Jonge bedrijven laten geld liggen Zandbergje op dak verbaast scholieren PZC Expositie Leemeijer vergt enige verbeeldingskracht Steenhouwer wil uitmunten in symboliek grafmonumenten Rechtbank stuurt verdachte direct naar inrichting Gefascineerd kijken naar een stil leven zeeland 16 Enquête toont gering gebruik subsidie aan ondernemend zeeland OAZ Advies Goes houdt open huis in nieuw pand in detail Brandstichter hoort twee jaar en behandeling eisen kunst +cultuur vrijdag 28 januari 2000 door Claudia Sondervan MIDDELBURG - Slechts ze ventien procent van de jonge, innovatieve bedrijven in Zee land maakt gebruik van de reeksen subsidieregelingen die hen ter beschikking staan. Dat blijkt uit een enquête die Syn- tens Zeeland, ondersteunings organisatie voor midden- en kleinbedrijf in Middelburg, heeft laten houden. Honderd van de bijna zevenhonderd Zeeuwse bedrijven die onder de noemers jong en innovatief passen werden ondervraagd. Het onderzoek is onderdeel van het project Tracering Innova tieve Starters, waarmee Syn- tens die groep bedrijven wil opsporen om de beschikbare gratis adviestijd en gesubsidi eerde begeleiding aan te bie den. Eerder onderzoek van Syntens wees uit dat bedrijven die meuwe producten, diensten of werkwijzen willen ontwik kelen, daarin het meest gehin derd worden door financiële obstakels. Dat desondanks ondernemers geen gebruik ma- ken van ondersteuningsrege lingen noemt Syntens 'bedroe vend'. De vraag waarom be drijven de subsidiegelden en belastingmaatregelen niet aanwenden voor meer financi ële ruimte stelt het onderzoek echter niet. ,.Een gebrek aan kennis van door Claudia Sondervan GOES - OAZ Adviesbureau in Goes heeft twaalf jaar na op richting het gebouw van moe derorganisatie Schipper Ac countants verlaten. Het bedrijf is verhuisd naar een kortbijge- legen pand aan de Schaepman- straat in Goes. OAZ presenteert het nieuwe kantoor met een open huis voor relaties en genodigden, vrijdag 4 februari. De adviesorganisa tie telt inmiddels twintig advi seurs en een ondersteunende staf van drie mensen. In het grondig verbouwde pand heeft het bedrijf de beschikking over een flexibel indeelbare ruimte voor cursussen en trainingen voor vijftig tot zestig personen. Voor kleinere bijeenkomsten zijn er diverse spreekkamers. Een nieuwe dienst die OAZ in stelde is subsidie-advies. De splitsing van het accoun- tantsbedrijf is ingegeven door ruimtenood, vertelt directeur M. R. Verbeek. ,,We hebben de aanvullende werking op el- kaars diensten en het feit dat accountant en adviseur in één huis zaten altijd als een sterk punt gebracht naar de markt. Maar vorig jaar stonden we weer voor de keus: nog eens verbouwen of wegtrekken. Nu zitten we op een afstand van vijfhonderd meter van Schip per Accountants, zo goed als naast de deur." Burgemeester D. J. van der Zaag opent het kantoor for meel om 15.45 uur. Daarna worden adviesactiviteiten in presentaties voorgesteld in de thema's 'teamrolmanagement' en 'ondernemen en creativi teit'. De laatste presentatie be gint om 19.30 uur. OAZ Advies geeft openingsgiften aan de stichting Cliniclowns. subsidieland", veronderstelt bureaumanager van Syntens in Middelburg. Ellv Hilgers Dat bedrijven huiverig zijn om standig hun hele hebben en houden op tafel te leggen om in aanmerking te komen voor overheidsbijdragen of fiscale teruggaves, betwijfelt ze. „Via ons project Zakenlift hebben we inmiddels vijftig tot zestig bedrijven die we bij hun ont wikkeling adviseren. Van hen hoor ik daar geen klacht over." Maar die groep valt blijkbaar binnen de zeventien procent die de weg naar steun gevon den heeft, beaamt ze De meest gebruikte subsidies gingen naar informatie- en communicatietechnologie, voor 53 procentIn dat veld lig gen ook de grootste kennisbe hoefte (42 procent) en de mees te investeringsvoornemens (53 procent) Op afstand volgen subsidies op energiegebied en personele zaken. Ruim twee derde van de groep blijkt inves- teringsbereid. Dik zestig pro cent ziet nieuwe kansen, met name in meuwe markten. Evenwel exporteert nog geen twintig procent van de bedrij ven. Nieuwe kenms wordt m schier de helft van de gevallen bij andere bedrijven gehaald. Adviesbureaus hebben daar maar een aandeel van vijf pro cent. Nieuwe kennis Uit de enquêtegroep stelt 39 procent nooit nieuwe kansen op te merken. 38 procent geen nieuwe producten of diensten te ontwikkelen en zegt 28 pro cent geen behoefte te hebben aan nieuwe kennis. Het onderzoek wordt gebruikt om bedrijven individueel een adviesrapport aan te bieden over hun subsidiekansen. Ach terin het rapport worden 26 be staande subsidietrajecten voor de doelgroep kort weergegeven op de terreinen energie en mi lieu, iet, personele zaken en ontwikkeling met de bijbeho rende contacten. Sjaak van der Walle bij een modern en een klassiek grafmonument. door Claudia Sondervan NISSE - De opdracht met een uitdaging, daar zoekt hij naar. Steenhouwer Sjaak van der Walle heeft plezier in het vin den van de juiste symboliek in de vorm van een grafmonu ment. In de loop van 1999 ves tigde hij een nieuwe steenhou werij in Nisse. „Op mijn 35e dacht ik na wat ik met de rest van mijn leven wilde doen. Het werd ondernemen." Afkomstig uit de metaal leerde hij het ambacht bij een Zeeuw se steenhouwerij. Een eigen werkplaats heeft Van der Walle nog niet. Hij kan terecht bij steenhouwers in België en Ax el, waar hij met gebruik van de machines daar de grafmonu menten, maar ook schouwen, aanrechtbladen, dorpels en stenen vloeren vervaardigt Het bouwwerk is echter neven activiteit. Hij maakt voorna melijk grafmonumenten. „Veel mensen maken hun keus uit het boekje dat een begrafenison dernemer bij zich heeft. Maar die keuze is zo beperkt Ik pro beer iets te ontwerpen dat zo wel bij de overledenen als bij de nabestaanden past." Daar gaan soms twee tot drie over legbijeenkomsten overheen. In de Stadszalen aan de Leo pold de Tweedelaan in Sint Niklaas (B) begint zaterdag 29 januari de zeventiende editie van de Bouwbeurs van het Waasland. Er presenteren zich aanbieders op het gebied van bouwen en verbouwen. De beurs die het motto 'Nu bou wen' draagt, heeft vooral een regionaal karakter. De ope ningstijden zijn zaterdag 29 en zondag 30 januari van 13.00 tot 19.00 uur, maandag 31 januari van 15.00 tot 21.00 uur, vrijdag 4 februari van 15.00 tot 21.00 uur en zaterdag 5 en zondag 6 februari van 13.00 tot 19.00 uur. ABN Amro in Goes heeft per 1 februari een Ondernemers desk: een bureau voorinforma tie en dienstverlening aan za kelijke relaties uit midden- en kleinbedrijf en vrije beroepen en startende ondernemers. De bank benadert deze doelgroep actief met haar dienstenaan bod. De afdeling heeft drie me dewerkers. Wie dat op prijs stelt, begeleidt Van der Walle bij het eerste be zoek aan de geplaatste steen. Tekst Daarbij verzorgt hij de aanleg van een graftuin in samenwer king met een hovenier en advi seert hij bij de tekst op de steen. „Mensen willen vaak veel tekst. Dan wordt een steen een tekstplaat. Er zijn geen regels voor wat er op moet of hoe het er op staat, behalve die van wellevendheid. Enkel de roep naam kan ook." Het instralen van de tekst en of afbeeldingen besteedt Van der Walle uit. „In principe kan al les. Zelfs een kindertekening." Hij nodigt nabestaanden soms uit om deel te nemen in de af werking van de steen. „Het in- schilderen van de letters bij voorbeeld. Sommige mensen helpt dat geweldig, een ander wil het niet." De rubriek Onderne mend Zeeland staat on der redactie van Claudia Sondervan. Vragen, tips en mededelingen kunnen schriftelijk worden aan geboden aan de redactie van de PZC, postbus 18, 4380 AA Vlissingen, of via fax 0118-470102. door Arjen Nijmeijer MIDDELBURG - De vraag of de 71-jarige verdachte uit Rei- merswaal toerekeningsvatbaar was, werd gisterochtend al bin nen dertig seconden beant woord. „Wanneer bent u gebo ren?", vroeg rechter W.P.M. Ter Berg. „1828", luidde het ant woord. De inwoner van Reimerswaal had in oktober vorig jaar twee mannen met een bijl belaagd, een vrouw mishandeld en een auto vernield, Maar dat hij niet wist wat hij deed, was gisteren bij de Middelburgse rechtbank overduidelijk. „Ik probeerde ei genlijk massamoord te plegen met een atoombom", zei de man „Ik had geen bijl bij me, maar een pistool. Geef nou maar een vonnis, want het moet niet te lang duren; ik ben erg snel moe." De psycholoog en psychiater waren eensgezind in hun oor deel: de man was ontoereke ningsvatbaar. „Deze man is nog nooit met po litie of justitie in aanraking ge weest", verklaarde de officier van justitie. „Op een gegeven moment is hij aan het demente ren geraakt, waardoor hij agres sief werd en soms psychotisch. Eigenlijk is dit diep triest: het is een rotmanier om je leven af te sluiten. Er wordt hier vandaag geen recht gesproken, ik kan geen gevangenisstraf eisen te gen deze man. Hij hoort niet in de gevangenis, maar in een zorginnchting." De officier eis- te dat de man van rechtsvervol ging werd ontslagen en dat hij werd opgenomen in een psychi- atrische inrichting. De rechtbank doet bijna altijd pas na twee weken uitspraak, maar in dit geval kwamen de drie rechters al na enkele minu ten overleg met hun vonnis: de verdachte wordt opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Wel moet hij in totaal bijna 1900 gulden schade vergoeden voor de aanval met de bijl en de ver nieling van de auto. Voordat de rechters met hun vonnis kwamen, mocht de ver dachte als laatste het woord ne men. „Ik heb honger", verklaar de hij. „Een maaltijd zou me goed doen. Maar geen brood." door Nadia Berkelder MIDDELBURG - Een twintig jarige Middelburger stak 20 ok tober vorig jaar in zijn woon plaats zes auto's in brand. Voor de rechtbank legde hij gisteren uit waarom: hij wilde aandacht, hulp en een dak boven zijn hoofd. De officier van justitie eiste twee jaar gevangenisstraf en psychiatrische behandeling. De verdachte gaf alles toe wat hem ten laste werd gelegd: „Het ging niet meer, ik had proble men thuis, geen dak boven mijn hoofd en ik wist niet meer wat ik moest doen. Ik stichtte de bran den om aandacht te trekken. Ik heb er spijt van en ik wil de schade wel vergoeden, eventu eel via een regeling want ik kan het niet in één keer betalen." De totale schade bedraagt onge veer een kwart miljoen gulden Naast de zes auto's raakte ook de stadsschuur beschadigd. Een aantal eigenaren van de voer tuigen dienden een vordering in. Het is niet waarschijnlijk dat de verdachte de schade snel kan vergoeden, omdat hij op dit mo ment geen geld heeft. De advocaat van de man, M. de Want, stelde voor zijn cliënt op te laten nemen in Groot Bate laar, een afkickcentrum voor verslaafden Hij vond het van groot belang dat de therapie spoedig zou beginnen, omdat gevangenisstraf 'catastrofaal' voor hem zou zijn. De officier van justitie, F. van Es wees dat idee van de hand. Hij achtte een behandeling wel op zijn plaats, maar vond dat de verdachte, ge zien de ernst van de gepleegde feiten, eerst een gevangenis straf moet ondergaan. De rechtbank doet 9 februari uitspraak. Een walkman en een weids uitzicht zijn de hoofdbestanddelen van Een landschap in drie delen. foto Marijke Folkertsma door Ali Pankow ZIERIKZEE - „Is dat nou kunst?", vragen leerlingen van Scholengroep Pontes op locatie Pieter Zeeman in Zierikzee zich af. Ze staren naar een hoopje zand op het dak van hun school dat kunstenaar Marinus van Dijke uit Burgh-Haamstede daar met veel toewijding heeft gecreëerd. De scholieren zijn lichtelijk verbijsterd, maar wel geïnteresseerd in wat de kunste naar hier nou eigenlijk mee be doelt. Het bergje zand maakt deel uit van de expositie 'Wandelingen in een duingebied' in galerie Galerij, gevestigd in de gangen van locatie Pieter Zeeman. Ma rinus Van Dijke is al jaren gefas cineerd door één specifieke plek in de Meeuwenduinen m Burgh- Haamstede. Volgens hem gaat het om een opmerkelijke stuif - vallei met prachtige vegetatie rondom Van Dijke lijkt vanaf 1996 elke millimeter van zijn geliefde plek te hebben geana lyseerd. Hij bracht zijn talrijke wande lingen door het gebied in kaart. Hij hield nauwgezet alle ont wikkelingen m de vegetatie, de hoogteveranderingen en de zandbewegingen bij. Door de wijze waarop Van Dijke zijn be vindingen registreerde, onston den als het ware bij toeval kunstzinnige vormen. „Het was een ontdekking dat er een poë tisch beeld werd opgeroepen, toen ik alleen al mijn wandelin gen door het gebied in lijnen op de kaart natrok", zegt de kun stenaar. Betrokkenheid Het resultaat van al zijn regi straties is een opmerkelijke collectie kunstwerken, die ge tuigen van de intense betrok kenheid van Van Dijke bij dat unieke stukje natuurgebied. Voor het verbeelden van 'de spo ren' van zijn wandelingen ge bruikt hij dunne rode lijnen op de groene oppervlakte van de plek. Veel meer kleurschakeringen bieden zijn weergaven van de ontwikkeling in de vegetatie. Zowel met vlakke tekeningen als met verf in reliëflagen toont Van Dijke aan hoe de zandzeg ge, het helmgras of de vlier flo reren rondom deze stuifvallei. Een aparte plaats in deze collec tie nemen zijn kunstenaarsboe ken in. Het zijn unieke exempla ren waarin met verschillende technieken de gebeurtenissen op 'de plek' worden weergege ven. Zo is er een boek met knip selkunst dat van bladzijde tot bladzijde juist de kleine veran deringen in het landschap weer geeft. Tot deze expositie be hoort ook een videoregistratie waarop 'de plek' te zien is bij het aanbreken van de dag. Verval De beelden worden afgewisseld met fragmenten van de stuifval lei in de verschillende seizoe nen. Met het hoopje zand op het dak varieert Van Dijke op een eerder thema. Zo toonde hij tij dens een expositie in Middel- burg al eens twee kwadraten van zand op de vloer, waarvan hij het zand met behulp van een haarföhn deed ribbelen. Nu laat hij de natuur zijn gang gaan en registreert hij alle veranderin gen van het bergje. 'Afbreken van het puntje' noteerde hij deze week. Voor het einde van de ex positie op 7 april zal het verval zich ongetwijfeld verder heb ben voortgezet. Van Dijke geeft op dinsdagavond 21 maart vanaf 19.30 uur op de locatie Pieter Zeeman een lezing met als thema 'een duinvalleiaanleiding tot beeldende kunst'. De tentoon stelling in galerie Galerij is op schooldagen tussen 8.30 en 16.30 uur geopend of na telefonische af spraak: 0111-402017. V door Ernstjan Rozendaal RENESSE - Birthe Leemeijer (1972) uit Middelburg is een kunstenares die nauwelijks concreet materiaal nodig heeft om toch zeer beeldende kunst werken te maken. Ze bewijst dat eens te meer met haar expositie Een landschap in drie delen, die op het ogenblik te zien is in de expositieruimte Plus Min in Re- nesse. Bezoekers treffen niet meer dan een houten bankje, ze ven walkmans die korte stukjes tekst laten horen en een weids uitzicht. Hun verbeelding moet de rest doen. Leemeijer heeft zich in haar werk vaker beziggehouden met het uitzicht en confrontaties met de directe omgeving. Zo maakte ze voor het VW in Hoorn bijvoorbeeld stadswan delingen op basis van gesprek ken met een stratenmaker of een blinde. Door die wandelingen werden mensen uitgenodigd op een heel andere manier de om geving te ervaren. Wie zich in Renesse laat mee voeren door Leemeijers opzet zal ook daar met andere ogen naar de omgeving kijken. In de expositieruimte van het Plus Min complex aan de Rampweg heeft zij een houten bank neer gezet voor het grote raam dat uitkijkt over een kale, winterse akker. Voor het bankje liggen zeven walkmans, met de jaar tallen 2000 tot en met 2006. De bedoeling is duidelijk: zittend op het bankje kan naar de walk mans worden geluisterd. Dan is te horen wat de beheerders van het landschap de betreffende ja ren in petto hebben. Eerst be gint degene die verantwoorde lijk is voor het inzaaien van de twaalf meter brede akkerrand, dan komt de boer en dan - vanaf 2002 - een vertegenwoordiger van de gemeente. Planten De eerste vertelt op elk bandje of de akkerranden wel of niet worden geploegd en welke plan ten of grassen worden inge zaaid, dan wel spontaan opkomen. Er volgen lange op sommingen met kleurrijke ge wasnamen: herderstasje, rode ganzenvoet, akkerdistel, wilde peen, slibbladige ooievaarsbek, kruipertje, citroengele honing- klaver, enzovoort. Wie weet welke planten bij deze bena mingen horen, zal onmiddellijk een beeld van de akkerrand voor Voorstelling Fanfare afgelast TERNEUZEN - De familie voorstelling Fanfare, die het To neelschap B&D (Loek Beumer, Peter Drost en René Groothof) zaterdag zou geven in het Zuid- landtheater in Terneuzen, gaat niet door wegens gebrek aan be langstelling. zich krijgen, maar de benamin gen zijn poëtisch genoeg om ook bij leken de verbeelding op gang te helpen. Na de beheerder van de akker randen volgt telkens de boer, die vertelt wat hij dat jaar op het land gaat zetten. Het program ma voor de jaren 2002 tot en met 2006 wordt mede bepaald door de gemeente. De mededelingen die van die kant komen, Zorgen - vooral afgezet tegen wat de boer zegt - voor een dramatische wending. Er is sprake van een bedrijvenlocatie, een recreatie bestemming. later gespecifi ceerd als een kampeerterrein. Langzaam dringt tot de bezoe ker van Plus Min door hoe het landschap voor zijn neus de ko mende jaren zal gaan verande ren, en niet ten goede, zal me nigeen concluderen. Cyclus Na zes jaar is landbouwtech- nisch een cyclus afgesloten, waardoor het programma Voor het jaar 2006 hetzelfde is als dat voor 2000. Het lijkt er wel op dat de voor landbouw beschikbare grond dan ongeveer is gehal veerd. Leemeijer heeft in Renesse met minieme middelen een zeer krachtig beeld weten neer te zetten. Ze vraagt de individuele bezoeker wel dat in het eigen hoofd op te roepen. Expositie: Birthe Leemeijer, Land schap in drie delen, t/m 6 februari, za en zo van 13-18 uur. Goes, 't Beest 'Herberts Aquarium', door Servaes Nelissen. Regie-advies van Porgy Franssen. door Willem Nijssen De mooiste kunst trekt cir keltjes rond het onzegbare. Genres die het moeten hebben van het zwijgen, lijken op dat éne punt een beetje bevoor recht. Ik denk nu aan mime, en in mindere mate aan poppen spel. Die beide zitten verweven in 'Herberts Aquarium'. Een eenvoudig verhaaltje, dat als verhaaltje ook al veel met de stilte van doen heeft. Want het gaat over een nachtportier, en als alles goed gaat beleven nachtportiers menig zwijgzaam uur. Herberts aquarium is zijn por tiersloge. Met daarin een paar monitors, een telefoon en een koffiezetapparaat. Zo af en toe komt een oud mannetje langs, dat waakt bij het bed van zijn stervende vrouw. En een paar keer is er telefonisch contact met een van de nachtzusters. Herbert -die nog een blauwe maandag kunstenaar is ge weest- vermaakt zich tussen door met fantasiegesprekken. Met een lap en een bril of met een baseball-pet creëert hij een gesprekspartner voor trage lege gesprekken uit het holst van de nacht. Weer pleidooi voor Muzzik MIDDELBURG - Het bestuur van GroenLinks/Delta Anders dringt er bij de Zeeuwse Pro grammaraad van Zekatel op aan het Franse televisiestation Muzzik op het Zeeuwse kabel net te handhqven. Volgens GroenLink/Delta An ders is dat in het belang van een evenwichtig aanbod aan televi sieprogramma's. „Muzzik biedt een tegenwicht tegen cultuur- en amusementsvervlakking." Dat tot dusver nog niet zoveel mensen naar de cultureel hoog staande muziekzender kijken, wijt GroenLinks/Delta Anders aan onbekendheid. De organi satie Behoud Muzzik voor Zee land uit Zonnemaire heeft in middels meer dan duizend handtekeningen opgehaald. De Zeeuwse Programmaraad ver gadert vandaag (vrijdag) over de kwestie. Tegen het einde van het spel lopen alle draden ineens door elkaar. Herbert en het oude mannetje blijken dezelfde, de stervende vrouw was ooit de nachtzuster die vanwege een lekke band door Herbert ach terop de fiets naar huis is ge bracht. Haar laatste adem is het slot van het spel, dat op dat mo ment een bijzonder mooie sereniteit bereikt. In het eerste zonlicht van een nieuwe dag wordt even tastbaar, dat 'groots en meeslepend leven' meer met puzzelen (101 Dalmatiërs, aan twee kanten bedrukt) te maken heeft dan met iets anders. Dat oude mannetje, die oude Herbert, is een nog mooiere cre atie dan de jonge, die wel met scheve bravour een seksscène met de nachtzuster imiteert maar eigenlijk nog niet zo zeker in zijn schoenen staat. De oude wel, die weet wat telt in het le ven. Dat is niet veel, maar het moet wel allemaal kloppen. Als je er even niet bent, moet er een bordje staan met 'Ben zo terug'. Dan weten de mensen waar ze aan toe zijn. Oude Herbert weet dat ook: hij is toe aan de koude handdruk van de dood. Servaes Nelissen maakt prach tige personages. De oude Her- bert friemelt zenuwachtig aan zijn jasje, kijkt een beetje schichtig, lijkt broos maar heeft toch een eigenaardige vitaliteit. Hij is bijna verlegen, maar toch zo sympathiek dat hij de hele route naar de polikliniek uit legt. Hij is saai, maar glundert bij het gezegde van zijn vrouw: „Beter een saaie piet dan een kwaaie piet." Hij is ten voeten uit levensecht En dat is jonge Herbert ook. Een vleugje stoer- doen, een hoop verveling, half- oprechte belangstelling voor de langsschuifelende tobbers die niet kunnen slapen, een beetje wilde creativiteit voor gekke neurie-deuntjes. 'Herberts Aquarium' is een mooi stilleven, waar je vanwege de zeer fijne en humoristische alledag-observaties die er uit spreken, een aardig tijdje gefas cineerd naar kunt kijken, gaan deweg het besef van tijd verlie zend. Maar het meest boeiende is toch wel, dat je er heel lang zaam een schuchtere, zeer een voudige maar praktische filoso fie uit naar boven voelt komen. Er is niet veel te halen uit het le ven, maar dat kleine beetje moet je nemen zoals het komt. Zo is Herbert oud geworden. Hij kan zich net zo gemakkelijk overge ven aan de dood als aan het le ven. ïo'!lu«n9!BOCW datum tilualie l.S.VfUU -.5 L CH cOjfL 'efwacMroer. Met aantekeningen op de ruit registreert Marinus van Dijke de ver anderingen in de hoop zand op het dak. foto Marijke Folkertsma

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 46