Regels voor bewaking met camera De volgende eeuw is van mezelf PZC Oplichters bestoken Zeeuwse bedrijven Instellingen en bedrijven rekenen op saaie jaarwisseling Het magische jaar 2000 anno 1844 zeeland vrijdag 31 december 1999 17 Roosendaal ontvangt Koppermaandagprent Stuntende drankrijder iCort geding egen Delta n EPZ over troomtarief door Björn van Empel GOES - Oplichters verspreiden in Zeeland opnieuw brieven die grote en kleine Zeeuwse bedrij ven in enorme problemen kun nen brengen. De oplichters werken onder de naam van het nepbedrijf Nigerian National Petroleum Corporation. Op een makkelijke manier kun nen bedrijven miljoenen gul dens verdienen, lijkt het. Het enige wat zij moeten doen, is het overschot van het schijnbedrijf - meestal rond de tachtig mil joen gulden - een tijdje op de bankrekening 'bewaren'. Hier voor zou het bedrij f dan een ver goeding van 35 procent krijgen. In de brief lijkt het een bekende multinational te zijn, maar het enige doel is het plunderen van bankrekeningen. Eerder dit jaar werd het Zeeuwse bedrijfs leven ook al bestookt met mis leidende brieven. „Zij zijn al ja ren over de hele wereld actief", zegt politiewoordvoerder J. van Mourick. „We weten alleen dat de brieven uit Nigeria komen, meer niet." Ook vanuit Neder land bestoken oplichters de Zeeuwse markt. Bedrijven krij gen facturen van rond de vijftig gulden voor het plaatsen van een advertentie. Het betreffen de bedrijf heeft daar echter nooit opdracht toe gegeven. De facturen worden soms automa tisch betaald. van ledig- en vrolijkheid. Oor spronkelijk boden gezellen hun "heersers en meesters rijm- of kopperprenten aan. Later wer den de prenten aangeboden aan plaatselijke notabelen, als be wijs van verbondenheid van de drukkers met de lokale gemeen schap. Tegenwoordig krijgen burge meesters van plaatsen waar de grafische industrie een rol van betekenis vervult, een prent uit gereikt. Vorige jaar was dat nog Middelburg, nu valt Roosendaal de eer te beurt. Voorzitter van het KVGO-district E van de Vel de overhandigt de Kopper maandagprent 2000 om half vier in het Oude Stadhuis aan de Markt in Roosendaal. door Esme Soesman ROOSENDAAL - De Kopper maandagprent 2000 wordt maandag 10 januari uitgereikt aan burgemeester M. J. H. Ma- rijnen van Roosendaal. De uit reiking is een initiatief van het Koninklijk Verbond van Grafi sche Ondernemingen (KVGO), district Zuidwest-Nederland. De KVGO, waarin West-Bra bantse en Zeeuwse grafische bedrijven zijn verenigd, houden met de overhandiging van de koppermaandagprent een mid deleeuwse traditie in ere. Jaar lijks vierden alle gilden Kop permaandag op de eerste maan dag na Driekoningen; een dag (Advertentie) PZC heeft dit jaar gekozen om in plaats van het versturen van kerst- en nieuwjaars wensen een bedrag ter beschikking te stel len aan de "Stichting PZC helpt", die dit bedrag gebruikt voor charitatieve doelen. Niettemin maakt PZC van deze gelegen heid gebruik om alle bewoners van Zee land een gelukkig en gezond 2000 toe te wensen. door Maurits Sep VLISSINGEN - Gaat het nou helemaal mis vannacht of niet? Wie weet na alle rampscenario's en de daarop volgende sussende woorden nog wie of wat te gelo ven? Volgens de woordvoerders van bedrijven en instellingen krijgen zij gelijk en wordt het de saaiste jaarwisseling van de eeuw. Want van alle indianen verhalen komt niets uit. klinkt het geruststellend. Veel hangt vannacht af van de vraag: is er stroom of niet? Elek triciteitsproducent EPZ heeft in Borssele twee bronnen: de kern centrale en de kolencentrale. „En die zijn millenniumbesten dig", zegt woordvoerder Riny Kok. In de kerncentrale zijn 47.264 componenten gecontro leerd. De 97 probleemgevallen zijn vervangen. Van de 13.206 gecontroleerde componenten in de kolencentrale zijn er 13 ver vangen. Bovendien zijn extra grote voorraden kolen en che micaliën aangelegd. EPZ gaat er desondanks vanuit dat het een normale nacht zal worden. Het bedrijf verwacht zelfs dat de vraag naar stroom zal halveren. „Waar we wel be ducht voor zijn is dat er paniek ontstaat door een gewone stroomstoring", merkt Kok op. Elke j aarwisseling zitten in Ne derland gemiddeld drieduizend gezinnen enige tijd zonder stroom. Omgerekend naar Zee land zijn dat zestig huishou dens. „Maar verder wordt het business as usual, verwacht woordvoerder Frank Deij. Smeltovens De producent en de leverancier van stroom hebben er dus alle vertrouwen in, maar hoe zit dat met de klanten? Grootverbrui ker Pechiney heeft zijn haakjes voor elkaar, beweert directeur speciale projecten Hans Frijl- ink. Hij hoopt van ganser harte dat EPZ en Delta gelijk krijgen en dat de stroom blijft stromen. „Want als de stroom een uur uit valt, is dat lastig. Duurt het twee uur, dan wordt het vervelend en na vier uur echt penibel. De smeltovens worden dan insta biel. Ze koelen af en worden slecht beheersbaar. Duurt dat lang, dan vi'iezen ze in. Ze zijn dan niet meer op te starten. Het smeltproces is dan niet meer op gang te krijgen." Pechiney heeft 512 ovens. In el ke oven zit zes ton aluminium. Een ingevroren oven moet volle dig worden ontmanteld en daarna opnieuw gebouwd. Het duurt zes maanden voordat de fabriek weer in bedrijf kan wor den genomen. „Het materiaal kunnen we niet meer gebruiken. Bovendien kost één oven twee honderdduizend gulden. Keer 512 ovens - reken maar uit hoe veel ons dat kost. En wat dacht u van een half jaar geen produc tie? Onze jaaromzet beloopt vier- tot vijfhonderd miljoen gulden. Dat risico lopen we elke dag en daarom zijn we met hoogspanningskabels recht streeks verbonden met de cen trales van EPZ in Borssele", legt Frijlink uit. Voorrang In het verleden hebben zich maar weinig storingen voorge daan en daarom is Pechiney wel overtuigd van de leveringsze kerheid van EPZ en Delta. Toch heeft de aluminiumsmelter om voorrang gevraagd als er maar een fractie van de normale hoe veelheid stroom is te verdelen. En uit voorzorg zijn noodaggre- gaten aangeschaft voor de verlichting, de communicatie verbindingen en de controleka mers. Mocht er onverhoopt een grote stroomstoring optreden die niet in vier uur kan worden opgelost, dan kan Pechiney nog tijd winnen door op halve kracht te gaan draaien. Overigens kan Pechiney de stroomproducenten op deze manier ook helpen te voldoen aan een plotseling grotere vraag naar stroom. Eventjes minder afnemen geeft EPZ wat lucht. Daarover zijn met Pechiney, en met Thermphos in Vlissingen- Oost, afspraken gemaakt. Zij zijn niet alleen afnemer, maar ook leverancier van stroom. Thermphos verwacht een rusti ge nacht. Daarom wordt ook geen extra personeel ingezet. Wel is een grotere groep mensen dan normaal gevraagd nuchter, wakker en thuis te blijven, zo dat in geval van nood voldoende menskracht beschikbaar is om problemen op te lossen. Dow Benelux in Terneuzen zet wel meer mensen in, ook al voorspelt woordvoerder J. Huisman dat er niets ver keerd zal gaan en het de saaiste nacht van de eeuw wordt. „Ie dereen voorspelt wat er alle maal mis zal of kan gaan, maar er gaat niks mis. Let maar op." Toezicht stappers nooit stiekem loor Jacques Cats MIDDELBURG - Binnen de Zeeuwse beheersdriehoek van politie, justitie en overheid is overeenstemming bereikt over de richtlijnen rond caineratoe- licht ter beteugeling van het uitgaansgeweld. In een speciale nota is vastgelegd aan welke voorwaarden er moet worden jedaan om in centra opnaineap- laratuur te plaatsen. Gemeenten kunnen zelf beslis sen om in uitgaansgebieden camera's te plaatsen als dat ge- jeurt in het kader van de open- iare orde. Daarbij zijn verschil- ende vormen denkbaar. Binnen iet gebied worden de bewegin gen vastgelegd en als er wat is ZIERIKZEE - De politie heeft n de nacht van woensdag op donderdag een twintigjarige Zierikzeeënaar in zijn woon- ilaats op de bon geslingerd we- ;ens rijden onder invloed. De nan was met zijn auto aan het tunten. lij trok steeds snel op om ver- rolgens de handrem aan te trek- :en. Dat ging op een gegeven noment mis. De Zierikzeeënaar amde de muur van het gebouw lan de Unie van Vrijwilligers UW) aan het Kerkhof Zuidzij- Ie, naast het politiebureau. Een gente die net naar buiten stap- e hoorde de klap en zag de man die geen autogordel droeg - ersuft naast zijn auto op straat ïtten. Hij was ongedeerd, maar ijn auto was geheel vernield. )e muur raakte ontzet. Het rij— ewijs van de man, die 0,7 pro- ulle blies terwijl 0,45 promille vettelijk is toegestaan, is inge- orderd en tegen hem wordt iroces-verbaal opgemaakt. IIDDELBURG - Delta Nuts- edrijven en de Elektriciteits- toductiemaatschappij Zuid- [ederland (EPZ) en andere Ne- erlandse energiebedrijven zijn oor de rechter gedaagd door de Iroomdistributiebedrijven En- co en Remu. Inzet van het con- lict is de hogere prijs die Eneco Remu moeten betalen voor broom die zij later hebben inge- ocht. Dat dreigt hen honder en miljoenen guldens extra te osten. itroomdistributeurs plaatsen Ik jaar een bestelling bij de Iroomproducenten. In een con tact uit 1997 is geregeld dat zij len cent per kilowatt betalen idien zij later extra stroom rillen kopen, wordt per kilo watt 1,25 gulden in rekening ge tracht. Ineco en Remu hebben voor 000 minder stroom besteld dan ij nodig hebben. De rest wilden i] in het buitenland tegen lage- eprijzen kopen. Dat is ook wel elukt, maar het elektriciteits- blijkt die hoeveelheden troom niet te kunnen importe- :n. Daarom moeten Eneco en emu alsnog Nederlandse troom inkopen, tegen een ho- ere prijs. >e twee stroomdistributeurs rillen onder de afspraken uit 997 uit, omdat zij al contracten ebben gesloten met grote klan- en. Die rekenen op gunstige ta- ieven, berekend naar de goed- lope buitenlandse stroom. De verige stroomproducenten en - itributeurs, onder wie Delta n EPZ, houden echter vast aan et contract uit 1997. Zij vinden et 'eigen schuld dikke bult', neco en Remu wijzen erop dat ij niet eerder konden weten dat problemen waren met de im- wrt van stroom. )verleg lirecteur P. Stoter van Delta en collega H. van Meegen van PZ willen niet reageren op de agvaarding. Het is namelijk og niet zeker of het kort ge- ing, dat maandag 3 januari loet dienen, werkelijk door lat. De partijen komen voor- ien nog een keer bijeen om te roberen het conflict op te los- en. toter wil wel kwijt dat Delta een problemen staan te wach- en. let nutsbedrijf heeft goed bere- end hoeveel stroom het vol- ind jaar nodig heeft en heeft oldoende ingekocht. gebeurd kunnen de bandopna men nader worden bekeken. Ook kan worden gekozen voor het installeren van apparatuur waarbij personeel van een be veiligingsdienst op de monitor volgt wat de camera's vastleg gen. Wanneer het cameratoezicht ook strafzaken moet kunnen opleveren komt Justitie om de hoek kijken. In dat geval gaat ook de rechtmatigheid van het verzamelde materiaal een rol spelen. Het benutten van came ratoezicht op deze wijze zal al tijd politiecapaciteit vergen. Hoofdofficier van justitie G. Bouman wijst erop dat came ratoezicht nooit stiekem kan ge beuren. Volgens de regels van de privacy moet voor het publiek dat de betreffende zone betreedt duidelijk herkenbaar zijn dat er sprake is van cameratoezicht. Er hebben zich nog geen ge meenten gemeld met plannen voor de plaatsing van camera's op straat. Daarvoor is de rap portage over wat wel en niet kan nog te vers, meent Bouman. Ook het regionaal college van Zeeuwse burgemeesters moet zich nog eerst over de richtlij nen buigen. Daarna wordt de gemeentelijke politiek geïnfor meerd. In Goes is het plaatsen van camera's al punt van over weging geweest. De lokale poli tiek staat niet te dringen. Alleen D'66 is er voor. Gedeputeerde staten van Zeeland verkondig den eerder er geen heil in te zien om het Abdijplein met videoca mera's te beveiligen. Resultaten Een politieregistratie en een be wonersenquête hebben in Ber gen op Zoom aangetoond dat cameratoezicht in het uitgaans centrum bijdraagt tot het terug dringen van het aantal delicten. Ook het veiligheidsgevoel van bewoners en ondernemers in de bewaakte straten is toegeno men. Louis Nierijnck, verzamelaar van oude kranten: „In 1928 wisten ze al dat de Kanaaltunnel in 2000 een feit zou zijn." foto Dirk-Jan Gjeltema door Miriam van der Schot VLISSINGEN - Met het nade ren van het jaar 2000 lijkt de toekomst zijn magie te hebben verloren. Vrijwel niemand vraagt zich af hoe de wereld er in het jaar 2100 of 3000 uitziet. De vraag hoe het in 2000 zou zijn, hield de gemoederen rond de laatste eeuwwisseling juist erg bezig. De Vlissinger Louis Nierijnck is verzamelaar van bijzondere kranten. Hij zoekt krantencu riositeiten op beurzen in onder meer Londen en Parijs. Tevens is hij lid van de Vereniging van Kranten- en Tijdschriftenver zamelaars. „Kranten zijn al tijd een liefhebberij van mij geweest. In 1948 liep ik als leerlingjournalist mee bij de PZC, maar uiteindelijk ben ik het loodswezen ingegaan. Aanvankelijk wilde ik alle kranten in mijn bezit krijgen, maar dat is natuurlijk niet te doen. Omdat ik nogal van cu riositeiten op krantengebied houd, heb ik me later vooral gericht op bijzondere edities." In zijn hobbykamer stuitte Ni erijnck onlangs op oude uitga ven waarin werd gefantaseerd over 1 januari 2000. Veel van die verhalen zijn verzinsels ge bleven, maar sommige des tijds verzonnen gebruiksvoor werpen zijn niet meer uit het dagelijkse leven weg te den ken. In de Vlissingsche Courant van 27 mei 1844 staat een arti kel over een persoon die tij dens een treinreis in slaap valt en droomt dat hij een krant uit het jaar 2000 leest. „Ik vind dat zo'n speciaal verhaal", zegt Nierijnck. „De droom was natuurlijk nep maar de trein reis niet. Ik probeer mezelf voor te stellen hoe die reis ging. Je moet niet vergeten dat in 1844 de trein nog maar enkele jaren bestond. Waarschijnlijk zat de man in een open wa gon." Eén van de toekomstbe richten die de treinreiziger zo genaamd leest, gaat over de 'verkoop van 'zak-verlich- tings-toestellen' in de voor naamste winkels der hoofd stad'. „Het is toch wel bijzonder dat zo'n anderhalve eeuw geleden al gesproken werd over zaklampen." Ook het Britse dagblad Daily Mail liet zijn fantasie de vrije loop. In Groot-Brittannië wer den in 1928 futuristische huis houdelijke producten geëxpo seerd. Die tentoonstelling was voor het dagblad aanleiding op 28 februari 1928 een nep-krant uit te brengen met als datum 1 januari 2000. Opmerkelijk in die uitgave is een paginagrote advertentie van een fabriek die cement heeft geleverd voor twee ka naaltunnels naar Calais en Oostende. „In 1928 wisten ze dus al dat de kanaaltunnel in 2000 een feit zou zijn", lacht Nierijnck. Verder staat er in de krant een nieuwsverhaal over lampen die zonlicht geven. Dankzij die lampen zouden mensen binnenshuis bruin kunnen worden. Het artikel is voorzien van een paar illustra ties. De ene beeldt een gezin uit dat aan tafel een kopje koffie drinkt onder de zonnelamp. Op een andere illustratie ligt het gezin in badkleding op de vloerbedekking in de woonka mer te zonnen. Veruit de mees te verhalen in de krant zijn fic tie en gaan bijvoorbeeld over reizen naar Mars. Vergulde krant Diverse dagbladen zetten de zer dagen alles op alles om op nieuwjaarsdag te komen met een speciale millenniumkrant. Uit de collectie van Nierijnck blijkt dat dat bij de vorige eeuwwisseling ook werd ge daan. De Daily Mail die op 31 december 1900 verscheen, is gedrukt in vergulde inkt. „Ik heb me wel eens afgevraagd waarom ze juist die datum met een speciale uitgave kwam, maar de nieuwe eeuw begon natuurlijk pas op 1 januari 1901. De dag van de vergulde krant was dus de allerlaatste dag van de negentiende eeuw. Kees Slager neemt afscheid van zijn geliefde radio door Harmen van der Werf 's-HEERENHOEK - Onder protest heeft hij afscheid geno men van zijn geliefde VPRO- radioprogramma Onvoltooid Verleden Tijd (OVT). Kees Sla ger, de landarbeiderszoon uit Scherpenisse, is 61 jaar. De omroep-cao is onverbiddelijk. Hij moet weg. „Ik heb de eeuw volgemaakt, de volgende eeuw is van mezelf." Slager is niet verbitterd over zijn gedwongen vertrek, hoog uit een tikkeltje verontwaar digd. „Ik wil me niet op één lijn plaatsen met premier Kok of Beatrix, maar waarom mogen zij wel doorgaan en ik niet? Ik ben beter in mijn werk dan tien jaar geleden." De trouwe OVT-luisteraars, zo'n 200.000 elke zondagmor gen, zullen zijn karakteristie ke stemgeluid moeten missen, maar Slager blijft actief. Zijn nieuwsgierigheid is nog net zo groot als in 1956. Hij meldde zich zondag 1 september 1956 aan als verslaggever bij Het Vrije Volk in Amsterdam. Ze keken hem raar aan: „Kom maandag maar terug." Zijn keuze voor Het Vrije Volk noemt hij een logische. Hij ging als eerste landarbeiderszoon uit Scherpenisse naar de HBS (het huidige VWO). Werd PvdA-lid op z'n achttiende. „Een verjaardagscadeautje." Engagement „Je engageerde je automatisch als journalist in die jaren. Elke politieke partij, elke zuil, had een eigen krant." Waar andere journalisten het bij dat auto matische engagement hielden, liet Slager zich in de jaren zes tig meeslepen door niet-partij- gebonden protestbewegingen. In Maastricht liep hij als ver slaggever tegen de Provo- groep Ontbijt op Bed aan. In Nijmegen viel hij in 1968 mid denin de studentenopstand. Slager groeide mee met het ac tiewezen en weg van Het Vrije Volk. Hoofdredacteur Herman Wigbold schrapte in 1971 stukken uit een artikel over militair strafkamp Nieuwer- sluis. Dat was de druppel. Sla ger nam ontslag en verti'ok naar Zeeland; naar Zuid-Be veland. Hij keerde doelbewust terug naar 'het land van zijn geluk kige jeugd'. Er gebeurde veel in Kees Slager zit nu, een tikkeltje verontwaardigd over zijn gedwongen vertrek, thuis in 's-Heerenhoek. foto Willem Mieras Zeeland, rond de Oosterschei - de (open of dicht), over kern energie. En landelijke media hadden er geen corresponden ten. „Het was in Zeeland zoveel leuker dan in het westen. Die studenten waren altijd bezig elkaar vliegen af te vangen. Dat was in Zeeland totaal an ders. In het actiecomité Oos- terschelde Open zaten van die rauwdouwers uit Yerseke. We verdeelden de taken en gingen erop af. Affiches plakken. Via ducten beschilderen. Op ver kiezingsbijeenkomsten stam pei maken. Prachtige, wilde tijden waren dat." Vaste baan Slager kon het actievoeren combinei-en met een inmiddels vaste baan bij de VARA-radio, tot in 1975. Directeur André Kloos wilde het nieuws over het revolutionaire Portugal sturen. Arbeiderszelfbestuur moest worden doodgezwegen. De PvdA van Portugal moest de hemel in worden geprezen. Slager paste daarvoor. Hij ging naar de VPRO. „Een eiland was dat, een rare om roep, waar de programmama kers de dienst uitmaken." In die sfeer schoof hij op van de actuele berichtgeving naar een nieuwe passie, de mondelinge geschiedenis. Landarbeiders De oorsprong van die kente ring ligt in Zeeland, bij het boek Landarbeiders, Verhalen om te onthouden. Via een be vriende uitgever in Nijmegen kreeg hij het verzoek de geschiedenis van die bijna ver geten beroepsgroep te be schrijven aan de hand van in terviews. Het betekende een doorbraak. Van Landarbeiders zijn 11.000 stuks verkocht. De in conservatieve kringen vaak vergruisde Slager lag opeens op de leestafel thuis. Slager bracht de interview banden later naar Wim Helm van het Zeeuws Documenta tiecentrum. „Helm zei: 'Als je die banden beluistert, hoor je pas dat die verhalen echt zijn'. Toen besefte ik 'verdomme, dat is radio'." Zo is OVT ontstaan, waarin met geschiedenis wordt omge gaan als een vorm van geënga geerde journalistiek, vindt Slager. En met een grote ruim hartigheid van geest. OVT bracht dit jaar een serie De Ge droomde Eeuw, over de grote idealen van deze eeuw, waarin ook aandacht werd besteed aan de Nationaal-Socialisti- sche Beweging (NSB) die Hit- Ier steunde. „Waarschijnlijk hadden we dat tien jaar gele den niet gedaan'", geeft Slager toe, „maar ook wij voelen mee met de tijdsgeest." Actiegroepje „De volgende eeuw is van me zelf"', zegt hij, maar de twin tigste blijft hem bezighouden. Slager heeft een klus aangeno men om de opkomst van de So cialistische Partij (SP) in Oss te beschrijven. Hoe schopte een actiegroepje uit de jaren ze ventig het tot grootste lokale partij? „Ze laten me vrij, an ders zou ik het niet doen." In Zeeland wil Slager aan de slag met mondelinge geschie denis. Niet alleen, maar met het Rijksarchief, het Zeeuws Documentatiecentrum en vrij willigers. Onderwerpen ge noeg: Zeeuwse Indiëgangers, binnenschippers, Zeeuwen die in het laatste oorlogsjaar moesten evacueren, omdat ei landen onder water werden ge zet. „Ik zat zelf zeventien maanden in Drenthe." Aan plannen geen gebrek. Sla ger zal OVT toch missen. „Ik ben exmee begonnen, heb men sen om me heen verzameld, een soort gezin. Het kon flink te keer gaan in discussies. Nu ga ik in m'n eentje wei-ken. Dat zal wennen zijn."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 17