Waar gaan uw
miljoenen nae
Nieuwe invulling
veerplein
Bioscoop in
Terneuzen
Tunnel onder kanaal
bij Sluiskil
Wegen voor
fabriekswinkel
Sas van Gent
Sluis aan Zee
Museum voor
de binnenvaart
tvvee
vier
miljoen
Behoudt het veerplein in Breskens zijn
functie als aan- en afmeerplaats voor het
toekomstige fiets-voetveer of verhuist de
aanlegkade toch naar het hart van het dorp,
de Handelshaven? Die vraag zal de komende
tijd centraal moeten staan in de discussie over
wat er na de opening van de Westerschelde-
tunnel met het grote lege veerplein moet ge
beuren. Pas als die keuze is gemaakt, kunnen
de gemeente, provincie, Rijkswaterstaat,
projectontwikkelaars en inwoners van het
dorp verder filosoferen.
De stedenbouwkundige Ashok Bhalotra
sprak bij de presentatie van zijn visie op de
kern zijn 'lichte voorkeur' uit voor verplaat
sing van de veerboot naar de Handelshaven.
Volgens hem haal je daarmee veel activiteiten
en bezoekers als vanzelf naar Breskens. Een
parkeergarage onder 'het waterfront' moet
het vele blik van dagjesmensen en werklieden
die dagelijks aan de 'overkant' moeten zijn,
aan het zicht onttrekken.
Voor het veerplein liggen dan nieuwe moge
lijkheden te wachten. Een glooiend, duinach
tig landschap met kwalitatief hoogwaardige,
luxe recreatiewoningen en -bungalows in, op
en zelfs onder het water en de duinen. De uit
straling moet in zij n ogen absoluut 'sensueler'
zijn dan de recreatieprojecten die in West-
Zeeuws-Vlaanderen tot op heden zijn gerea
liseerd. Het plan Scheldeveste is wat
Bhalotra betreft zeker geen goed voorbeeld.
Een nieuw recreatieproject, natuurontwik
keling of bedrijvigheid, eventueel gecombi
neerd met het fiets-voetveer: het ligt nog alle
maal open. Bij de bevolking van Breskens
leeft de vraag tot nu toe nauwelijks. De inwo
ners van West-Zeeuws-Vlaanderen willen
eerst maar eens zien dat de regio een goede
verbinding met de rest van Nederland be
houdt.
vele tonnen
De filmliefhebber moet in Zeeuws-Vlaan-
deren behoorlijk wat kilometers maken
om aan zijn trekken te komen. Het aanbod
aan rolprenten in Hulst is niet onaardig, maar
de zalen van de Koning van Engeland liggen
voor de meeste mensen toch een flink eind
weg, de megabioscopen in Gent en Antwer
pen nog verder.
Een handvol jaren geleden werd er in het Ter-
neuzense Luxortheater, naast hotel Rotter
dam, nog wel eens een prentje vertoond, maar
beide gebouwen zijn inmiddels door slopers
tot voltooid verleden tijd verklaard. Op de
plaats van hotel Rotterdam verrijst binnen
kort het nieuwe Terneuzense theater, een mo
derne voorziening die van de gemeente de lie
ve som van 23 miljoen gulden mag kosten.
Voor de goede orde moet dan wel opgemerkt
worden dat van dat bedrag bijna zeven mil
joen gulden opgehoest wordt door chemiegi-
gant Dow. Ondanks het feit dat Terneuzen -
na tijden van zuinigheid - nu eens flink wat
middelen uittrekt voor culturele voorzienin
gen, zal de filmliefhebber weinig in de nieuwe
schouwburg te zoeken hebben. Voor een aar
dige filmzaal is niets opzij gezet. Een gemiste
kans, zeker als je nagaat dat in plannen die de
concurrenten van de theaterbouwer BAM
hadden ingediend wel een dergelijke voorzie
ning was opgenomen. Voor een paar dubbel
tjes, in dit geval overigens tonnen meer, had
den de Zeeuws-Vlaamse bioscoopfans toch
op de eerste rij kunnen zitten. Wellicht kan
met een kleine planaanpassing de celluloid-
brigade toch nog een pleziertje worden ge
daan.
42 miljoen
Ooit waren Sluis en (Sint-Anna ter) Mui
den overslaghavens van de machtige
Vlaamse stede Brugge. Het Zwin, in de Mid
deleeuwen een brede zeearm waar zelfs zee
slagen op werden uitgevochten, verwerd in de
loop der eeuwen tot een nietige waterloop in
een groot schorrengebied.
Sluis verloor zo zijn verbinding met open zee
en nu, op de rand van het nieuwe millennium,
hebben Sluisse bestuurders en entrepeneurs
het plan opgevat om die relatie met het zilte
nat weer te herstellen. De watergang tussen
Sluis en Cadzand moet geschikt gemaakt
worden voor waterrecreatieve doeleinden.
De haven van Cadzand moet in ere hersteld
worden, het gemaal in Cadzand moet ver
plaatst worden en ruim baan maken voor een
grote jachthaven.
De kosten van water- en andere werken wor
den voorzichtigjes geraamd op 42 miljoen
gulden. Da's veel geld en dat hebben ze in de
kleinste Zeeuws-Vlaamse gemeente nog niet
bijeen. Omdat het ambitieuze plan een be
hoorlijke impact op de economie van de regio
kan hebben (negen miljoen aan extra beste
dingen en 50 nieuwe banen) denken de initia
tiefnemers met succes een beroep te kunnen
doen op nationale, provinciale en Europese
subsidiepotten. Dan nog, als daar uit geput
kan worden, blijven er substantiële bedragen
over die ergens bijeengeschraapt zullen moe
ten worden. Zoniet, dan blijft de zee kilome
ters verwijderd van het schone Sluis.
enkele tonnen
De stad Terneuzen is van nature verweven
met het water. Binnenvaartschippers
voeren in vroeger jaren tot in de binnenstad,
hadden er hun ligplaatsen en bepaalden met
hun schepen voor een groot deel het beeld van
de stad. Zo was het, zo is het niet meer. Het
aantal binnenvaartschippers nam door sane
ringen in de sector fors af. De gemeente Ter
neuzen zette een streep door de ligplaatsen en
dempte een deel van de kanaalarm; tot over
maat van ramp werd ook de Terneuzense
schippersbeurs gesloten. De relatie binnen-
vaart-Terneuzen kreeg daardoor een forse
knauw.
Toch zijn er Terneuzenaren te vinden die die
relatie in ere willen herstellen. Zo is er onder
aanvoering van de WD'er Pim Broekhuijsen
een comité gevormd dat de stad - en streek -
verrijken wil met een echt binnenvaartmuse-
um. Het plan staat nog maar in de grondverf,
maar de respons op het initiatief is positief,
zowel uit kringen van de binnenvaart als van
de gemeente.
Broekhuijsen wil vlakbij het nieuwe water
schapskantoor een botter en een Kempenaar
afmeren en die schepen een museumfunctie
geven. In het ruim van de Kempenaar wordt
dan een collectie van voorwerpen, machines
en documenten tentoongesteld die iets van
doen hebben met de sector. Het kleine vaar
tuig dat naast het binnenvaartschip komt te
liggen krijgt de functie van ontvangstruimte.
Waar het momenteel nog aan ontbreekt is
geld. De initiatiefnemers rekenen op de ge
meente en Brusselse vleespotten, alsmede op
donaties uit de sector. Broekhuijsen stelt zich
bescheiden op en denkt slechts enkele tonnen
nodig te hebben, maar beseft dat met meer
middelen de status van de nieuwe voorzie
ning alleen maar zal stijgen.
250 a 450 miljoen
Bingo! Kom je net aanrijden, begint dat ro
de licht te flikkeren en dalen de rood-wit-
te balken neer. In de auto's op de lange oprit
wordt de Schepper in forse bewoordingen
verloochend. „Een slepertje", wordt er ge
bromd, „één klein rotslepertje."
Al jaren ergert het gros van de Zeeuws-Vla
mingen zich aan die vermaledijde brug bij
Sluiskil. Het ding lijkt wel eeuwig open te
staan met alle gevolgen van dien. Ergernis,
wachttijden voor het vrachtverkeer die on
dernemend Zeeuws-Vlaanderen weer komen
te staan op een kostenpost van miljoenen op
jaarbasis, te laat komen op afspraken en aan
sluitende bootverbindingen missen.
In de jaren zestig werden de kanaalbruggen
bij Sas van Gent en Sluiskil feestelijk in ge
bruik genomen. Het waren per slot van reke
ning de grootste draaibruggen in Europa.
Sindsdien is er weinig lyrisch meer over de
verbindingen gedaan. Bij elke groot-onder
houdsbeurt dient het Zeeuws-Vlaamse volk
kilometers om te rijden en dat gebeurt nog al
eens. Nog los van de dagelijkse irritaties ver
oorzaakt door de toename van het scheep
vaartverkeer.
„We willen een tunnel!", roepen de onderne
mers, bestuurders en bevolking in de streek.
Zelfs vanuit Gent valt bijval op te tekenen on
der voorwaarde dat met de bouw van die tun
nel rekening gehouden wordt met Vlaamse
wensen voor een kanaalverbreding. Minister
Netelenbos van Verkeer en Waterstaat blijkt
Oost-Indisch doof. Ze wil geen geld vrijma
ken voor een timnel die afhankelijk van de
uitvoering tussen de 250 en 450 miljoen gul
den moet kosten. In de Randstad bestaan
dringendere zaken die rijksgeld behoeven
Zeeuwse bestuurders laten nu een Haags on
derzoeksbureau uitvlassen of de tunnel niet
op één of andere wijze voorgefinancierd kan
worden. Zelfs al zou dat mogelijk zijn, dan
nog moet er in de provincie geld voor de aan
leg van de verbinding gevonden worden.
De overheid besteedt miljoenen, miljarden soms.
Gemeenschapsgeld, veelal opgebracht door de
belastingbetaler. Het gaat naar dure dingen die
noodzakelijk en soms zelfs onzichtbaar zijn zoals
rioleringen, of naar bestuurlijke prestige-objecten
zoals gemeentehuizen of schouwburgen. De
beslissingen daarover worden genomen door
bestuurders, die eens in de vier jaar tijdens de
verkiezingen een vorm van verantwoording afleggen.
Zij steunen weer op hun ambtenarenkorps.
Het is opvallend dat in Provinciale Staten en
gemeenteraden soms oeverloos gediscussieerd^
over lantaarnpalen en verkeersdrempels die ei]
duizenden guldens kosten en beslissingen over
miljoenen regelmatig met een enkele hamersla
de voorzitter worden beklonken. Die democrat
gekozen volksvertegenwoordigers horen de stei
het volk te vertolken. Maar lang niet altijd is deb
even gelukkig met de keuzes van de politiek. Ei
kritiek als de overheid in de ogen van de burgeri
over de balk smijt. Sterker nog; de overheid kaï
als het daar om gaat maar zelden goed doen. Oo
scl
*8
3 miljoen
Zeeuws-Vlaanderen is al geruime tijd vol
ledig m de ban van de factory outlet. Pro
ject-ontwikkelaars beschouwen de streek als
één van de betere locaties om grote fabrieks
winkels in neer te plempen. Inmiddels zijn er
plannen in de maak voor dumpwinkelcom-
plexen in Sas van Gent, Hulst en Terneuzen.
Projectontwikkelaar Innovast, die in samen
werking met de gemeente Sas van Gent een
fabriekswinkel wil realiseren, is het verstge-
vorderd met zijn plannen. Veertig, vijftig
winkeltjes moeten er komen op het voormalig
CSM-terrein aan de rand van Sas van Gent.
Honderdvijftig banen zijn er in beeld. Banen
in het laagste arbeidsmarktsegment, werkge
legenheid waar de Kanaalzone al jaren naar
snakt.
Sasse bestuurders lopen zich al maanden de
vouwen uit de broek om het plan van de grond
te tillen. Er is gesproken met plaatselijke on
dernemers, met bedrijven die bezwaren ma
ken tegen de ontwikkelingen en met buurge
meenten die een fabriekswinkelcomplex in
de buurt niet willen, maar zelf wel met eigen
plannen op de proppen komen. Het provin
ciebestuur doet niets, schittert in besluite
loosheid.
Tussentijds wordt er in Sas van Gent verder
gedokterd aan een oplossing voor de te ver
wachten verkeersproblemen. Komt het win
kelcentrum er, dan betekent dit een investe
ring van dertig, veertig miljoen gulden voor
de initiatiefnemer en nog meer financiële
problemen voor Sas van Gent, want voor op
lossingen om de verkeerstoevloed te regule
ren zal de gemeente zelf in de buidel moeten
tasten. Wethouder financiën P. Bertram re
kent uit dat er nog zeker drie miljoen gulden
nodig is om verkeersmaatregelen te bekosti
gen. In de gemeentekas zit dat geld niet.JÜs
er ergens een goudpotje staat, dan zou ik
graag willen weten waar", aldus Bertram.
Wegen naar fabriekswinkel: ƒ3.000.000.
Opknappen poorten Hulst: ƒ3.000.000.
Verplaatsen sportvelden HW: minstens ƒ4.000.000.
foto Peter Nicolai
foto Peter Nicolai
