Sluiskil is altijd gul geweest
Opvang in Zeeland
in deze bijlage
p reportage 25
zaterdag 29 januari 2000
Informatie-avond over de opvang van asielzoekers in Sluiskil; vierde van links burge
meester Ron Barbé van Terneuzen.
De dorpsraad van Sluiskil is om. Murw door alle
commotie legt ze zich neer bij de komst van
tweehonderd asielzoekers. Voorzitter Frans Saerens neemt
zelfs plaats in de klankbordgroep die de opvang gaat
begeleiden. Eind goed, al goed in het kanaaldorp dat al
decennia lang vele buitenlanders herbergt. „Het gaat niet om
de asielzoekers, maar om de manier waarop ze hier komen",
klinkt het alom.
Frans Saerens, voorzitter van de dorpsraad Sluiskil.
fotomontage
De asielzoekers worden ondergebracht in Hotel Sluiskil.
fotografie Charles Strijd
Het is stil in SluiskilEen half j aar na het sluiten
van de Cokesfabriek, aan de overkant van het
kanaal Gent-Terneuzen, getuigt slechts het voor
malige bedrijfsterrein van de ACZ de Carbonation
van een rijk, doch lawaaierig verleden in de pro
ductie van cokes. Een enkel bruin rookpluimpje
ontstijgt nog aan een van de fabriekspijpen. Meeu
wen cirkelen boven de zo typerende felgroene in
stallaties, op zoek naar iets eetbaars. Het zicht op
'de Cokes' wordt zo nu en dan ontnomen door bulk
carriers, die achter de huisjes door het kanaal glij
den. „O nee, met jullie praat ik niet meer", zegt een
heetgebakerde dorpsraadsvoorzitter Frans Sae
rens, die net Meermarkt Van de Velde komt uitgelo
pen. „Jullie hebben me al genoeg de grond inge
schreven. Ik zeg niets meer over die asielzoekers."
Saerens heeft zijn les geleerd, beseft inmiddels ook
de uitwerking van zijn boude opmerkingen over
asielzoekers. Ophef die misschien helemaal niet
nodig was geweest.
„Zeker negentig procent van de bevolking heeft
absoluut geen bezwaar tegen die asielzoekers",
zegt hotelhouder Meerten Dallinga. Als horeca-
exploitant hoort hij veel over wat er leeft in het
dorp. „Het is de manier waarop de zaken zijn gelo
pen, hè. Mensen vertrouwen de gemeente niet.
Waarom wilde Terneuzen zes maanden geleden zo
graag dat die mobiele units voor Hotel Sluiskil er
kwamen? Wist de gemeente toen al meer? In Ter
neuzen waren alle oude panden al gesloopt, wilden
ze de asielzoekers soms daar niet hebben? Dat zijn
de vragen die leven. Mensen voelen zich genomen,
maar tegen die asielzoekers op zich hebben ze
niets", weet Dallinga zeker.
Argwaan
Ook Nasli Atmaf-Yigit, gemeenteraadslid voor
Terneuzen en zelf woonachtig in Sluiskil, betwij
felt of er wel zo'n scherpe controverse heerst over
de komst van asielzoekers op zich. „Voor zover dat
het geval'is, komt het doordat er achter de scher
men is gewerkt. Daardoor is er argwaan gekweekt.
Maar de asielzoekers komen er, daar hebben we
niets tegenin te brengen. Daarom moeten de voor-
en tegenstanders de handen ineen slaan, en er nu
met z'n allen het beste van maken. Daarvoor is ie
dereen verantwoordelijk."
Burgemeester Ron Barbé van Terneuzen deelt die
mening. „We moeten ervoor zorgen dat er een posi
tieve sfeer komt rond de asielzoekers, de dorpsraad
er op een goede manier bij betrekken. Alleen op die
manier kunnen we de ophef deëscaleren"zegt
Barbé vlak na het lange onderhoud dat het voltalli
ge Temeuzense college afgelopen donderdag had
met de dorpsraad.
Bakker Adrie de Bruijne wil eigenlijk niets meer
zeggen. Het CD A-gemeenteraadslid is zich rot ge
schrokken van alle commotie rond zijn persoon.
Die ontstond nadat de onlangs aan de kant gescho
ven dorpsraadssecretaris Maria Köllner niet al
leen Saerens' uitlatingen, maar ook De Bruijnes
vermeend discriminerende opmerkingen meldde
bij het Landelijk Bureau Racismebestrijding. „Ik
racistisch? Hoe kunnen ze dat nou toch zeggen?!",
vraagt De Bruijne zich bijna vertwijfeld af. „Nog
altijd stel ik de bakkerij beschikbaar aan Turkse
gezinnen om hun eigen brood te bakken.Ondanks
het feit dat hij nadien Köllner niet meer heeft ge
sproken, is De Bruijne niet rancuneus: „We kunnen
toch niets doen aan de komst van die asielzoekers,
dus laat ze maar komen. Wat we hier nu vooral no
dig hebben is rust.
„Sluiskil heeft een lange traditie van nationalitei
ten. Al tientallen jaren hebben hier Italianen en
Spanjaarden gewoond om de industrie op poten te
helpen zetten. En nu dit. Ik kan het werkelijk niet
Maria Köllner, ex-secretaris dorpsraad.
verklaren", zegt voormalig dorpsraadsecretaris
Finie de Paauw gelaten. „Mensen hebben elkaar
gek gemaakt. Alles heeft meegespeeld: het aanvan
kelijke gebrek aan informatie, de verdeelde reactie
van de dorpsraad. Er is schade berokkend aan
menselijke waarden, veel kapot gemaakt, en ik
weet niet of dat ooit nog goed komt. Dat is jammer,
want Sluiskil is altijd een actief en solidair dorp
geweest."
Inzameling
Stoffel van de Velde, eigenaar van de Meermarkt
beaamt dat. „Ik woon nu al vijftien jaar op het
dorp, maar dit heb ik nog nooit meegemaakt.
Sluiskillenaren zijn altijd heel erg begaan geweest
met het lot van minder bedeelden. Als de stichting
Dorkas hier een inzameling voor Oost-Europa
houdt, wordt er in Sluiskil meer bijeen gebracht
dan in heel Terneuzen bij elkaar"illustreert Van de
Velde de hulpvaardigheid van zijn dorpsgenoten.
De ruzie tussen Saerens en Köllner heeft volgens
hem de zaak mede op scherp gezet. „Zij hadden al
lebei moeten inbinden, dan was het nooit zo gelo
pen." Van de Velde verwacht niet dat de asielzoe
kers bij de Meermarkt de deur zullen platlopen.
„Nee, die ontvangen een tientje zakgeld in de
week, extra klandizie krijg ikniet van die mensen",
lacht hij. Maar voor Sluiskil als geheel ziet de su
permarkthouder wel degelijk voordelen. „De
scholen hier hebben te lijden onder de bouwstop in
Sluiskil. Met de komst van de asielzoekers wordt
het leerlingenaantal wellicht wat opgetrokken."
Burgemeester Barbé zegt verrast te zijn geweest
over de felle en soms discriminerende uitlatingen
die hij de afgelopen weken hoorde. „Ik had wel wat
kritiek verwacht, maai- niet op deze manier. Ik was
ook teleurgesteld in Sluiskil, een dorp dat bekend
staat om zijn tolerantie." Toch kan ook Barbé de
ophef wel verklaren. „Het maximum aantal van
tweehonderd asielzoekers heeft onzekerheid ge
wekt. Maar dat zie je overal in het land, het is niet
specifiek voor Sluiskil. En naar zo'n informatie
bijeenkomst komen nu eenmaal vooral tegenstan
ders van de asielopvang. Daarnaast gingen de
inwoners ervan uit dat er tunnelbouwers in de mo
biele eenheden voor Hotel Sluiskil zouden komen.
Dat was in een procedure tussen de omwondenden
en Berings (de vorige eigenaar van het hotel) zelfs
zwart op wit vastgelegd. Nu wordt Sluiskil ineens
met dit fenomeen geconfronteerd, de mensen voe
len zich in de boot genomen. Ook hebben sommi-
gen.voor hun beurt gesproken, met name de dorps
raad heeft te snel een standpunt ingenomen."
Barbé verwerpt de klacht van veel Sluiskillenaren
dat de gemeente Terneuzen te weinig aandacht aan
him dorp besteedt. Mede die veronderstelling zou
het verzet tegen de komst van de asielzoekers heb
ben gevoed. „Dat zijn emoties die mensen zichzelf
aanpraten. In Sluiskil staat een prachtig welzijns-
centrum waar de andere kernen jaloers op zijn. En
kijk eens naar de prachtige nieuwe supermarkt en
de parkeerplaats daarvoor. Die parkeerplaats is
door de gemeente betaald."
Verschuilen
Ex-secretaris Maria Köllner, binnen de dorpsraad
de enige uitgesrpoken voorstander van de AVO, is
nog altijd witheet. „Dat de manier waarop die op
vang er komt niet goed is geweest, vind ik een argu
ment van nul komma nul. Je bent voor of tegen
asielzoekers, en dan moet je je niet achter dergelij
ke redenen verschuilen", reageert ze fel.
Sluiskilbewoonster Lilian Dubbeldam roerde tij
dens de infobij eenkomst van vorige week flink
haar mond. Nu zegt ze dat ze niets tegen de komst
van de asielzoekers heeft. „We vinden alleen het
aantal van tweehonderd te hoog op een bevolking
van 2500. Als het er niet zoveel waren, zou ik er
zelfs een in huis nemen."
Joost Bosman
Vrijwel alle Zeeuwse gemeenten reageerden in
1987 positief op het verzoek van toenmalig wel-
zijnsminister E. Brinkman om asielzoekers op te
vangen. Alleen de toen nog bestaande gemeenten
Westkapelle en Wissenkerke weigerden. Vandaag
de dag hebben alle Zeeuwse gemeenten voor sta
tushouders woonruimte beschikbaar. Daarnaast
zijn er sinds de jaren '80 diverse opvangcentra in
de provincie ingericht (en ten dele inmiddels weer
gesloten) voor nog niet uitgeprocedeerde asiel
zoekers. De inrichting van de verschillende cen
tra ging, net zoals in Sluiskil, niet altijd van een
leien dakje.
Het voormal ig bej aardenoord - nu hotel - Linden-
hof in het Zeeuws-Vlaamse Zuiddorpe werd in
1993 omgebouwd tot een asielzoekerscentrum
met een maximale capaciteit van honderd bewo
ners. Bij dat aantal werd in eerste instantie in de
gemeenteraad van Axel nog wat vraagtekens ge
steld. Noemenswaardige problemen hebben zich
de voorbije jaren in Zuiddorpe niet voorgedaan.
Op het moment dat Zuiddorpe als opvangcen
trum in beeld kwam was het Centraal Orgaan op
vang Asielzoekers ook in Terneuzen bezig met een
centrum van de grond te tillen. Het CO A had con
tacten met de Churchill Beheergroep die het Roo-
sevelthotel had aangemeld als tijdelijke opvang
voor 300 tot 350 vluchtelingen. Burgemeester
en Wethouders van Terneuzen vonden dat
aantal veel te veel en wilden alleen borg staan
voor
de opvang en begeleiding van 108 asielzoekers.
Na veel vijven en zessen kwam het asielzoekers
centrum er toch, maar voordat het was ingericht
werd het hotel beklad en namen vandalen ook
burgemeester R. Barbés woning en het gebouw
van de Petrus Hondiusscholengemeenschap on
der handen. Het asielzoekerscentrum Terneuzen
ging in september 1995 weer dicht.
Op dat moment was het asielzoekerscentrum in
vakantiecentrum De Burght in Burgh-Haamste-
de al enkele jaren operationeel. Daar is nooit
sprake geweest van noemenswaardige proble
men.
Ook in Middelburg (waar 600 asielzoekers wonen
in de voormalige kazerne aan het Molenwater en
aan de Kruitmolenlaan) heeft de opvang van
ontheemden geen weerstand opgeleverd. Dezelf
de vlieger gaat op voor Vlissingen waar al sinds
augustus 1993 zo'n honderd asielzoekers worden
opgevangen in hotel Dix.
In de gemeente Oostburg werden sinds het begin
van de jaren '90 asielzoekers opgevangen in mo
tel-West in Schoondijke. Tot grote tevredenheid
van bewoners en dorpelingen. Toen eind vorig
jaar het contract voor de opvang niet verlengd
werd en het motel dichtging begonnen de dorpe
lingen een campagne om het centrum langer open
te gouden.
Goes had het eerste grote opvangcentrum in Zee
land. In 1987 begon Goes met zich voor te berei
den op de opvang van 275 vluchtelingen in het
voormalig Bergzichtziekenhuis. Er klonken in
het naj aar van dat j aar protesten tegen de opvang,
maar zeker zoveel mensen spraken zich publieke
lijk uit voor. Nu maakt Goes zich op voor de op
vang van honderd mensen in het voormalig ge
zinsvervangend tehuis De Schans.
Conny van Gremberghe
Stijgende vraag naar de second opinion
Fotorubriek: buitenweg
Ronald Jan Heijn is niet bang voor de toekomst
Mannen willen ruimte om zichzelf te zijn
Voeden we onze kinderen niet goed op?
Met handoplegging een beter concert
Belgisch instituut helpt dikke kinderen
Voeg Nederland en Vlaanderen samen
