bank overzicht
Spelletje op advies van de dokter
reportage
27
mmmÊÊm0mêgïM0m^m
Nieuw spel
kan problemen
met concentratie
verhelpen
zaterdag 8 januari 2000
S ^V*
-
RUDEN RIEMENS
Op vakantie in Amerika had de Rotterdamse
huisarts Arthur van Schaik het ineens te
pakken. Zomaar, terwijl hij rustig lag te luieren.
Hij zou een spel maken waarbij het geheugen
centraal stond, waarbij alles draaide om het
onthouden en teruggeven van informatie. Echte
concentratie-oefeningen dus.
Het idee voor het spel kwam niet zo
maar uit de lucht vallen. Geregeld
had Van Schaik patiënten op z'n spreek
uur die zich niet konden concentreren en
niets konden onthouden. „Het waren
vaak jonge mensen, die als student bij mij
in de praktijk waren gekomen en net met
hun eerste baan bezig waren. Ze moesten
keihard werken en liepen echt op hun te
nen. Daardoor konden ze niks onthou
den," vertelt Van Schaik.
Zodra ouderen met deze problemen op het
spreekuur komen, heeft de huisarts aller
lei cursussen in de aanbieding. Die rich
ten zich ook op concentratie, omdat niet
het geheugen aftakelt (een wijdverbreid
misverstand!) maar de concentratie ver
mindert. Voor jongeren zijn die trainin
gen er niet. Van Schaik kon hen alleen wat
boektitels geven waarin oefeningen staan
om het geheugen te trainen. „Maar in de
praktijk leest niemand die. Vooral niet als
je een drukke baan hebt."
In zijn praktijk aan de Bergweg in Rotter
dam ligt z'n geesteskind Mindpower mid
den op zijn bureau. Achter de tafel de
dokter, aan de andere kant zijn vriend en
achterneef Paul van der Zande, zelfstan
dig uitgever en net als Van Schaik een ver
woed spelletjesspeler. Het Beursspel was
altijd z'n grote favoriet en daarna volgden
Pictionary en Rapidough, een Engels
kleispel, dat nu onder de naam 'Klei 't
maar' voor de jeugd op de markt is ge
bracht.
Vanwege zijn „vermeende creatieve kwa
liteiten", zoals Van der Zande het zelf
glimlachend noemt, werd hij bij de ont
wikkeling van het spel betrokken. „Maar
natuurlijk ook door de intellectuele uit
daging," bekent hij serieuzer.
De twee begonnen met het lezen van lite
ratuur waarin ze steeds dezelfde tips om
beter te onthouden tegenkwamen. Die
tips gaan over visualiseren, overdrijven
en 'kettingdenken'. „Neem het rijtje kip,
shampoo, vliegtuig, basketbal en emmer.
Dat onthoud je door het beeld van een kip
in gedachten te nemen met shampoo op
zijn kop, die met een bal in de emmer in
het vliegtuig stapt. Dat vergeet je nooit
meer, ook al zou je dat willen," verzekert
Van der Zande.
Na zijn bijzondere inval ging Van Schaik
met Van der Zande aan de slag. Er werden
een speelbord bedacht en met de viltstif
ten van de kinderen maakten ze kaartjes.
Geel was de informatiekaart, rood de con-
centratiekaart en groen de antwoord
kaart.
Daarna begon het brainstormen. De twee
stelden elkaar iedere keer een 'deadline'
waarop twintig concentratie- en twintig
herinneringsopdrachten klaar moesten
zijn. Leuke teksten uit de krant werden
uitgeknipt voor een opdracht. Ook pinco
des of kentekens leenden zich voor het
spel. Maar het noemen van vaste combi
naties op de kaartjes zou te makkelijk
worden voor de geoefende speler en dus
werd bedacht dat een van je medespelers
iedere keer een cijfer- en/of lettercombi
natie mag verzinnen.
Keer op keer werd het spel gespeeld en
zwakke punten er uitgehaald. Er werden
vrienden en vriendinnen opgetrommeld
om als proefkonijn mee te spelen. Daar
voor werden ruim honderd vragenkaart-
jes gemaakt op een oude computer. Nu het
echte spel glimmend en gelikt en wel voor
hen ligt, kunnen Van Schaik en Van der
Zande smakelijk lachen om hun geknut
sel in die beginperiode. Toch werden alle
testrondes met vrienden met glans door
staan.
Advocaat
Uiteindelijk waagden de twee de stap en
belden naar spelletjesgigant Jumbo met
het verzoek hun spel te mogen presente
ren. „Ze waren direct geïnteresseerd. Ze
dachten dat ik een soort 'Dokter Bibber'
voor volwassenen had bedacht," zegt Van
Schaik.
„Nee, je vergeet iets," onderbreekt Van
der Zande hem. „Eerst hebben we een be
vriende advocaat gevraagd een geheim
houdingsverklaring op te stellen. We wa
ren hartstikke paranoia dat een ander er
met ons idee vandoor zou gaan." Ook
stapten ze naarID-NL, een centrum waar
uitvinders him ideeën ter beoordeling en
advies kunnen voorlegggen. De reacties
De bedenkers van het geheugenspel Mindpower.
warenpositief en ID-NL deed het voorstel
verder te zoeken naar een uitgever. Maar
dat hielden de vrienden liever in eigen
hand.
Vanaf het eerste idee van Van Schaik
duurde het precies een jaar voordat ze het
bij Jumbo presenteerden. Spellenbeden-
ker Ben Leijten van Jumbo hoorde hun
verhaal aan en beloofde het te zullen spe
len. „Leuk, maar een beetje moeilijk,"
was de reactie na een paar weken.
Een tijdlang hoorden ze niets. „Totdat ik
tijdens het spreekuur door Jumbo werd
gebeld en te horen kreeg dat ze het spel op
de markt wilden brengen. In eerste in
stantie bleef ik heel rustig, ik was immers
aan het werk, maar zodra ik de kans had,
ben ik de spreekkamer uitgelopen en heb
ik hiernaast staan juichen," zegt Van
Schaik lachend. Kort daarna werd het
spel als de grote trekker van Jumbo op de
speelgoedbeurs in het Duitse Neurenberg
gepresenteerd.
Het spel, dat van de twee Rotterdammers
de naam Reminder kreeg, ligt nu onder de
naam Mindpower sinds september in de
schappen van de winkels. En niet alleen in
Nederland, maar ook in een Frans- en Ne
derlandstalige versie in België en tevens
in Duitsland, waar het onder de naam
'Superhirn' een groot succes is. Ook voor
Engeland zijn er al plannen, maar daar
wordt nog even mee gewacht.
Contract
Na het jawoord van Jumbo was nog niet
direct alles in kannen en kruiken. Het
duurde lange tijd voordat de contracton
derhandelingen waren afgerond. Hoe de
zaak uiteindelijk is geregeld, mogen de
twee niet zeggen. Dat is een voorwaarde
die in het contract is opgenomen.
„We dachten aanvankelijk dat het grote
schip met geld nu binnen zou lopen, maar
rijk worden we er niet van," verzekert Van
der Zande. „En eigenlijk vinden we dit
het belangrijkste," vervolgt Van Schaik
en wijst op de achterkant van de doos.
foto Cees Kuiper
'Mindpower is gebaseerd op een concept
van Arthur van Schaik en Paul van der
Zande' staat er.
Het spel zoals het nu in de winkel ligt, be
vat grotendeels het idee van de twee he
ren. Spellenbedenker Ben Leijten werkte
het verder uit en bedacht de naam. Plus
het logo: het profiel van een gezicht met
op de plaats van de hersens een gebalde
vuist. Op de beurs in Neurenberg liepen
studenten met levensgrote schuimrubbe
ren Mindpower-koppen op hun hoofd
vragenkaartjes van het spel uit te delen.
„Dat geeft een kick, als jouw spel zo in de
belangstelling staat."
Familie en vrienden zijn in ieder geval al
fan van Mindpower. De moeder van Van
Schaik loopt zonder problemen de hele
Makro rond met het spel in haar karretje
om het op het laatst weer terug te zetten.
Ook Van Schaik en Van der Zande schro
men niet om in de speelgoedwinkel het
spel op een opvallende plek neer te zetten
of het personeel er op te wijzen dat Mind
power niet bij de kinderspellen hoort te
staan. Toen ze laatst in een grand café een
stel zagen binnenkomen dat het spel net
had gekocht en vervolgens ging spelen,
hebben ze niks gezegd. „We hebben stil
zitten genieten," vertellen ze.
Kraken
Een avondje Mindpower spelen, laat je
hersens kraken. Het kost even voordat je
over de brug bent, maar als het spel je te
pakken heeft, ga je door. Je wilt alle vra
gen kunnen beantwoorden en weten of je
de informatie die een medespeler voor j ou
verzint over een kwartier nog kunt repro
duceren. Terwijl de rest van het spel door
gaat.
Na een paar uur spelen, ontstaat al snel de
gedachte dat Mindpower bij uitstek een
spelletje is voor de televisie. Je wilt mee
denken, meer weten. De twee vrienden
mogen er niks over zeggen, maar Ben
Leijten bevestigt dat er al contacten zijn
geweest met Endemol. „Als je bij een
vraag zes antwoorden moet geven en je
weet er als kij ker vier, dan denk j e dat j e de
rest ook wel kunt. De betrokkenheid is
groot," voorspelt Leijten.
Hoewel Van Schaik en Van der Zande
vooral bescheiden willen blijven over hun
'geesteskind' straalt de trots van hun ge
zichten. „We hebben een VOF-je opge
richt onder de naam Spafex. Een samen
voeging van Sparta, Feyenoord en Excel
sior. We zijn niet voor niets ras-Rotter
dammers en voetbalfanaten." Een nieuw
spel borrelt ook al in de gedachten van de
twee, hoewel ze er nog niks over willen
zeggen. „We zijn langzaam iets aan het
bedenken. De volgende keer moet het
weer een schot in de roos zijn.
De meeste patiënten van Van Schaik we
ten niets van de spelletjes-hobby van hun
huisarts. „Het 'dokter Arthur-verhaal' is
voor Jumbo natuurlijk een prachtige in
valshoek. Toch weet het gros van mijn pa
tiënten van niets, terwijl een aantal van
then de aanleiding is geweest voor dit spel-
idee. Het kostte mij wel moeite 'te zwijgen
over het spel als er patiënten met concen
tratieklachten op het spreekuur kwa
men."
Van Schaik weet dat hij Mindpower niet
als medicijn kan vooi'schrijven, al zou hij
wel willen. „Het heeft absoluut een nutti
ge functie. De trucjes die geleerd woi"den
helpen, al heb je niet ineens een fotogra
fisch geheugen. Iedereen kan het spelen
en leren, dat is het leuke."
Joke Waltmans
