Bloedbad op Molukken houdt aan Tel Aviv claimt kruisraketten voor de vrede Marianne-mijn eist Duitse villawijk op Palestijnen slikken voorstel Israël voor landoverdracht Weinig Britse metrische martelaren Brussel werkt aan strengere regels zeetransport olie buitenland woensdag 5 januari 2000 Leger weet gevechten tussen christenen en moslims niet te stoppen Tsjetsjenen houden stand in Grozny Kiezers laten CDU vallen BERLIJN - De Duitse christen-democratische CDU valt steeds meer uit de gratie van de Duitse kiezers. De SPD van bondkanselier Schroder spint daarentegen garen bij de schandalen rond de illegale partijfinanciering die de CDU teisteren. Dat blijkt uit een enquête van de krant Die Woche. De SPD zou momenteel volgens de peiling kunnen rekenen op steun van veertig procent van het Duitse electoraat, een winst van zeven procent ten opzichte van het laatste kiezersonder zoek. De CDU ziet de aanhang krimpen met acht procent tot zo'n 38 procent. Een meerderheid van 57 procent van de ondervraagden vindt dat oud-bondskanselier en gevallen CDU-kopstuk Kohl zijn zetel in het parlement moet opgeven. Hij gaf eerder toe illega le partijdonaties te hebben geaccepteerd. DPA/RTR Arrestaties voor discobrand STOCKHOLM - De politie in Zweden heeft drie jongeman nen gearresteerd wegens brandstichting in een discotheek in Göteborg eind 1998. Door deze brand vielen 63 doden, vooral tieners uit immigrantengezinnen. Een woordvoerder van de politie zei gisteren dat er geen racistische motieven achter de brandstichting staken. Eerder was al besloten de jonge organisatoren van het disco feest niet te vervolgen. Voor het feest waren ongeveer vier honderd kaartjes verkocht alhoewel de disco maar honderd vijftig mensen kon herbergen. Doordat een nooduitgang was geblokkeerd kwamen veel jongeren vast te zitten. RTR Italiaanse kalkoenen grieperig ROME - In Noord-Italië is een vogelgriepepidemie uitgebar sten. Er worden massaal vogels geslacht, meldde een Italiaan se deskundige gisteren. De ziekte, die zich vorige maand openbaarde, heeft vooral kalkoenen getroffen. De fokkers van het pluimvee moeten hun dieren op grote schaal slachten en de leefomgeving desin fecteren. Het financieel dagblad II Sole-24 berichtte dat on geveer twee miljoen vogels geslacht of overleden zijn. De vogelgriep vormt volgens Italiaanse wetenschappers geen ge vaar voor mensen. Toch kwamen in 1998 in Hongkong zes mensen om het leven nadat ze besmet raakten met het virus. Het is onduidelijk hoe de ziekte is overgedragen. RTR Kernwapens in Wit-Rusland MINSK - Wit-Rusland is bereid Russische kernwapens op zijn grondgebied te stationeren als Moskou in conflict raakt met de NAVO. Dat heeft de plaatsvervangend Wit-Russische minister van Defensie, Joeri Protonov. gisteren bekendge maakt op een persconferentie in Minsk. Moskou en Minsk hebben zich al eerder verontrust getoond over de uitbreiding van de NAVO naar het oosten. In een begin december 1999 gesloten unieverdrag kwamen beide naties al overeen een gemeenschappelijk defensiebeleid te voeren. Protonov sloot gisteren niet uit dat de legers van beide naties gezamenlijk zullen optrekken in geval van een crisis. DPA Voetbalrechtbank in België BRUSSEL - België heeft een nieuwe rechtbank in Brussel in het leven geroepen. Die zal snelrecht toegepassen op hooli gans die zich tijdens de komende Europese kampioenschap pen voetbal misdragen. Dat heeft rechter Etienne Vande Wal- le gisteren gezegd. België is onder meer gastheer van de wedstrijd Engeland - Duitsland op 17 juni in Charleroi. Dat is de grootste risico wedstrijd in de eerste ronde van Euro 2000. Beide landen hebben supporters met een gewelddadige repu tatie. Zowel in Charleroi als in Luik, waar Duitsland tegen Roemenië speelt, worden speciale veiligheidsmaatregelen overwogen. RTR/SID/ANP Een garage hangt op de rand van één van de mijngaten. foto Joris den Blaauwen/GPD Een villawijk in het Duitse Bochum staat bijna letter lijk op de kop. Zondag en maandag zakte in de vroege ochtend de grond wegTwee kraters van veertig meter diep dreigen woningen, garages en auto's op te slokken. Met beton wil men de gaten zien te dichten. De oorzaak? De bungalows zijn gebouwd op een oude kolenmijn die is ingezakt. Extra pijnlijk is dat de omwonenden zelf na de oorlog illegaal hebben gehakt en gebikt naar steen kool. En zo hun eigen ondergang hebben gegraven. door Dolf Ruesink BOCHUM - Het lijkt alsof een nieuwbouwwijk uit de grond gestampt moet worden. Vrachtwagens rijden af en aan, betonmolens draaien op volle toeren en de generator voorziet Wattenscheid-Hön- trop van noodstroom. In wer kelijkheid proberen bouwvak kers met een reusachtige injec tie van vloeibaar beton de in gestorte schachten van de voormalige steenkoolmijn Marianne te dichten. Er is al 1500 kubieke meter vulsel in de kraters gestort. „Er brokkelt nog wel wat grond af, maar we hoeven ons geen zorgen te maken", be zweren woordvoerders van het Oberbergambt en de stad Bo chum, een uurtje over de grens bij Arnhem. Zojuist is met een helikopter een verkennings vlucht uitgevoerd en de con clusie klinkt geruststellend: het gat van Marianne wordt niet groter. Vier buurtbewoners slaan de reddingsoperatie met arg waan gade. „Het is absoluut niet amusant", zegt een van de dames, terwijl ze de paraplu voor zich houdt om de vele ca merateams geen kans te geven op haar in te zoomen. „Wij mo gen wel in ons huis blijven, maar moesten van de politie onze koffers gepakt klaarzet ten bij de deur. Daar slaap je niet best van. Het eerste wat ik vanmorgen deed, was naar buiten kijken. Zou ik ook een krater in de tuin hebben?" Marianna Steinbank, een van de vele gesloten mijnen in de 'Kohlenpott' van het Roer gebied, schonk jaarlijks 300.000 ton zwarte steenkool. Een eeuw geleden werd de ex ploitatie gestopt, maar in de moeilijke wederopbouwperio de na de oorlog moesten ooste lijk van de nu blootgelegde Schacht 4 toch weer geduren de negentien maanden kolen worden gewonnen. Alle mijnholtes en schachten zijn door de overheid keurig in kaart gebracht. „Maar dat is niet het complete verhaal", meldt Hubert Wolf uit Watten scheid, de deelgemeente van Bochum, waar de kraters al drie dagen voor het meest op zienbarende naoorlogse nieuws zorgen. „Na de oorlog hebben veel mensen illegaal steenkool naar boven gehaald. Met schoffels en pikhouwelen werden enorme gaten gesla gen, soms wel twintig meter diep." Zo ontstond een gatenkaas, aan het oog onttrokken door villa 'sdie voor alle zekerheid - dat wel - op imposante beton platen werden gebouwd. Binnenkort moet uit onder zoek blijken of de particuliere mijnbouwactiviteiten werke lijk de oorzaak vormen voor de malheur van de huidige bewo ners van Wattenscheid-Hön- trop. GPD van onze redactie buitenland JAKARTA - Het Indonesische leger is er gisteren niet in ge slaagd de gevechten tussen christenen en moslims op de Molukken te beëindigen. Vol gens een iegerwoordvoerder kwamen gisteren alleen al op het eiland Seram zeventien mensen om. Tientallen wonin gen gingen in vlammen op. De doden op Seram vielen toen militairen het vuur openden op groepen christenen en moslims, die elkaar in Masohi te lijf gin gen. De gevechten waren giste ren nog steeds aan de gang. „Je kunt het geluid van zelfge- I maakte bommen en geweervuur i van de veiligheidstroepen ho ren", zei een hulpverlener. Een inwoner zei dat bij de gevechten duizenden mensen betrokken waren. „Honderden huizen zijn platgebrand en vernield." In Ambon op het gelijknamige eiland was de toestand rustig maar gespannen, terwijl mili tairen, politiemensen en mari niers doorgingen met huiszoe kingen om illegale wapens in beslag te nemen. Uitbarsting Sinds de religieus gemotiveerde strijd in de Molukken vorige week zondag plotseling op- 1 nieuw tot uitbarsting kwam, zijn minstens zevenhonderd mensen omgekomen. Het leger 1 heeft inmiddels negenduizend militairen naar de Molukken overgebracht. De Indonesische politie is een onderzoek begonnen naar beschuldigingen dat op het Mo lukse eiland Halmahera twee- honderd moslims zijn ver moord. Het bloedbad zou zich eind december hebben voorge- Poetin: Jeltsin vertrok voor mij MOSKOU - Vladimir Poetin was al tien dagen op de hoogte van het aanstaande vertrek van Boris Jeltsin als president van Rusland. Dat heeft de interim president gisteren verklaard. Poetin erkende onomwonden dat Jeltsin vervroegd terugtrad om de kansen van Poetin bij de aanstaande presidentsverkie zingen te vergroten. AP daan in het dorp Togolua. Maandag werd gemeld dat bij het religieus geïnspireerde ge weld op dit eiland de afgelopen week al meer dan vierhonderd mensen om het leven zijn geko men. Sommige bronnen hebben het zelfs over tweeduizend do den. Veel bewoners van Halma hera zijn naar het nabijgelegen eiland Ternate gevlucht. De onlusten, die zijn overge waaid van de zuidelijke eilan den, zijn de ergste in de noorde lijke Molukken sinds de geweldsgolf op de eilanden groep begin 1999 uitbrak. De re gering weigert evenwel de staat van beleg in de archipel af te kondigen. Jakarta vindt dat de Molukkers zelf hun conflicten moeten bijleggen. De onrust op de Molukken kun nen mogelijk minister van Vei ligheid Wiranto, de voormalige stafchef van het leger, de kop kosten. Gisteren werd in Jakar ta druk gespeculeerd over een ophanden zijnde kabinetswijzi ging. Wiranto zou op de schop stoel zitten omdat hij met presi dent Wahid van mening verschilt over de aanpak van de onrust in Atjeh en op de Moluk ken. Wahid zou weigeren de staat van beleg in genoemde ge bieden af te kondigen. Het leger heeft daar om gevraagd. Opheldering De PvdA-Kamerleden Koen- ders en Santi hebben gisteren bij minister Van Aartsen (Bui tenlandse Zaken) opheldering gevraagd over de brief die Van Aartsen onlangs aan zijn Indo nesische collega Shihab stuur de. Daarin bood Van Aartsen In donesië hulp aan bij het herstel van recht en orde op de Moluk ken. De Kamerleden willen we ten wat de precieze inhoud van Van Aartsens brief was en vra gen zich af of zijn plan is bespro ken in EU- of VN-verband. CDA-Kamerlid Van Ardenne vraagt of het niet veel meer voor de hand had gelegen om een hulpaanbod via de secretaris generaal van de Verenigde Na ties te laten lopen. Ook het CDA wil exact weten hoe het hulp aanbod aan de Indonesische re gering is geformuleerd. De christen-democraten willen antwoord voordat de minister half januari een bezoek aan In donesië brengt. RTR/AP/ANP door Ad Bloemendaal TEL AVI V - De Palestijnse rege ring is gisteren na twee maan den van vergeefs protesteren toch akkoord gegaan met een Is raëlisch aanbod voor landover dracht op de Westelijke Jor- daanoever. Waarschijnlijk vandaag nog draagt Israël vijf procent van het gebied over aan het Palestijnse bestuur. Later deze maand volgt nog eens 6,1 procent. De percentages zijn vastgelegd in het in september vorig jaar gesloten tweede Wye-akkoord. De Palestijnse regering verzette zich echter tegen de samenstel ling van het gebied dat Israël bereid was op te geven. Dat pre sident Arafat nu toch akkoord is gegaan, heeft waarschijnlijk te maken met het op gang komen van onderhandelingen tussen Israël en Syrië. De Palestijnse president Arafat is bang dat hij na het sluiten van een Israë- lisch-Syrisch vredesverdrag onder zware druk zal komen. Barak In Israël wordt het toegeven van de Palestijnen gezien als een overwinning voor premier Ba rak. In veel commentaren is de afgelopen maand vastgesteld dat de hervatting van het over- i van onze redactie buitenland TEL AVIV - Als de onderhande lingen met Syrië succes hebben, dan wil Israël kruisraketten van Ide Verenigde Staten ter verster king van zijn defensie. De raket ten zouden deel moeten uitmaken van een groot 'veilig heidspakket' ter waarde van ze- ventien miljard dollar. De kos ten van repatriëring van de zeventienduizend Israëlische l kolonisten op de aan Syrië terug te geven Golan-hoogvlakte ko- men daar nog bij. Het Israëlische dagblad Ha'ar- etz meldde gisteren dat de direc- j teur-generaal van het ministe- j rie van Defensie in Tel Aviv, Amos Yaron, de Israëlische ver- - langens al aan de Amerikanen I kenbaar heeft gemaakt. Israël en Syrië zijn maandag een nieu- I we onderhandelingsronde be gonnen in Shepherdstown. in de Amerikaanse staat West-Virgi nia. De Tomahawk-kruisraket- i ten, met een bereik van maxi maal tweeduizend kilometer, kunnen met grote precisie doe- II len bereiken in vrijwel het hele Midden-Oosten. Ze kunnen y, worden uitgerust met conven tionele ladingen of met kern- 1 koppen. Behalve aan Groot-Brittannië hebben de VS de raketten aan geen enkel land geleverd. Israël wil de Amerikanen ervan over tuigen dat het de wapens nodig heeft om vijanden af te schrik ken omdat het zegt kwetsbaar der te worden als het Israëlische leger zich terugtrekt van de strategisch belangrijke Golan. De komst van kruisraketten zou de Israëlische bevolking over de streep kunnen trekken, als die zich in een referendum uit spreekt over een vredesverdrag met Syrië. Nog altijd is een meerderheid van de Israëliërs tegen een terugtrekking van de Golan. Het door Israël verlangde vei ligheidspakket omvat ook een flink aantal nieuwe Apache-ge vechtshelikopters, Blackhawk- helikopters, Hercules-trans portvliegtuigen, drie Awacs-ra- darvliegtuigen, tankvliegtui gen, een grondstation voor satellietwaarneming en meer geld voor door Israël ontwikkel de anti-raketsystemen. De Amerikanen zeggen niet bereid te zijn de wapenaanvraag seri eus te bespreken zolang er geen vooruitgang is geboekt in de Is- raëlisch-Syrische besprekin gen. Veel schot zat er gisteren niet in deze onderhandelingen. De partijen besteedden op nieuw veel tijd aan geruzie over de volgorde van de onderhande lingen. De Amerikaanse presi dent Clinton moest er aan te pas komen om de partijen op één lijn te krijgen. GPD/AFP/RTR leg met Syrië mede is bedoeld om Arafat de duimschroeven aan te zetten. De ontruiming van vijf procent van de Westoe ver had al in november 1999 moeten worden uitgevoerd, maar de Palestijnen gingen toen niet akkoord met het voorstel van Israël. Ze wilden dichter be volkt gebied, aansluitend aan delen van de Westoever die ze al beheersen, en niet de lappende ken die Israël in de aanbieding had. Israël betoogde, net als in het verleden, dat in het Wye-ak- koord alleen wordt gerept over percentages en dat het eenzijdig de aard van de over te dragen gebieden mag vaststellen. Het kreeg voor die visie de steun van Washington. Dat de Palestijnse delegatie toch is gezwicht, heeft de rege ring van Arafat in verlegenheid gebracht. De Palestijnse onder handelaar Erekat wilde giste ren bevestigen noch ontkennen dat Israël zijn zin heeft gekre gen. De Israëlische delegatielei der, Oded Eran, wilde evenmin zeggen hoe de impasse was op gelost, kennelijk om het Erekat niet te moeilijk te maken. Van het gebied dat waarschijn lijk nog vandaag wordt overge dragen, komt twee procent onder volledig Palestijns be heer. Over de rest krijgen de Palestijnen alleen bestuursver- antwoordelijkheid, terwijl het Israëlische leger er blijft pa trouilleren. GPD Belegering Grozny Gebied onder controle van Russische troepen Recente gevechten tussen Russen en Tsjetsjeense rebellen Pervomaïskoije vliegveld \Sevemi 3 star van onze redactie buitenland GROZNY - Tsjetsjeense rebellen hebben gisteren in hun hoofdstad Grozny hevig verzet geboden te gen de Russische aanvallen. Russische militaire kringen spreken van een 'uiterst moeilijke situa tie'. De Russische luchtaanvallen op de Tsje tsjeense hoofdstad zijn volgens sommige berich ten iets in intensiteit afgenomen. Vooral rond het centraal station van Grozny, in het zuiden van de hoofdstad, werd gisteren hevig gevochten. Intussen proberen Russische militai ren verder in de richting van het centrum van Grozny op te nikken. Ook in de noordelijke stads wijk Staropromyslovski, die Moskou naar eigen zeggen al enige dagen controleert, woedde giste ren nog zware strijd. De opmars van de Russen wordt vooral bemoeilijkt door de verwoeste stra ten en gebouwen die in puin liggen. Russische vliegtuigen en artillerie bestookten op nieuw het bergachtige zuiden van Tsjetsjenië, waar veel rebellen zich ophouden. De aanvallen zouden zich concentreren op de Vedeno-kloof, ten zuidoosten van Grozny. DPA/AFP door Harm Harkema LONDEN - Er zijn geen protestdemon straties gehouden, de koningin is er niet voor uit haar paleis gekomen en de media besteden er nauwelijks aandacht aan. Groot-Brittannië is in het nieuwe jaar ge ruisloos overgestapt op het (Europese) metrieke stelsel van maten en gewichten. Worden voorverpakte artikelen al sinds 1995 in centimeters, grammen en liters aangegeven, sinds nieuwjaarsdag moet ook los verkochte waar, zoals vlees of groente, eraan geloven. Een grote om schakeling voor vooral de kleine winke lier die veelal nog in pounds (454 gram), pints (568 ml), stones (6,36 kilo) of inches (2,54 cm) rekent. Wie aan het imperiale stelsel blijft vast houden, overtreedt de wet en riskeert een boete die kan oplopen tot zo'n zevendui zend gulden, al heeft het ministerie van Handel en Industrie al laten weten dat het met het beboeten voorlopig zo'n vaart niet zal lopen. Hoeveel kleine handelaren hun weegschalen nog moeten aanpassen, is onbekend. Voorzitter A Johnson van de Weegfederatie gokte ongeveer zes op de tien. Velen zijn weliswaar niet eens prin cipieel tegen het nieuwe systeem, maar ze hikken wel aan tegen de omslag die ze in hun denken moeten maken, en tegen de kosten van nieuwe weegapparatuur. Overgang De Londense groenteboer Jim bevindt zich 'in een overgangsfase'. Hij verkoopt nog mandarijnen per pound, maar meldt op het prijskaartje tevens dat twee pound bijna een kilo is. Hij heeft ook twee weeg schalen en zegt geen probleem te hebben met de overgang op het metrieke stelsel. De gemiddelde Brit lijkt evenmin wakker te liggen van de omschakeling. Daarbij speelt ongetwijfeld een rol dat de meesten heel goed met het metrieke stelsel over weg kunnen. In het onderwijs wordt er al 25 jaar mee gewerkt, in 1971 ging het Brit se geld over op het tiendelig stelsel (een pence werd toen eenhonderdste pond), al le supermarkten leveren al lang in liters en grammen, en ook benzine wordt in li ters getankt. Maar Groot-Brittannië zou Groot-Brit tannië niet zijn als er niet ergens een klei ne groep zich principieel zou verzetten tegen deze verdere teloorgang van de roemruchte 'Britishness'. Zij zijn verenigd in de Britse Maten en Ge wichten Associatie (BWMA), een club die 130 jaar geleden is opgericht omdat er toen al de dreiging was dat het koninkrijk op het metrieke stelsel zou overstappen. Maar er zijn enkele uitzonderingen ge maakt. Voor getapt bier, cider en melk in de fles blijft de 'pint' de maat. Goud en zil ver blijft gewogen worden in 'ounces' en in het verkeer houdt de mijl de voorkeur boven de kilometer. GPD door Paul Koopman BRUSSEL - Het zeetransport van olie in de Europese Unie moet aan veel strengere regels worden gebonden. Zowel de aansprakelijkheid van de olie maatschappijen als de controle op de kwaliteit en veiligheid van olietankers vertoont belangrij ke hiaten. Deze conclusie heeft de Europe se Commissie getrokken naar aanleiding van de recente olieramp voor de kust van Bre- tagne. Op verzoek van de Franse regering bereidt het dagelijks bestuur van de EU een reeks maatregelen voor die nog dit na jaar - onder Frans voorzitter schap - van kracht moeten wor den. Volgens Europees topambte naar F. Lamoureux (directeur- generaal transport) wil de EU in navolging van de VS het princi pe 'de vervuiler betaalt' invoe ren. Na de ramp met de Exxon Valdez in 1989 voor de kust van Alaska werd bepaald dat de ei genaar van de olie - en niet de overheid of de reder - de schade van een ramp moet vergoeden. „We gaan dit desnoods via een richtlijn dwingend invoeren", aldus Lamoureux. Een woord voerster van zijn dienst bena drukte gisteravond dat de Com missie op dit punt overigens liever een 'herenakkoord' met de oliemaatschappijen sluit. Na de ramp met de tanker Erika heeft Total/Fina, de eigenaar van de olie, zich bereid ver klaard de kosten van het op pompen van de resterende 20.000 liter uit het wrak te beta len. Maar volgens de Commissie is de maatschappij daartoe op dit moment niet verplicht en ge beurde de toezegging onder zware publieke druk. „Total en Fina zijn amper drie maanden geleden gefuseerd. In Frankrijk was al opgeroepen tot een con sumentenboycot. Ze kunnen de slechte publiciteit gewoon niet gebruiken", aldus de woord voerster. De milieuschade van de ramp met de Erika (begroot op ruim 380 miljoen gulden) wordt ver goed uit een internationaal fonds, waarin zeventig landen een deel van hun douaneheffin gen op olie-importen storten. Dit fonds, dat al in 1972 in het leven werd geroepen, legt vol gens de Commissie de rekening niet bij de juiste partij neer. Stelregel moet zijn dat de maat schappij die vervuilt, ook be taalt. aldus de EU. Brussel wil ook de Europese vei ligheidseisen voor olietranspor ten aanscherpen. Uit onderzoek blijkt dat de verplichting om 25 procent van de schepen in Euro pese havens te inspecteren, niet wordt nageleefd. Volgens een woordvoerster wordt gemid deld slechts vijftien procent ge controleerd, en dan nog meestal louter administratief. Zoals be kend brak de tanker Erika in volle zee in tweeën. De Commis sie wil nagaan of de controle op dit schip wel iets om het lijf heeft gehad. GPD Libanees leger dwingt militie op de knieën BEIROET - Het Libanese leger heeft naar eigen zeggen de op standige militie in het noorden van het land grotendeels uitge schakeld. De strijdgroep vecht al enkele dagen in het noorden van Liba non met het leger. Het zou gaan om een groep van tussen de hon derdvijftig en driehonderd le den van de wahhabitische sekte al-Takfir wal Hijra, een afsplit sing van de groep Gama'a al-Is- lamiya. Wahhabisten staan een strenge uitleg van de islam voor. Bij de gevechten zouden tot ze ker elf militairen, dertig funda mentalisten en vier burgers zijn omgekomen. AFP/DPA Rome zoekt toenadering tot Noord-Korea ROME - Italië knoopt officiële diplomatieke betrekkingen aan met het communistische en tot op heden grotendeels geïsoleer de Noord-Korea. Dat heeft het Italiaanse minis terie van Buitenlandse Zaken gisteren meegedeeld. Italië is het eerste land van de G7, de groep van de zeven rijkste indu strielanden, dat een dergelijke stap aankondigt. Noord-Korea reageerde verheugd op de aan kondiging. De regering in Pyongyang on derhoudt al diplomatieke con tacten met Oostenrijk, Dene marken, Finland, Portugal en Zweden. RTR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 5