Somaliërs zijn de anarchie beu PZC Onhandelbare boefjes vormen in steden groeiend probleem PZC 19 januari 1950 Grondwet vormt geen beletsel voor Zeeuwse samenwerkingsschool feiten en meningen Liever Mandela dan Lubbers als bemiddelaar Overgangsregering zal volgens mensenrechtenactivist Sheikh orde brengen Van Aartsen Hassan Shire Sheikh voorziet dat er een einde komt aan de periode van wetteloosheid in Somalië. foto Phi IN door Louis Burgers Voor de Somalische mensen rechtenactivist Hassan Shi re Sheikh is het tijd dat de inter nationale gemeenschap inziet dat Somalië langzaam de perio de van bijna permanente hon gersnood en wapengeweld ach ter zich laat. „De mensen zijn het geweld meer dan zat. Ze wil len vrede en een terugkeer naar een normaal leven. Het is duide lijk dat zij het wapengeweld ha ten, waarmee de clans hun macht proberen te handhaven." Hassan Shire Sheikh voorspelt dat nog dit jaar een overgangs regering orde op zaken zak stel len. Daarna is de weg vrij om de 87 leiders van gewelddadige clans voor een internationaal tribunaal te dagen. Een wel erg optimistische ver wachting? Hassan Shire Sheikh is het daar niet mee eens. „We merken het in Mogadishu. Onze demonstraties voor vrede en de mensenrechten trekken telkens vijftig- tot zestigduizend men sen. Je kunt ook niet langer zeg gen, dat de krijgsheren in de stad de dienst uitmaken. Zij be zitten delen van de stad, waar zij zich hebben teruggetrokken omdat ze elders zijn wegge jaagd." De mensenrechtenactivist was de afgelopen dagen even in Ne derland. op de terugreis van een bezoek aan Washington. Daar vroeg hij steun voor het vredes proces dat de komende maand moet uitmonden in een vredes conferentie in Djibouti. De bij eenkomst komt voort uit het So malische 'Peace and Human Rights network' waarvan Shire voorzitter is. Tot nu toe zijn twaalf van vre desconferenties gehouden, en telkens mislukt. Toch gelooft de Somaliër in het succes van po ging nummer dertien. In ieder geval kan zijn poging rekenen op ondersteuning door de VS, de Europese Unie. de buurlanden van Somalië en de Arabische Li ga- „Voor het eerst hebben we de bendeleiders uitgenodigd als individuen, en niet als leiders van een clan. Dat betekent dat zij moeten beseffen dat zij ge woon deelnemer zijn, en er niet op kunnen rekenen president van het land te worden. De ge wapende achterban beseft dat ook maar al te goed. Zij steunen nu het vredesproces. Een leider die weigert deel te nemen, moet er op rekenen dat hij vervolgd wordt als een oorlogsmisdadi ger." De doorbraak kwam toen goed willende Somaliërs, in binnen en buitenland, gingen samen werken voor het herstel van de civiele samenleving, met men senrechten, een burgerbestuur en afwijzing van willekeur en wapengeweld. Zowel stamoud- sten als intellectuelen, vakbon den, kerken, vrouwengroepen, intellectuelen en zakenlui wis ten het netwerk om te vormen tot een solide groep. Rust en orde Uit deze kringen komen de twee- tot drieduizend afgevaar digden die in de komende maan den samen een overgangsrege ring zullen benoemen. Deze krijgt als belangrijkste taken het herstel van rust en orde en het opstellen van een grondwet. Over drie jaar, verwacht hij, kent Somalië weer een functio nerende regering met een geko zen parlement en een senaat met vertegenwoordigers van de stammen, de kerken en de tradi tionele religies. Somalië verkeert nu al tien jaar in een voortdurende neerwaart se spiraal. Desintegratie, groei end geweld en het ontbreken van zelfs maar de elementairste vormen van burgerrechten brachten het land aan de rand van de afgrond. Een overdaad aan wapens, binnengebracht onder invloed van de Koude Oorlog, bevorderde het geweld. door Carine Neefjes Op het politiebureau in een buitenwijk van Amsterdam zit ineengedoken een klein jon getje. Hassan, net negen jaar, heeft voor de vierde keer geld uit de portemonnee van de juf gejat. Met onmiddellijke ingang is hij definitief van school gestuurd. De politie belt zijn ouders, maar die weigeren hem op te halen. Uiteindelijk brengt Khalid El Ghalbzouri (32), hulpverlener bij het project Nieuw Perspec tieven Jonge Jeugd, het joch naar huis. In het Marokkaanse gezin treft hij een troosteloze toestand aan. Vader en moeder liggen op de bank, het huis is vies. Een baby met stinkende luier kruipt over de vloer Nadat de hulpverlener - ook Marokkaan - eerst letter lijk orde op zaken stelt en een dweil door het huis haalt, ver telt hij dat hij drie maanden lang aan huis wil komen. Acht tot tien uur per week, met als be- Het mondde in het begin van de jaren negentig uit in een massa le hongersnood die aan hon derdduizenden het leven kostte. „En die was door de mensen ver oorzaakt", zegt Hassan Shire. Het land, dat in 1969 nog een parlementaire democratie was, vormde het terrein voor de eer ste, slecht voorbereide en mis lukte, VN-interventie. Wie her innert zich niet de lijken van Amerikaanse soldaten in de straten van Mogadishu? Het ge langrijkste doel er voor te zor gen dat Hassan niet meer steelt en weer naar school gaat. Hassan is één van de tweehon derd kinderen onder twaalf jaar, die vorig jaar in Amsterdam West zijn aangehouden wegens diefstal, vernieling of bedrei ging. Tachtig procent van de klantjes heeft 'een kleurtje': ze zijn in Nederland geboren maar hebben één of twee buitenland se ouders. Toename Niet alleen Amsterdam worstelt met deze groeiende groep min derjarige boefjes. In Den Haag en Rotterdam is het aantal kin deren dat strafbare feiten pleegt gestegen tot zo'n vijfhonderd per jaar. Utrecht heeft nog geen cijfers voorhanden, maar ook hier is sprake van een toename. Het strafrecht biedt geen uit komst voor m inderj arige 'crimi neeltjes'. Zij mogen niet worden vervolgd. Daarom komen poli tie en hulpverlening met allerlei projecten om hen op het rechte volg was dat de wereldgemeen schap de handen van het getrof fen land leek af te trekken. Misschien dat de nieuwe aanzet tot een vredesproces zal slagen. Aan Hassan Shire Sheikh zal het niet liggen. Hij werkt al aan een blauwdruk voor een nieuwe staatsinrichting van het ver scheurde land. En voor de goede orde houdt hij er ook rekening mee, dat Soma- liland, het afgescheiden noor delijke deel van het land, zich pad te helpen. De methode van Nieuw Perspectieven in Am sterdam, waarbij de hulpverle ner 'voor al uw problemen' aan huis komt, is uniek. Nieuw Perspectieven is er op ge richt het kind normaal te laten functioneren in zijn eigen socia le omgeving. Vanachter het bu reau de gezinssituatie in kaart brengen is uit den boze. - De hulpverlener komt bij de kinde ren thuis en brengt de rest van de familie in kaart. In het geval van Hassan maakte dat al gauw duidelijk dat ook zijn oudere broers geregeld met de politie in aanraking zijn geweest, Vader werkt al zes jaar niet meer en zou psychische problemen heb ben. Nadat hij onlangs een baan weigerde is zijn uitkering voor de helft stopgezet. Het team van vier 'interventie werkers' die Arabisch, Berbers (stamtaal in Marokko), Suri naams en Turks spreken, kan 64 gezinnen helpen. Daarmee krijgt slechts éénderde van de tweehonderd boefjes begelei ding. Die kost, inclusief negen maanden nazorg, zevenduizend gulden per klantje. Als het pro ject, dat nu een paar maanden draait, succesvol blijkt, zullen de ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken hopelijk met meer geld over de brug ko men. bij een nieuwe republiek aan sluit. „Ik denk dat de mensen niet accepteren dat er weer een sterk centraal gezag komt. In mijn ogen wordt Somalië opge deeld in vijf of zes regio's met een grote mate van autonomie. Somaliland kan een van die ge bieden zijn. Die vormen samen een federatie of confederatie waarbij de nationale regering alleen verantwoordelijk is voor monetaire zaken, buitenlands beleid en defensie." GPD Als Khalid El Ghalbzouri een paar weken later weer bij Has san thuis komt, is de sfeer beter. De ouders zitten klaar met kof fie en thee, het huis is opge ruimd. Onderwerp van gesprek is dat het jongetje zo snel moge lijk weer naar school moet. Maar waar? Op zijn vorige school is hij niet meer welkom. Vader is voorstander van isla mitisch onderwijs, maar dat kent lange wachtlijsten. Volgens El Ghalbzouri is Has san wel lastig, maar ook een lie ve jongen. Hij misdraagt zich om de aandacht te krijgen die hij thuis mist. „Van opvoeden is in dit gezin nauwelijks sprake. Hij haalt kattenkwaad uit om te testen wat wel en niet mag, Soms wordt tijdens het bezoek een video gemaakt om te regi streren hoe de gezinsleden met elkaar omgaan. De ouders van Hassan benaderen hem vooral negatief. „Hij is een dief, praat nooit, leest geen boekjes en snoept te veel." Schuchter kruipt het jochie naast de hulp verlener op de bank. El Ghalb zouri, vermanend in de richting van vader en moeder:Wees nou eens aardig tegen Hassan. Hij heeft één zeer positieve eigen schap: je kunt hem vertrouwen, maar u moet wel regels stellen. Net als ieder kind heeft hij be hoefte aan structuur." GPD Kleine havens De kleinere havens in Zeeland dreigen dicht te slibben. Op die van Bruinisse en Veere na, vallen de Zeeuwse havens on der verantwoordelijkheid van de gemeenten. En die kunnen het onderhoud van de havens vaak niet betalen. Gevreesd wordt dat de vissersvloot daardoor uit de kleine plaat sen verdwijnt. Prinselijk bezoek Prins Bernhard is voor een of ficieel bezoek naar Curagao afgereisd. In Willemstad, waar hij een autotour maakte, is hij enthousiast toegejuicht dooi de lokale bevolking. Het is de tweede keer dat de prins het ei land aandoet. Wateroverlast Duizenden Amerikanen vluchten voor het wassende water in de MississippiDe dij - ken van de rivier dreigen te breken. Ingenieurs hebben voorbereidingen getroffen om in dat geval de waterstroom met behulp van dynamiet langs de steden te leiden. Op de vlucht Twee gevangen, die vanuit het Huis van Bewaring in Utrecht werden overgebracht naar een gevangenis in Alkmaar, zijn onderweg ontsnapt. Het duo wist te ontkomen op het Utrechtse Centraal Station. Van de twee, die met hand boeien aan elkaar waren geke tend, ontbreekt ieder spoor. door Henk Postma Openbaar en bijzonder basisonderwijs gaan in Zeeland heel goed samen. Dat althans is de ervaring van basisscholen waarbin nen meerdere levensbe schouwingen zijn verenigd: de zogenaamde samenwer kingsscholen. Als het aan hen ligt is een wijziging van de Grondwet, zoals voorge steld door de landelijke On derwijsraad, niet nodig. „Wij hebben geen enkele behoefte aan nieuwe regels, laat staan aan wijziging van regels", zegt directeur Jacques van der Veeken van De Triangel, een samenwerkingsschool in de binnenstad van Terneu- Samenwerkingsscholen zijn ontstaan door fusies van scholen die te klein werden om nog afzonderlijk te kun nen blijven voortbestaan. Vooral op het platteland, en in bepaalde stadswijken be sloten scholen van verschil lende signatuur samen te gaan. In Zeeland gebeurde dat in de Terneuzense bin nenstad, en in dorpen als Nieuw- en Sint Joosland op Walcheren, en Groede in West-Zeeuws-Vlaanderen Er ontstonden scholen waar in openbaar en/of rooms ka tholiek onderwijs is verenigd met protestants-christelijk onderwijs. Ook het speciaal onderwijs koos in Zeeland voor een samengaan van uit eenlopende levensbeschou wingen binnen samenwer kingsscholen. De Grondwet biedt daartoe niet altijd ruimte. Die gaat nog uit van een stnkte scheiding tussen openbaar en levensbeschou welijk, ofwel bijzonder on derwijs. Zo verplicht de wet elke gemeente een afzonder lijke openbare school in stand te houden. Aanpassing De Onderwijsraad pleit er voor dit juridisch probleem uit de weg te ruimen. In de Grondwet zou opgenomen moeten worden dat de ge meente onderwijs geeft 'al dan niet in de vorm van een openbare school'. Wel vindt de Onderwijsraad dat sa menwerkingsscholen uit zonderingen moeten blijven: „De algemene regel is en blijft dat openbaar onder wijs in openbare scholen en bijzonder onderwijs in bij zondere scholen wordt gege ven." Speciale regels zouden moe ten waarborgen dat de iden titeit van de verschillende le vensbeschouwingen binnen een samenwerkingsschool behouden blijft. Met dat laatste komt de On derwijsraad tegemoet aan de gevoelens bij de christelijke politieke partijen. Die willen het onderwijs levensbe schouwelijk zuiver houden. Samenwerkingsscholen hebben ze altijd als een gru wel gezien. Het CDA wil zich bij de Grondwetswijziging neerleggen omdat daarmee in ieder geval regels worden geschapen. Het GPV aarzelt nog. De SGP is en blijft prin cipieel tegen. „De Grondwet is er nu eenmaal niet om uit zonderingen te bepalen." De voorgestelde wijziging lijkt in de Zeeuwse praktijk weinig gevolgen te hebben. Binnen de samenwerkings scholen is statutair al vastge legd dat de verschillende le vensbeschouwing zowel in bestuur als onderwijsteam vertegenwoordigd behoren te zijn. „De praktijk is dat je alle richtingen een beetje tot z'n recht laat komen", zegt directeur Van der Veeken van De Triangel in Terneuzen. Op zijn school zijn drie 'denomi naties', namelijk het open baar, rooms-katholiek en protestants-christelijk on derwijs, al sinds 1984 ver enigd. Dat houdt in dat leer lingen één keer per week in een groep van de eigen le vensbeschouwing bij elkaar komen voor een speciaal pro- ject. Binnen de Meerstromen- school in Groede, waar rooms-katholiek en protes tants christelijk onderwijs samenwerken, wordt tussen kinderen geen enkel onder scheid gemaakt, ook niet tij dens de godsdienstles. De ene keer horen ze het rooms ka tholieke verhaal, de andere keer het protestants-christe lijke. Locatiedirecteur Joke van Bendegem ziet dat als een extra voordeel: „Zo leren we eikaars geloofsrichtingen waarderen, respecteren en zelf aanvullen." Uitgever: J. C. Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax (0118)472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)273000 Fax (0113)273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax (0115)686009 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax. (0114) 373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8 00 tot 17 00 uur Zierikzee en Hulst: 8 30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8 00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV/Wegener NV Internet (http://www.pzc.nl): Postbus 18 4380 AA Vlissingen redactie, redactie@pzc.nl exploitatie: internet@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 of maandag t/m vrijdag, op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14 00 uur op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en u itsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur Tel. (0118) 484000. Fax(0118)470100. Abonnementsprijzen bij automatische incasso: (tussen haakjes prijs met acceptgiro) per maand: 36,70 (n.v.t.) perkwartaal; 100,00 101,65) per jaar: ƒ380.00 381.65) Voor toezending per post geldt een toeslag. Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers: maandag t/m vrijdag; 1,85 per stuk zaterdag:/ 2,75 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47 70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling. Tel: 0118-484321 woensdag 19 januari 2000 van onze redactie binnenland De voorzitter van de Moluk se Evangelische Kerk in Nederland had liever de Zuid- Afrikaanse ex-president Man dela dan oud-premier Lubbers als bemiddelaar op de Moluk- ken gezien. ..Ik begrijp niet waarom Wahid een beroep op Lubbers heeft gedaan. Maar elk initiatief dat een eind aan het geweld kan brengen, is wel kom", zegt ds. J. Rutumalessy, die Lubbers wel capabel en neutraal genoeg noemt. De Molukse kerken in Neder land hebben Wahid uitgeno digd tijdens zijn komende be zoek aan Nederland begin februari ook een bezoek aan het Moluks Kerkelijk Centrum in Houten te brengen. Rutuma lessy weet nog niet of de presi dent daar de tijd voor zal heb ben. Wel verwacht hij een ontmoeting tussen Wahid en het RMS-kabinet, gezien de contacten die er in december in Jakarta waren. Rutumalessy heeft veel ver trouwen in de visie van Wahid, die met alle groepen in Indone sië wil spreken. Daarom is Wa hid, al voordat hij vorig najaar tot president werd gekozen, als spreker gevraagd voor de dia loog die later dit jaar in Jogja karta tussen christenen en moslims wordt gehouden. Ter gelegenheid van het feit dat het vandaag een jaar geleden is dat de onlusten op Ambon uit braken, wordt er in de plaatse lijke Molukse gemeenten in Nederland de komende dagen voor vrede gebeden. Op zater dag 5 februari houden de Mo lukse kerken in samenwerking met de Samen-op-Wegkerken een landelijke gebedsdienst voor vrede op de Molukken Ook komt er een landelijke ac tie voor financiële hulp aan de broeders en zusters op Ambon. Overigens heeft de Molukse sy nodevoorzitter twijfels over verhalen als zou er geld vanuit Nederland voor wapens naar Ambon gaan. Dat zijn geruch ten die volgens hem worden verspreid door groepen in In donesië die politiek belang hebben bij onlusten tussen be volkingsgroepen. „Bovendien heeft het RMS-kabinet de ge ruchten ten stelligste ont kend." ANP President Wahid van Indonesië liet zijn uitnodi ging aan voormalig premier Ruud Lubbers om inzake de Molukken te komen bemiddelen, eer der deze week vergezeld gaan van een regelrechte sneer naar minister Jozias van Aartsen van Buitenlandse Za ken. Lubbers was welkom in Jakarta. Maar, zo zei Wa hid, Den Haag kon zich maar beter niet met de kwestie bemoeien, want dan werd het alleen maar erger. Die kan Van Aartsen in zijn zak steken, al valt te vrezen dat hij de hint niet zal oppikken. Want tot dusver wekt de man niet bepaald de indruk dat hij zich op Buiten landse Zaken als een vis in het water voelt. In de ene na de andere kwestie moet Van Aartsen zijn eerder ingeno men standpunt herzien, een uitspraak terugnemen of terugkeren op een ingeslagen weg. Vorig jaar schoffeerde Van Aartsen de NAVO-partners door volstrekt ten onrechte te eisen dat de Nederlandse Gele Rijders in Orahovac moesten blijven en geen plaats mochten maken voor de Russische KFOR-mili- tairen. „Nederland is geen voetveeg van de NAVO", zei hij na een overleg in'Pristina met generaal Jackson, de commandant van KFOR. Dergelijke stoere taal kan een minister zich alleen veroorloven als hij weet hoe de kaarten geschud zijn. Op de plekken waar werkelijk over de Nederlandse inzet in Kosovo werd beslist, zal op zijn uitglijder hoofdschuddend zijn gereageerd. Vervolgens laveerde de minister ongelukkig tussen handelsmissie en mensenrechten toen de tripjes van zijn staatssecretaris Ybema naar Cuba en Iran aan de orde kwamen. Van Aartsen maakte publiekelijk be zwaar tegen die missies. Eerst moest hij zelf maar eens de mensenrechten in die landen aan de orde stellen, zei hij vastberaden. Maar vervolgens bleef er in de ge sprekken met zijn buitenlandse gastheren weinig over van zijn daadkracht. Toen het geweld op Oost-Timor uit de hand liep, achtte Van Aartsen een wapenembargo tegen Indonesië over bodig. Op dat moment speelde overigens de eerste helft van de leveranties van Hollandse Signaalapparaten aan de toenmalige regering-Habibie. Even later werd het Europese wapenembargo afgekondigd. In decem ber schoot hij een bok door Indonesië militaire hulp aan te bieden. Afgelopen zondag, aan de vooravond van een driedaags bezoek aan Indonesië, verklaarde Van Aartsen dat hij Hollandse Signaalapparaten had opgeroepen het res tant van de toegezegde radarapparatuur voor het Indo nesische leger niet te te leveren. „Het is niet verstandig het wapenembargo van de Europese Unie eraan te ge ven", voerde hij toen aan. Een dag na de eerste gesprek ken met Wahid heet het: „Het wapenembargo helpt de democratisering niet, maar hindert het. Dus moeten we daar naar luisteren. Als Van Aartsen het zelf niet in de gaten heeft, dan moet er toch iemand in Den Haag rondlopen die hem aan het verstand brengt dat Buitenlandse Zaken voor hem net iets te hoog gegrepen is. Khalid El Ghalbzouri (r) en een collega-hulpverlener van het project om boefjes op het rechte pad te brengen. foto Phil Nijhuis/GPD In Amsterdam stort de hulpverlening zich op de groeiende groep minderjarige boefjes. Die maken zich schuldig aan dief stal of vernieling, maar zijnnog te jong voor strafrechtelijke vervolging. De hulpverlener aan huis, die behalve het 'crimi neeltje' ook ouders, broers en zussen flink onder handen neemt, moet uitkomst bieden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 2