Titulaer zit vol voorspellingen PZC Nederlander speelt rol in gij zeidrama Omgangstaal heeft zich bevrijd varia Futuroloog signaleert gebrek aan toekomstbeleid in Nederland GRATIS JURIDISCH ADVIES Bel nu ANWB Rechtshulp 070-3147788 anwb taal van de eeuw Tom Poes en de Grote Barribal het weer Fri 3 puzzel recept vrijdag 31 december 1999 door Dennis Mulkens De afgelopen maanden was hij een veelgevraagd spre ker en wilden de media alles van hem weten. En altijd ging het dan over de toekomst. Het is een onderwerp waarop Chriet Titu laer in Nederland het alleen recht lijkt te hebben, want hoe veel mensen zijn er eigenlijk die iets zinnigs kunnen zeggen over hoe de wereld er na 2000 zal uit zien? „Vraag mij niet om we reldwijd vier namen te noemen van mensen die een echte toe komstvisie hebben", zegt hij. „want ik kan ze niet duiden." Drie personen noemt Chriet Ti tulaer uiteindelijk. De wijze futuroloog professor Polak uit Nederland, de m Sri Lanka woonachtige professor Arthur C. Clarke en professor Terai uit Japan, die onder de oceaan een stad voor een miljoen inwoners wil laten verrijzen. Titulaer vindt de vraag of hij zelf wel licht de vierde persoon is niet re levant. Maar is dat mogelijk een kwestie van valse bescheiden heid? Want in Nederland - zo merkt hij op - heeft hij al jaren zijn gelijke niet. Met een weids gebaar verwijst Titulaer naar een kast waar zestig boeken van zijn hand staan. Onlangs was Titulaer te gast in een radioprogramma om te pra ten over het volgende millenni um. „Vijfvandezes aanwezigen hadden het constant over de pe riode vóór 2000. Ik was de enige die feitelijk sprak over de toe komst." Er wordt in Nederland, zo betoogt de futuroloog, veel te weinig gesproken en gedacht over de toekomst. Laat staan dat er beleid op wordt gemaakt. „Neem de werkloosheidcijfers. Het zijn altijd statistische gege vens vanuit het verleden. Nooit over de toekomst. Dat is geen basis om beleid op te baseren." ,In Utrecht is een nieuw univer siteitsgebouw neergezet Prachtig, maar hartstikke groot. Straks wordt er college gegeven via Internet. Dus de studenten hoeven straks ook niet meer naar dat prachtige ge bouw." Meer dan honderd keer per j aar rukt Titulaer uit voor een lezing. Het maakt niet eens zo veel uit over wat voor onderwerp. Als het over de toekomst gaat heeft Titulaer zijn mening klaar. Hij roert ondenverpen aan waarvan zijn gehoor nog wel eens schrikt Over chips bijvoorbeeld die blinden kunnen laten zien. „In de gezondheidszorg staan ze met hun oren te klapperen ais je het hebt over chips die door de aderen zullen stromen." Titulaer is geen ziener. Hij ba seert zijn voorspellingen op ba sis van wat hij weet. Om die re den zegt hij circa twintig jaar vooruit te kunnen kijken. Hij steunt op de kennis van een we reldwijd netwerk. Hij verwacht dat er een tijd komt dat slechts weinigen nog zullen werken. Veel van wat de mens nu doet kan door robots worden gedaan. Er zullen allerlei beroepen ver dwijnen, maar er zij nook beroe pen die blijven bestaan. „In de ziekenhuizen bijvoorbeeld. En caféhouders blijven ook." Gezellig Maar er gaat oqk wel eens een voorspelling de mist in. Het huis van de toekomst zoals Titulaer dat ooit voor zich zag, zal er niet komen. Niemand zal in de auto tegen een computer roepen dat het eitje kan worden gebakken of dat de gordijnen in de woon kamer zich moeten sluiten. „We willen gewoon een gezellig hut je. Zelf de tafel dekken. Zelf de gordijnen dichtdoen." Hij verbaast zich nog al eens Zoals over de Zeppelin. Vraag het aan sommige deskundigen uit de luchtvaart en ze zullen er - mede uit het oogpunt van het milieu - heel enthousiast over zijn. „Prachtig allemaal. Maar de Zeppelin is veel te traag en kost veel te veel geld." En zo kan Titulaer nog veel meer voorspellingen doen. Hij ver wacht dat het winkelen zal ver dwijnen. De boodschappen worden thuisbezorgd. „Ik ben daar geen voorstander van, maar ik signaleer het. Persoon lijk denk ik dat het gaat verve len." Maar gaan we nu niet in de rich ting van een wel erg kille we reld? Titulaer: „De basisschool blijft bestaan. Die is er met na me voor het sociale contact. Er bestaat al een beddenopmaak- robot. Die gaat straks gebruikt worden in de meeste hotels. Maar niet in de ziekenhuizen. Want daar willen we contact met de zuster." GPD door John Wanders Hij speelt een centrale rol bij de humanitaire hulpverle ning aan de ruim 150 gijzelaars op het vliegveld van Kandahar in Afghanistan. Erick de >lul, afgezant van de VN-organisatie UNDP in Afghanistan, heeft een lange staat van dienst in hu manitaire hulpverlening. Maar niet eerder stond de 56-jarige Nederlander zozeer in de schijnwerpers van de interna tionale media als deze week. De Mul tracht de fysiek en men taal slopende dagen van de gij zelaars die al een week vastzit ten m een Airbus A300 van de Indiase luchtvaartmaatschap pij Indian Airlines te verlichten - voor zover dat mogelijk is. Met een leverancier in de Pakis taanse hoofdstad Islamabad re gelde hij dat alle betrokkenen bij het drama voldoende te eten krijgen. Dat geldt voor de 150 gijzelaars, maar ook voor de hulpverleners op het vliegveld van Kandahar, de aanwezige diplomaten, de verzamelde journalisten en de onderhandelaars die vanuit de verkeerstoren het radiocontact onderhouden met de kapers. In samenwerking met het Inter nationale Rode Kruis heeft De Mul voor de gijzelaars op voor hand een noodhospitaal opge richt op het vliegveld van Kandahar, voor het geval de ka ping daar mocht eindigen. De Taliban, de militante ïsla- misten die het grootste deel van Afghanistan in handen hebben, konden zelf niet langer voorzien in de plotseling gestegen voed- selbehoefte. (Advertentie) Problemen gehad tijdens uw vakantie? De ANWB helpt zijn leden met gratis juridisch advies. Chriet Titulaer tien jaar geleden voor het toen geopende Huis van de Toekomst bij het Autotron in Rosmalen. door Lo van Priel Veel nieuwe woorden heeft het Nederlands deze eeuw erbij gekregen, voor veel nieuwe dingen. Oude voorwerpen raak ten uit de mode en dikwijls ver dwenen ook de woorden. Het was een komen en gaan. Die vergane woorden werden bij ons vastgelegd in het groot ste woordenboek ter wereld. Voltooid na anderhalve eeuw. Als de zeespiegel stijgt, dan hebben we dat als monument: drie meter lang, een dijk van een woordenboek. De dertiende druk van Van Dale verscheen. Weer beter dan de vorige. Er staan nu klemtoonregels in, zo als bij dementie en niet demen tie, notulen en niet notulen. De foute uitspraak wordt 'minder juist' genoemd. Discrimineren de woorden verdwenen uit het woordenboek of kregen het j uis- te stempel. Het is niet verrassend dat er nieuwe woorden voor nieuwe voorwerpen komen. Voor nieu we verschijnselen maken we woorden uit afkortingen: AOW, WAO, WW, AWBZ, Stimezo. Of daardtaal geen taalcreativiteit zit. Onzin. Multatuli verzon buitennissig en we gebruiken het nog. Koot en Bie bedachten: jemig de pemig. Van die dingen. Aan het begin van deze eeuw was het Nederlands een strak geregelde taal. Vooral een schrijftaal. Het onderwijs stelde normen en wie hogerop wilde, samenstellingen: van bijstands moeder tot wegwerpdit of dat. Wie had dertig jaar geleden ge dacht aan een millenmumbaby Wie kende voor de oorlog een valreepmoeder Je leest wel eens van een dialectfanaat dat in de stan- had die maar te volgen. Ook in de spreektaal Dat is voorbij. De omgangstaal heeft zich be vrijd. Vet, cool, strak, onwijs, re- te, heftig, super, tof, relaxed, gaaf, balen, klote, verrot. Schrijvers van boeken en ko lommen leggen zich toe op het Volgens de VN zal de rol van De Mul strikt beperkt blijven tot humanitaire hulpverlening, ook al hebben de Taliban een beroep op de VN-vertegenwoordiger gedaan om als onderhandelaar op te treden. Het diplomatieke overleg over de crisis op het vliegveld van Kandahar wordt bemoeilijkt doordat de Taliban door de in ternationale gemeenschap niet worden erkend als de wettige regering van Afghanistan. India behoort tot de landen die het verzet tegen deze militante moslims actief steunen. Erick Eduard de Mul trad in 1971 in dienst van de UNDP (het ontwikkelingsfonds van de VN). Daarvoor werkte hij drie jaar bij het Instituut voor Arbeids vraagstukken in Tilburg. De Mul begon zijn loopbaan bij de UNDP in Venezuela. Na een verblijf van drie jaar in Latijns- Amerika vertrok hij voor lange re tijd naar Afrika Allereerst woonde en werkte hij in Guinee Daarna volgden drie jaar in Botswana. Vervolgens verbleef hij drie jaar in Tanzania, om in 1981 terug te keren naar Latijns-Amerika. Na drie j aar in Guatemala, werd hij de UNDP-vertegenwoordi- ger in Mongolië. In 1992 keerde hij voor een periode van vier jaar terug in Afrika (Mozambi que). In 1996 werd hij voor de duur van een jaar gestationeerd in Sarajevo, als permanent verte genwoordiger van de UNDP in Bosnië. Daarna werd hij de di recteur van het UNDP-kantoor inBrussel. Sinds oktober 1998 is Erick de Mul werkzaam in Af ghanistan. GPD „Ga nog niet weg, bid ik u", hernam hij. „Ik ben op het spoor van een bepaald syndroom, en daarom stel ik belang in deze spelonk. Kunt u mij in uw eigen woorden uitleggen wat daar gaande is?" „Het is geen zindroom!" stamelde heer Ollie, een vreesachtige blik op de grot werpend. Die lag echter duister en gapend naast het pad en behalve het gedruppel van water kwam er geen geluid meer uit. zodat hij weer moed vatte. „Ik bedoel... eh... daar woont een reus", hernam hij. „De grote Barribal, bedoel ik. Vreselijk woest en sterk en hij gaat ons straffen, als u begrijpt wat ik bedoel." „Uitstekend", pre velde de geleerde. „Gaat u rustig verder. Hoe was het uiterlijk van Zeeland: Geen vuurwerk schrijven van levend Neder lands. In een krantenbijvoegsel lees je dan ook: 'Ik heb liever een kutrelatie, dan geen relatie'. Of andersom. In ieder geval valt de zin te begrijpen. Verloedering zal iemand zeggen. Alles heeft zijn prijs en tijd. Tot de jaren tachtig werden dia lecten als achterhaald be schouwd. Onder invloed van regionale media lijkt dat veran derd. Politici en dialectdeskun digen doen er hun voordeel mee. De sprekers van het Nederlands doen ondertussen wat ze willen. Ieder heeft zo zijn eigen taal. In formeel en communicatief wer den toverwoorden. Ook in het onderwijs. Nog nooit werden er echter zo veel boeken en boekj es over taal geschreven. Over goed Nederlands. Wat een land, wat een taal. D Toonder Studio's De jaarwisseling verloopt wat het Door: Frank Duboccage weer betreft in ieder geval rustig. Na al het natuurgeweld van de afgelopen week doet de atmosfeer het juist rond de jaarwisseling veel kalmer aan. Atmosferisch vuurwerk hoeven we niet te verwachten. Rond een omvangrijk hogedrukgebied in de buurt van Spanje kunnen verzwakte oce aanstoringen onze omgeving bereiken. Storm brengen ze zeker niet, maar soms wel wat regen. Zo een storing trekt vanochtend weg. De oudjaarsdag begint daardoor grijs. Plaatselijk valt nog een drup motregen. Overdag is het droog en in de middag laat de zon zich voor het laatst deze eeuw misschien ook nog even be wonderen. Bij een zwakke tot matige westenwind stijgt de tempe ratuur tot een graad of 8. Ook oudjaarsavond verloopt droog, al begint de bewolking dan wel dikker te worden. De jaar-, eeuw of millenniumwisseling zelf verloopt naar verwachting ook nog droog. De temperatuur schommelt dan rond de 6 graden. Niet koud dus. Naarmate de nieuwjaarsnacht vordert neemt de kans op wat lichte regen of motregen vanuit het westen wel toe. De kans op mist en gladheid is klein, maar door de enorme hoe veelheid vuurwerk dat de lucht in gaat, kan het tijdelijk wel behoorlijk nevelig wor den. De eerste dag van het jaar 2000 begint met wat re gen. Pas in de middag wordt het droger en ook op zondag blijft het droog met een af wisseling van wolkenvelden en opklaringen. De maxima liggen rond de 5 graden. De eerste week van het nieuwe jaar verloopt verder zacht en licht wisselvallig. Vooruitzichten weer zaterdag zondag maandag dinsdag max. 8° 7° 6° 6 min. 6' 4° 3° 3° wind NW 4 ZW 3 ZW 5 Z 4 Zon vrijdag onder 16.45 zaterdag op 8.50 Maan vrijdag onder 13.28 zaterdag op3.19 Nautisch bericht Er staat een meest matige noorwestenwind, 4 Beaufort. Het zicht is eerst matig, later goed. Er is geen kans op onweer, noch mist bij een watertemperatuur van 7 graden. Waterstanden deze Barribal, kort samengevat?" „Groot!" riep heer Bommel uit. „Ik bedoel, eh... Hij reikte van onder tot boven. Wat jij, jonge vriend? Zeg toch ook eens wat!" „Hm", zei Tom Poes. „We hebben alleen zijn schaduw gezien en zijn stem gehoord. Allemaal echo"s en lichtflitsen.' „Voortreffelijk", sprak de hoogleraar. „Gaat u maar weer zitten; een uitstekend antwoord. Schaduwen en echo"s zijn projecties, en de vraag doet zich voor wie deze schept. Een weten schappelijk onderzoek is hier op zijn plaats. Men moet alles tot de bron herleiden, onthoud dat!' Na deze woorden wuifde hij vriende lijk ten afscheid en verdween met grote passen in de spelonk. VRIJDAG Hoog water Laag water 31 DECEMBER uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 08.55 162 21.34 166 02.24 131 15.15 161 Terneuzen 09.19 185 21.56 188 02.51 141 15.35 170 Bath 10.06 221 22.46 223 03.48 171 16.25 198 Roompot Buiten 09.10 119 21.50 129 02.40 100 15.15 130 Z'zee/Colijnsplaat 10.10 127 22.55 134 03.50 107 16.30 139 Stellendam Buiten 09.11 108 21.57 124 02.50 05615.26 082 Wemeldinge 10.15 142 23.00 151 03.55 119 16.30 149 Krammersl. West 10.20 136 23.05 146 03.45 115 16.20 145 ZATERDAG Hoog water Laag water 1 JANUARI uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 10.11 158 22.50 169 03.45 125 16.34 156 Terneuzen 10.30 180 23.11 190 04.10 134 17.00 164 Bath 11.21 214 23.58 224 04.56 161 17.45 189 Roompot Buiten 10.26 122 23.00 135 04.00 092 16.44 123 Zierikzee 11.15 124 05.05 105 17.40 134 Stellendam Buiten 10.36 109 23.06 127 03.56 053 16.30 076 Wemeldinge 11.30 139 ----- 05.05 116 17.45 144 Krammersl. West 11.26 135 ----- 04.50 105 17.25 135 Hansweert 10.52 195 23.36 204 04.25 149 17.16 178 Cadzand 09.48 149 22.26 159 03.25 116 16.14 147 Stavenisse 11.14 128 23.59 138 05.06 103 17.36 134 L Lagedrukgebied p cbte sneeuw matige sneeuw H Hogedrukgebied D «nnig nist <^W kcbtbewow zware sneeuw klite regen nwee- Warmtelrorf rretige regen 7 Hagel -Al3£j 1030 Samengesteld front zwaar oewomi zware regen Isobaa GRC zijn gren gera dooi Geo heef schc Doorloper Horizontaal: 1. Plant met dunne buigzame stengel; 2. werkelijk, gast; 3. verharde huid, wandelweg; 4. wettig, lichaamsdeel; 5. bosgod, scheepsgeraamte; 6. drietal, gelijkmatig; 7. rangtelwoord, voor (La tijn); 8. soort stof, brilslang; 9. voordat, slechte woning; 10. rondedans, on langs; 11. bijenhouder, Russisch gees telijke; 12. inwendig orgaan, vreemde munt; 13. aangehoudene. Verticaal: 1. Schaaldier, Russische heerseres; 2. ladder, watergeest, Arabische titel; 3. mager, wandeling, vaartuig; 4. de maat nemen, dierlijk vet, lof; 5. voornemen, naaldboom, dokter; 6. deel v.h. oor, voor het gerecht roepen, stuk; 7. kaar- tenboek, afzonderlijk, grootmoeder; 8. draaikolk, scheepslading, tweetal; 9. muziekterm, oplettend. Oplossing donderdag Plaid, school, pipet, bloed, stoof, zadel, pon ton, tabel, speer, mager, traag, spijker, totem, kleed. Het citaat is van William Shakespeare: „Steeds waart de arg waan rond in 't schuldig hart". Kip met ragout en garnalen in potjes Het laatste recept van het millennium betreft een ragout met kip, garnalen, bleekselderij en tuinkruiden, die u het best in voorverwarmde soufflépotjes of kleine kommetjes kunt opdienen. Beschouw het gerecht als een avondhapje waarmee u van avond alvast kunt rekenen op een applausje. Het is het waard om het gerecht in de nieuwe eeuw nog enkele malen te pre senteren. Met de hieronder aangegeven ingrediënten en hoe veelheden maakt u er 4 hoofdgerechten van. Droog gekookte rijst en doperwtjes smaken er dan goed bij. Voor 8 gerechtjes: 2 - 3 borstfilets van kip, in smalle reepjes, samen ca. 300 gram; 200 gram verse gepelde Noordzeegarnalen; 2 bleekselderijs- tengels, in uiterst smalle reepjes; 5 dl kippenbouillon, even tueel van tablet; 50 gram boter; 45 gram bloem, gezeefd; 1 flinke mespunt scherpe kerriepoeder (Madras); 1 kleine mes punt cayennepeper, zout; 3 eetl. ragfijn gehakte (platte) pe terselie; 1 flinke tomaat, ontveld, vruchtvlees in blokjes. Breng de bouillon aan de kook. Voeg de reepjes bleekselderij en na 4 minuten de reepjes kippenvlees toe. Neem na 1 mi nuut de pan van de warmtebron en laat alles koud worden. Spoel intussen de garnalen onder stromend koud water. Ver wijder eventueel achtergebleven ongerechtigheden. Laat de garnalen op een zeef uitlekken en zoveel mogelijk opdrogen. Schenkde bouillon met kippenvleesen bleekselderij dooreen zeefin een kom. Laat de boter in een pannetje met dikke bodem smelten. Roer de gezeefde bloem en het kerriepoeder er door. Blijf zo lang roeren tot een volkomen gladde massa is verkregen. Schenk zoveel koude bouillon erbij tot onder voortdurend roeren een niet al te dunne gebonden saus is verkregen. Laat de saus 5 minuten zachtjes sudderen. Voeg naar smaak cayennepeper en zout toe. Roer daarna het kippenvlees, bleekselderij, garnalen, 2 eetlepels peterselie en de (kook)room er door. Laat alles door en door warm worden. Houd alles wel net onder het kookpunt, want anders wordt het kippenvlees te gaar en dus: droog. Presentatie: verdeel de ragout over voorverwarmde potjes of kommetjes. Strooi ertomatenblokjes en wat peterselie over. Tip: geef er sneetjes warm en knapperig, dus zelf afgebakken, stokbrood bij. Hans Belterman Europa: RuStig Slot De zeer roerige laatste week van de eeuw eindigt gelukkig toch in het grootste deel van Europa met relatief rustig weer. Actieve stormdepressies blijven op afstand en leven zich uitsluitend uit op de oceanen. Mooi en rustig weer is het op oudejaarsdag vooral in Spanje, Portugal, de Franse Rivièra en de noordelijke helft van Ita lië. In deze gebieden wint de zon het in het algemeen moeiteloos van de wolken. Regenen doet het wel in een strook van Sicilië, via Griekenland en Noordwest Turkije naar de Oekraïne, waar de neer slag overigens als sneeuw naar beneden komt. De hoogste Euro pese temperaturen zijn weggelegd voor een aantal eilanden, zoals dat in de winter meestal het geval is. Zowel de Canarische Eilan den, Kreta als ook Cyprus komen nog tot temperaturen van rond de 20 graden. De winter komen we tegen in het oosten en noorden van Europa. Het koudst is het in de binnenlanden van Noorwegen, Zweden en Finland. Het vriest er 's nachts tientallen graden. Ook overdag blijft het kwik er ver onder nul staan. In onze omgeving is het rond de jaarwisseling vrij zacht met temperaturen boven de 5 graden. De meest lichte neerslag valt in vloeibare vorm, als regen dus. Maar in Duitsland valt zeker in de iets hogere gebieden wel af en toe sneeuw.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 4