Liefst zelf betrokken bij
het maken van beleid
pzc f7
Overwinteraars
in het Zwin
b u it engs b j 9 d
Aquarium
uit de gratie
29
werkt niet."
Zijn bestuurlijke activiteiten
komen niet voort uit ambitie,
verzekert hij. „Een ander stapt
op en de organisatie moet toch
doorgaan. Ik ben unaniem
gekozen, maar dat was gewoon
omdat er geen andere
kandidaten waren. Ja, leuk vind
ik het wel. Je doet een beetje
ervaring op met spreken in het
openbaar en leiding geven aan
vergaderingen. En het spreekt
me aan dicht bij de
belangenbehartiging te zitten. Je
hebt nauw contact met de
Zuidelijke Land- en Tuinbouw
Organisatie, je komt op meer
plaatsen dan anders. Ik houd niet
van een negatieve opstelling
waarbij je vanaf de zijlijn kritiek
levert. Als je in zo'n bestuur zit,
heb je er zicht op hoe
compromissen worden gesloten.
Je bent zelf betrokken bij het
maken van beleid. Dat trek me
aan. Of ik het ook had gedaan als
ik de boerderij op m'n eentje
moest doen? Dat kan ik niet zo
zeggen. Ik denk eigenlijk van
niet. Het mag niet ten koste gaan
van het bedrijf. En als het om
geld gaat, het is een onbetaalde
functie. Je moet het graag willen
doen; voor het geld kun je beter
iets anders gaan doen."
Vorst
Op de boerderij is op het moment
buiten de dagelijks en wekelijks
terugkerende werkzaamheden
niet veel te doen. Wilco wacht op
wat vorst. Hij heeft nog een
perceel waar hij kalium in de
grond wil brengen. Wil hij met de
trekker het land op, dan moet de
grond wat vaster zijn. Lukt dat
niet in een vorstperiode, dan is er
geen groot probleem. In dat geval
wordt de bemesting verschoven
naar het voorjaar, voorafgaand
aan het poten van aardappels.
„Niet ideaal, omdat je wat risico
loopt op zoutschade in kiemende
door A.J. Snel
Sinds een paar weken gaat
Wilco Verhage niet alleen als
boer door het leven maar ook als
voorzitter van het Zeeuws
Agrarisch Jongeren Kontakt. Hij
is Huub Remijn opgevolgd, die
na twee jaar zijn functie heeft
neergelegd omdat die het te druk
had met andere zaken. Wilco
heeft, als het gaat om de
mogelijkheid tijd vrij te maken,
een voordeel. Hij werkt in
maatschap met zijn vader.
„Als je 's avonds een vergadering
hebt en er moet een koe kalven
die je in de gaten wilt houden,
dan is het handig als je met z'n
tweeën bent. Aan die
bestuursfunctie zitten trouwens
ook bijeenkomsten overdag vast.
Je hebt steeds meer jonge boeren
die er nog een baan bij hebben.
Dan is het lastig. Je moet dan
geregeld vrij nemen; dus dat
planten, maar het is wel in de
hand te houden."
De afgelopen week heeft hij een
vergadering bijgewoond van de
ZLTO-raad. Over nieuwe
economische dragers op het
platteland ging het. En hij is met
de studieclub diergezondheid
een dag naar Zeeuws-
Vlaanderen geweest om met
collega's ervaringen uit te
wisselen over het probleem van
uierontsteking bij koeien. „Wij
hebben wat dat betreft op het
bedrijf meer problemen dan
anderen, heb ik gemerkt toen we
informatie uitwisselden. Het
heeft altijd je aandacht. Ik zie
niet wat ik onmiddellijk zou
moeten veranderen. Zo'n
probleem kan verschillende
oorzaken hebben waar je over
moet nadenken. Het gaat er op
zo'n dag om je kennis op een
hoger peil te brengen. Dat is toch
de sleutel tot het
ondernemerschap."
door Alex van Hoof
Het aantal
aquariumliefhebbers loopt al
jaren flink terug: de moderne
gemaksmens ziet er tegenop om
geregeld water te verversen en
filters schoon te maken. De handel
poogt dat te ondervangen door
allerlei handige, werkbesparende
snufjes te bedenken.
De aquariumverkoop heeft de
laatste jaren rake klappen
opgelopen. De omzet daalt al
geruime tijd met gemiddeld
ongeveer drie procent en bedraagt
nu nog zo'n zeventig miljoen
gulden per jaar. De opkomst van
andere hobby's en het weinige
plezier dat te beleven valt aan het
schoonmaken van de waterbak
worden door deskundigen
aangewezen als oorzaken. Nog
altijd houden 400.000
Wilco Verhage (27) heeft, in maatschap met zijn vader, nabij Koude-
kerke een gemengd bedrijf. Hij doet wekelijks in deze rubriek verslag
van zijn werk en wedervaren.
woensdag 19 januari 2000
door Donja Odijk
Wie aan het eind van de
middag Natuurreservaat het
Zwin bezoekt, en een beetje geluk
heeft, zal zijn ogen niet kunnen
geloven. Elke avond strijkt er een
zwerm van duizenden vogels neer
om te overnachten. De zwerm
vogels, soms 20.000 stuks
waaronder meeuwen, ganzen,
wulpen, kauwtjes en kemphanen,
komt naar het 150 hectare grote
vogelpark bij Knokke om hier in
alle stilte uit te rusten.
Rond deze tijd van het jaar komen
er nog eens duizenden vogels uit
alle windstreken af op de
overstroomde delen van de
Zwinschorre. Dit jaar zorgden
enkele noordwesterstormen
samen met springvloed ervoor dat
een groot deel van het vogelpark
onder water kwam te staan. „Er
zit veel voedsel in deze meren",
vertelt conservator Guido
Burggraeve. „Om drie uur
's middags is het voedertijd, de
ooievaars komen de laatste tijd
niet meer naar de voederplaats
omdat ze voldoende hebben aan
de wormen die ze uit de plassen
halen. Het grootste deel van het
overstroomde gebied is alweer
opgedroogd, maar in de ondiepe
lagunes zijn nog veel steltlopers en
steltkluten te vinden. In oktober
nam ik een bijzonder soort
steltloper waar, de rosse
franjepoot, deze komt slechts af en
toe overwinteren in het Zwin.
Deze soort broedt met name in
Siberië en overwintert tot in Zuid-
Afrika." Andere vogels die
aangetrokken worden door het
water zijn onder andere de
goudplevier uit Siberië en Noord-
Lapland en de kievit. Als het plots
kouder wordt, trekken deze
soorten als eerste weg en komen er
andere vogels naar het park zoals
sminzen, een eendensoort.
Rietganzen
Veel vogels uit noordelijke streken
overwinteren in het Zwin.
Regelmatig komt Burggraeve een
bijzonder exemplaar tegen: „Een
paar weken geleden streek de
totale populatie kleine rietganzen
uit Spitsbergen neer in het park.
Dat waren misschien wel 30.000
vogels. Deze soort is typisch voor
de Zwinstreek, ze komen hier tot
rust en na een paar dagen
vertrekken ze weer. Ze vliegen via
Friesland, Sleeswijk-Holstein,
Denemarken en Noorwegen naar
Spitsbergen, de reistijd hangt af
van de weersomstandigheden."
Burggraeve vindt het jammer dat
deze winter niet zo streng is: „Een
beetje meer winter zou beter zijn.
Te hoge temperaturen in deze tijd
Nederlanders er een aquarium op
na, maar het legioen slinkt.
De tanende belangstelling is goed
voelbaar in de 150 plaatselijke
aquariumverenigingen die zijn
aangesloten bij de Nederlandse
Bond Aqua Terra (NBAT). Tien
jaar geleden telde deze landelijke
vereniging tienduizend leden; nu
zijn er nog zesduizend.
De dierenhandel broedt op
mogelijkheden om het tij te keren.
Sommige winkeliers willen het
aquarium uit de hobbysfeer halen.
De waterbak met vissen en
planten moet als een eigentijds
decoratieartikel in de etalage
worden gezet. „Het aquarium zit
in een neerwaartse spiraal en heeft
een oubollig imago", zegt Karei
Nachtegaal van
dierenspeciaalzaak Heems uit
Heemstede. „Vandaar dat wij de
waterbak promoten als een
eigentijdse vorm van
interieurverfraaiing waarvoor
weinig onderhoud is vereist. De
baasjes hebben er dank zij allerlei
handige technische hulpmiddelen
vrijwel geen omkijken meer naar.
Bij menigeen leeft nog de gedachte
dat een aquarium tijdrovend is
vanwege het geregeld verschonen
van water of vervangen van
filterwatten", zegt de
dierenwinkelier. „Tegenwoordig
zijn er echter praktische
filterpatronen voorradig:
vervangen is slechts een kwestie
van dekselfilter omhoog, oude
patroon eruit en een nieuw
exemplaar erin."
Zuurgehalte
Een probleem waar liefhebbers
ook tegen aanlopen, is dat nogal
wat vissen en planten bij een pas
ingericht aquarium snel het loodje
leggen. De dieren zijn niet bestand
tegen de hardheid van het water,
het zuurgehalte ofwel ph-waarde
is niet goed of er zit teveel nitriet in
het water. Nachtegaal: „Door wat
flesjes met bepaalde bacteriën in
de bak te gieten, is eenvoudig een
gezondere biologische
watersamenstelling te creëren.
Daarnaast bestaan er allerlei
apparaten waarmee de zuurgraad
en de hoeveelheid nitriet zijn te
meten. Een laatste vinding is de
zogenoemde oxydator, die
zuurstof aan het water toevoegt.
Kortom, voor velen ligt het
probleemloze aquarium binnen
handbereik. Elke twee weken
ongeveer tien procent van het
water verversen, is voldoende om
de dieren en planten een
onbekommerd leven te bieden."
Hij meldt nog dat in Duitsland
recentelijk zelfs een middel is
ontdekt waarmee wordt bereikt
de gehele waterbak nog slechts
tweemaal per jaar moet worden
ververst.
Lang met iedereen in de
dierenhandel gelooft echter in het
probleemloze aquarium.
Weliswaar maken de snufjes de
hobby een stuk eenvoudiger, maar
ook kostbaarder. Daarnaast
vereist iedere soort vis een
bepaalde zuurgraad: een
exemplaar uit de Amazone
verkiest een andere ph-waarde
dan een vis uit bijvoorbeeld
Midden-Amerika. Bovendien
geven nogal wat baasjes de dieren
gewoonlijk teveel voer, waardoor
het water vervuild raakt.
Vuistregel is dat vier tot vijf
korrels per dag doorgaans
voldoende zijn voor één zwemmer.
Een te groot aantal exemplaren in
het water leidt overigens ook tot
vervuiling. Hierbij geldt de
vuistregel van drie 1 iter water voor
één gram vis. Een kardinaaltetra
van vier gram heeft dus twaalf
liter nodig.
van het jaar verstoren het
natuurlijk evenwicht. Ik heb
bijvoorbeeld al de eerste
dansmuggen gezien, dat is veel te
vroeg voor de tijd van het jaar. Een
te koude winter is ook niet goed,
de vogels trekken dan door naar
Frankrijk. Daar wordt echter veel
op vogels gejaagd."
Niet alleen in het Zwin, waarvan
25 hectare in Zeeuws-Vlaanderen
ligt, maar ook in de omgeving van
het park komen bijzondere
vogelsoorten voor. Het gebied van
1600 hectare rond het park is
beschermd natuurgebied. „De
beschermde status van de
omgeving bepaalt de waarde van
het reservaat. De omgeving is
rustig en er is volop ruimte",
vertelt Burggraeve. Een
bijzondere waarneming deed hij
enkele dagen geleden vlakbij het
park tussen Westkappele en
Oostkerke: „Ik zag daar 74 kleine
zwanen, deze vrij zeldzame soort
is iets kleiner dan de
knobbelzwaan. De zwaan komt
uit Siberië om te overwinteren in
Europa. Ze zitten meestal in West-
Zeeuws-Vlaanderen, Noord-
Beveland en rondMiddelburg. Nu
zijn er dus een paar in België
neergestreken."
Er zijn regelmatig rondleidingen door
het vogelpark, voo- informatie:
Natuurreservaat het Zwin, Graaf
Léon Lippensdreef 8, 8300 Knokke,
tel. 003250607086.
foto's Peter Nicolai