Grapje of seksuele intimidatie
Gedeputeerde ziet kansen voor
meer vaste strandpaviljoens
PZC
premie pzc
Indische Nederlanders willen nu compensatie van eigen regering
Tholen blijft een
knelpunt in Zeeuwse
rampenbestrij ding
zeeland
21
Geld voor veiligheid rond tunnels
Ontwerpvergunning glastuinbouw
Geweld in Goes bestraft
Pleidooi voor opslag kernafval
Zuid-Holland
voor open
Haringvliet
Avondvliegen
Woensdrecht
ZL-3: een
verrassend
Zeelandboek
T( ProfoiMo
de( PTavoto
woensdag 19 januari 2000
DEN HAAG - Staatssecretaris De Vries van Binnenlands
Zaken wil dat er in een eerder stadium aandacht wordt be
steed aan de veiligheid van grote infrastructurele projecte:
zoals tunnels. Hij stelt geld beschikbaar om bij een drietal re
gionale brandweerkorpsen medewerkers aan te stellen di
zich hiermee speciaal gaan bezighouden. Vooral de gang va;
zaken rond de aanleg van de tunnel onder de Westerscheid
heeft de bewindsman aan het denken gezet. Pas in een laa
stadium werden in het ontwerp van de tunnel de veiligheids
eisen aangescherpt.
De Vries heeft minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaai
gevraagd het beleid voor tunnelveiligheid in Europees ver
band aan de orde te stellen. In Nederland is de kwestie onde
meer actueel bij de aanleg van de HSL-tunnel door het groen
hart van Zuid-Holland. De regionale brandweer in Leiden i
uiterst ontevreden over de manier waarop zij bij de discussi
over ongevalrisico's worden betrokken. ANP
KAPELLE - Gedeputeerde Staten hebben de ontwerp-ver
gunning vastgesteld voor het glastuinbouwbedrijf van de ge
broeders W. en J. Gresnigt BV, dat in de Willem Annapolder bi
Kapelle tomaten en paprika onder glas wil kweken. GS moe
ten zich met de vestiging bemoeien omdat het bedrijf eei
warmte-kracht-installatie wil oprichten van meer dan li
megaWatt elektrisch- en 50 megaWatt thermisch vermogen
Daardoor is de gemeente Kapelle niet meer het bevoegd ge
zag. Weliswaar zijn tegen het bestemmingsplan voor de Wil
lem Annapolder, waar ook windmolens moeten komen, be
zwaren ingediend maar de gemeente heeft verklaringen vai
geen bezwaar gevraagd bij GS. Naar verwachting wordt he
bestemmingsplan in februari van dit jaar door de gemeente
raad van Kapelle vastgesteld. De ontwerp-vergunning is ge
baseerd op dat plan.
MIDDELBURG - De Middelburgse politierechter W. ter Berj
heeft dinsdag een Goesenaar een werkstraf van tachtig uu
opgelegd voor gewelddadigheden op straat. Een 19-jarigi
vrouw uit Colijnsplaat werd veroordeeld tot vijfhonderd gul
den boete en twee weken voorwaardelijke gevangenisstraf
Een 21-jarige man. eveneens uit Colijnsplaat, moet dertig uui
onbetaalde arbeid verrichten.
De 27-jarige man uit Goes had op 26 februari vorig jaar op d<
Grote Markt in Goes een vrouw vastgepakt en tegen de muui
gedrukt. Vervolgens deelden de twee uit Colijnsplaat klapper
uit aan het slachtoffer. De Goesenaar vertelde gisteren dat hi
verhaal wilde halen bij het slachtoffer, omdat zij de nodige ru
zies uitvocht met zijn nichtje. Volgens de politierechter warei
ze alle drie schuldig aan openlijke geweldpleging. „Het is eer
gezamenlijk optreden geweest, dat is geëscaleerd", vond hij
De Goese verdachte was al eens eerder met justitie in aanra
king geweest en zat nog in zijn proeftijd van een eerdere ver
oordeling.
BORSSELE - Wise International roept de Tweede Kamer op
vandaag een einde te maken aan de opwerking van gebruikt*
splijtstofstaven. De organisatie, die zich bezighoudt mei
energie, is een verklaard tegenstander van transporten var
kernafval naar opwerkingsfabrieken in Frankrijk en Groot-
Brittannië. Volgens Wise zijn die gevaarlijk en overbodig. He1
kernafval moet worden opgeslagen. Zolang daarvoor geen
veilige loodsen beschikbaar zijn, moet en kan dat in de kern
centrales zelf gebeuren, vindt de organiatie. De vaste Kamer
commissies van Vrom en Economische Zaken praten vandaag
over de opwerking van splijtstofstaven en het transport ervar
van de kerncentrales in Borssele en Dodewaard naar Frank
rijk en Engeland.
DEN HAAG - Het dagelijks be
stuur van Zuid-Holland steunt
het plan van Rijkswaterstaat
om het getij weer toe te laten op
het Haringvliet.
Gedeputeerde Staten hebben
dit dinsdag bekend gemaakt.
Zij verwachten een gunstig ef
fect op de natuur; het herstel
van oevers en een grotere rijk
dom aan planten en vissen. GS
stellen wel als eis dat drinkwa
terbedrijven en de landbouw
over genoeg zoet water moeten
kunnen blijven beschikken. De
eerste fase van het herstel van
getij de werking in het Haring
vliet, door het op een kier zetten
van de sluizen, begint in 2005.
De steun van Zuid-Holland is
nodig om het project uit te kun
nen voeren.
WOENSDRECHT - De vlieger
opleiding op de vliegbasis
Woensdrecht houdt volgende
maand de jaarlijkse training
avondvliegen.
De piloten in opleiding bekwa
men zich dan vooral in het star
ten en landen bij duisternis. Het
squadron vliegt tussen 18.45 en
uiterlij k 2 20 0 uur boven een ge
bied dat zich uitstrekt tussen de
Belgische grens, Krabbendijke,
Steenbergen en Roosendaal. Per
avond vliegen er drie toestellen.
Voor de avondvluchten staan de
dinsdagen 8,15, 22 en 29 febru
ari en de donderdagen 10,17 en
24 februari gepland. De reserve
data zijn 2, 7 en 9 maart.
door Piet Kleemans
RENESSE - Mogelijk gaat dit
jaar een lang gekoesterde wens
van veel Zeeuwse strandpavil
joenhouders in vervulling. Ge
deputeerde J. G. van Zwieten
sluit niet uit dat er nog voor de
zomer nieuw - soepeler - rijks
beleid met betrekking tot de
kust komt, met daarin meer
plaats voor permanente strand
paviljoens.
De provincie heeft onder be
paalde voorwaarden geen be
zwaar tegen permanente pavil
joens aan de Zeeuwse kust. En
met name op Schouwen-Duive-
land proberen strandtenthou
ders al jaren toestemming te
krijgen voor vaste strandpavil
joens. Rijkswaterstaat, beheer
der van een fors deel van de
kuststrook, is er echter niet zo
happig op.
Minister Jorritsma'was dat een
paar jaar geleden (de bewinds
vrouw bestierde toen het minis
terie van Verkeer en Waterstaat)
evenmin. Ze liet een brief uit
gaan waarin ze kustbeheerders
opriep om voor wat betreft be
bouwing van de duinen, en daar
vallen vaste strandpaviljoens
onder, pas op de plaats te maken
en eerst nieuwe wetgeving af te
wachten.
Van Zwieten: „Rijkswaterstaat
heeft dat vertaald in een mora
torium. En dus veranderde er
niets." Inmiddels is het nieuwe
kustbeleid volgens Van Zwieten
De meeste strandpaviljoeneigenaren moeten nu hun nering nog elk jaar aan het begin van het seizoen
opbouwen en aan het eind van de zomer weer afbreken. Eu daar willen ze graag vanaf.
foto Janne Wolterbeek
in concept gereed. „Maar daar
zijn wij als provincie niet zo ge
lukkig mee. De staatssecretaris
wil vaste strandpaviljoens al
leen toestaan vlakbij een stad of
dorp. Wij willen een goede
spreiding van voorzieningen en
daarom niet alleen vaste
strandpaviljoens bij dorpen,
maar vooral bij overgangen die
ook 's winters druk bezocht
worden. Kortom: Wij willen
maatwerk per gebied."
Om het standpunt van de pro
vincie Zeeland duidelijk te ma
ken reisde Van Zwieten daarom
onlangs samen met dijkgraaf W.
A Gosselaar van Waterschap
Zeeuwse Eilanden af naar Den
Haag voor een gesprek met
staatssecretaris M. J. de Vries
van Verkeer en Waterstaat. De
gedeputeerde: „Uit ambtelijke
kringen heb ik vernomen dat
onze argumenten goed gevallen
zijn. Ik wil nog niet meteen 'hoe
ra' roepen, maar ik ben wel opti
mistisch."
Als de wetgeving inderdaad
versoepelt wordt hoopt Van
Zwieten nog een vuiltje weg te
kunnen poetsen. „Je hebt nu de
situatie dat in Zeeuws-Vlaan-
deren bijvoorbeeld wel vaste
strandpaviljoens mogen, maar
op Schouwen-Duiveland niet.
Dat is rechtsongelijkheid en
daar kan dan ook een einde aan
gemaakt worden." Van Zwieten
waagt zich niet aan voorspellin
gen hoeveel permanente
strandpaviljoens er straks mo
gelijk kunnen bijkomen. „De
gemeentebesturen hebben uit
eindelijk het laatste woord en ik
mag en ga daar niet in treden."
(Advertentie)
Van 39,50 voor 32,00
Een korting van 7,50 die
de PZC haar lezers aanbiedt
De kortingsactie is geldig t/m
I april 2000. Deze bon inleveren
bij een Zeeuwse boekhandel.
[ïëzërs^R
door Arjan van Westen
VLISSINGEN - Nu na een grondig his
torisch onderzoek blijkt dat de Japan
ners in de Tweede Wereldoorlog geen
banktegoeden van Indische Nederlan
ders hebben geconfisqueerd, moet de
Nederlandse regering de slachtoffers
maar compenseren. Dat zegt de secre
taris van het Indisch Platform L. J. de
Coninck uit Vlissingen.
Belangenorganisaties waren ervan
overtuigd: De Yokohama Specie Bank,
thans Bank of Tokyo, had - net zoals de
Duitsers dit in de Tweede Wereldoorlog
met joodse tegoeden hadden gedaan -
de bezittingen van Indische Nederlan
ders tijdens de bezetting van Neder-
lands-Indië geconfisqueerd. Bankte
goeden, levensverzekeringen en
effecten: het zou in 1945 allemaal ver
dwenen zijn. Na aandrang van onder
meer het Indisch Platform kwam er een
onderzoek. A van Galen, oud-voorzit
ter van de Centrale Raad van Beroep
maakte maandag de resultaten be
kend. De Japanners hadden wel bank
kluizen leeggeroofd maar in 1945 ble
ken vrijwel alle particuliere tegoeden
nog aanwezig te zijn in Indië.
„Ik ben niet verbaasd door het onder
zoek van Van Galen. Zijn doelstelling
was te beperkt", aldus De Coninck. Er
is volgens hem alleen maar naar parti
culier bezit gekeken. „Door Japanse
banken is zonder meer roofbouw op
Nederlandse staatsbezittingen ge
pleegd. En als gevolg van de oorlog zijn
de Indische Nederlanders wel alles
kwijt geraakt." De infrastructuur van
de kolonie was verwoest en Indische
Nederlanders werden ingezet in de oor
logvoering. „De verzekering keerde
achteraf bij oorlogsschade niet uit."
Veel Indische Nederlanders zijn hun
bezittingen in de onafhankelijkheids
oorlog van Indonesië (1945-49) kwijt
geraakt. Om de wederopbouw van In
dië te betalen is gedurende deze jaren
het geldverkeer in de kolonie door de
Nederlandse regering aan banden ge
legd. Er mochten geen tegoeden naar
het buitenland. De Coninck vindt dit
een goede keuze,Het was om te zorgen
dat de Indonesiërs na de overname in
een gespreid bedje terecht kwamen."
Het liep anders. Na de onafhankelijk
heid van Indonesië liep de spanning
met Nederland zo hoog op dat het be
wind van Sukarno alle Europese bezit
tingen nationaliseerde.
Nü geld van de Indonesische regering
terug vragen, wat maandag al door een
belangenorganisatie werd gesugge
reerd, kan volgens De Coninck niet.
„Dan ben je een politieke malloot."
Omdat het om een onafhankelij kheids-
oorlog ging, vindt De Coninck het mo
reel verwerpelijk om de hand in Indo
nesië op te gaan houden. „Bovendien
kan je dat de nieuwe regering van Wa
hid niet aan doen
Omdat de Indische Nederlanders niet
verwachten dat de Japanse regering
over de brug komt, blijft de Nederland
se overheid als enige over om de schade
te vergoeden. „Het gaat om een groep
van 600.000 mensen die destijds volle
dig berooid naar Nederland kwam. "De
Coninck vindt de positie van deze
groep in contrast staan met de vergoe
dingen die de joodse Nederlanders uit
eindelijk hebben ontvangen. Dat ligt
ook aan de Indische Nederlanders zelf.
„Die hebben zich bescheiden opge
steld. De joden zijn veel militanter voor
hun rechten opgekomen."
Japanse keizer
Het Indisch Platform verwacht niet
van de staat dat de volledige schade na
ruim vijf tig jaar gecompenseerd wordt.
Desondanks wordt een redelijke finan
ciële tegemoetkoming gewaagd. Met
het bezoek van de Japanse keizer in
aantocht staan de kansen er voor de In
dische Nederlanders volgens De Co
ninck niet slecht voor. „In feite kunnen
we de regering nu in gijzeling nemen."
De Vlissinger doelt op protestacties die
vanuit de achterban van Indische Ne
derlanders georganiseerd kunnen wor
den. „Maar laten we het fatsoenlijk
spelen", haast hij zich erbij te zeggen.
door Arjan van Westen
GOES - De rampenbestrijding
en hulpverlening in Zeeland is
nog niet optimaal. De oorzaak:
de gemeente Tholen die voor
haar normale hulpverlening af
hankelijk is van Brabantse zie
kenwagens. Dat vertraagt de af
stemming van de hulpverleners
bij rampenoefeningen in Zee
land. Dit bleek dinsdag tijdens
een werkbezoek van provinciale
politici aan de GGD Zeeland.
Als gevolg van drie Nederlandse
vliegrampen waaronder die in
de Bijlmermeer, werd op minis
terieel niveau besloten dat de
rampenbestrijding beter moet.
Er kwam een speciaal project:
Geneeskundige Hulpverlening
bij Ongevallen en Rampen
(GHOR). Per 1 januari 2000
moest iedere regio de bestuurlij
ke structuur van de GHOR
rondhebben. Commissaris van
de koningin W. van Gelder, de
gedeputeerden G. de Kok en L.
Coppoolse en een groep Staten
leden waren daarom gisteren
naar Goes gereisd om eens ken
nis te maken met het GHOR.
Speciale eenheden
Burgemeester J. Asselbergs van
Schouwen-Duiveland is toege
voegd bestuurder bij de GHOR.
Hij schetste een rooskleurig
beeld over de rampenbestrij
ding. Dankzij samenwerking
van de Zeeuwse gemeenten is de
bestuurlijke structuur rond en
alle aandacht kan zich nu rich
ten op het operationeel worden
van de speciale eenheden voor
rampenbestrijding. En daar
stokt de voortgang van de
GHOR. In Zeeland is het nog
niet tot een Regionale Ambu
lance Voorziening (RAV) geko
men. De reden is dat het gebied
Tholen bij normale hulpverle
ning wordt, aangestuurd vanuit
Brabant.
„Ik ga ervan uit dat de RAV in
Zeeland in het voorjaar van
2000 alsnog wordt opgelicht."
Asselbergs is optimistisch. Des
ondanks pleit hij voor een voor
zichtig aanpak van Tholen.
„Bestuurders zullen aan elkaar
moeten wennen." En als de am
bulancevoorziening van Tholen
Zeeuws wordt, zal dit het eiland
geld kosten. „En dat ligt gevoe
lig." Gedeputeerde De Kok
(PvdA zorg) die pleit voor een
ambulancedienst boven de Wes-
terschelde, zit dan ook met Tho
len in de maag. De Kok is bereid
te kijken naar een financiële op
lossing. Zoals bekend moet die
volgens hem uit politiek Den
Haag komen.
Ook GGD-directeur V. Slenter
wil dat Tholen zich voor de re
guliere hulpverlening snel bij
Zeeland aansluit. „Nu moeten
wij bij een oefening extra over
leg voeren. Want door Tholen
moeten wij ook met de kazerne
in Roosendaal gaan praten."
Voor de voorzitter van de GGD-
Zeeland I. Moerland is het on
derwerp Tholen extra lastig
Moerland is namelijk wethou
der van Tholen. Hij sprak giste
ren niet als wethouder en voelde
dan ook geen behoefte om de po
sitie van zijn gemeente aan de
Zeeuwse politici uit te leggen.
(Advertentie)
door Roelf Reinders
Seksueel getinte opmerkingen en
handtastelijkheden. Meer dan de
helft van het verplegend personeel
van zorginstellingen heeft ermee te
maken, blijkt uit een enquête van de
verpleegkundigenbond NU'91. In bij
na de helft van de gevallen zijn pati
ënten de boosdoener, bij de rest gaat
het om familie, bezoekers of collega's.
Een groot probleem, vindt NU'91.
De uitslag van de enquête zou eigen
lijk pas over een maand op een sympo
sium bekend worden gemaakt. Maar
omdat de beroepsorganisatie, die
zichzelf de 'luis in de pels' van de ver-
pleegsector noemt, de cijfers zo
'schokkend' en 'zorgwekkend' vindt,
heeft ze ze deze week al openbaar ge
maakt. Directeur J. van den Blink van
het Vlissingse ziekenhuis Walcheren
is minder geschokt van de cijfers.
„Het verhaal van NU'91 komt geheel
niet herkenbaar over. Als intimidatie
vaak voorkomt, zou ik dat in de ge
sprekken met de ondernemingsraad
wel hebben gehoord. En dat is niet ge
beurd."
Van den Blink had het korte berichtje
wel in de krant gezien maar het had
geen grote indruk op hem gemaakt.
Hij zegt de enquête met een 'NU'91 -
korreltje zout' te nemen. „NU'91 heeft
wel vaker geprobeerd met ongenuan
ceerde verhalen de krant te halen."
Niet dat er nooit wat ongewensts in
zijn ziekenhuis gebeurt. „Er zijn wel
eens patiënten die zich onheus gedra
gen maai- dat zijn niet altijd seksueel
getinte klachten."
Vorig jaar was er nog een incident
waarbij het ziekenhuis heeft moeten
optreden, zegt hij. Oh ja, wat is er ge
beurd? „Daar geef ik geen antwoord
op."
Ook directeur G. Ramaekers van zie
kenhuis Zeeuws-Vlaanderen herkent
de situatie uit de enquête niet. „Ik heb
het hoofd klinische zorg gevraagd en
de voorzitter van de ondernemings
raad." Geen klachten, 'los van die
mop die verkeerd valt'. Er bestaat in
het ziekenhuis een klachtenprocedure
bij seksuele intimidatie, maar daar is
volgens Ramaekers de laatste vier
jaar geen gebruik van gemaakt.
Sociale controle
„Elders moet het wel heel slecht zijn",
zegt hij voorzichtig. „Dat wil niet zeg
gen dat het hier nooit gebeurt dat een
patiënt iets zegt waarmee de aanhoor
der niet content is." Ramaekers zegt
dat de sociale controle op de kamers
groot is. „Er zitten meerdere patiën
ten op een kamer. Eén-op-één-situa-
ties komen niet vaak voor waardoor
Een hulpverlener in de zorg moet extra weerbaar zijn om handtastelijkheden van haar patiënt, met wie zij alleen is, be
spreekbaar te maken. foto Peter Nicolai
de kans op ongewenst gedrag minder
groot is."
Situaties waarin een verpleegkundige
met een patiënt alleen is, doen zich
wel vaak in de thuiszorg voor. Een
quasi-toevallige aanraking bij het til
len van bed naar stoel. Directeur D.
van Zwoll van Oosterschelde Thuis
zorg zegt geen zicht op seksuele inti
midatie en ander ongewenst gedrag
van cliënten te hebben. „Er zijn mij
geen gegevens bekend dat het één of
twee keer, honderd keer per week of
helemaal nooit voorkomt." Het hoofd
personeel en organisatie B. Koek van
Oosterschelde Thuiszorg zegt dat er
de laatste jaren geen enkele formele
klacht over intimidatie is binnenge
komen. Ook de vertrouwenspersoon
bij wie personeel anoniem kan klagen
en hulp zoeken heeft al lang niets te
doen gehad.
Maar Koek vindt dat dit niets zegt. Uit
een onderzoek uit 1998 blijkt dat ze
ventien procent van het thuiszorgper-
soneelinhet Oosterscheldegebied last
heeft gehad van intimidatie. „Regel
matig dus", zegt Koek. Dan gaat het
niet alleen om verpleegkundigen
maar ook om verzorgers en thuishul
pen. Wel last maar niet klagen. Koek:
„De knipoog die je krijgt maar waar
van je niet bent gediend, is blijkbaar
niet voldoende ernstig om de hulp te
stoppen, naar kantoor te gaan en een
klacht te deponeren."
„Het is een maatschappelijk gege
ven", zegt Koek als hij probeert te ver
klaren waarom verplegers zich wel
geïntimideerd voelen maar geen actie
ondernemen. Hij haalt er een bekend
voorbeeld bij: „De vrouw die langs de
bouwsteiger loopt en wordt nageflo
ten en schunnige taal over zich heen
krijgt, doet ook niks en loopt door.
Dergelijk gedrag is geaccepteerd." In
de zorg komt er nog iets bij, zegt hij.
„De hulpvrager zit wel in een afhan-
kelijkspositie ten opzichte van de
hulpverlener. Maar de hulpverlener
wil wel een goede relatie met de cliënt
onderhouden en zal omwille van de
lieve vrede niet snel werk van intimi
datie maken."
Volgens de Zeeuwse regiovoorzitter
H. Geldof van de verpleegkundigen-
bond NU'91 rust er op seksuele inti-
Verpleegsector
midatie nog steeds een taboe. „Het
komt voor maar niemand praat er ge
makkelijk over, zeker niet in Zeeland.
Hier zijn we zo gesocialiseerd op het
gebied van seksualiteit dat het haast
verboden is erover te praten." De
praktijk volgens Geldof: afschuiven
op collega's en je een beetje proberen
te drukken. ,,'Doe jij die patiënt maar
even, want ik heb het te druk met an
dere dingen'Hij zegt dat het als niet-
professioneel wordt gezien als ver
pleegkundigen klagen over intimida
tie. 'Ongewenst' is een lastig begrip,
vindt hij. Subjectief ook. „Wat de één
als irritant ervaart, daar maakt een
ander geen punt van. Een grapje kan
de hele kamer met patiënten aan het
lachen maken, een verpleegkundige
kan het best als een ongewenste inti
miteit zien. Het gaat heel subtiel."
Opleiding
Geldof zegt dat de patiënt in de oplei
ding centraal staat. Geen kwaad
woord daarover, trouwens. Maar,
vindt hij, aan sociale vaardigheden
om intimidatie bespreekbaar te ma
ken wordt voorbij gegaan. „Daar_
moet in de opleiding meer aandacht
aan worden besteed. De zorg is toch al
aan het verzakelijken. Grenzen aan
geven hoort daarbij. Je moet in staat
zijn te zeggen dat je ergens niet van
bent gediend."
MUZIEK, ZANG, DANS
EN THEATER
IN EEN UNIEKE
COMBINATIE VAN
ITALIAANSE
OPERATRADITIE,
SENEGALESE
TRADITIONELE MUZIEK
EN JAPANSE BHUTODANS.
TRISTAN HONSINGER
componist
MOLA SYLLA
tenor (SENEGAL)
HISAKO HORIKAWA
bhutodans (JAPAN)
HIROKO MASAKI
sopraan (JAPAN)
ENSEMBLE o.I.v.
TRISTAN HONSINGER
JAN RITSEMA REGIE
MUZIEKTHEATER
VOOR LIEFHEBBERS MET
MULTICULTURELE
INTERESSE.
KLOVENIERSDOELEN
MIDDELBURG
ZATERDAG 22 JANUARI
20.30 UUR
TOEGANG
Donateur Nieuwe Muziek f 15
Niet Donateur NM f25
