Adelmund
diep door
het stof
PZC binnenland donderdag 27 januari 2000
Kok erkent kille
ontvangst van
joden na oorlog
VVD eist burgemeestersposten CDA op
Goes' record modelschepen gebroken
Justitie claimt ton na
fraude asielzoeker
Schadeclaim Hennies
Spijt over beleid studiehuis
Komrij eerste
Dichter des
Vaderlands
DEN HELDER - Een medewerker van het
zeeaquarium van Fort Kijkduin in Den
I-Ielder lijmt een modelscheepje met averij
voordat het in de vitrine gaal. In Den Hel
der is een recordaantal modellen bijeen
gebracht, om een vermelding te krijgen in
het Guinness book of Records. Het huidi
ge record staat op naam van de Zeeland
hallen in Goes waar februari vorig jaar
851 schepen bijeen werden gezet. In Den
Helder is dit aantal verdubbeld. Er zijn
schepen te zien van allerlei Nederlandse
rederijen, zoals de Rotterdamse Lloyd,
Holland Amerika Lijn en de Stoomvaart
Maatschappij Nederland. Uit het buiten
land staan er de Titanic en de vlooteska-
ders van negentien landen.
foto Martin Mooy/GPD
door Frans van den Houdt
DEN HAAG -„Het spijt mij op
recht dat ik de Kamer in verle
genheid heb gebracht met mijn
beleid rond het studiehuis. Dat
is het laatste wat ik wilde. Ik
neem alle verantwoordelijkheid
voor de ontstane chaos. Alle kri
tiek mag op mijn rug."
Staatssecretaris van Onder-wijs
Adelmund reageerde gisteren
op de opschudding en verwar
ring die ontstonden over haar
wijzigingsplannen voor het stu
diehuis, de hoogste klassen van
het voortgezet onderwijs.
Hoewel ze Kamerleden excuses
aanbood, benadrukte ze wel dat
haar eigenlijk niets te verwijten
viel. Het beeld dat de media van
haar plannen en optreden
schetsten, klopte volgens haar
vaak niet. De Kamerleden, die
toegaven de situatie in onder
wijsland ook niet goed te heb
ben ingeschat, maakten het
haar niet moeilijk. Alleen SP-
lid Van Bommel vond dat Adel
mund beschadigd uit de studie-
Sumatra-tijger
Pepper is dood
ROTTERDAM - 's Werelds oud
ste Sumatraanse tijger, de in de
Rotterdamse diergaarde Blij-
dorp wonende Pepper, is overle
den. Hij was 21 jaar oud.
De tijger overleed al op 7 janua
ri, maar de dierentuin maakte
dat pas gisteren bekend.
Het vrouwtje Pepper leefde al
tijd samen met mannetje Borus.
Die overleed in 1996 op de hoge
leeftijd van 23 jaar. Toen Borus
overleed ontdekte Blijdorp na
enig onderzoek dat hij de oudste
Sumatraanse tijger ter wereld,
althans in gevangenschap, was.
Toen werd ook duidelijk dat
Pepper vanaf Borus' overlijden
de oudste moest zijn. ANP
huis-discussie is gekomen. „Ze
moet er nu alles aan doen om het
vertrouwen terug te winnen."
Uiteindelijk ging de Kamer
unaniem akkoord met het laat
ste wijzigingsvoorstel van Adel
mund. Dat betekent onder meer
dat de vakken Frans, Duits en
algemene natuurwetenschap
pen (ANW) verplicht blijven,
maar dat de scholen zelf de leer
stof mogen aanpassen om zo de
studielast te verlichten.
Evaluatie
Adelmund kwam na de studen
tenstaking in december eerst
met ingrijpende verlichtings
plannen voor het studiehuis, om
ze na kritiek van leraren en vak
bonden weer terug te draaien.
Dat was eens maar nooit weer,
vond de Kamer. De bewinds
vrouw moest plechtig beloven
de komende drie j aar geen enke
le nieuwe wijziging van het stu
dieprogramma meer te zullen
voorstellen. In 2003 wordt het
studiehuis uitvoerig geëvalu
eerd en zal worden bekeken of er
nieuwe maatregelen nodig zijn.
Dit betekent niet dat het de ko
mende tijd rustig zal blijven in
onderwijsland. Adelmund wees
er al op dat de komende discus
sie over het onderwijs in de eer
ste jaren van het Havo en VWO,
de zogenaamde basisvorming,
ongetwijfeld ook voor de nodige
ophef zal zorgen. „Ook hier is
sprake van overladenheid en zal
ik met voorstellen moeten ko
men om daar iets aan te doen",
aldus de staatssecretaris.
Ze beloofde VVD-Kamerlid
Cornielje te bekijken hoe beter
kan worden ingespeeld op de
verschillende leerniveau's
waarop leerlingen zich in de
laagste klassen van de middel
bare school bevinden. De WD
wil dat het lesprogramma op die
verschillen wordt afgestemd,
omdat de leerstof nu voor met
name de VWO-studenten veel te
licht is. GPD
door Hans van Soest
DEN HAAG - CDA-burgemees-
ters moeten versneld uitstro
men naar andere banen om
plaats te maken voor WD'ers.
Dit eiste VVD-Kamerlid Te
Veldhuis gistermorgen in een
debat over de burgemeestersbe
noemingen. De liberalen voelen
zich al jaren slecht bedeeld bij
de verdeling van burgemees
tersposten.
De WD vindt dat zij recht heeft
op meer burgemeesters nu de
partij de laatste jaren zoveel ze
tels heeft gewonnen bij de
Tweede-Kamerverkiezingen
Volgens Te Veldhuis zouden die
verkiezingen als leidraad moe
ten dienen bij burgemeestersbe
noemingen. Het CDA heeft in
zijn ogen dan ook te veel posten
in bezit. „Van het aantal burge
meesters is 41 procent CDA'er,
terwijl de partij landelijk nog
maar achttien procent van de
stemmen krijgt", klaagde hij.
„De WD krijgt 24,7 procent
van de stemmen, maar heeft
slechts twintig procent van de
posten."
CD A-Kamerlid Van der Hoeven
noemde de opmerkingen van Te
Veldhuis 'van een hoog zielig
heidsgehalte'. „Het is belache
lijk om de Tweede-Kamerver
kiezingen als leidraad te
nemen", stelde ze. „Als je per se
wilt dat het aantal burgemees
ters een afspiegeling is van de
verhoudingen tussen de politie
ke partijen, neem dan de ge
meenteraadsverkiezingen als
uitgangspunt.'
Ook minister Peper van Binnen
landse Zaken ziet niet veel in de
WD-eis. „Burgemeesters kun
je niet zo maar een duw geven.
Het grote percentage CD A-bur-
gemeesters is nog een erfenis uit
de tijd dat die partij de grootste
van het land was.Dat er nu nog
steeds veel CDA'ers worden be
noemd, ligt aan de vertrouwens
commissies van de gemeentera
den die kandidaten voordragen.
„Als die voordracht unaniem is,
kijk ik niet naar politieke
kleur", zei Peper.
Behalve tegen het CDA sneerde
Te Veldhuis ook naar regerings
partner PvdA Die partij heeft
volgens de WD 'er niet zozeer te
veel burgemeesters, maar is wel
oververtegenwoordigd in de
grote steden.
„De Partij van de Arbeid zou
wat meer solidair moeten zijn",
zei hij. Hierop merkte PvdA'er
De Cloe giftig op 'dat de WD
ook wel dankjewel zou kunnen
zeggen' nu Rotterdam van
PvdA- in WD-handen is over
gegaan. GPD
Belgisch onderzoek in zaak-Daniël
ROTTERDAM - Justitie in Rotterdam heeft België verzocht
uit te kijken naar drie verdachten in de zaak van de Vlaardin-
ger Daniël van Cotthem. Het gaat om drie Belgen die samen
met vier eerder gearresteerde Nederlanders betrokken zou
den zijn bij de dood van de Vlaardingse student.
Van Cotthem overleed zondag 9 januari aan de gevolgen van
een klap die hij twee dagen ervoor op het station Vlaardingen
Oost kreeg. Kort daarop werden vier verdachten, drie man
nen van 23 jaar en een meisje van zestien jaar, aangehouden.
Ze zitten nog vast. Het viertal wordt doodslag in vereniging
ten laste gelegd. ANP
Incasso blijkt vaak niet terecht
DEN HAAG - Zo'n 25 procent van de Nederlanders heeft wel
eens last van een onterechte incasso. In dergelijke gevallen
wordt er geld van een bank- of girorekening afgeschreven,
zonder dat daarvoor toestemming is gegeven of terwijl de
machtiging is geblokkeerd.
Uit een onderzoek van de Consumentenbond blij kt verder dat
veel bedrijven telefonisch of op Internet aan machtigingen
proberen te komen, hoewel dat wettelijk gezien niet mag.
Slechts drie bedrijven mogen bij wijze van proef telefonisch
machtigingen afsluiten.
De bond heeft onder meer Interpay (dat het geldverkeer tus
sen de banken regelt) gevraagd uit te zoeken hoe het kan dat
ook andere bedrijven via de telefoon en Internet zonder hand
tekening van de klant machtigingen kunnen afsluiten. ANP
SoW smeekt om personeel
UTRECHT - Het landelijke dienstencentrum van de Samen
op Weg-kerken in Utrecht kan nauwelijks aan personeel ko
men. Er zijn 25 vacatures. De nood is zo groot dat het nieuwe
centrum volgende maand een wervingscampagne begint.
De campagne probeert duidelijk te maken dat het gaat om
professioneel werk. Verder wordt het eigen karakter van de
kerken benadrukt. „Zij moeten het hebben van hun imposan
te achterban en him spiritualiteit", aldus Ch. van de Ven, die
de campagne bedacht. GPD
Koeien eten van verkeerde struik
HILVERSUM - Twintig drachtige koeien en een stier zijn gis
teren dood aangetroffen in het natuurgebied Horsterwold ten
zuiden van Zeewolde. Het vermoeden bestaat dat de dieren
hebben gegeten van de zeer giftige taxusstruiken.
De Inspectie Dierenbescherming neemt de zaak hoog op. De
Inspectie heeft één van de dode dieren naar de Gezondheids
dienst voor Dieren gestuurd voor nader onderzoek. De uitslag
wordt de komende dagen verwacht.
Taxusstruiken zorgen voor een snelle dood van dieren, afhan
kelijk van de hoeveelheid takken die ze hebben gegeten. Mo
gelijk is sprake van nalatigheid door de dieren te laten grazen
nabij de heesters. ANP
Belgische leraren komen niet
ROTTERDAM - Rotterdam heeft weinig succes geboekt met
de werving van leraren uit België. Een vorige jaar opgezette
campagne is uitgelopen op een mislukking. Voorzitter E. Bies
van de werkgroep betwijfelt daarom het nut van de Haagse
campagne om Vlaamse leerkrachten aan te trekken.
Vorig jaar begon Rotterdam de campagne 'Wie durft?' Die
moest ook Belgische docenten enthousiast maken voor een
baan op één van de basisscholen in Rotterdam. Slechts vijf
Belgische leraren blijken de stap te hebben gemaakt.
Bies wijt de mislukking van de campagne voor een deel aan
een andere manier van lesgeven. Bovendien heeft volgens
hem de werkgroep het aantal beschikbare leraren in België te
hoog ingeschat. ANP
van onze redactie binnenland-
LEEUWARDEN - Justitie in
Leeuwarden eist via de pluk-ze-
wet 100.000 van een asielzoe
ker. De uitgeprocedeerde Liba
nees (27) zou onder een valse
identiteit asiel hebben aange
vraagd in Nederland.
De Staat heeft in de vijf jaar dat
de man in Nederland verbleef
voorzien in diens onderhoud.
Volgens de financiële recherche
is het bedrag aan ziekenfonds-
Te bang om
naar politie
te stappen
AMSTERDAM - De proef
om winkeliers in Amster
dam-Osdorp aangifte te
laten doen van diefstal is
mislukt. Veel winkeliers
in het winkelcentrum Os
dorp durven geen aangifte
te doen uit angst voor inti
midatie en represailles.
Dat verklaarde gisteren
de landelijke brancheor
ganisatie Raad Neder
landse Detailhandel
(RND).
De raad constateerde vo
rig jaar dat de aangiftebe
reidheid onder winkeliers
gering is. De neringdoen
den vonden dat de politie
te weinig voor hen deed.
Vorig jaar begon de RND
in de steden Arnhem .Gro
ningen, Venlo en Amster
dam-Osdorp in samen
werking met de politie een
project om winkeliers aan
te moedigen aangifte te
doen. Onder meer werden
aangifteformulieren voor
diefstal uitgedeeld. Het
doel van de proef was om
het vertrouwen van win
keliers in de politie te ver
hogen en om inzicht te
krijgen in het aantal dief
stallen.
De RND vindt dat de proef
in Osdorp is mislukt, om
dat geen aangifte wordt
gedaan. Verder kampt de
politie in de hoofdstad
met een groot aantal va
catures. Hierdoor kan de
politie niet surveilleren
om de veiligheid in de wijk
te verhogen.
Het project in Arnhem,
Groningen en Venlo is wel
succesvol en loopt nog
door tot april. ANP
premies en zakgeld inmiddels
opgelopen tot ƒ96.000.
Volgens de advocaat van de man
laat justitie een proefballonne
tje op. „Ik denk dat van deze
zaak een preventieve werking
uit moet gaan. Het merendeel
van de asielzoekers formuleert
haar motieven voor een asiel
aanvraag op onjuiste gronden.",
aldus N. de Vries van het advo
catenkantoor Anker en Anker.
„Als hij het geld niet heeft, kun
nen we altijd nog beslag leggen
op zijn bezittingen", aldus offi
cier van justitie O. Brouwer. De
man heeft inmiddels een nieuwe
asielaanvraag ingediend, nu
met zijn juiste identiteit.
De valse identiteit kwam aan
het licht toen de man vorig jaar
wilde trouwen met een vrouw
uit Drachten. Uit Sierra Leone
werd een paspoort met zijn ech
te naam opgestuurd naar het
verkeerde adres. De Immigratie
en Naturalisatiedienst kreeg de
pas in handen en deed meteen
aangifte van oplichting. ANP
Onderzoek naar
effecten wet
nabestaanden
DEN HAAG - Staatssecretaris
Hoogervorst (Sociale Zaken) zal
in een gesprek met het Verbond
van Verzekeraars onderzoeken
welke mensen in de problemen
komen door de invoering van de
Algemene Nabestaandenwet.
Met deze toezegging reageerde
Hoogervorst gisteren op kritiek
in de Tweede Kamer. Een paar
jaar geleden is de Algemene We
duwen- en Wezenwet vervan
gen door de Algemene Nabe
staandenwet. Die voorziet
alleen nog in een uitkering voor
weduwen en weduwenaars die
na 1950 zijn geboren en kinde
ren onder de achttien jaar heb
ben. Ook vindt er nu een inko-
menstoets plaats.
De gedachte is dat er op de
markt genoeg mogelij kheden
zijn om zelf een verzekering af
te sluiten. Maar ondanks een
overgangsregeling, blijken er
nog steeds mensen in de knel te
komen. Niet iedereen wordt na
melijk door een verzekerings
maatschappij geaccepteerd.
Hoogervorst stelde dat hij er de
noodzaak niet van inziet om de
betreffende mensen tegemoet te
komen. Het gaat volgens hem
om een kleine groep. Wel wil hij
met de verzekeraars praten om
erachter te komen welke men
sen het betreft en of er oplossin
gen te bedenken zijn. ANP
De nieuwe Astra Pearl. Vanaf fl 36.450,-. Of fl 299,- per maand. Als u het uitrustingsniveau bekijkt van deze Astra, begrijpt u meteen wat er
wordt bedoeld met "tot op de bodem gaan". Want hij heeft o.a.: ABS, airco, elektrisch bedienbare ramen vóór, luxe velours bekleding, hoofd
steunen achter en elektrisch bedienbare en verwarmbare buitenspiegels. Plus: twee airbags en centrale deurvergrendeling met afstands
bediening. Maar dat vindt u sowieso standaard op elke Astra. Net als de volledig verzinkte carrosserie en de 12 jaar garantie op doorroesten.
Immers: de Astra biedt ongekende klasse in zijn klasse. Enige haast is wel geboden. De Astra Pearl is namelijk maar tijdelijk leverbaar.
Contante
Aanbetoling
Krediet-
Looptijd
Krediet-
Effectieve
Maand
Slot-
Prijs bij
Model
pnjs
of inruil
bedrag
in maanden
vergoeding
rente op jaarbaus
termijn
termijn
verkoop op afbetaling
Ai tra Pearl 1.6-8V
36.450-
11.665.-"
2-1.7S5,-
25
4981.12
10,6%
298.63
22-599,-
41.431.12
Astra Diamond 1 6-16V5-dre
42 950.-
13 905.-*
29.045-
25
5883.64
10.6%
357.86
26 630.-
4S.S33.64
geldt een minimale unhealing van 30% van de cc
sten njkl.ui maken en vcrwijdciingvbijdnigc. De actie
1730.— Opel Opel Crcdit-bijdrage.
tc vcrkooppii|s. De financiering wordt aangeboden via Opel Credit Toetsing bi| het BKR re Tiel Prijs ind
nl/tn 31 maan 2000. Max. 20.000 km p.j. Wilt u meer vreten, vraag hetdeOpeldealerofkijkopwww.opel.nl
Kijk, dat kan alleen bij Opel. OPEL'©-
door Jaco van Lambalgen
DEN HAAG - De joden die na de
Tweede Wereldoorlog terug
keerden naar Nederland zijn erg
koel en met weinig begrip ont
vangen. De Nederlandse autori
teiten zijn destijds op verschil
lende punten tekortgeschoten.
Dat heeft premier Kok gister
avond toegegeven op een con
gres over de Holocaust in Stock
holm.
Ook de overheid ontbrak het
aan begrip voor hen die terug
keerden in een samenleving die
het te druk had met zichzelf, al
dus Kok. Hij vindt het echter
niet zinvol als de huidige rege
ring daarvoor nu zijn excuses
zou aanbieden.
„Terugkijkend van nu naar toen
moeten we wellicht aannemen
dat zaken beter hadden ge
kund," zei Kok. „Het is wel de
vraag: wie biedt nu excuses aan
namens wie en aan wie. Het zou
een beetje goedkoop zijn als ik
namens dit kabinet nu excuses
zou aanbieden namens kabinet
ten voor ons, waarvan ik niet
weet of zij te goeder trouw zijn
geweest."
Armzalig
In de toespraak die hij later op
de avond uitsprak, ging de pre
mier echter diep^door de knie-
eën. „Onderzoek wijst uit dat
het rechtsherstel van degenen
die hun rechten tijdens de Duit
se bezetting verloren, in het ver
armde Nederland na de oorlog
in principe correct was vanuit
wettelijk en formeel oogpunt.
Maar tegelijkertijd tonen en be
kritiseren de onderzoeken een
serie tekortkomingen: de duur
van het proces, de armzalige en
inflexibele procedures en bo
venal de koele ontvangst en het
gebrek aan begrip dat diegenen
wachtte, die uit de kampen te
rugkeerden."
Het afschuwelijk lijden in de
kampen kan niet volledig goed
gemaakt worden, aldus Kok.
„Maar we kunnen wel deze te
kortkomingen erkennen, er van
leren en hen waar mogelijk
rechtzetten. Dat is wat de rege
ring en het Nederlandse volk
van plan zijn te doen."
Vandaag presenteert de com
missie Van Kemenade haar rap
port over de roof en teruggave
vat) joodse eigendommen in de
jaren na de Tweede Wereldoor
log. Eerder was al uitgelekt dat
de commissie vindt dat de jood
se gemeenschap 250 miljoen als
tegemoetkoming zou moeten
betalen. Joodse organisaties
hebben al laten weten dat te
weinig te vinden. GPD
ROTTERDAM - Gerrit Komrij
is gisteren bij gelegenheid van
de eerste Landelijke Gedichten
dag uitverkozen tot Dichter des
Vaderlands.
Drieduizend liefhebbers van
poëzie brachten een stem uit.
Twee dichters waren favoriet:
Komrij en Rutger Kopland. De
laatste trok zich echter terug uit
de strijd. De uitslag werd gister
avond in het televisieprogram
ma 'De avond van de Neder
landse poëzie' bekendgemaakt.
Komrij is als ambassadeur voor
de poëzie benoemd voor vijf
jaar. Hij zal circa vier keer per
j aar een gedicht maken bij actu
ele gebeurtenissen.
'Herinnering aan Holland' van
Hendrik Marsman werd geko
zen tot favoriete gedicht. Op
nummer 2 en 3 eindigden res
pectievelijk 'De moeder de
vrouw' van Martinus Nijhoff en
'De gestorvene' van Ida Ger-
hardt. ANP
Insider opent
Filmfestival
ROTTERDAM - Tot verrassing
van velen is gisteren het Film
festival Rotterdam van start ge
gaan nret de vertoning van The
Insider. Directeur Simon Field
zei daarover: „Het programma
is zeer gevarieerd met onafhan
kelijke producties, maar ook
commerciële films. Dus nu maar
eens zo'n opening."
The Insider, met Al Pacino in de
hoofdrol, is één van de ruim 300
lange speelfilms en documen
taires en 400 korte films, video's,
installaties en cd-roms die het
publiek tot 6 februari kan bekij
ken. Onder de vertoningen zijn
27 wereldpremières.
Eregast is de producent van The
Insider, de Nederlander Pieter
Jan Brugge. ANP
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - Advocaat mr.
G.J. Kiroops, raadsman van de
dinsdag vrijgelaten Hennie van
Doeselaar, dient een schade
claim van circa 600.000 gulden
in bij de Staat der Nederlanden.
Volgens Knoops heeft justitie
nagelaten ervoor te zorgen dat
Van Doeselaar in Turkije een
eerlijk proces kreeg.
De Staat is 'verwijtbaar tekort
geschoten' en heeft nagelaten de
mensenrechten van Van Doe
selaar te bewaken, meent de ju
rist. Volgens Knoops beschikten
het Openbaar Ministerie (OM)
in Almelo en de politie Twente al
in 1998 over gegevens, afkom
stig van een informant, waaruit
zou blijken dat Van Doeselaar -
en vermoedelijk ook zijn echt
genote Hennie Idzes - is mis
bruikt door professionele
drugshandelaren
De raadsman vindt dat het OM
de informatie had moeten door
sturen naar de rechtbank in
Turkije die de 'Hennies' hebben
berecht. De advocaat heeft
daartoe ook verzoeken inge
diend, maar die bleven onbe
antwoord. Omdat justitie geen
actie ondernam, heeft Knoops
de inf ormatie zelf aan de Turkse
rechters gegeven. Als justitie
had meegewerkt, waren de Hen
nies mogelijk veel eerder vrij ge
komen, aldus Knoops.
Beide Hennies zijn gisteravond
teruggekeerd in Nederland. Fa
milie, vrienden en collega's wa
ren op Schiphol aanwezig om
het echtpaar te verwelkomen.
Hennie van Doeselaar op Schiphol met zijn dochter (1) en een fami
lielid op weg naar de bus. foto HansSteinmeier/ANP
Tot vlak voor het vertrek van het
vliegtuig was het onduidelijk of
zij samen terug konden reizen
naar Nederland. Rond half vier
in de middag vertrokken Idzes
en Van Doeselaar toch nog sa
men vanaf vliegveld Atatürk in
Istanboel. ANP
Advertentie
