£en gevangene in je eigen huis
WAO'ers en werkgevers
kunnen elkaar niet vinden
8H WAO
zeeland dinsdag 1 februari 2000 19
Aardappelverwerkers
hebben geen last van
boycotoproep telers
Scheepvaartdag en open
dag Hogeschool Zeeland
ELICHT
Vrijheidsstraf
□9CO - BEL OHRA
Verdachte vechtpartij opgepakt
KRABBEND IJKE - De politie heeft afgelopen weekeinde de
laatste van tien verdachten opgepakt in verband met hun
aandeel in een vechtpartij op 8 januari bij een café in Krab-
bendijke. Daar ontstond een heftige knokpartij nadat één van
de verdachten de toegang tot de horecagelegenheid was ge
weigerd. De tien verdachten variëren in leeftijd van 17 tot 25
jaar. Negen van hen wonen in Yerseke en een in Middelburg.
Eén verdachte, een zeventienjarige, is doorverwezen naar het
Halt-bureau. De rest moet voor de rechter komen.
Schouwse ouderenbonden boos
ZIERIKZEE - De ouderenorganisaties op Schouwen-Duive-
land ergeren zich aan de manier waarop het gemeentebestuur
omspringt met de seniorenraad. Daarmee delen ze de kritiek
van die belangenorganisatie. Aanleiding is de wijze waarop
de gemeenteraad en college zijn omgegaan met de verkoop
van het voormalig Westerschouws gemeentehuis. Op die plek
komen koopappartementen voor ouderen. Volgens de senio
renraad voegen die niets toe aan de bestaande voorzieningen.
Een gemiste kans. die te voorkomen was geweest als de senio
renraad vroeger bij de plannen was betrokken. Door aan dat
verzoek geen gehoor te geven worden afspraken geschonden
en daarmee het bestaansrecht van de seniorenraad geweld
aangedaa, menen ANBO. PCOB. FNV-UGO en CNV-Senio-
ren en Anders Actieven. Ze hebben hun onvrede kenbaar ge
maakt in een brief aan het gemeentebestuur.
Staverman-brigade breekt record
VLISSINGEN-DeVlissingsedr. A Staverman-brigade heeft
zondag in Eindhoven de jaarlijkse estafettewedstrijd zwem
mend redden om de Diepstraten-bokaal gewonnen. Zowel de
dames- als de herenteams legden beslag op de eerste plaats.
Tweede en derde werden achtereenvolgens Weert en Eindho
ven. De junioren meisjes (Emily en Frederieke van de Akker,
Jolanda de Vos en Ingeborg de Ruiter) verbeterden het Neder
landse record op de vier keer 25 meter popvervoeren junioren
met twee seconden. Dit bleek een goede basis te zijn voor de
eerste plaats in het eindklassement junioren meisjes. De juni
oren jongens legden beslag op de zesde plaats. In het totaal
klassement junioren en senioren werd de Vlissingse brigade
voor de tweede achtereenvolgende keer eerste.
Vliegveld laat schadeclaim varen
ARNEMUIDEN - Vliegveld Midden-Zeeland ziet af van het
indienen van een schadeclaim tegen de provincie en het Rijk.
Een gang naar de rechter doet volgens vliegvelddirecteur B.
van Dam de onderlinge verhoudingen niet goed. Van Dam gaf
onlangs te kennen de kosten van een overbodige studie naar
de milieugevolgen van baanverharding te willen verhalen op
beide partijen. Gedeputeerde T. Poppelaars (CDA milieu)
noemt het besluit van de vliegveldirectie 'verstandig'. Vol
gens Poppelaars was er ook geen juridische grond om de
provincie aan te klagen. De Rijksluchtvaartdienst ontkende
eerder al schuld te hebben aan het geharrewar rond de milieu
studie van Midden-Zeeland.
Politie houdt dief en helers aan
VLISSINGEN - De politie heeft vorige week donderdag een
32-jarige Vlissinger aangehouden. Hij wordt verdacht van
diefstal van zijn werkgever. Het afgelopen weekeinde zijn nog
eens vier personen aangehouden voor heling. De politie heeft
dat maandag bekend gemaakt. De zaak ging rollen toen een
transportbedrijf uit Goes aangifte deed van diefstal. De
klachten kwamen aan het licht toen de spullen niet aankwa
men bij de klanten. In het huis van de Vlissinger trof de politie
enkele goederen. De totale waarde van de gestolen spullen be
draagt enkele duizenden guldens.
GAK te Goes niet de illusie de
groei van de WAO tegen te gaan.
,,Het kan wel, maar dan moet je
gewoon cle polisvoorwaarde
voor de WAO veranderen", stelt
Mooijweer. En hoe erg is het ei
genlijk om van een uitkering ge
bruik te maken. „Iemand van 55
die in de WAO terecht komt, wat
moet die nog? De meesten van
ons stoppen toch ook op deze
leeftijd met werken." De ver
wachting is dan ook dat door de
vergrijzing het gebruik van de
WAO toeneemt.
Flexibel
In de Randstad is de arbeids
markt flexibeler voor reïntegra
tie van WAO'ers. Maar of dat
gunstig isbetwijfelt Mooij weer.
.Deze doelgroep is er niet bij ge
baat om kortstondig ergens ge
plaatst te worden.Het midden-
en kleinbedrijf bepaalt de
Zeeuwse arbeidsmarkt. Het is
een sector, die moeilijk kan
voorkomen dat 'iemand met een
vlekje' in de WAO terecht komt.
,.De fietsenmaker om de hoek
heeft maar een knecht. Als die
plots zijn arm mist, heeft de bes
te man gewoon een andere
knecht nodig. Bij grote bedrij
ven kan eerder vervangend
werk worden gezocht", aldus de
GAK-directeur.
Het GAK vindt het te gemakke
lijk om de werkgevers de groei
van de WAO in de schoenen te
schuiven. De WAO'ers, de 'men
sen met een vlekje', het blijft een
moeilijk bemiddelbare groep.
Allereerst zitten er veel laagge
schoolden in. Ten tweede blijkt
het moeilijk om na een jaar uit
het arbeidsproces te zijn ge
weest, weer aan de slag te gaan.
Bovendien komen steeds vaker
mensen met psychische klach
ten thuis te zitten. Juist die
groep blijkt moeilijk aan een
baan te helpen. „Bovendien is
er sprake van frictie op de ar
beidsmarkt: vraag en aanbod
sluiten niet op elkaar aan", al
dus Kole.
Bemiddeling
Het GAK besteedt als gevolg
van de Wet Reïntegratie ar-
beidsgehandicpaten (REA) en
de Wet arbeidsongeschiktheid
jong gehandicapten (Wajong)
het vinden van werk voor ar
beidsgehandicapten uit aan pri
vate bemiddelingsbedrijven.
Mooijweer: „Het is een misver
stand dat ik steeds zie terugko
men: wij hebben geen eigen
bedrijf dat bemiddelt." Uit
zendbureaus als Randstad en
Start hebben er wel speciale af
delingen voor opgericht. „Er
zijn dan ook gouden bergen met
de arbeidsintegratie van
WAO'ers te verdienen", ver
klaart Mooijweer.
Dit is de eerste aflevering in een
serie over de WAO-problema
tiek.
door A. J. Snel
VLISSINGEN - De Vereniging
van Aardappel Verwerkende In
dustrie VAVI ondervindt geen
hinder van de actie die wordt
gevoerd door de Producenten
Organisatie Aardappelen POA
en de Zuidelijke Land- en Tuin
bouw Organisatie ZLTO. De te
lers van aardappelen gaan net
als ieder jaar contracten aan
met de verwerkende industrie.
Die reactie geeft algemeen se
cretaris W. P. Hilverda van de
VAVI op de oproep tot een boy
cot door de telers.
De POA en de ZLTO raden aard
appeltelers aan geen contracten
te tekenen nu daarin door de
verwerkers gezamenlijk nieuwe
voorwaarden zijn opgenomen.
Voorzitter A van Hootegem van
de POA stelt dat die een ver
slechtering van de positie van de
telers inhouden. „De VAVI legt
eenzijdig voorwaarden op
waardoor geschoven kan wor
den met data waarop geleverd
moet worden en daarbij treden
de verwerkers in de keuzen die
telers moeten kunnen maken.
Tijdens een aantal bijeenkom
sten willen we telers duidelijk
maken dat ze daarmee niet ak
koord moeten gaan."
VAVI-secretaris Hilverda: „In
de praktijk verandert er niet
veel. Er zijn niet alleen contrac
ten. Er is ook nog een manier
van werken op basis van ver
trouwen. Wij hebben de algeme
ne inkoopvoorwaarden in feite
in overeenstemming gebracht
met wat de gangbare praktijk is.
Er werd met leverantiedata ook
in het verleden geschoven in
goed overleg met de telers. Data
kunnen daarbij ook worden ver
vroegd. De telers blijken op dit
moment geen problemen te heb
ben om contracten te tekenen."
Een woordvoerder van de grote
aardappelverwerker Lamb-
Weston/Meijer in Kruiningen
beaamt dat. „De mensen van
onze buitendienst hebben con
tact met de telers en zij leggen
uit wat de bedoeling is. Dat gaat
op basis van vertrouwen. Wij
willen blijven praten met indi
viduele telers en geen debat voe
ren via de media.
het werken in de maritiem en lo
gistiek gerichte beroepen. Met
foto's, scheepsmodellen en vi
deo's wordt het werken in de
zeevaart toegelicht.
Nieuw op de Scheepvaartdag is
de bedrijfspresentatie, waarin
vier rederijen een beeld schet
sen van het leven, wonen en
werken aan boord van de grote
zeeschepen. Aanwezig zijn
Vroon BV, P&O Nedlloyd, Smit
Internationale en Jo Tankers.
Voor de logistieke opleidingen
verzorgt Verbrugge Terminals
een dergelijke presentatie.
Op de Hogeschool Zeeland aan
de Ed^sonweg kunnen toekom
stige studenten tijdens de open
dag informatie inwinnen over
de opleidingen, de slaagkansen,
de beroepsmogelijkheden en
kansen op de arbeidsmarkt.
Ook wat de instelling zelf te bie
den heeft wordt gepresenteerd:
studentenverenigingen, stage
mogelijkheden, bijbaantjes, de
Mediatheek en computervoor
zieningen bijvoorbeeld.
De open dag van de Hogeschool
Zeeland en de Scheepvaartdag
duren van 10.30 tot 15.00 uur.
doorOndine van der Vleuten
VLISSINGEN - In Vlissingen
wordt zaterdag 5 februari de
Scheepvaart dag gehouden. Te
gelijk opent de Hogeschool Zee
land de deuren om belangstel
lenden kennis te laten maken
met opleidingen op het gebied
van techniek, laboratoriumon
derwijs, watermanagement,
economie, communicatie, Le
raar Basisonderwijs en
Verpleegkundige.
De Scheepvaartdag beleeft zijn
tiende editie. In de gebouwen
aan de Boulevard Bankert ge
ven de Hogeschool Zeeland en
het ROC Zeeland voorlichting
over hun maritiem gerichte op
leidingen. Om bezoekende
scholieren een zo duidelijk mo
gelijk beeld te geven van de be
roepen die zij kunnen kiezen,
zijn op de scheepvaartdag rede
rijen, opslag- en overslagbedrij
ven, drie grote baggerbedrijven
en andex-e maritieme bedrijven
aanwezig om informatie te ge
ven. Ook docenten en studenten
geven antwoord op vragen over
r Jacques Cats
Tie tot een korte vrijheidsstraf
1 wordt veroordeeld hoeft niet per
ok in de bak terecht te komen. Ook
[je niet in alle gevallen lot de laat-
lag in de cel te blijven. Het is, in zeer
erkte mate en onder uitdrukkelijke
rwaarden, ook mogelijk om thuis
onder elektronisch toezicht (ET) te
den gesteld.
Jeeland brommen thans drie perso-
'in hun respectievelijke woningen
ftardenburg, Waterlandkerkje en
l Philipsland in plaats van in een
jngeniscel. Wal een onzin, zal de
liddelde burger uitroepen: is dat
Inog een straf? 'Alsof ér een soldaat
je voordeur staat', stelt een bewaar-
in een strafinrichting daar tegen-
r. Hij onderging de vrijheidsbe-
tting een weekje om te weten wat
,met een mens doet. 'Ik voelde me
gevangene in mijn eigen huis'.
enkelbandzender die in verbin-
l staat met een computer op een
trale controlepost geeft aan of de
etineerde zich houdt aan de
dichting om in de eigen woonomge-
»te blijven. Er gaat een signaal af
ineer de drager van de enkelband
(en de overeengekomen tijden zijn
5 verlaat. Voor wie daarvoor geen
(lelijke verklaring heeft geldt geen
don; hij wordt weer in een peniten-
re inrichting gevangen gezet,
ktronisch toezicht is een samen wer-
gsverband tussen de Dienst Justiti-
Inrichtingen, het Openbaar Minis-
e en de Stichting Reclassering
Ierland. Aanvankelijk was de
itregel vooral in het leven geroepen
[egemoet te komen aan het cellente-
f Daarnaast zijn er ook ideële mo-
'en; het alternatief voor een verblijf
pn strafinrichting wordt tevens ge-
1 als een belangrijke tussenstap
r gedetineerden om zich in de laat-
fase van het uitzitten van hun straf
ir te bereiden op terugkeer in de
atschappijTenslotte speelt het kos-
plaatje een rol van betekenis: de ET-
fttregel is beduidend goedkoper dan
luisvesting in een cel.
toezicht is begin jaren negentig be-
èfd. De resultaten gaven aanleiding
ieen geleidelijke invoering in het
B. Het arrondissement Middelburg,
illustratie Reclassering Nederland, Tekenteam Delft
dat heel de provincie Zeeland omvat,
behoort tot het gebied dat voor het
eerst te maken heeft gekregen met de
daadwerkelijke invoering. De reclas
sering ziet toe op een goede werking
van het systeem in de praktijk.
ET is niet weggelegd voor iemand zon
der vaste woon- of verblijfplaats. De
thuissituatie moet daartoe de moge
lijkheden bieden. Bovendien moet de
gedetineerde een dagbesteding hebben
van minstens 26 uur per week, bijvoor
beeld door het volgen van een peniten
tiair programma dat is gericht op te
rugkeer in de maatschappij
Acht proefpersonen van reclassering,
Openbaar Ministerie en het gevange
niswezen hebben ervaren hoe gedeti
neerden zich onder dat toezicht moeten
voelen, Het registreren van iedere stap
die je zet werd als beklemmend erva
ren. Het is ook erg lastig om bewaker
van jezelf te zijn. Je wordt bovendien
bij het zien van de vrijheden van een
ander nog eens extra met je neus op de
feiten gedrukt. In de bajes zie je niks en
weet je waar je aan toe bent. Reclasse-
ringswerker Ton Haverkamp weet
vanuit de omgang met de ET-klanten in
Zeeland hoe zwaar het ze valt, die ver
vangende vorm van detentie. „Je bent
onder die omstandigheden heel strak
aan uur en tijd gebonden. Bovendien
zit je in een gezinsituatie heel veel op
eikaars lip." De klok is in het hele huis-
arrest-verhaal een onverbiddellijke
factor. Haverkamp: „Moet iemand
naar zijn dagbesteding dan krijgt-ie
van mij een kwartier of een half uur
reistijd. Gaat-ie daar overheen dan
slaat ogenblikkelijk de computer
alarm en zoeken wij het uit."
Begrip
Vorige week nog viel er wat uit te zoe
ken. Om kwart over de drie in de nacht
wordt Haverkamp tijdens zijn week
endpiketdienst uit zijn bed gepiept met
de melding dat één van de lieden die
aan de band lopen, vijf minuten eerder
buiten bereik van de zender is geraakt.
Bleek dat zijn vrouw moest bevallen.
Acuut, zonder iemand te waarschuwen
was de man met zijn hoogzwangere
wouw naar het ziekenhuis vertrokken.
Daar was begrip voor.
Anders lag het in de nieuwjaarsnacht
toen een onder elektronisch toezicht
geplaatst persoon vanaf klokke twaalf
een uur gelegenheid had gekregen om
buiten zijn woning het afsteken van
vuurwerk mee te maken. Een kwartier
na het verstrijken van de tijd meldde de
computer dat de vogel nog niet terug
was op het nest. Dat gebeurde pas in de
vroege ochtend tegen zevenen. Bij de
buren zitten borrelen, was het excuus.
En ja, hoe gaat het als je zo gezellig zit,
toen is het wat later geworden. Die man
zit nu weer ouderwets in de nor.
Unitmanager Bert Henderikse van de
reclassering verwacht, dat, naarmate
het systeem meer ingeburgerd raakt en
geaccepteert, het aantal ET-klanten
zal toenemen. In principe wordt geen
gedetineerde uitgesloten. Tot de perso
nen die in Zeeland aan de enkelband
lopen behoren ook personen die zijn
veroordeeld voor 'behoorlijk zware de
licten'. Dat ze toch in aanmerking kwa
men had te maken met het aspect van
de resocialisering. „Dat is voor ons het
belangrijkste", zegt reclasseringswer-
ker Haverkamp. „Als wij constateren
dat ET alleen als middel wordt gezien
om snel die bajes uit te zijn is er een hele
grote kans dat wij een negatief advies
geven. Het moet niet alleen maar een
detentie-vervanging zijn."
De reclassering ziet een zedendelict
niet als een belemmering om voor een
detentie in de eigen woning in aanmer
king te kunnen komen. Het enige wat
voor Haverkamp voorop staat is dat
zo'n persoon een behandeling moet
hebben ondergaan. Wat hem betreft
zijn er dan geen overwegende bezwa
ren meer om ET toe te passen. „Juist
voor zulke mensen is elektronisch toe
zicht een heel goed middel om weer te
kunnen integreren. Niet dat een reclas-
seringswerker de buurt zou kunnen ge
ruststellen. Dat is, denk ik een te hoog
gegrepen ideaal."
De verwachting is dat
jver enkele jaren 1 mil-
Ioen Nederlanders in de
ffAO zitten. Arbeidsinte
gratie is een hot item ge-
aarden. Vakbond FNV
tnderzocht twee jaar ge-
pden hoe het er met de in
tegratie van arbeidsge
handicapten in Zeeland
\oor stond. Slechts vijf-
jien procent van de bedrij
en bleek mensen met een
jrbeidshandicap in dienst
je hebben. De WAO drie
aar later: een stand van
\aken.
jr Arjan van Westen
foto Willem Mieras
vers juridisch aansprakelijk als
een werkgever geen voorzienin
gen voor een gehandicapte treft.
In Nederland worden arbeids
gehandicapten in de etalage ge
zet. Werkgevers worden met
vergoedingen en subsidies ge
lokt. Voor het GAK ligt hier een
belangrijke taak op het gebied
van voorlichting over het subsi
diebeleid. Dat gebeurt ook.
„Maar", zegt Mooijweer, „Het is
net als bij u thuis. De reclame
folder is weer vergeten als men
iets nodig heeft."
Veel werkgevers hebben koud
watervrees voor het in dienst
nemen van WAO'ers: Waarom
een WAO'er in dienst nemen als
die zo weer thuis zit? Het GAK
loopt er regelmatig tegen aan.
Er is een oplossing voor. Kole:
„Valt iemand terug in de WAO
dan hoeft de werkgever niet
voor de kosten op te draaien."
Desondanks hebben ze bij het
BESPAAR HONDERDEN GULDENS PREMIE
□P UW HUIDIGE AUTOVERZEKERING.
NAAMBELLEN EEN INITIATIEF VAN KPN TELECOM
Ziektewet
In 1998 dacht de politiek met
het vervallen van de Ziektewet
de oplossing voor het hoge ziek
teverzuim gevonden te hebben:
De werkgever en verzekeraar
gingen de kosten in het eerste
ziektejaar betalen, Resultaten
zijn er nog niet geboekt. „Wij
willen het plaatsingspercentage
ook omhoog", verklaartR. Kole,
manager werkgeverszaken bij
het GAK in Goes. „Maar het is
afwachten wat de effecten zijn
van de privatisering."
In Amerika stelt men werkge-
ES - De Zeeuwse werkge-
5 zijn nauwelijks op de hoog-
van de subsidieregelingen
r herintreding van de
fi'ers. Toch wordt de druk
het aantal arbeidsonge-
ikten terug te dringen als-
ir groter. Het GAK, de be-
grijkste uitvoerder van de
O, komt daardoor onder
ir te liggen. Ten onrechte,
dthet GAK zelf.
jaar na het FNV-onderzoek
t dat de arbeidsintegratie
I arbeidsgehandicapten in
and er nauwelijks op voor-
is gegaan. Wel zijn werkge-
snu financieel aansprakelijk
Ir ziekteverzuim en krijgen
premies wanneer een WAO'er
tdt aangenomen. Aan de an-
t kant moet er ook een eind
tden gemaakt aan de illusie
de WAO een onuitputtelijk
ieidsreservoir is. „Het me-
ideel is onbemiddelbaar", al-
iH. Mooijweer, directeur van
■GAK Zeeland. Er zitten veel
tisen in de WAO die parttime
GAK-directeur H. Mooijweer (rechts) in gesprek met R. Kole, manager werkgeverszaken.
werken. En net als van de vele
ouderen met een WAO-uitke-
ring wordt van hen weinig in
zetbaarheid meer verwacht.
De kritiek op de uitvoeringsin
stellingen voor de sociale verze-
(Advertentie)
keringen (UVI), waarvan het
GAK de grootste is, groeit. De
privatisering van de Ziektewet
heeft de regelgeving rond ar
beidsongeschiktheid op zijn
kop gezet. Na een jaar ziekte
komt een werknemer voor een
WAO-uitkering in aanmerking,
Daar is niets aan veranderd.
