal
het rood, wit en blauw van de
verkiezingscampagne en de
Pan Am-vliegtuigen als stille
getuigen.
Dan neemt de kandidaat
plaats achter het spreekge
stoelte. Zijn eerste woorden
luiden: „Ik dacht even dat ik
nooit meer uit die stoel zou
kunnen komen." GPD
De voorverkiezingen
van afgelopen week
in Iowa liet hij aan zich
voorbijgaan. Daar viel
voor hem niks te halen.
Hoe anders is de situatie
voor John McCain in New
Hampshire, waar van
daag cruciale voorverkie
zingen plaatsvinden. Het
uur van de waarheid is na
bij. En als de schijn niet
bedriegt, dan gaat de out
sider-uit Arizona een deuk
slaan in het gouden imago
van George W. Bush ju
nior, de favoriet voor de
Republikeinse nominatie.
door John Wanders
Het is koud voor de deur van
de American Legion Post 7
in Rochester (New Hampshire).
Het vriest een graad of dertig.
„Toen ik-de bus uitstapte, dacht
ik even dat mijn hart stopte",
grapt de man voor wie iedereen
naar de veteranenpost gekomen
is. „Maar ik vind het leuk."
Zou Amerika haar nieuwe pre
sident kiezen op basis van de
vraag wie van de zeven overge
bleven kandidaten de meeste
humor heeft, dan zou John Mc
Cain in november glansrijk de
verkiezingen winnen.
Zijn humor is hard. Om aan te
geven dat de ongekende periode
van economische bloei niet te
danken is aan de Democratische
president Clinton, maar aan het
macro-economische inzicht van
Alan Greenspan, de hoogbe
jaarde voorzitter van het stelsel
van Amerika's centrale banken,
zegt hij: „Zou Alan Greenspan
morgen dood gaan, dan zouden
we hem meteen moeten oplap
pen en in zijn bureaustoel moe
ten neerzetten, met een zonne
bril op zijn kop en schmink op
zijn gezicht. Dan zou hij nog wel
een jaartje of drie meekunnen."
McCain weet ook wat zelfspot
is. „Ik bracht in september mijn
kinderen naar de openingsdag
van het schooljaar. Stapt er een
goed uitziende jonge vrouw op
mij af die zegt. 'Senator, wat
leuk dat u uw kleinkinderen
naar school brengt'."
Ais een ervaren conferencier
blikt de 63-jarige McCain met
grote ogen de zaal in, wachtend
op de reactie van zijn fans die
zonder uitzondering weten dat
hij met een aanzienlijk jongere
vrouw getrouwd is, bij wie hij
vier jonge kinderen heeft.
„Nooit ga ik weer naar de ope-
John McCain, zoals hij zichzelf graag afgebeeld ziet: voor een reusachtige Stars and Stripes.
foto Henny Ray Abrams/EPA
ningsdag van een schooljaar."
Zou Clintons opvolger uitslui
tend worden geselecteerd op
grond van het criterium 'bewe
zen moed', dan zou McCain he
lemaal op zijn sloffen het Witte
Huis veroveren. Meermaals in
zijn leven als vliegenier bij de
Amerikaanse marine zag hij de
dood in de ogen. Op 26 oktober
1967 werd hij tijdens zijn 23e
missie boven Noord-Vietnam
neergehaald. Hij overleefde niet
alleen de crash, maar ook het
'Hanoi Hilton', bijnaam voor
het beruchte Noord-Vietname
se strafkamp voor Amerikaanse
kri j gsgevangenen
Militaire code
Als zoon van een admiraal, de
toenmalig commandant van de
Amerikaanse strijdkrachten in
de Pacific, was hij in het Hanoi
Hilton een gewild object voor
vijandelijke propagandama-
kers. Maar McCain weigerde
zich te laten misbruiken. Hij
verzette zich tegen de hem gebo
den invrijheidsstelling. Krijgs
gevangenen worden vrijgelaten
volgens de militaire code, hield
hij vol: wie het eerst komt, mag
het eerst weg en hij was nog lang
niet aan de beurt. Hoe meer Mc
Cain volhardde in zijn weige
ring, hoe harder zijn ondervra
gers hem sloegen.
Lichamelijk gebroken, maar
geestelijk nog niet kapot, keer
de hij, 37 jaar oud, aan het eind
van de Vietnam-oorlog samen
met zeshonderd lotgenoten als
een held terug in de VS, na vijf
jaar gevangenschap, waarvan
twee jaar in eenzame opsluiting.
Dat fascinerende levensverhaal
loopt als een rode draad door
zijn campagne. Het is zijn sterk
ste wapen. Toen hij tijdens het
laatste televisiedebat in New
Hampshire door opponent Alan
Keyes werd aangevallen op zijn
- volgens Keyes - te liberale
standpunt over abortus, ant
woordde McCain afgemeten:
„Ik heb meer dan genoeg men
sen zien sterven. Ik weet hoe
waardevol het leven is. Ik heb
daarover van u geen lessen no
dig."
In de veteranenpost in Roches
ter spreekt hij een zaal van circa
tweehonderd mensen toe. Im
pliciet suggereert hij dat zijn di
recte tegenstander, George W
Bush, nog niet rijp is voor het
presidentschap: onvoldoende
leiderschapskwaliteiten.
Niet toevallig scoort McCain
goed bij oorlogsveteranen en bij
kiezers die aangeven dat ze na
de scandaleuze Clinton-jaren
meer dan aan wat ook behoefte
hebben aan een leider met mo
reel gezag.
Hoogmoed
Senatoren beschouwen zichzelf
per definitie gekwalificeerd
voor het hoogste ambt van dit
land, zegt McCain. „Een senator
moet wel heel erg beschonken
zijn, wil hij verklaren dat hij
niet is opgewassen tegen de
zware verantwoordelijkheid
van het presidentschap." Die
hoogmoed is evenwel niet de re
den waarom hij zich kandidaat
heeft gesteld.
„Ik ben er aan begonnen omdat
ik wil opkomen voor de vetera
nen. Elke maand verliezen we
dertigduizend veteranen uit de
Tweede Wereldoorlog. Zij heb
ben nu onze hulp nodig, in de
vorm van goede gezondheids
zorg. Maar ze krijgen die hulp
niet. Dat is een schande." GPD
Kinderfeestje
Prinses Beatrix zal pas zater
dag haar verjaardag vieren.
Tientallen vriendjes en vrien
dinnetjes komen dan naar
Soestcüjk om het feestje mee te
vieren. Er worden films ver
toond en op een versierde tafel
zullen lekkernijen prijken
rond een aquarium waarin cel
luloid vissen ronddobberen.
Brand
Maandagmiddag is brand uit
gebroken in het postkantoor in
Bergen op Zoom. Voorbijgan
gers zagen rook door het dak
komen en waarschuwden de
brandweer. Deze had de brand
snel onder controle maar het
bluswater veroorzaakte zulke
grote waterschade aan de ver
deelkasten van de telefoq
centrale dat het telefoonvi
keer enkele uren stil lag.
Waterstofbom L
De Amerikaanse presidr
Truman heeft de commisk
voor atoomenergie opdraL
gegeven te beginnen metw
productie van de waterstL
bom. De kosten voor de oft
wikkeling van de bom bed|r
gen naar schatting vier rrL
jard dollar. Natuurkundig^
verwachten dat de waterstl
bom al het leven in een gebik',
zo groot als de Verenigde SU
ten kan vernietigen. Senath
Lucas verklaarde namens 1)
Congres: „Ik bid God dat \j~
nimmer van de waterstofbo
gebruik hoeven te maken".
Uitgever:
J C Boersema
Hoofdredactie:
A. L Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
OostsouburgseweglO
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel (0115)686000
Fax. (0115)686009
Hulst: s Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax. (0114)373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8 30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV
Internet (http://www.pzc.nl):
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
redactie; redactie@pzc.nl
exploitatie; internet@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231 of maandag
t/m vrijdag; op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur.
op de kantoren door de klacht in ti
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
l/m vrijdagavond van 20.30
tot 22 00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22,00 uur:
Tel. (0118) 484000.
Fax (0118)470100.
Abonnementsprijzen
bij automatische incasso:
(tussen haakjes prijs met acceptgiro!
permaand; 36,70 (nvt.) I
per kwartaal: 100,00 101,65) [j
per jaar: 380,00 (ƒ381,65) U
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode
Losse nummers:
maandag t/m vrijdag: 1,85 per stuk
zaterdag;/ 2,75 per stuk
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van I
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
bij de advertentieorderafdeling
Tel: 0118-484321
