Staten juichen container kade toe
Rouwbegeleidster begint spreekuur
Aardappels zijn uit, dat duurt te lang
PZC
zeeland
15
Onderzoeker wijst
ministerie op rol in
vorming dorpsraden
Binnen twee jaar eerste schepen bij Container Terminal in Sloe
Grensarbeiders
lopen subsidie
van provincie
definitief mis
Gereedschap en
aggregaat weg
Statenleden kritisch
over samenwerking
zuidelijke provincies
Brugklassers
proberen het
roken te laten
Eetcultuur
donderdag 13 januari 2000
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Het ministerie
van Binnenlandse Zaken
moet de oprichting van
dorps- en wijkraden stimule
ren, zowel in gemeenten die
voor een herindeling staan
als in 'oude' gemeenten. On
derzoeker I. Hartman van het
Instituut voor Publiek en Po
litiek stelt dit voor in een es
say dat is geschreven voor
Binnenlandse Zaken.
Binnenlandse Zaken heeft
Hartman en medewerker P.
Castenmiller van het Onder-
zoeks- en Adviesbureau van
de Vereniging van Neder
landse Gemeenten (VNG) ge
vraagd in korte publicaties
hun visie te geven op 'bin
nengemeentelijke decentra
lisatie'. Oftewel: hoe houden
gemeenten hun inwoners be
trokken
Om de gemeenschapszin en
betrokkenheid te vergroten,
kiezen veel gemeenten voor
de oprichting van dorps- en
wijkraden. Vooral na een
grote herindeling gebeurt
dat, ook in Zeeland. Voor
beelden zijn Veere en Schou-
wen-Duiveland.
Met de instelling van dorps-
en wijkraden proberen her
ingedeelde gemeenten de
pijn wat te verzachten, de
pijn die ontstaat door de op
heffing van een (kleine) ge
meente. Dat werkt zeker niet
overal, volgens onderzoeker
Hartman. Al maakt hij een
uitzondering voor dorpen
met een sterk eigen sociaal
karakter.
De pijn die door een gemeen
telijke herindeling ontstaat,
zit meer bij bestuurders. Zij
verliezen status- en invloed
rijke posities en zij zien dat
hun oude politiek-bestuur-
lijke netwerk wegvalt.
Smeermiddel
De oprichting van wijk- en
dorpsraden wordt wel ge
bruikt als een smeermiddel
voor gemeentelijke herinde
lingen. Een politieke partij
als de SGP is desondanks
tegen schaalvergroting.
Hechte sociale leefgemeen
schappen zouden daardoor
verloren gaan. Hartman en
Castenmiller bestrijden dat.
Het is naar hun mening uit
zonderlijk dat hechte sociale
leefgemeenschappen nog sa
menvallen met een gemeen
te. En. verklaart Hartman, er
is geen reden waarom die
leefgemeenschappen zouden
verdwijnen na een herinde
ling.
Hartman en Castenmiller
zien wijk- en dorpsraden ook
niet als een bestuurlijk mid
del om oude leefgemeen
schappen in stand te houden.
Zij zijn bedoeld om de belan
gen van een wijk of dorp te
behartigen en betrokkenheid
van bewoners te stimuleren.
„Voorwaarde is wel", aldus
Hartman, „dat gemeenten
hen serieus nemen. Door ze
bijvoorbeeld vantevoren in
te lichten over plannen/'
In welke vorm een wijk- of
dorpsraad moet worden ge
goten, is volgens Hartman
sterk afhankelijk van plaat
selijke factoren. Of een raad
al dan niet wordt verkozen
Welke bevoegdheden die
krijgt En mogelijk eigen fi
nanciële middelen Hart
man: „Er is niet een voor
beeldmodel."
In zijn essay doet de onder
zoeker met enige schroom
een aantal aanbevelingen.
Hij stelt gemeenten voor om
te experimenteren, om de
juiste formule te ontdekken
en koudwatervrees te over
winnen. Scholingsprogram
ma's voor raadsleden zijn no
dig, vindt Hartman. Hij
voorziet daarin een rol voor
provincies. Het ministerie
van Binnenlandse Zaken
moet ondersteuning bieden.
En ter stimulering zouden al
le gemeenten verslag moeten
uitbrengen over de manier
waarop zij,wijk- en dorpsbe
woners invloed geven.
Dat hoeft, aldus Hartman,
zeker niet alleen via dorps-
en wijkraden te gebeuren.
Om al te hooggespannen ver
wachtingen te voorkomen,
stelt hij: „Wijk- en dorpsor
ganen zijn onderdeel van een
hele reeks aan mogelijkhe
den van inwoners om plaat
selijke politieke besluitvor
ming te beïnvloeden."
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Over maxi
maal twee jaar leggen de eerste
zeeschepen aan langs de Wcs-
terschelde Container Terminal
in Vlissingen-Oost.
Dat is het heilig streven van ge
deputeerde D. Bruinooge (PvdA,
economie). Het enige dat zijn
droom nog kan verstoren is de
milieu-effectrapportage (mer).
„Daarom moeten we zeer zorg
vuldig zijn", hield hij de Staten
commissie economie woensdag
voor.
De mer-procedure en de plano
logische veranderingen van bij
voorbeeld het Streekplan Zee
land kosten veel tijd. „Zakelijk
gezien zijn ze jammer van de
tijd, maar ze zijn wel nodig", zei
Bruinooge.
De Statencommissie hielp de
gedeputeerde bij het laten uit
komen van zijn wens en stemde
in met de start-notitie voor de
mer.
De meerderheid van de commis
sie was zeer lovend over de plan
nen.
Die zullen dan ook naar schat
ting 1500 banen opleveren en
die kan de provincie wel gebrui
ken, zeker na het sluiten van de
kerncentrale en het opheffen
van de veerdiensten.
Op wat nieuwsgierige vragen
over de samenwerking met de
havens van Rotterdam en Moer
dijk na, was er vooral lof.
Prima
„Een mooi stukje werk", prees
Partij voor Zeeland-voorman
M. Stoffels de gedeputeerde.
„Wij zien de Westerschelde
Container Terminal niet als on
derdeel van havengeweld, maar
als een mooie natuurlijke lig
ging aan de Scheldemonding,
die hopelijk wordt benut voor
de extra werkgelegenheid, die
we hard nodig hebben", ver
klaarde VVD-woordvoerder H.
van Geesbergen.
Alleen M. Wiersma van Groen-
Links/Delta Anders vuurde een
serie kritische vragen af op
Bruinooge. Of de mer wel nut
heeft, want nut en noodzaak
van de kade lijken al vast te
staan.
Of er wel ruimte is voor zo'n gro
te terminal, want ook de Tweede
Maasvlakte wordt aangelegd en
Antwerpen en Zeebrugge brei
den uit, en groei in de container
overslag kan toch niet overalOf
de milieugevolgen van meer
containervervoer over de spoor
lijn in het Sloe wel worden on
derzocht. En of er buitendijkse
natuurcompensatie komt voor
het buitendijks aanleggen van
de kade. Nut en noodzaak staan
nog niet vast, die worden onder
zocht in de mer-procedure,
wierp Bruinooge tegen. „De fi-
nancieel-economische beslis
sing is genomen, maar de pu
blieke beslissing nog niet. Dat
moeten Provinciale Staten en de
gemeenteraden van Borsele en
Vlissingen nog doen." Daarin
wordt ook de natuurcompensa
tie meegenomen. „Ik kan u wel
vertellen dat daarvoor een aan
zienlijk bedrag is gereserveerd
en dat de compensatie behoor
lijk buitendijks zal plaatsvin
den." De Sloelijn kan de extra
containers probleemloos ver
voeren, voegde Bruinooge daar
aan toe. Voor de verbetering van
de spoorlijn worden bovendien
aparte milieustudies verricht.
Wiersma herhaalde zijn scepsis
over de ratrace die nu tussen de
verschillende havens, vooral die
aan de Westerschelde, losbarst.
„Vooral Antwerpen is mijn zorg.
Je kunt niet overal hetzelfde
doen." Juist, reageerde Bruin
ooge glimlachend, „en daarom
heb ik nu zo'n haast. Ik wil de
eerste zijn."
Begrafenisondernemers niet blij met voorlichting over uitvaarten
door Joost Bosman
TERNEUZEN - Rouwbegeleid
ster Fenny Drop heeft dinsdag
in Terneuzen een spreekuur ge
opend om voorlichting te geven
over uitvaarten. Elke woensdag
van één tot vier uur 's middags
kunnen geïnteresseerden bij
Drop terecht op haar kantoortje
in het pand van de Stichting
Welzijn. Begrafenisonderne
mingen in Zeeuws-Vlaanderen
zijn niet blij met het initiatief.
Al zo'n tien jaar spreekt Drop
tijdens begrafenissen en crema
ties nabestaanden toe. Ze merk
te dat familieleden en vrienden
van de overledene bij uitvaarten
vaakin kou bleven staan. „Men
sen hebben veel vragen als hun
geliefden overlijden.
Er is veel beweging in de uit
vaart wereld en er zijn tegen
woordig zoveel verschillende
manieren om iemand te begra
ven. Welke soorten kist zijn er?
Hoe gaat het met rouwstoeten?
Wat voor grafsteen moet er wor
den gekozen? Hoe zit het met de
nazorg? Misschien is het zinvol
om die vragen te beantwoor
den", verklaart Drop haar initi
atief.
Volgens haar wordt er nu te wei
nig aandacht besteed aan dit
soort zaken, en kan er nergens
onafhankelijke informatie wor
den ingewonnen. „Het is ook
niet de taak van begrafenison
dernemers, maar veelal is het
kommer en kwel bij uitvaar
ten."
Drop verklaart dat haar spreek
uur een experiment is, dat ze in
ieder geval een half jaar wil vol
houden. Mocht het geen succes
worden, dan houdt ze er weer
mee op. „Per jaar halen zo'n 500
Fenny Drop geeft elke woensdagmiddag in Terneuzen voorlichting over uitvaarten.
foto Charles Strijd
mensen het diploma waarmee
ze begrafenisondernemer kun
nen worden. Zij zijn de nieuwe
generatie die dit soort initiatie
ven moet overnemen."
Hoewel ze niemand iets voor de
voeten wil werpen, vindt ze dat
de huidige generatie begrafe
nisondernemers te weinig doet
voor nabestaanden. „Mensen
willen meer in het levenen daar
hoort het nemen van afscheid
ook steeds meer bijVroeger was
het bijvoorbeeld ondenkbaar
dat kinderen aanwezig waren
bij het afscheid van een overle
dene. Tegenwoordig is dat heel
gewoon. Er is een golf van novi
teiten, daar wil ik de mensen
over voorlichten
Begrafenisondernemer J. de
Voogt in Terneuzen is ronduit
laaiend over de activiteiten van
Drop: „Ze verwijt ons dat we
onbetrouwbaar zijn. dat we
zouden knoeien met de kisten en
de bloemen, en dat we alles zelf
maar zouden regelen zonder in
spraak van de nabestaanden.
We worden gewoon als oplich
ters neergezet. Mevrouw Drop
verzorgt zelf ook uitvaarten, en
wil nu over onze ruggen klanten
binnenhalen", briest De Voogt.
Misbruik
Ook A de Ridder van Begrafe
nis- en Crematieconcern De Vis
ser in Axel is ongelukkig met de
activiteiten van Drop. „Ze gaat
ervan uit dat begrafenisonder
nemers te veel geld vragen. Dat
we misbruik maken van het ver
driet van anderen. Dat ze nu
voorlichting geeft is tot daar
aan toe, maar ze moet dat niet
combineren met het verzorgen
van uitvaarten. Dat is belan-
genvestrengeling." Veel fiducie
heeft De Ridder overigens niet
in de voorlichting van Drop:
„Dat je tien jaar lang op uit
vaarten hebt gesproken, wil nog
niet zeggen dat je er voorlich
ting over kunt geven. Daar heb
je veel meer ervaring voor no
dig."
Drop zelf weerlegt de bezwaren
van de begrafenisondernemers.
,Ik vind hun kritiek kortzichtig.
Ik kan echt geen 150
begrafenissen en crematies per
jaar doen, en ben dus geen con
currentie. Ze zouden juist blij
moeten zijn met wat ik doe."
door Maurits Sep
MIDDELBURG - De Stichting
Grensarbeid krijgt definitief
geen subsidie van de provincie
voor een wetenschappelijk on
derzoek naar de gevolgen van
het nieuwe belastingverdrag
voor de inkomens van grensar
beiders. Een hernieuwd plei
dooi van de stichting kon de
Statencommissie economie
woensdag niet overtuigen van
het nut van zo'n studie.
De stichting toog voor de twee
de keer naar het provinciehuis
om de gevaren van het belas
tingverdrag voor de ongeveer
2500 grensarbeiders die in Ne
derland wonen en in België wer
ken onder de aandacht te bren
gen. In november bleek die gang
al vruchteloos en ook de poging
van gisteren had niet het gewen
ste resultaat.
Niet alleen bleef het provincie
bestuur weigeren een onder
zoek financieel te steunen, ook
het verzoek om meer druk uit te
oefenen op staatssecretaris
Vermeend (Financiën) en de
Tweede Kamer werd niet geho
noreerd. Gedeputeerde L. Cop-
poolse zegde toe eens te infor
meren naar het werk van de
commissie-Linschoten die zich
met de grensarbeid bezighoudt
en de Zeeuwse inbreng daarin.
Maar een brandbrief aan de Ka
mer komt er niet.
„De Zeeuwse lobby is effectief
ingezet. En binnen het Zeeuws-
Vlaamse grensgebied is de pro
blematiek goed opgepakt",
meende Coppoolse. „Boven
dien, ten opzichte van de situa
tie in november is er niks veran
derd."
Een meerderheid van de Staten
commissie was het met de
gedeputeerde eens. Als goedma-
kertje richting de Stichting
Grensarbeid liet de commissie
weten de problematiek wel te
zullen blijven volgen.
THOLEN - Nog steeds zijn die
ven op Tholen uit op gereed
schappen en dure installaties.
Uit een garagebedrijf werden in
de nacht van dinsdag op woens
dag een auto, een aanhangwa
gen, een grote hoeveelheid ge
reedschap en een aggregaat
gestolen. Het totale schadebe
drag is nog niet bekend, maar
loopt in de vele duizenden gul
dens.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Hoge ambi
ties, maar geen effect. Een dood
paard. Veel gepraat, weinig re
sultaat. De kritiek op de zuide
lijke alliantie van Zeeland, Bra
bant en Limburg was woensdag
in de Statencommissie econo
mie niet van de lucht.
Toch slaagde gedeputeerde L.
Coppoolse erin Zeeland binnen
boord te houden. „Want als we
niet samenwerken, verminde
ren onze kansen helemaal."
De drie zuidelijke provincies
vormen een alliantie om bij het
Rij k sterker te staan en dus meer
geld weg te kunnen halen voor
belangrijke investeringen zoals
in de arbeidsmarkt, onderwijs,
wegen, spoorlijnen en havens.
De Zeeuwse afdeling van de
Brabants-Zeeuwse Werkge
versvereniging uitte vorige
week genadeloze kritiek op de
alliantie: 'De krachtenbunde
ling ten spijt, er komt nog steeds
geen cent naar Zeeland, dus we
kunnen er net zo goed mee op
houden', was toen te horen.
Dat bleek gisteren koren op de
molen van fracties die toch al zo
hun twijfels hadden over de zui
delijke alliantie. De WD bij
voorbeeld. De liberaal H. van
Geesbergen zei dat zijn partij al
langer aarzelt over het nut van
de samenwerking. „We zitten
gevangen ir» die alliantie omdat
het kabinet dat zo fijn vindt.
Maar het levert ons niks op."
Volgens M. Wiersma van Groen-
Links/Delta Anders gaat het
qua aansturing door de overhe
den en qua inhoud de verkeerde
kant op. De SGP is, zei J. Hou-
mes, 'zeer kritisch, zij het met
een lichte ondertoon van hoop'.
Zelfs op een sprankje hoop kon
M. Stoffels van de Partij voor
Zeeland niet worden betrapt.
„We moeten niet aan een dood
paard trekken."
Verwondering
De twijfels van Stoffels wekten
overigens de verwondering van
Van Geesbergen. „Heeft een
briefje van de Partij voor Zee
land dan wel zin", sneerde hij,
doelend op een alarmerend
schrijven van de PvZ naar de
Tweede Kamer, medio decem
ber, over de slechte ontwikke
lingen in Zeeland, zoals de
sluiting en inkrimping van be
drijven. „Wij wachten nog op
antwoord", bromde Stoffels.
„Maar we blijven hoopvol."
Het CDA liet weten eveneens
wat teleurgesteld te zijn in de re
sultaten tot nu toe, maar hield
vast aan het voortbestaan van
de alliantie. „Zoiets heeft een
lange adem nodig. We moeten
geenszins de voortgang ter dis
cussie stellen"zei H. van Wave-
ren. „We moeten de ingeslagen
weg helemaal afgaan", sloot
PvdA'er G. Bosman zich daarbij
aan.
Subsidiegelden
Dat was precies waar gedepu
teerde Coppoolse op wees en
waarmee hij de kritikasters tij
delijk het zwijgen wist op te leg
gen, „We hadden op een aantal
punten graag gescoord en dat is
helaas niet gelukt", gaf hij toe.
„Maar we kunnen tussen 2002
en 2010 onze slag slaan, als er
nieuwe subsidiegelden vrijko
men. Als we niet blijven samen
werken met Brabant en Lim
burg, maken we helemaal geen
kans."
GOES - In het kader van de lan
delijke wedstrijd Operatie Te
gengif, onderdeel van de inter
nationale European Smoking
prevention Framework Appro
ach. proberen de brugklassers
van het Willibrordcollege in
Goes te stoppen met roken.
Het doel van het project is kin
deren te stimuleren om de siga
ret met meer aan te steken. Op
de leeftijd van twaalf jaar is de
groei van het aantal rokers het
sterkst. Over drie jaar moet van
deze jongeren tien procent min
der roken.
Het college is buiten zijn schuld
te laat geïnformeerd over de
wedstrijd. Dooreen veel te groot
aantal inschrijvingen zijn een
paar scholen vergeten. „Maar
dat is geen ramp, we doen nog
steeds mee met de wedstrijd",
zegt K. Versnel, docent en brug
klasmentor van het Goese colle
ge. Gedurende de wedstrijd
moeten er drie registratiefor
mulieren worden ingevuld.
Hierin staat wie er in de klas ge
stopt is en wie het niet heeft
kunnen volhouden. Met een ori
ginele klassenfoto eindigt het
project. Op 15 juni wordt de uit
slag bekend gemaakt.
door Roelf Reinders
Zeeland krijgt er een tractatie bij. De
Coöperatie Zeeuwse Vlegel komt
nog deze zomer met een tarweproduct
dat aardappels, pasta en rijst kan ver
vangen. Het idee is het 'poffen' van de
tarwe. Daarna is het klaar om te koken.
Roerbakken kan ook. Klaar in een wip,
verzekert Coöperatie Zeeuwse Vlegel.
Hoe smaakt het? En is dat wel echt no
dig, wéér iets anders om te eten? Ron
Henderikse (53), chef-kok/eigenaar
van restaurant Het Groot Paradijs (één
Michelinster) in Middelburg over ge
kookte tarwe, al dat nieuwe eten en de
Nederlandse eetcultuur.
„Gekookte tarwe die snel klaar is. Het
past in de huidige trend van gemaks
producten. Een goed moment dus. De
mensen zijn gemakzuchtig. Aardappels
zijn uit, die moet je schillen en koken,
dat duurt veel te lang. Ik denk dat het
wat naar wilde rijst smaakt. Het leuke
is ook dat het Zeeuws is, Zeeuwse cous
cous. Misschien het begin van Zeeuwse
fusionNet zoals de Zuid-Amerikaanse
fusion-kookstijl die door vermenging
van allerlei kooktradities is ontstaan.
Het is schitterend dat er iets nieuws in
Zeeland wordt ontwikkeld. Want we
moeten oppassen voor imitatie van wat
we in het buitenland zien. We moeten
niet zomaar klakkeloos overnemen. Als
ik een Thaise avond organiseer, heb ik
hier wel een Thaise kok staan. Als je als
Nederlander alles zelf gaat proberen,
kan dat alleen maar tot vervlakking lei
den.
Niet alles van ver is lekker. Wat dat be
treft ben ik een purist: wat van dichtbij
komt, is vers. Waarom zouden we vissen
van de Seychellen halen als we hier
zwemmen in tong? Ja, de Victoriabaars
heb ik ook gehad. Maar die heeft maar
één dag op het menu gestaan. Ik zeg:
probeer van alles en behoud alleen het
goede.
Er verschijnen om de haverklap nieuwe
soorten voedsel op de markt. De Fran
sen zijn begonnen met friseesla en al
lerlei rode slasoortenMaar als j e dat nu
in de winkel koopt, zit daar de helft
minder smaak aan. Dat soort dingen
worden hier in de kassen nagemaakt. Ik
zeg: 'Schoenmaker, blijf bij je leest'.
Probeer niet alles wat je in het buiten
land hebt gezien hier ook te willen. Be
waar je goede vakantieherinnering aan
al dat lekkere eten. Maar maak het niet
na.
Albert Heijn en dat soort grootgrutters
creëren de behoefte aan dat nieuwe
eten. Die mannen moeten omzet draai
en. En soms zitten er ook best wel goede
dingen tussen. Het gaat hier niet om
voeding - dat is je maag vol en mis je wat
dan pak je een vitaminepil. Het gaat
hier om bewust eten. om smaak. Over
smaken gesproken. Wil je eens een
nieuwe smaak proberen? Maak dan
eens een runderbout. Of een echte ou
derwetse hachee.
Chef-kok Ron Henderikse: „Wil je eens een nieuwe smaak proberen? Maak dan eens een runderbout. Of een echte ouderwetse
hachee." foto Lex de Meester
Nu moet alles zo gemakkelijk. Van de
traditionele drieëenheid aardappels
groente-vlees zijn de aardappels al
sterk door pasta en rijst verdrongen.
Van Gogh kan z'n schilderij echt niet
nog eens schilderen. Vraag de slager
ook maar; de mensen kopen geen vlees
meer voor een goede hachee of een
stoofpotje. Dat duurt ze allemaal veel te
lang. Nee, dan liever een kipfileetje.
Maar - en de slagers zullen het niet leuk
vinden dat ik dit zeg - kipfilet, dat is
echt voor zestig procent water. Dat is
geen bakken meer, da's stomen. Als we
niet oppassen, proeven we over tien
jaar het verschil niet meer tussen kip en
varkensvlees. Daar wil ik met het vin
gertje omhoog voor waarschuwen. We
moeten geen energie steken in meer
kippen en varkens, maar in betere.
De Nederlandse eetcultuur is vervlakt.
Ontbijt?
Dat doet toch geen mens meer. En vroe
ger at je niet op straat. Dat was bescha
mend. Maar het is nu de gewoonste
zaak van de wereld als je met een brood-
j e door de Lange Delft looptEn het ver
haal van mijn zoon. Hij studeert in
Delft. Daar zitten ze met z'n tienen bij
elkaar te eten met zulke borden. Hij
vindt dat ten minste nog afschuwelijk.
Na twee happen zet hij het weg. Dat is
de erfenis van een opvoeding door een
kok. Liever weinig mèt smaak dan veel
waar niks aan is.
Nederland is aan een grondige vernieu
wing van de smaak toe. Die komt er ook,
ik voorspel een hang naar een nieuwe
smaak. Dat zie je al aan de versobe
ringstrend die je zeker in de toprestau
rants merkt. Weg met die friemels en
toestanden op je bord. Als je een tarbot
wil eten, eet je een tarbot. En niet dat je
na een half uur graven die vis nog eens
een keer tegenkomt. Back to basics.
Terug naar de oude smaak die de oude
ren nog kennen. Het zijn ook deze oude
ren die weer langer in de keuken staan
en zeer bewust met eten bezig zijn. Ze
willende oude smaak terug. Die flikken
niet zo snel een kipfileetje in de pan,
boem, boem en klaar. Ik hoop dat we
naar biologisch geteelde producten
gaan.
Die zien er dan misschien niet zo mooi
uit, maar die zijn wel lekkerder. De
mensen kopen nog teveel met de ogen.
Maar het gaat om het trainen van de
smaakpapillen."
