De gulle lach van Jos Brink
Seth Gaaikema mist beschutting
DONDERDAG
Mannen sc hooi
Het gezelschap Golden Palace speelt de voorstelling Mannenschool.
Er zijn mannen die elke dag onberispelijkfunctioneren. Zij genieten
daartoe een speciale training: op de Mannenschool worden ze bijge
stuurd, aangescherpt en afgevlakt. Opdat ze de volgende dag opnieuw
onberispelijkfunctioneren. Mannenschool wordt gespeeld doorSuzan
Boogaerdt, Wim Bouwens, David Eeles, Yahya Gaier, Monique Knij
pers, Michiel Nooter en Rense Royaards. Concept en regie zijn van In-
grid Kuijpers.
Podium 't Beest, Goes, 20.30 uur
VRIJDAG
Hoofdstuk Twee
Toneelvereniging Ontspanning Door Inspanning (ODI) uit Vogelwaar
de speelt Hoofdstuk Twee.
Dit toneelstuk draait om twee broers, van wie de een de ander aan de
vrouw probeert te brengen, tewrijl hij zelf met huwelijksproblemen
kampt. De spelers zijn Peter Dobbelaar, Anja Dobbelaar, Angelique van
Goethem en Arnel Lefevere. De laatste is lid van De Transfiguratie in
Hulst en speelt mee als gast. De regie was in handen van PolClaessens.
Den Dullaert, Hulst, 20.00 uur
Jos Brink
Met zijn programma Over en Weer keert Jos Brink terug naar
zijn oude liefde, het cabaret.
Een avond met Jos Brink, met Lucie de Lange en Paul van Ewijk aan zijn
zijde en Henk Bokkinga aan de vleugel, dus 'ouderwets' cabaret, met
gekke scènes, mooie liedjes en dollen met het publiek. Deze voorstel
ling is uitverkocht.
Schouwburg De Maagd, Bergen op Zoom, 20.15 uur
ZATERDAG
Sleeping Beauty
Het ballet Sleeping Beauty wordt uitgevoerd in een romantische ver
sie in weelderige decors.
Het als zwierig bekend staande corps de ballet van het Russisch Ballet
St. Petersburg is versterkt met de beste dansers van de Russische
Staats Opera en het Ballettheater van Voronez. Er is uitgegaan van de
oorspronkelijke choreografie van Marius Petipa en Lev Ivanov. De mu
ziek van Tsjaikovski wordt uitgevoerd dooreen groot symfonie-orkest.
Schouwburg De Maagd, Bergen op Zoom, 19.00 uur
De Durpsfeest
Volkstheater De Scheldegalm uit Kloosterzande speelt hettoneelstuk
De Durpsfeest in dialect.
Met fantasie, kennis van de streek en gevoel voor dialect is het stuk ge
schreven door Ed Steyns en George Sponselee. Met een knipoog naar
de realiteit van de regionale politiek wordt het verhaal verteld, dat zich
afspeelt in het plaatselijke café. Achter een pint bier worden daar plan
nen gesmeed voor een dorpsfeest. Alle dertien spelende leden van De
Scheldegalm komen aan bod in dit spel in drie bedrijven, dat geregis
seerd werd door Nelly Boogaart.
De Halle, Axel, 20.00 uur
DINSDAG
Conny Janssen Danst
Het gezelschap Conny Janssen Danst brengt de nieuwe voorstelling
Kus van een vis.
De Rotterdamse choreografe Conny Janssen liet zich inspireren door
het werk van de kunstenaar Nikolaus Heidelbach. Dromen, herinnerin
gen en werkelijkheid spelen hierbij een rol.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur
Seth Gaaikema
Seth Gaaikema speelt zijn nieuwe cabaretprogramma De Om
mekeer.
Gaaikema toetst de Geboden van Mozes aan de tijd van nu, aan onze
dolgedraaide maatschppij van 'doden, stelen, liegen'. Dat wordt een
hilarische, dolkomische en soms ook pijnlijke confrontatie. Aan de
vleugel zit Bob Zimmerman.
Zuidlandtheater, Terneuzen, 20.00 uur
zie verhaal elders op deze pagina
zie informatie elders op deze pagina
ThSCltGT5 t/rn 11 januari
WOENSDAG
Ernst en Bobbie
De Ernst en Bobbie KinderNet-Show is voor kinderen tot en met tien
jaar
HetduoErnsten Bobbie speelt dagelijks de hoofdrol inhettv-program-
ma Ernst, Bobbie en de Rest bij KinderNet. in de show beleven ze de
spannendste avonturen, zingen ze liedjes, maken ze grappen en halen
ze ook een beetje kattekwaad uit.
Sportcentrum Onderdak, Zierikzee, 14.30 uur
Jos Brink heeft zijn eigen publiek. Mensen die met hem
zijnmeegegroeid in zijn ontwikkeling van tv-presentator,
cabaretier, blijspel- en musicalster en pastor. Ze weten
wat hen te wachten staat als ze naar het theater gaan,
waar de 57-jarige 'duizendpoot' weer zijn oude liefde
heeft omarmd: het cabaret. Na twintig jaar is Jos Brink
met zijn nieuwste programma 'Over en weer' terug van
weggeweest.
Mensen vergelijken hem vaak met Wim Kan. Dat is niet
juist, zegt Seth Gaaikema:Ik ben heel anders, al is het
vak hetzelfde. Het vak van een vent die even doorneemt
wat ons overkomen is. En hoe we zijn belazerd door de au
toriteiten. Net als Kan was, ben ik een kamersmoezer.
Maar daarmee houdt de vergelijking tussen ons op." Seth
Gaaikema (60) vertelt in zijn Amsterdamse woning over
de rol van de conferencier in de Nederlandse samenleving
en over zijn eigen ontwikkeling in dit metier.
door Jaap Timmers
De samenleving is er volgens
hem niet prettiger op gewor
den. „In 1970 waren we een
parkje en nu zijn we een jung
le", zegt hij. „Het is harder ge
worden, -alles is harder. Hoe
wel de overheid doet alsof het
allemaal veel gestroomlijnder
gaat, moet iedereen harder
vechten en zijn de bedreigin
gen groter."
En de Koude Oorlog? Was dat
dan een betrekkelijk veilige
oorlog? „Ja, dat gebeurde ach
ter de Muur. Die muur was een
beschutting. Als Kennedy zei:
'Ich bin ein Berliner', werd je
daar warm van. Die zin bete
kent niets meer, want er is geen
beschutting meer. In 1986
voelde ik dat voor het eerst,
toen met die ramp van Tsjer-
nobyl. In 1985 had ik in de ou-
dejaarsuitzending nog een
nummer waarin we ons als Ne
derlanders uitspraken tegen
de kernraketten. De titel van
het liedje was 'Laat ons land
een proeftuin zijn voor de ide
alen'. Het was de tijd van de
hollanditis en we dachten alle
maal dat wij die proeftuin
konden waarmaken. Dat was
de laatste keer dat ik de kijkers
heb kunnen verenigen achter
een bepaald item via de buis."
„Maar toen kwam Tsjernobyl,
en was er een of andere idioot
in Rusland die een kraantje
openzette en jouw kind ging
eraan. Sindsdien is het alleen
maar doorgegaan met bedrei
gingen. De kwetsbaarheid van
de burger is vele malen groter
geworden."
Over bedreigingen gesproken.
Gaaikema vindt dat de com
mercie een te grote impact
heeft op het hedendaagse le
ven. „Als er een tijd verpest
wordt door het geld, dan is dat
deze tijd. Alles is commercieel.
Toch? Alles. Is dat slecht? In
deze mate wel. Dan lach ik me
dood bij Big Brother. Iedereen
vond het vreselijk. Maar als je
goed kijkt, is het onschuldige,
aandoenlijke televisie. De
mensen zijn aardig, je kijkt ei
genlijk naar jeugdherberg De
Karekiet. Er zit bijna een ver
langen in naar vroeger. Veilig
in huis blijven, ver van de boze
wereld." Een conferencier
moet inhaken op de nieuwe
wereld, moet meegroeien. „Er
bestaat nu een sterke behoefte
aan iemand die authentiek is.
Er zijn ook collega's die hun
best doen geen warmte uit te
stralen, en dan met hun rug la
ten zien dat ze van je houden.
Een conference die zuiver en
alleen uit amusement bestaat,
is er niet meer. Daarom doe ik
de laatste jaren veel gedichten
in mijn programma's, emotio
nele dingen, dat wil het pu
bliek naast de lach."
Aan de huidige generatie poli
tici is geen eer te behalen.
vindt Gaaikema. „Helaas, he
laas, is de politiek op het ogen
blik zeer kleurloos. Het is ge
woon het verdelen van het
geld. Zolang ze het eens zijn
over het geld blijven ze bij el
kaar, en anders gaan ze uit el
kaar. Van Mierlo was een van
de laatste politici die nog van
uit zijn buik sprak, die paars
kon verkopen. Die is eruit ge
haald en er zijn twee boekhou
ders voor teruggekomen."
„En dan zie je hoe Joop den
Uyl zijn stempel heeft gedrukt
op dit land. Ook jonge mensen
vinden het leuk over hem te
Cabaretier Seth Gaaikema: „Ik ben een kamersmoezer."
foto Rob Keeris
horen. Een schoolmeester?
Nee, hij was groter. Een domi
nee, een schoolmeester, een be
wogen man. Een ouderwetse,
leuke man. Hij heeft het lands
bestuur veranderd. De regen
ten, die het hier voor het zeg
gen hadden, kregen het zwaar
onder hem. In 1973 pleegde
Den Uyl een coupe. De regen
ten verdwenen. Niet meer de
kak, niet meer de achterka
mertjespolitici, maar gewone
mensen kwamen in het kabi
net."
Hoe is zijn eigen ontwikkeling
als conferencier? Is hij met de
jaren bezonkener geworden?
Resoluut: „Nee, juist niet. Ik
ben sinds 1993 een stand-up
comedian, dus een adrenaline-
achtige man. De volgende
grappen staan niet vast. Ik
probeer ter plekke met het pu
bliek een voorstelling te ma
ken. Als ik denk: nu een stukje
emotie erin, dan doe ik dat.
Daardoor is alles sneller ge
worden en brutaler en heftiger
geworden. Ik neem vaker stel
ling tegen bepaalde zaken.
Bijvoorbeeld tegen de hypo
crisie in de politiek en in de
kerk."
Zijn eigen hoogtepunten? „My
Fair Lady, natuurlijk." De le
gendarisch geworden bewer
king uit '59. Als twintigjarige
verrijkte hij de Nederlandse
taal met 'Het Spaanse graan
heeft de orkaan doorstaan',
'Als het effe kan, ja dan' en
'Onze lieve heer hep man en
vrouw geschape'. Als vertaler
kon hij zijn taalkunsten recent
kwijt in de musical Elisabeth.
De door Sissy uitgesproken
tekst 'Ich gehör nur mich'
werd 'Mijn leven is van mij'.
Seth Gaaikema met De
Ommekeer, dinsdag 17 ja
nuari Zuidlandtheater Ter-
neuzen (20 uur).
door Tom van Rijswijk
Nu Jos Brink met zijn nieuw
ste cabaretprogramma 'Over
en weer' in de theaters staat,
kan hij rekenen op gemiddeld
drie boze brieven per week.
Zijn aanval op christelijk fun
damentalisme wordt hem door
sommige theaterbezoekers
niet in dank afgenomen. Even
min als zijn opmerkingen over
het koningshuis en met name
over prins Claus.
Jos Brink laat er geen misver
stand over bestaan dat wat hij
op het toneel zegt gezegd moet
worden. „Vroeger zou ik nog
gedacht hebben: je moet de
mensen niet verdrietig maken,
ook al luisteren ze niet goed of
blokkeren ze op iets wat ik niet
bedoeld heb. Nee, dat doe ik
niet meer, daar ben ik te oud
voor. Wat mij door een heel
klein deel van het publiek
wordt kwalijk genomen zijn
een scène en een liedje dat in de
hemel speelt. Daarvan zeggen
ze dat een predikant als ik dat
niet mag doen. En ik vind dat
ik het juist wel mag doen. De
scène gaat in feite over het
fundamentalisme, het bescha
digen van elkaar met de bijbel
in de hand, elkaar uit genade
laten vallen. Het is een intole
rantie die ik elke dag tegen
kom. Ik laat Henk Binnendijk
doodgaan. Bij wijze van spre
ken dan, want ik wens hem een
lang en gelukkig leven toe.
Maar op toneel spelen we een
discussie tussen God, Maria en
Jezus of hij wel of niet in de he
mel mag. In zo'n scène kan je
ontzettend veel zeggen en er
veel barre grappen over ma
ken. Maar twee of drie mensen
in zo'n uitverkochte zaal vin
den dat het niet kan. Dat is dan
jammer, moeten ze maar aan
wennen. Ik vind dat ik die
grappen mag maken, zeker op
mijn leeftijd en zeker met mijn
carrière."
Zijn goedmoedige spot over
het koningshuis valt hier en
daar ook verkeerd. „Ik ben
zeer koningsgezind, vind het
koninkrijk een aardige staats
vorm en ben van mening dat de
koningin het goed doet. Maar
er is een hoop franje om heen,
daar zijn best grappen over te
maken. Krijg ik pas een brief:
'hoe durft u onze arme, zieke
prins Claus te bespotten'. Dan
heb ik iets van: 'Zeikerd, sode
mieter op, natuurlijk bespot ik
de arme, zieke prins Claus
niet. Ik brand mezelf ook af. Je
moet alles kunnen relativeren
in het leven, daar is cabaret
voor. Het is ook heel Neder
lands om je eerst scheef te la
chen en dan foei te roepen. Die
keurige meneer Brink toch. Ik
shockeer niet om het shoc
keren."
Ondanks de kritiek van enkele
briefschrijvers valt Jos Brink
in de categorie 'elegant caba
ret'. Goed geschminkt, goed
aangekleed, zorgvuldig met
decor, zorgvuldig met taalge
bruik, kortom, school-Sonne-
veld. Klassiek cabaret, zoals je
dat nauwelijks meer ziet.
'Acteurscabaret', noemt Jos
Brink het zelf. Ouderwets ca
baret in de zin van ouderwets
vakmanschap. „Het feit dat je
57 jaar bent impliceert dat je
niet de meest moderne cabare
tier van Nederland bent. Er
zijn intussen twee, drie nieuwe
lichtingen geweest. Maar de
schouwburgdirecties waren
enthousiast dat wij na een on
derbreking van twintig jaar
weer met Tekstpierement zou
den gaan optreden. Er zijn in
middels twee seizoenen volge
boekt."
Genen
Jos Brink neemt in zijn pro
gramma ook de regering op de
korrel. Het was juist dat actue
le dat hem eind jaren zeventig
deed besluiten met cabaret te
stoppen. „Je moest altijd maar
opletten. Journaals zien,
kranten lezen. Maar het bleek
dat de mensen de krant hele
maal niet zo goed lazen. Op het
laatst vond ik het een moeiza
me bezigheid en ben ik met
Frank (levenspartner Frank
Sanders, red.) musicals en blij
spelen gaan doen. Nu doe ik
het dan toch wqer. Eigenlijk
ben ik altijd cabaretier geble
ven, ook in de blijspelen, de
musicals en op televisie. Die
cabaretkriebel zit in je genen,
dat kun je nooit veranderen."
„Ondanks dat was het toch wel
weer wennen. Kijk, de grote
Jos Brink en Lucie de Lange in het cabaretprogramma Over en Weer.
dingen in de maatschappij, die
weet iedereen. Maar het gaat
juist om de kleine dingen die
het leven leefbaar of onleef
baar maken, die zijn in zo'n ca
baretprogramma heel belang
rijk. Die moet je weer leren
zien en oppakken. En vertalen
naar de gulle lach, want daar
ga ik voor. Er moet om gela
chen worden."
In 2001 staat Jos Brink veertig
j aar op de plankenHij heeft
grootse plannen voor zij n jubi-
leumjaar. Een musical over
zijn grote voorbeeld Wim Son-
neveld. De voorlopige titel is
'Haalhet doek maar op'. Zijn
huidige cabaretprogramma
ziet hij als een opstapje naar
dat ambitieuze project. „Het
wordt een soort documusical.
Daar zit ik nu op te kauwen, er
is een hoop research voor no
dig. Het is goed dat ik voor die
tijd anderhalf jaar cabaret doe
in zijn stijl. Wim is niet dood.
Hij heeft het heel moeilijk ge
had. Hij bracht toch een vorm
van amusement waaraan het
publiek moest wennen. Maar
gelukkig is tijdens zijn leven
die grote waardering toch ge
komen, godzijdank. En nu zit
hij op het vierde balkon en ik
hoop dat hij ziet hoeveel de
mensen nog steeds van hem
houden. Kijk alleen maar naar
die uitzendingen over hem,
onlangs op de televisie. Die
scoorden als een gek."
'Over en weer' met Jos
BrinkLucie de Lange, Paul
van Ewijk en Henk Bokkin
ga (piano), vrijdag 7 januari
in De Maagd, Bergen op
Zoom (20.15 uur), 24 en 25
maart in Stadsschouw
burg Middelburg (20 uur).
