Intocht KFOR rammelde
Onderzoek tegen
Kohl van start
Poetin zet dochter
Jeltsin op straat
Bomaanslag in Indiaas Kashmir eist levens
Syrië en Israël hervatten vredesoverleg
Indonesië wenst geen
inmenging buitenland
VAN DER PEYL
-tr<
Britse regering wijst
Konrad Kalejs (86)
uit naar Australië
buitenland dinsdag 4 januari 2000
Oppositie
Kroatië op
voorsprong
AIS dreigt
Algiers met
aanslagen
Britse militairen in Kosovo moesten wapens lenen
idee
advies
ontwerp
drukwerk
ZAGREB - Dc Kroatische rege
ringspartij Kroatische Demo
cratische Unie (IiDZ) van wij
len president Tudjman heeft de
verkiezingen van gisteren ver
loren.
De vice-president van de partij,
Mate Granic, erkende in de
nacht van maandag op dinsdag
de nederlaag.
Het is voor het eerst sinds de on
afhankelijkheid in 1991 dat de
HDZ geen absolute meerder
heid heeft gekregen.
Verwacht wordt dat de zes be
langrijkste oppositiepartijen
een coalitie zullen vormen. De
ex-communist Ivica Racan, de
leider van de sociaal-democra
tische SPH, maakt kans op het
premierschap.
In Kroatië gingen gisteren om
19.00 uur de stembureaus dicht.
Meer dan vier miljoen Kroaten
waren zondag en gisteren opge
roepen een nieuw lagerhuis te
kiezen van de Sabor, het Kroati
sche parlement. AFP/DPA/RTR
ALGIERS - Het Algerijnse Isla
mitisch Heilsleger (AIS), de ge
wapende tak van het Islami
tisch Heilsfront (FIS), heeft
opnieuw zijn strijders gemobili
seerd. Het Heilsleger verwijt de
Algerijnse autoriteiten zich niet
aan het akkoord te houden dat
ze vorig jaar sloten
De bevriezing van het akkoord
volgt op de beslissing van de Al
gerijnse overheid om de burger
rechten te ontnemen van twee
honderd AIS-leden. Die hadden
zich sinds 15 december onder
een amnestieregeling overgege
ven, aldus het FIS.
De leiding van het FIS in het
buitenland sprak gisteren van
een gevaarlijke ontwikkeling,
die volledig op rekening komt
van de Algerijnse autoriteiten.
Het FIS vroeg president Bou-
teflika alles in het werk te stel
len om zich te houden aan het
akkoord.
In juni vorig jaar besloot het
AIS zich onder het gezag van de
overheid te stellen. De leden van
het AIS - hun aantal wordt ge
schat op achthonderd tot drie
duizend - kunnen rekenen op
amnestie. AFP
Operatie met boor van bouwmarkt
BERLIJN - Een Duitse chirurg heeft jarenlang met een goed
kope boormachine uit een bouwmarkt voeten geopereerd.
Het apparaat was niet steriel, wat tot levensgevaarlijke infec
ties leidde. Bij verscheidene patiënten moesten tenen worden
afgezet. Een vrouw kwam in een rolstoel terecht.
De Duitse justitie onderzoekt minstens tien gevallen uit de
praktijk in Bernau bij Berlijn, meldde de Duitse televisie gis
teravond. De specialist zag om geld te sparen af van de aan
schaf van een speciale chirurgenboor die wel is te steriliseren.
De gebruikte boor kostte nog geen honderd mark.
Een assistente van de arts werd afgesnauwd toen zij op de ge
varen wees. Zolang het Openbaar Ministerie nog niet tot ver
volging is overgegaan, kan de man verder werken. ANP
Spaanse politie pakt ETA-leden
BILBAO - De Spaanse politie heeft drie vermoedelijke leden
van de Baskische afscheidingsbeweging ETA gearresteerd.
Twee van hen werden na een achtervolging aangehouden in
Basauriniet ver van Bilbao. De derde werd korte tij d later in
gerekend. In een appartement in Bilbao vond de politie wa
pens en explosieven. De ruimte zou hebben gediend als wa
penopslagplaats. Een van de verdachten zou betrokken zijn
geweest bij een serie bomaanslagen op toeristenoorden aan de
Middellandse Zee, drie jaar geleden.
De ETA beëindigde op 3 december een staakt-het-vuren dat
veertien maanden had geduurd. RTR/DPA
Herstel Frans net kost miljarden
PARIJS - De Franse elektriciteitsmaatschappij EDF ver
wacht ruim vijf miljard gulden nodig te hebben voor de repa
ratie van haar zwaar beschadigd stroomnetwerk.
Op de korte termijn heeft EDF 1,6 miljard gulden nodig, zo
meldde EDF-topman Frangois Roussely gisteren. Daarna
trekt de onderneming nog vele miljarden guldens uit voor het
definitief op orde brengen van het net.
Vorig jaar Kerstmis werd het elektriciteitsnetwerk zeer
zwaar beschadigd door een storm. Ongeveer negen miljoen
mensen werden afgesneden van de stroomvoorziening. Som
mige afgelegen gebieden hebben nog steeds geen stroom. Die
situatie kan nog weken aanhouden. Ondertussen probeert
EDF met dieselaggregaten de ergste nood te lenigen. RTR
VS zoeken naar slim pistool
WASHINGTON - De Amerikaanse president Clinton wil in de
begroting van 2001 tien milj oen dollar reserveren voor onder
zoek naar 'slimme vuurwapens', die alleen afgevuurd kunnen
worden door de wettige eigenaar.
De chef-staf van het Witte Huis, John Podesta. zei dat het geld
bedoeld is voor onderzoek naar de mogelijkheid om via bij
voorbeeld vingerafdrukken of radiogolven ervoor te zorgen
dat alleen de eigenaar van een wapen de trekker kan overha
len. „Als we daar in slagen kunnen we voorkomen dat een
agent wordt ontwapend door een crimineel die het wapen ver
volgens tegen de politieman gebruikt", zei Podesta. AP
Toenadering Egypte-Soedan
CAIRO - Voor de eerste keer in ruim tien jaar brengt de Egyp
tische minister van Buitenlandse Zaken Moessa een bezoek
aan buurland Soedan. Samen met de Libische minister van
Buitenlandse Zaken al-Montasser wil Moessa proberen een
vredesplan op te stellen voor Soedan. Het land wordt al ze
ventien jaar geteisterd door een burgeroorlog. Rebellen uit
het zuiden van het land willen een grotere onafhankelijkheid
van het noorden.
Bij de interne machtstrijd tussen Bashir en zijn voormalige
schutspatroon parlementsvoorzitter al-Turabi heeft Egypte
de kant van de president gekozen. DPA/RTR
van onze redactie buitenland
LONDEN - De intocht van Brit
se NAVO-troepen in Kosovo
vorig jaar juni heeft ernstige
hinder ondervonden van ge
brekkige apparatuur en slechte
communicatie. Dat blijkt uit in
terne rapporten van het Britse
leger, waar de BBC de hand op
heeft gelegd.
Ernstige kritiek heeft Freer bo
vendien op de 'verbrokkelde en
verwarring wekkende' bevel
voering. Onduidelijkheid over
verdeling van verantwoorde
lijkheden tussen KFOR-troepen
van verschillende landen leidde
er toe dat de troepen de eerste
dagen in een vacuüm opereer
den. Verder was er steeds sprake
van tegenstrijdige commando's
die 'een vernietigend effect op
het moreel van de manschappen
kunnen hebben gehad'. De toe
stand ondermijnde het vertrou
wen van de troepen in de bevel
hebbers 'en had de potentie om
individuele militairen in verve
lende situaties te brengen'.
Onduidelijkheid was er verder
over de bevoegdheden van de
troepen. 'Er was wel veel discus
sie over wettelijke procedures,
maar zeer weinig rechtstoepas-
sing', aldus luitenant-kolonel
Gibson. Zo konden gevangen
genomen verdachten van oor
logsmisdaden maar een paar
urntjes worden vastgehouden,
waarna ze weer werden vrijge
laten. Albanezen maakten mis
bruik van de tandeloosheid van
de troepen. 'Ze pasten geweld
op de Serviërs toe in de weten
schap dat wij niets konden doen
om hen te stoppen.
Groot-Brittannië was en is de
grootste leverancier van troe
pen aan KFOR. Van de kleine
vijftigduizend manschappen
die vorig jaar deelnamen aan de
invasie, kwamen er dertiendui
zend uit Groot-Brittannië.
GPD/AFP/RTR
Volgens de rapporten, geschre
ven door enkele commandanten
van Britse invasietroepen, was
het maar goed dat de Joegosla
vische troepen hadden inge
stemd met de komst van de
NAVO-militairen en geen
tegenstand boden. 'In een vijan
diger omgeving waren er com
mando-, controle- en communi
catieproblemen ontstaan die
niet door het KFOR-hoofd-
kwartier opgelost hadden kun
nen worden', aldus één van de
rapporten.
Zo meldde luitenant-kolonel
Gibson van een Brits bataljon
parachutisten dat de wapens
waarmee zij waren uitgerust,
onbetrouwbaar en te licht wa
ren. 'We hebben wapens van an
deren moeten lenen, omdat die
van ons niet goed werkten', al
dus Gibson, 's Nachts schoten
zijn troepen nauwelijks op, om
dat ze over onvoldoende nacht-
zichtapparatuur beschikten.
Het was ook droevig gesteld met
de communicatieapparatuur.
Brigadegeneraal Adrian Freer,
commandant van de vijfde bri
gade luchtlandingstroepen,
schrijft: 'De communicatieap
paratuur is onwerkbaar in elke
situatie die niet volkomen
vriendschappelijk is. We heb
ben geluk gehad dat ons inade
quate systeem niet door de
Serviërs is getest.' Volgens hem
waren de troepen absoluut niet
toegerust enige tegenstand het
hoofd te bieden.
Alle communicatieverkeer
bleek eenvoudig door de Ser
viërs af te luisteren of anders
zins te onderscheppen. Boven
dien was de apparatuur zo
verouderd dat er steevast wat
aan mankeerde. Op een gegeven
ogenblik was 35 procent van al
le communicatieapparatuur in
reparatie, aldus Freer. Verzoe
ken om beter materiaal werden
niet gehonoreerd. Ook moesten
de militairen hun eigen veld
bedden kopen.
Indiase militairen bekijken de schade op de groentemarkt in Srinagar.
van onze redactie buitenland
NEW DELHI - Een zware ex
plosie op een drukke groente
markt in de Indiase provincie
Jammu en Kashmir heeft giste
ren aan zeker achttien mensen
het leven gekost. De ruzie tussen
New Delhi en Islamabad over de
vliegtuigkaping van eind vorige
week gaat onderlussen door.
Volgens de politie zijn bij de
ontploffing dertig mensen ge
wond geraakt. Tien van hen zijn
er slecht aan toe. De explosie ge
beurde in een voorstad van Sri
nagar, de zomerhoofdstad van
de provincie. Volgens de politie
was er op de markt een zware
landmijn gelegd onder een auto
van paramilitaire troepen. Die
auto werd geheel verwoest.
Veertien mensen overleden ter
plaatse, vier anderen bezweken
in een ziekenhuis. Onder de do
den zijn drie leden van de veilig
heidstroepen. Tot nu toe heeft
niemand de verantwoordelijk
heid voor de aanslag opgeëist.
De geweldadigheden komen
drie dagen na afloop van de ka
ping van een toestel van Indian
Airlines. New Delhi liet na da
gen van onderhandelingen drie
terroristen uit Kashmir vrij in
ruil voor de gijzelaars aan boord
van het vliegtuig dat op de
luchthaven van Kandahar in
Afghanistan stond.
Separatisten in Kashmir eisen
de afscheiding van de Indiase
deelstaat. Een deel van hen wil
foto Rafiq Maqbool/AP
onafhankelijkheid, een ander
deel zoekt aansluiting bij Pakis
tan. India beschuldigt Pakistan
ervan de onrust in Kashmir aan
te wakkeren en de opstandelin
gen van wapens te voorzien.
Volgens India zijn de vijf kapers
met de drie vrijgelaten extre
misten vanuit Kandahar naar
Pakistan gevlucht. Islamabad
ontkent dat en zegt de acht te
zullen aanhouden en berechten
als zij in het land worden aange
troffen. RTR/DPA
door Judith Stalpers
DÜSSELDORF - De officier
van justitie in Bonn is gisteren
begonnen met het vooronder
zoek tegen ex-bondskanselier
Kohl. Er zijn tegen Kohl vijftien
klachten ingediend wegens fi
nanciële manipulaties.
Kohl gaf eind november toe dat
hij tussen 1993 en 1998 zo'n
twee miljoen mark in contanten
heeft ontvangen van anonieme
schenkers. Dat geld heeft hij
niet aan de partijkas overgedra
gen, zoals de wet op de partijfi
nanciering voorschrijft. Kohl
beheerde het geld met behulp
van geheime bankrekeningen.
Als gevolg van deze 'zwarte'
geldstroom heeft de CDU over
de betreffende jaren geen juiste
j aai-overzichten ingeleverd.
Daar kan de partij voor worden
bestraft met een boete ter groot
te van driemaal het bedrag waar
het om gaat: zo'n zes miljoen
mark dus. Het vooronderzoek
duurt minstens drie maanden.
Dan zal blijken of er een straf
proces tegen Kohl wordt aange
spannen.
Kohl blijft ondertussen weige
ren de namen van zijn geld
schieters te geven. Grote giften
mogen in principe niet anoniem
blijven. Daardoor is het ver
moeden ontstaan, dat Kohl zich
heeft laten omkopen. Een paiie-
mentaire onderzoekcommissie
buigt zich vanaf volgende week
over de vraag of regeringsbe
sluiten uit Kohls regeringstijd
beïnvloed zijn door schenkin
gen. Grote bedragen aan smeer
gelden worden in verband ge
bracht met de leverantie van
pantserwagens aan Saudi-
Arabië en de verkoop van de
voormalige Oost-Duitse olie
raffinaderij Leuna aan het
Franse olieconcern Elf-Aquit-
aine.
Schauble
Intussen groeit de lijst met duis-
tere financiële praktijken in de
CDU. In het weekeinde werd de
huidige partijvoorzitter Schau
ble ervan beschuldigd 1,15 mil
joen mark van de fractiekas
naar de partijkas te hebben
gesluisd. Ook dit geld ging in
contanten via Kohls vertrouwe
lingen naar een 'zwarte' bank
rekening. GPD
van onze redactie buitenland
JAKARTA - Indonesië wijst ie
dere bemiddeling van andere
landen in de conflicten binnen
zijn grenzen af, of het nu gaat
om de Molukken, Atjeh of Irian
Jaya. Dit zei coördinerend mi
nister voor Veiligheidszaken,
Wiranto, gisteren.
Wiranto was tot oktober vorig
jaar commandant van het Indo
nesische leger. De rol van het le
ger op Oost-Timor is onderwerp
van een officieel onderzoek.
Kruiningen, Tel. 0113-382110. Fax 0113-383249
door John Wanders
SHEPHERDSTOWN - In het
stadje Shepherdstown in de
Amerikaanse staat West-Virgi
nia zijn gisteren de vredesbe
sprekingen tussen Syrië en Isra
el hei-vat. Het lokale Clarion
Hotel is door de Amerikanen
omgetoverd tot een bunker.
Israëlische diplomaten hebben
het hotel spottend omgedoopt
tot 'Sing-Sing', omdat het in
hun ogen een gevangenis is. De
onderhandelaars mogen het ho
tel niet naar believen in- en uit
lopen.
Overigens geldt de afspraak dat
mobiele telefoons uitgescha
keld blijven. De Amex-ikanen
hopen met hun strakke regie te
voorkomen dat informatie over
de voortgang van het oveileg
voortijdig uitlekt. In het velle
den is aangetoond dat vredesbe
sprekingen ernstig worden be
moeilijkt, zodra vertrouwelijke
informatie over mogelijke deals
gaat rondzingen in de media in
het Midden-Oosten.
De gastheer, de Amerikaanse
president Bill Clinton, heeft
volgens beproefd recept geko
zen voor een besloten locatie op
ruime afstand van Washington.
Shepherdstown ligt 115 kilome
ter noordwestelijk van de Ame
rikaanse hoofdstad. Dat is ver
genoeg van het machtscentrum
om de noodzakelijk geachte
sfeer van afzonderingte kunnen
creëren en dichtbij genoeg voor
de president en zijn naaste advi
seurs om per helikopter in een
ommezien heen en weer te kun
nen pendelen. GPD
(Advertentie)
Ook president Wahid heeft ge
waarschuwd tegen buitenland
se inmenging in de conflicten
binnen Indonesië. Hij is vooral
beducht voor wapenleveranties
aan groepen die voorstander
zijn van afscheiding van be
paalde delen van het land.
De Nederlandse minister van
Buitenlandse Zaken, Van
Aartsen, bood vorige week zijn
Indonesische collega hulp aan
bij het handhaven van de orde
op de Molukken. Maleisië en de
Filipijnen gaven aan dat zij be
reid zijn zich in te zetten voor
een oplossing voor Atjeh.
Tijdens de jongste rellen tussen
christenen en moslims op de
Molukken zouden nieuwsjaars-
dag op het eiland Seram min
stens 58 doden gevallen. Het In
donesische persbureau Antara
maakte eerder melding van ze
ker vijftien doden. Een moskee
en verschillende huizen gingen
in vlammen op. Volgens het na
tionale persbureau is op Seram
een vluchtelingenstroom op
gang gekomen. Duizenden
mensen zouden de hoofdstad
Masohi hebben ontvlucht. AFP
De nieuwe Vectra Spore Edition. Vanaf fl 46.995,- of fl 449,- per maand. In deze exclusieve Vectra wordt bewezen dat sportiviteit en luxe
prima samengaan. Het verlaagde en sportief afgestemde onderstel brengt de dynamische prestaties strak over op ieder wegdek.
U zit gewoon in een sportauto. De zeer complete uitrusting biedt u iedere dag rijplezier. Wacht niet te lang. De Vectra Sport Edition
is namelijk maar tijdelijk leverbaar. Wilt u een zakelijk aanbod? Kies dan voor de Vectra Business Edition. Voor nog geen fl 45.000,-.
Contante
Aanbctaling
Krediet-
Looptijd
Krediet-
Effectieve
Maand-
Slot-
Prijs bij
Model
pnjs
of inruil
bedrag
in maanden
scrgocding
rente op jaarbasis
termijn
termijn
verkoop op afbetaling
Vectra Sport Edition
46.995.-
1"495.-"
29.500,-
25
5677,52
10,6%
448,48
24.414,-
52.672.52
Vectra Business Edition
44.995,-
16~0.--
28.225,-
25
5436,20
10,6%
427.55
23.400,-
50.431.20
KNVB
Voor de financiering geldt een minimale aanbetaling van 35% van dc contante verkoopprijs. Financiering via Opel Credit. Toetsing bij BKR in TielPrijs ind. BTW/BPM, exd
kosten rijklaar maken cn vcrwijdenngsbijdrage. De financicruigsactie loopt dm 31 maart 2000. Max. 20.000 km p.j. Leaseprijs Vectra Sport Edition v.a. fl 1098,- per mnd.
Excl. BTW. 48 mnd '20.000 km p.j. via MastcrLcasc. Prijs- en spccificaticwijaigingcn voorbehouden. Wilt u meer weten, vraag het de Opel dealer of ki|k op www.opel.nl
De Amerikaanse president Clinton (m) maakt een wandeling met de
Israëlische premier Barak (1) en de Syrische minister van Buiten
landse Zaken, Al-Shara (r). foto Larry Downing/RTR
door Harm Harkema
LONDEN - De van oorlogsmis-
dadigen verdachte 86-jarige
Konrad Kalejs wordt door de
Britse regering uitgewezen naar
Australië. Het Britse ministerie
van Binnenlandse Zaken heeft
dat gisteren bekendgemaakt.
Kalejs zelf is blij met het besluit.
Hij verwacht dat hij in Australië
niets te vrezen heeft. Een
woordvoerder van het Simon
Wiesenthalcentrum in Jeruza
lem, dat had gevraagd om zijn
berechting in Groot-Brittannië,
reageerde teleurgesteld en
sprak van een gemiste kans.
Kalejs, een geboren Let met een
Australisch paspoort, wordt er
van verdacht dat hij als plaats
vervangend leider van een Lets
commando medeverantwoor
delijk was voor de moord op
dertigduizend joden in Letland
in de Tweede Wereldoorlog. Ka
lejs zelf ontkent. Na de oorlog
emigreerde hij naar Denemar
ken en later naar Australië. In
1959 verhuisde hij naar de Ver
enigde Staten, waar hij een for
tuin verdiende in onroerend
goed.
Begin jaren tachtig kwamen na-
zi-j agers hem op het spoor. Toen
een Amerikaanse rechtbank in
1994 bewezen achtte dat Kalejs
als officier betrokken was ge
weest bij de moord op duizen- j
den joden, vluchtte hij terug
naar Australië. Een jaar later j
dook hij in Canada op. Ook dat
land moest hij verlaten.
Kalejs is vermoedelijk vorig
jaar juni naar Groot-Brittannië
gekomen, waar hij sindsdien
woonde in een bejaardentehuis
voor rijke Letten in Leicester
shire. Twee weken geleden werd
hij daar getraceerd. Het is nog
onduidelijk hoe Kalejs onge
merkt Groot-Brittannië heeft
kunnen b innenkomen en hoe h ij
er nog een aantal maanden on
gestoord heeft kunnen wonen.
Verwacht wordt dat Kalejs in
Australië weinig te duchten
heeft, omdat dat land eerder al
eens heeft uitgesproken dat er
onvoldoende bewijs is om tot
vervolging over te gaan. Boven
dien heeft het land zich nooit
bijster actief getoond bij het
achter de broek zitten van oor
logsmisdadigers uit de Tweede
Wereldoorlog. GPD
"Inclusief fl 1020.- Opel Opel Crtdit-bijdtage.
Kijk, dat kan alleen bij Opel. OPEL"©-
van onze redactie buitenland
MOSKOU - Waarnemend presi
dent Poetin van Rusland heeft
de dochter van voormalig
staatshoofd Boris Jeltsin ont
slagen. Tatjana Djatsjenko was
de invloedrijkste adviseur van
haar vader, die op oudejaarsdag
zijn aftreden bekendmaakte.
In Moskou werd er al rekening
mee gehouden dat na het ver
trek van Jeltsin ook de positie
van zijn dochter zou verande
ren. Tatjana werd in 1997 be
noemd tot presidentieel advi
seur. In die functie zou ze zich
vooral bezighouden met het
imago van haar vader. Maar
haar naam dook ook op in be
richten en geruchten over het
witwasschandaal rond Jeltsin
dat vorig jaar de kop op stak.
Behalve Tatjana zouden zeker
vier (ex-)regeringsfunctiona-
rissen zijn betrokken bij het op
grote schaal leegroven van het
land. Een instelling die nauwe
banden heeft met de Russische
maffia zou via twee banken in
New York meer dan dertig mil-
j ard gulden het land hebben uit-
gesluisd. Naast Tatjana stuurde
Poetin ook de woordvoerder
van Jeltsin de laan uit. Verder
zijn enkele hoge regeringsfunc
tionarissen vervangen.
De presidentsverkiezingen in
Rusland kunnen ook eerder ge
houden worden dan de oor
spronkelijke datum van 26
maart. Dat verklaarde voorzit
ter Baglaj van de Russische Fe-
deratieraad, het hogerhuis van
het parlement, gisteren na eer
ontmoeting met Poetin. De 47-
jarige waarnemend president
geniet in Rusland zeer veel po
pulariteit en geldt als duidelij kt
favoriet bij de verkiezingen.
Poetin kan de Federatieraac
vragen de verkiezingsdatum t»
vervroegen tot een willekeurig»
datum in de komende dri<
maanden, aldus Baglaj. De raat
komt morgen bijeen om de da
turn voor de verkiezingen defi
nitief vast te stellen. DPA/AFP
