Campagne McCain loopt deuk op
Zalm is ontzettend zuinig
op financieringsoverschot
PZC
PZC
Overschot
Vadertje Europa
feiten en meningen
Republikeinse presidentskandidaat beticht van hypocrisie
Molukkers Nederland
hopen op verzoening
christenen en moslims
8 januari 1950
zaterdag 8 januari 2000
door John Wanders
De campagne van presi
dentskandidaat John Mc
Cain heeft deze week averij
opgelopen. De Republikeinse
senator, die het verrassend goed
doet in de aanloop naar de cru
ciale voorverkiezingen van 1 fe
bruari in New Hampshire, staat
plotseling te boek als een hypo
criet.
De senator uit Arizona wil een
eind maken aan de 'beschamen
de wijze' waarop in de VS ver
kiezingscampagnes worden
gefinancierd. Amerikaanse ver
kiezingen draaien in hoge mate
om geld. Wie over de best gevul
de verkiezingskas beschikt,
heeft traditioneel de grootste
kans op de overwinning
Belangengroepen, zoals de vak
beweging en in het bijzonder het
bedrijfsleven, hebben daardoor
een onevenredig grote vinger in
de pap in Washington, betoogt
McCain keer op keer. Deze geld-
machines hebben in zijn ogen
veel meer invloed op de selectie
van Amerika 's bestuurders en
wetgevers dan de doodgewone
burger in het stemlokaal.
McCain belooft radicale veran
deringen, mocht het Ameri
kaanse volk hem op 7 november
van dit jaar aanwijzen als op
volger van Bill Clinton.
Hervorming van de campagne
financiering wordt de centrale
doelstelling van zijn regering.
Het is zijn grootste prioriteit.
De analyse van McCain klopt.
En dit verklaart voor een be
langrijk deel zijn succes, vooral
onder de talrijke kiezers in New
Hampshire die zich niet gebon
den voelen aan één partij. Maar
heeft John McCain gedurende
de veertien jaar dat hij lid is van
de Senaat zelf schone handen
gehouden? Het is een logische
vraag voor iemand die zich
graag afficheert als een witte
raaf met een heilige missie.
Hard
Wie kaatst, moet de bal ver
wachten. Zeker in de VS, waar
het politieke spel hard wordt ge
speeld. Donderdagavond was
iet zover: McCain wekt op zijn
minst de schijn dat hij zich voor
iet karretje heeft laten spannen
van één van zijn grote geld-
;chieters, het mediabedrij f Pax-
son Communications. Als voor-
De Republikeinse politicus John McCain (r) verweert zich in het debat tegen George Bush jr. (1). In het midden hun concurrent Gary Bauer.
zitter van de Senaatscommissie
voor Handelsaangelegenheden
maande McCain in november en
december van het afgelopen
jaar het federale agentschap
FCC (Federal Communications
Commission) - dat onder meer
omroeplicenties verstrekt - met
spoed te besluiten over een
kwestie die van groot commer
cieel belang is voor Paxson.
Het mediabedrij f wil een tv-sta-
tion in de stad Pittsburgh
(Pennsylvania) kopen, teneinde
zich een positie te verwerven in
dat gebied. Maar voordat de
overname kan plaatsvinden,
dient de FCC te besluiten over
een door Paxson verlangde aan
passing van de licentie van het
tv-station. McCain verstuurde
zijn brieven aan de FCC kort na
dat hij twintigduizend dollar
had ontvangen van Paxson, als
bijdrage voor zijn verkiezings
kas.
Donderdag, tijdens een verkie
zingsdebat in New Hampshire,
werd de kandidaat gewaagd
een heldere toelichting te geven
op deze zaak, conform zijn eigen
verkiezingsleus: 'Recht door
zee'. McCain wekte niet de in
druk dat hij het complete ver
haal vertelde toen hij glimla
chend verklaarde dat hij slechts
zijn plicht had gedaan als voor
zitter van de Senaatscommissie
voor Handelsaangelegenheden:
„Het is mijn taak als voorzitter
de bureaucraten achter de
broek te zitten."
Ook zei hij: „Ik heb niets ver
keerd gedaan. Maar ik begrijp
dat we in de ogen van het pu
bliek allemaal besmet lijken
door het virus in Washington.
En daarom moet er ook een eind
komen aan de ondoorzichtige
financiering van campagnes.
Omdat het vertrouwen van het
publiek in de politiek op deze
manier verloren gaat."
Privé-vliegtuig
Overigens heeft McCain ten be
hoeve van zijn campagne het af
gelopen jaar tot vier keer toe ge
bruik gemaakt van het privé-
vliegtuig van de baas van Pax
son Communications, Lowell
Paxson. Hij betaalde daar wel
voor. Lowell Paxson had voor
dit weekeinde een sjieke bijeen
komst voor McCain op touw ge
zet in Florida, met de bedoeling
veel geld in te zamelen voor de
verkiezingsstrijd van de Repu
blikein. Deze bijeenkomst werd
gisteren afgelast.
„Wekt u met dat besluit niet
juist de indruk dat u fout zit in
deze zaak?" luidde de waag die
McCain kreeg tijdens het debat
van donderdag. ..Nee", reageer
de de presidentskandidaat. „Ik
heb die bijeenkomst afgelast
omdat dit onderwerp anders de
discussie zou gaan domineren."
Maar dat laatste gebeurde toch
wel.
McCain bleef lachen, maar hij
oogde niet happy. Zijn verdedi
ging klonk weinig overtuigend
en ook in de aanval was hij min
der zelfverzekerd dan tijdens
eerdere debatten. Opvallend
was dat hij gisteren, in tegen-
moor Erik Mondeel
De burgeroorlog op de Mo-
lukken is als een smeulend
vuur dat bij elk zuchtje wind tot
een nieuwe brand kan uitslaan.
Dan vliegen christenen en mos
lims elkaar weer in de haren. De
Molukkers in Nederland lijden
mee met hun familie, vrienden
en bekenden aan de andere kant
van de wereldbol, zo verzekeren
L'lis Patty, Karei Noija en Isaac
Sedoeboen uit Apeldoorn en
Vaassen.
Het trio is bijeen in huize Sedoe
boen in de Molukse wijk van
Vaassen. Ze onderhouden gere
geld telefonisch contact met
menden en verwanten op de
Molukken. „Ik heb vandaag nog
gebeld met mijn nicht die van
huis en haard is verdreven", zegt
[Patty. „Zij was daar heel erg aan
gehecht, net zoals een Neder-
andse boer aan zijn grond ge
bonden is."
Noija maakt zich grote zorgen
>ver het lot van zijn familiele
den en vrienden in het dorp
Hulaliu op het Molukse eiland
Laruku. Daar hebben zich de
kaatste dagen afschuwelijke
toestanden afgespeeld. „De
'mensen daar konden zich nau
welijks beschermen tegen ge
welddadigheden", vertelt
N'oija, wiens ouders uit Hulaliu
afkomstig zijn.
i.Het dorp werd aangevallen
loor twee bataljons tot de tan
den toe bewapende militairen,
bie soldaten streken met twee
andingsvaartuigen vanuit zee
>p het eilandje neer en baanden
iich vervolgens schietend een
Weg door het dorp. Daarbij zijn
:es doden gevallen. Onder hen
bevond zich één van mijn fami
lieleden en dje andere vijf zijn
pekenden van mij. Die soldaten
lebben daar flink geplunderd
n bovendien is eenderde van
iet dorp afgebrand. Ik heb be
grepen dat zich onder die mili-
airen moslims uit een naburig
iorp bevonden."
Speelhal
let trio vindt het moeilijk om
jp afstand te bepalen hoe het
:omt dat de redeloze agressie op
le Molukse eilanden telkens
veer oplaait. „Dat dorpje van
nijn ouders is maar een speelbal
n het grote spel", meent Noija.
.Het is duister wat er allemaal
an de politieke top in Indonesië
gebeurt. Ik vind het wel opval-
end dat er voortdurend militai
ren bij de ongeregeldheden be
trokken zijn."
„Maar voor ons is het moeilijk
om er objectief over te oordelen.
Ik weet dat het dorpshoofd van
Hulaliu paal en perk heeft ge
steld aan de gewelddadigheden.
De bewoners mogen alleen zich
zelf beschermen. Maar ik durf er
mijn hand niet voor in het vuur
te steken dat er aan de militaire
inval geen daad van agressie
vooraf is gegaan. Wij horen al
leen het verhaal van onze chris
telijke broeders en zusters. Mis
schien kijken de moslims er wel
heel anders tegenaan."
De grote massa op de Molukken
is volgens Patty en Sedoeboen
de oorlog en het geweld meer
dan beu. „Er zijn ook mensen
die nadenken", verzekert Patty.
„Mijn familie komt uit het dorp
Nolloth op het eiland Saparua.
Het dorpshoofd heeft de bevol
king opgedragen om zich buiten
de burgeroorlog te houden. Die
mensen doen er gewoon niet aan
mee. Maar in naburige dorpen is
er wel burgeroorlog uitgebro
ken. Veel mensen worden door
de situatie gedwongen om mee
te doen. Ze zijn uit him huizen
weggejaagd, verbanden zijn
verscheurd, familieleden in de
pan gehakt."
Overslaan
De drie vrienden zijn er niet
bang voor dat de onlusten op de
Molukken overslaan naar Ne
derland. „Ik heb goede contac
ten met Molukse moslims in
Waalwijk", zegt Patty. „Het
doet ons allemaal pijn wat er
aan de andere kant van de we
reld gebeurt. Er zijn genoeg Mo
lukkers in Nederland die zich
willen inzetten voor de weder
opbouw van de Molukken. Ik
heb daarom goede hoop dat wij
niet worden aangestoken door
die burgeroorlog."
Patty en Sedoeboendie zich be
ijveren voor noodhulp en ver
zoening op de Molukken, verze
keren dat zij daarmee doorgaan.
„De mensen op de Molukken
hebben altijd vreedzaam sa
mengeleefd", verklaart Patty.
„Toen mijn nicht van huis en
haard was verdreven, werd zij
meteen gebeld en bemoedigd
door islamitische vrienden. Ook
in de vluchtelingenkampen ver
broederen christenen en mos
lims zich. Wij kiezen met onze
noodhulp voor beide partijen en
blijven bidden voor wede."
GPD
door Maurice Wilbrink
Dit buitenkansje liet minis
ter Zalm zich niet ontne
men. Nog voordat alle officiële
cijfers op zijn departement bin
nen waren, organiseerde de
WD'er gisteren een persconfe
rentie om eigenhandig het fi
nancieringsoverschot wereld
kundig te maken. Voor het eerst
in een kwart eeuw houdt de
staat geld over.
De liberaal Zalm, die veel meer
politieke ambities heeft dan het
bestieren van de rijksfinanciën,
had gisteren natuurlijk nog een
boodschap aan alle belasting
betalers, de kiezers: deze minis
ter is heel zuinig op zijn over
schot.
Zalm wil prioriteit geven aan
het saneren van de enorme
schuldenberg die sinds midden
jaren zeventig is ontstaan en nu
529 miljard gulden bedraagt.
De rentelasten (dit jaar 29
miljard) ontnemen hem nu de
mogelijkheid om extra te inves
teren in onderwijs, zorg, infra
structuur en dergelijke.
En als hem een lang leven is ge
geven, zal hij over twintig, der
tig jaar nog meemaken dat de
kosten van de vergrijzing een
veel groter deel van de economie
beslaan. Alle reden dus om nu de
schuld te verkleinen.
In het kabinet en in de Tweede
Kamer is daar brede steun voor.
Toch zijn er oppervlakkig be
schouwd flinke politieke tegen
stellingen te zien, ook binnen de
paarse coalitie, als het gaat om
de vraag op welke manier en hoe
snel de nationale schuld moet
worden verlaagd.
De WD-Tweede-Kamerfractie
wil naar een structureel over
schot op de rijksbegroting van
één procent. Zo'n overschot
wordt trouwens al in het jaar
2000 ruimschoots bereikt, als de
economie zich zoals verwacht
goed blijft ontwikkelen.
Binnen enkele jaren zijn dan al
de vruchten te plukken van de
dalende rentelasten, omdat de
nationale schuld sneller afbe
taald wordt. In 2002, het laatste
jaar van Paars-2, bedraagt het
rentevoordeel anderhalf mil
jard. Dat loopt op tot meer dan
zes miljard in 2010. Met het cre-
eren van een langdurig over
schot dat twee procent van het
bruto binnenlands product be
draagt, kan zelfs de gehele
schuldenberg binnen twintig
jaar worden afbetaald.
Minister Zalm tijdens de persconferentie over het verloop van het begrotingstekort.
foto Phil Nijhuis/GPD
Maar een structureel overschot
van twee procent wordt politiek
niet als haalbaar gezien, ook al
heeft de politiek heel lang kun
nen leven met tekorten die zelfs
hogere percentages kenden.
„Het aflossen van vijfhonderd
miljard in twintig jaar werkt be
hoorlijk ontwrichtend," zo
sprak WD-Kamerlid Van Beek
nog half december in de Tweede
Kamer.
Of dat zo is, is de vraag, maar het
werkt in ieder geval politiek
ontwrichtend. Want alle partij
en willen de overschotten ook
bestemmen voor extra uitga
ven. Niemand aan het Binnen
hof betwist de zin van meer in
vesteringen in zorg en onder
wijs, beide miljarden verslin
dendeterreinen.
De komende maanden ontstaat
in de Tweede Kamer een discus
sie over de begrotingsafspraken
in het regeerakkoord. Paars-2
heeft zich bij haar ontstaan ge
bonden aan een knellend kader,
dat maxima stelt aan de uitga
ven over de jaren 1999-2002.
Dat kader kwam tot stand, om
dat men van voorzichtige eco
nomische groeiramingen voor
die periode uitging. Nu de eco
nomie veel harder groeit dan ge
raamd, begint het kader steeds
harder te knellen: er is meer
geld, maar de uitgavenplafonds
staan al vast.
Het extra geld komt bij het Rijk
binnen als inkomstenmeevaller.
Die meevallers worden, ook vol
gens afspraak, half-half ver
deeld. Een deel voor staats
schuldverkleining en de rest is
lastenverlichting voor burgers
en bedrijven. Dat geld kan dus
helemaal niet naar onderwijs of
zorg.
Een oplossing waarvoor binnen
regeringspartijen PvdA en D66
wordt gevoeld, is het bijstellen
van de lage groeiramingen. Dat
levert voor de jaren 2001 en
2002 een ruimer uitgavenkader
op, en dus extra geld voor bij
voorbeeld zorg en onderwijs. Er
kan ook extra staatsschuld wor
den afbetaald.
Meevallers
Uitgaan van hogere groeira
mingen heeft als bijkomend ef
fect dat er minder inkomsten
meevallers zullen zijn. Immers:
de kans dat de economie harder
groeit dan de verhoogde ramin
gen is kleiner. Nu worden die
meevallers voor deze kabinets
periode al geschat op tien tot
veertien miljard, waarvan de
helft voor lastenverlichting is
bestemd.
Daarmee is een situatie ont
staan van een bijna ongebrei
delde lastenverlichting voor
burgers aan de ene kant en
steeds grotere tekorten in on
derwijs en zorg aan de andere
kant. De politiek voelt hier niet
voor.
Maar minister Zalm en ook pre
mier Kok lieten deze week we
ten dat ze niet wensen te tornen
aan de voorzichtige groeiramin
gen, zoals ze in 1998 werden
vastgelegd. Ze verwachten dat
er langs andere weg verlossing
komt voor geplaagde sectoren
in de samenleving. Nu de staats
schuld licht begint af te nemen
(als gevolg van het financie
ringsoverschot en de inkom
stenmeevallers) is Zalm minder
geld kwijt aan rente. Bovendien
wordt de sociale zekerheid
steeds goedkoper door de al
maar dalende werkloosheid.
Die voordelen tikken aan: ze lo
pen op tot drie miljard per jaar
in 2002. Deze miljarden zijn vrij
besteedbaar en de wensenlijst-
jes liggen alklaar.
Rest de vraag of met name PvdA
enD66 dit genoeg vinden. Als ze
de groeiramingen niet omhoog
mogen bijstellen, dan zullen ze
geld zoeken bij de inkomsten
meevallers. Daarmee overtre
den ze ook de heilige regel dat
inkomstenmeevallers niet mo
gen worden overgeheveld naar
het uitgavenkader.
Zelfs overschotten zorgen zo
voor veel potentiële politieke
spanning. GPD
Het gevreesde begrotingsoverschotje is er. Het be
draagt een paar miljard gulden en het was al op
voorhand omstreden. Daarom zal het minister j
Zalm gisteren goed zijn uitgekomen dat hij nog niet
precies kon vertellen hoe het overschot is ontstaan. De i
verhouding tussen meevallende uitgaven en meeval- 1
lende inkomsten is pas over enkele weken bekend. In
die verhouding zit de politieke pijn. Paars mag geld dat
vrijkomt door meevallers in de uitgaven omzetten in
nieuw beleid (nieuwe uitgaven). Maar met meevallers
bij de inkomsten mag de politiek niet spelen. Die moe
ten volgens de Zalm-norm gelijk verdeeld worden tus
sen lastenverlichting en terugdringen van het financie
ringstekort.
PvdA en D66 zullen nu geneigd zijn extra uitgaven te
claimen, terwijl de WD extra wil aflossen op de staats
schuld. Met een drastische lastenverlichting kan beter
even worden gewacht tot de effecten van het nieuwe be
lastingsysteem duidelijk zijn. De strijd hoeft dus niet
hoog op te lopen. Het gaat eigenlijk alleen nog om de
verdeelsleutel. Want Paars kan vanuit de luie stoel twee
punten scoren: voor de korte termijn extra geld voor on
derwijs en zorg, voor de lange termijn overschakeling
naar een begrotingsoverschot met als blijvende winst
lagere rentelasten.
foto Stephan Savoia/AP
stelling tot anders, nauwelijks
sprak over hervorming van de
campagnefinanciering.
De man die garen spint bij deze
ontwikkeling, is de Texaanse
gouverneur George W. Bush,
zoon van oud-president Bush.
Hij is onverminderd de favoriet
voor de Republikeinse nomina
tie, al ligt hij in New Hampshire
achter op McCain. Bush jr. heeft
nu vier debatten met zijn directe
opponenten achter de rug. Na
een zwakke start, lijkt hij zich in
dat forum meer op zijn gemak te
voelen. Gisteren maakte hij een
sterke indruk.
Naast McCain en Bush zijn nog
vier andere Republikeinen in de
race om het Witte Huis. Maar
die maken geen serieuze kans.
GPD
Aarzelingen over het nut van de vrije-marktwer
king doen bij Eurocommissaris Frits Bolkestein
onmiddellijk de nekharen rijzen. Hij voelt een
'poolwind tegen de liberalisering'. Als WD'er in Euro
pa belast met de interne markt, signaleert hij groeiende
weerstand tegen privatisering. Nu bijvoorbeeld het
openbreken van de energiemarkt onvermoede en om
streden nevenactiviteiten van de voormalige nutsbe
drijven oplevert en voordeel voor de consument niet
valt te noteren, vraagt menigeen zich af of een correctie
nodig is. Het Nederlandse beleid ten aanzien van water
is al aangepast. We zullen de watervoorziening niet zo
gemakkelijk aan bedrijven overlaten als de levering
van energie. Bolkestein ziet kennelijk de bui al hangen.
Zijn verweer is eenvoudig: de markt moet regeren, want
die weet wat de consument wil. En: in Europa passen
geen kleinschalige door Vadertje Staat gecontroleerde
bedrijven. Maar juist een Eurocommissaris zou genu
anceerder moeten zijn.
De Europese interne markt maakt de beste kans als alle
Europeanen zich er thuisvoelen. Liberalen én socialis
ten. Leiders van multi-nationale industriële conglome
raten naast volkstuinders. Gebrekkige sociale samen
hang is een veel grotere bedreiging voor de Europese
(economische) ontwikkeling dan een bescheiden be
grenzing van de liberaliseringsdrift. Daarom zou Bol
kestein wat geduldiger moeten zijn. Nu lijkt hij er toch
vooral op uit Vadertje Europa nog voor de geboorte de
nek om te draaien.
Ziekenhuisbrand
Bij een brand op de vrouwen
afdeling van een ziekenhuis in
Davenport in de Verenigde
Staten zijn 33 patiënten om
het leven gekomen. Op het mo
ment dat de brand uitbrak,
waren er 64 mensen op de af
deling aanwezig.
Knock-out
De voetbalwedstrijd Schoon-
dijke-De Patrijzen is tien mi
nuten voor tijd gestaakt omdat
de scheidsrechter door een
speler van Schoondijke
knock-out werd geslagen. De
spelerwasnaarde kleedkamer
gestuurd vanwege een forse
overtreding. Hij protesteerde
tegen deze beslissing omdat
volgens hem een speler van de
tegenpartij medeschuldig zou
zijn. De scheidsrechter bleef
bij zijn beslissing, waarop de
voetballer zo boos werd dat hij
de arbiter te lijf ging. De speler
zal zijn straf niet ontgaan.
Vuurbol
Volgens ooggetuigen is in
Voorburg achter de begraaf
plaats een deel van een vuur
bol neergekomen. Men zag de
bol uit de lucht komen en vlak
voor de grond in tweeën splij
ten. Het ene deel daarvan ver
dween, het andere deel zou op
de grond terecht zijn gekomen
en daar gedurende korte tijd
brand of rook hebben veroor
zaakt.
Uitgever:
J. C. Boersema
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A, L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissmgen
Tel. (0118)484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax (0113)273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel. (0115)686000
Fax. (0115)686009
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax. (0114) 373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17 00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8 00 tot 10.30 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV
Internet (http://www.pzc.nl):
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
redactie: redactie@pzc.nl
exploitatie: internet@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14 00 uur
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur-
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen
bij automatische incasso:
(tussen haakjes prijs met acceptgiro)
per maand, 36,70 (n.v.t
perkwartaal, 100,00 101,65)
per jaar ƒ380,00 381.65)
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode
Losse nummers:
maandag t/m vrijdag- 1,85 per stuk
zaterdag:/ 2,75 per stuk
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
bij de advertentieorderafdeling.
Tel 0118-484321
