eeland krijgt grootsteedse trekjes De eerste dagen zijn het zwaarst Schepen wachten uren voor gesloten sluis bij Terneuzen Herstel van Zeeuws erfgoed in Guyana zeeland 23 dodelijke schietpartijen, afrekeningen, drugstransporten Stoppen met roken donderdag 30 december 1999 por Jacques Cats DELBURG - Dodelijke ietpartijen, dumpen van el- geliquideerde personen, itscheepse drugstranspor- mensensmokkel: is Zeeland wel het land waar liet leven •d is? „Het is hier relatief vei- stelt hoofdofficier van jus- tie Gerard Bouman. „Maar ik il het veiliger hebben." lm dat te bereiken zal komend iar de inzet van een speciale olitie-eenheid worden geïn- >nsiveerd. Daarnaast heeft louman hoge verwachtingen an een in de loop van volgend aar beschikbaar komend infor- latiesysteem. „Dat biedt ons en geweldig zicht op de crimi- aliteit." finst is er ook te behalen uit onvenantsafspraken tussen et Openbaar Ministerie en di- erse controle- en opsporings- iensten. Door een bundeling an krachten kunnen voor be- aalde acties tientallen mensen rorden opgetrommeld. „Dat [beurde in het verleden niet." njuist in deze dagen zijn richt- jnen samengesteld over het in- alleren van camera's in eeuwse uitgaansgebieden. lumpplaats [el hoofd van de politie-een- eid die zich in dit gewest richt p de bestrijding van de zware, organiseerde criminaliteit eeft het al eerder vastgesteld: eeland is een prachtig gebied li onopgemerkt handelingen te voeren. Begin dit jaar [ijkt opnieuw dat deze provin- e een aantrekkelijke dump- laats is voor elders geliqui- eerde personen. Wandelaars inden in januari langs de Phi- psdam het stoffelijk overschot an een gewelddadig om het le en gebrachte man van Antilli- anse afkomst. Justitie en poli- lesluiten niet uit dat het om een [rekening in het criminele cir- lit gaat. Iet onopgemerkt uitvoeren van andelingen wordt stukken oeilijker naarmate diverse sciplines van controle en op- oring gaan samenspannen bij [bestrijding van de illegale in- int- en doorvoer van goederen jals verdovende middelen, wa rns, alcoholhoudende dranken a tabakswaren. Het gezamen De douanepost Vlissingen beschikt sinds kort overeen ultramodern patrouillevaartuig om te onderzoeken of schepen bij het binnenkomen van de Zeeuwse wateren méér aan boord hebben dan de gebruikelijke lading. foto Lex de Meester lijke optreden van overheids diensten langs de waterkant en op de Zeeuwse Stromen is te vens bedoeld om mogelijke an dere misdrijven op het spoor te komen, zoals milieudelicten, il legale immigratie en mensen smokkel. Bij een van de acties keren zestig speurders in het Vlissingse ha vengebied een zeeschip uit een verdacht herkomstgebied bin nenstebuiten. Hoewel de buit slechts bestaat uit enkele dui zenden liters vloeistof van een onduidelijke samenstelling is de grootste winst dat de samen werkende diensten door een bundeling van krachten en on derlinge afstemming concrete stappen hebben gezet in de be strijding van de uiteenlopende smokkelpraktijken. Hoe verstrekkend smokkelp raktijken kunnen zijn, blijkt dit najaar bij de strafrechtelijke nasleep van de ontdekking, in april 1997, van een partij van 1236 kg cocaine (straatwaarde 150 miljoen gulden) in het bij Hansweert afgemeerde vissers schip Fogo Isle. Politie en justi tie hebben de kopstukken kun nen achterhalen. Officier van justitie Jo Valente vergelijkt de zaak van de in Amsterdam wo nende Griekse leider van twee criminele organisaties met die van Desi Bouterse. „Als ik hem daarmee vergelijk is Bouterse maar een kleine jongen." Valente komt tot de hoogste eis die hij ooit tijdens zijn loopbaan heeft uitgesproken: vijftien jaar cel. De rechtbank maakt er twaalf jaar van. Mensensmokkel De marechaussee in Vlissingen krijgt steeds meer te maken met vluchtelingen die als versteke ling per vrachtschip de over steek naar Engeland willen ma ken. Ze verstoppen zich in trailers en containers. Dit jaar achterhaalden de wachtmees ters rond 300 vluchtelingen uit twintig verschillende landen. De marechaussee heeft de in druk dat het 'trailertoerisme' een prima georganiseerde men sensmokkel is waar sommigen veel geld aan verdienen. Tijdens de laatste weken van 1999 herinnert een zitting van het gerecht in Middelburg aan twee schietpartijen met dodelij ke afloop. Eén op Plein 1940 in de plaats waar Vrouwe Justitia zetelt, op 1 mei. En een soortge lijk gewelddadig treffen bij Zoutelande, op 11 juli. De lokale samenleving reageert verbijs terd, vooral na de gebeurtenis in Middelburg. Daar vallen de do delijke schoten ten aanschouwe van veel publiek dat op deze milde voorjaarsmiddag in een ontspannen sfeer de terrassen bevolkt. Iedereen is vol onge loof: zóiets schokkends, dat ge beurt toch alleen maar in de Randstad? Bij het ontrafelen van de achter gronden ter terechtzitting wordt haarscherp duidelijk dat het dragen van vuurwapens, ook bij het stappen, kennelijk de gewoonste zaak van de wereld is geworden. En dat er maar wei nig voor nodig is om dat schiet tuig te gebruiken: een grote bek, gooien met bier, ruzie om een meisje. Officier van justitie J. Eland rept tijdens de behandeling van de zaak rond de Zoutelandse dodelijke schietpartij van een triomfantelijke gebaar dat vrienden van de verdachte ma ken nadat het drama heeft plaatsgevonden. „Nog net geen: goed gedaan, jochie!En dan de laconieke wijze waarop de man, nonchalant achteroverleunend op zijn stoel, reageert op wat hij heeft gedaan: „Ik heb hem niet doodgeschoten, want daarna liep hij nog." Brandstichtingen Van een heel andere orde zijn de vele brandstichtingen op diver se plaatsen in Midden-Zeeland. De samenleving neemt er ont hutst kennis van dat een 21-ja- rige Vlissingse vrijwillig brand weerman vijftig van zulke opzettelijk veroorzaakte bran den op zijn geweten heeft. De grootste brandstichting treft een bedrijvencomplex aan de Marconistraat in Goes. Andere doelwitten zijn een school, een wasserij, een vroeger hotel, au to's, caravans en vuilcontainers. Gaandeweg zoekt de man het steeds dichter bij huis. Het valt de collega's op dat hij na de alar mering altijd zo snel in de kazer ne is. De totale schade loopt op tot dertig miljoen gulden. De man wordt veroordeeld tot ten minste twee jaar tbs-verple- ging. Hij zal vermoedelijk zijn hele verdere leven met de afbe taling van de schade bezig blij ven. Hoofdofficier van justitie Bou man stelt terugblikkend vast dat het beeld dat de criminali teit in Zeeland vertoont dit jaar niet wezenlijk anders is gewor den dan in 1998. Over de inzet van politie en justitie zegt hij: „Wij zijn strenger gaan optre den. En wij zijn er nog wat dich ter op gaan zitten." Alles wat politie, opsporing en vervolging is gaat een lastig jaar tegemoet, voorspelt Bouman met verwij zing naar EK 2000. Hij ver wacht dat er ook in Zeeland een grote druk op het handhavings- systeem zal ontstaan. Task force Bouman is tamelijk content met de inzet van een speciaal team van tien mensen, dat op verzoek van de districten en in overleg met de gemeenten kan worden ingezet ter beteugeling van za ken als drugsproblematiek en uitgaansgeweld. Deze 'task for ce' heeft tot taak in de tijd van een paar weken of enkele maan den projectmatig flinke klap pen uit te delen. Nergens anders in het land beschikt de politie nog over zo'n team. Bouman stelt voorop dat grote drugszaken de aandacht van politie en justitie blijven verdie nen. „Maar die zitten op een ni veau waar de burger in Zeeland niet wakker van ligt. Wat merkt een burger nu van het transport van grote hoeveelheden cocaï ne?" Daarom is de inzet van de speciale eenheid vooral bedoeld voor de bestrijding van de forse re middencriminaliteit, waar mensen echt last van hebben. Om betere resultaten te krijgen moet er volgens de eerste man op het parket in Middelburg nog meer samenwerking komen. „Wij kunnen mensen aanhou den maar wij kunnen geen pan den sluiten en wij kunnen het ook niet voor elkaar krijgen dat een wijk wordt opgeknapt. Het zijn met name woningbouwco- operaties die een buurt weer aantrekkelijk kunnen maken." randstichters ichten grote chade aan n Arnemuiden 1RNEMUIDEN - Door snel in- rijpen heeft de stadsgeweste- jke brandweer woensdag- vond weten te voorkomen dat «n deel van het zwembad in Ar- emuiden in vlammen opging, lond half negen kwamen kort elkaar verschillende meldin- tn binnen. Omwonenden en assanten waren gealarmeerd oor een flinke rookontwikke- ng. lij aankomst troffen de brand weerlieden een hoop hevig randende autobanden aan, die ie entree van het zwembad in lam hadden gezet. Ook de aan- renzende bebouwing, waarin ader meer kleedruimtes geves zijn, werden door het vuur edreigd. Ie brandweer had de situatie nel onder controle, maar kon iet voorkomen dat de luifel van eentree en een deel van het dak tienduizenden guldens chade opliepen. Een aantal "uiten was door de hitte gesneu- eld. Deze zijn dichtgetimmerd m ongewenste bezoekers te weren. Ie politie zal de brandstichting erder onderzoeken. iandacht voor lelang openbaar ïervoer groeit MIDDELBURG - Bestuurders winnen zich eindelijk te reali seren dat bij veranderingen in ie wegenstructuur nadrukke- ijk aandacht moet worden be steed aan het openbaar vervoer. )e vereniging voor reizigers in et openbaar vervoer Rover onstateert dit tevreden. Rover eeft steeds betoogd dat het wusvervoer andere eisen aan segen stelt dan personenauto's vrachtwagens. Uit een ge- prek met vertegenwoordigers an het provinciaal bestuur eeft de vereniging begrepen lat deze opvatting erkend *'ordt en dat bij aanpassing van «staande of aanleg van nieuwe 'egen rekening zal worden ge- louden met de passagiers en hauffeurs van de bus. Volgens lover is deze erkenning van be- omdat het openbaar ver- oer veilig is en dat is in Zee- and, dat bekend staat als een iiövincie met een zeer grote ferkeersonveiligheid, van bij- ondere betekenis. In een open 'lief aan allen die in Zeeland bestuurlijke verantwoordelij k- ieid dragen, dringt Rover erop an het voorbeeld van de pro- inciete volgen. door Arjan van Westen Meer dan een half miljoen Neder landers wil de nieuwe eeuw rook vrij beginnen. Als iedereen de hoofd pijnen, zenuwen, wazige beelden, con centratieverlies en het spookbeeld van overgewicht kan weerstaan, blijven er de komende eeuw nog maar drieënhalf miljoen rokers over. Hoort roken straks tot het verleden? Waarschijnlijk blijft het een utopie. „Het lukt de helft om te stoppen met ro ken", verwacht N. van Tiggelhoven, voorzitter van het Astma fonds regio Walcheren. Het gezamenlijk stoppen via een cursus of tv-actie heeft zijn be perkingen. „Je moet niet zomaar zeg gen: ik doe ook mee. Je moet het echt zelf willen." Van Tiggelhoven weet hoe moeilijk het is om te stoppen met roken. Zes jaar geleden is het hem gelukt. Vol ledig overtuigd over hoe slecht roken voor zijn gezondheid is. „Het is door zetten Want je moet er eerlijk over zijn: rokers zijn verslaafden." Nadat Tiggelhoven was gestopt bleek zijn vrouw astma te hebben. „Het zit in de familie." Hij realiseert zich dat het roken in huis haar geen goed heeft ge daan. Door de ziekte van mevrouw Tiggelhoven zijn later ook een aantal kennissen gestopt. „Wij hebben veel ro kende j onge vriendenzij houden er be wonderenswaardig veel rekening mee. Als het echtpaar uitgaat blijkt pas hoe groot de overlast van rokers is. Cafés en restaurants zijn nauwelijks rookvrij en een astmapatiënt kan er niet naar bin nen ,En die rookvrije gedeeltes hebben ook geen zin." Onweerstaanbaar De kans dat al die honderdduizenden de sigaretten, sigaren en pijpen in het nieuwe jaar definitief laten staan, is niet erg groot. Als de helft stopt zou dat al een geweldige prestatie zijn. Uit on derzoek blijkt dat het doorgaans vijf tien procent van de stoppers lukt zich definitief bij de niet-rokers te scharen. De rest steekt meestal al binnen een week weer een peuk op. De nicotinebehoefte is onweerstaan baar. De eerste dagen van het stoppen zijn het zwaarst. De medemens veran dert bij wijze van spreken in een sigaret. En voortdurend knaagt het in de ge dachten van de nicotineverslaafde: 'Heb ik dit er voor over?' „Nee, nu nog niet, maar in het najaar heb ik opvallend meer mensen gehad, die wilden stoppen met roken," aldus K. Nijeboer, acupuncturiste in Hengst dijk. Ook zij verwacht niet dat al die Nederlanders daadwerkelijk stoppen met roken.Je moet het echt zelf willen, het niet voor je buren doen." Pleisters, nicotinekauwgom, acupunctuur of het lezen van de antirookbijbel van Allen Carr, zonder de juiste instelling heeft stoppen geen zin. Nijeboer zegt soms wel een verband te zien tussen de kos- Uit onderzoek blijkt dat ongeveer vijftien procent van de pogingen om te stoppen slaagt. foto Dirk-Jan Gjeltema ten van de behandeling en succesvol stoppen. Ook de acupuncturiste weet hoe moeilijk het is om te stoppen. Twee keer stopte ze zelf. Een keer met behulp van acupunctuur. Ze begon weer, had de juiste instelling niet. Een half jaar geleden is ze weer gestopt. Definitief deze keer. Geld en de druk van de omge ving zijn een reden om te stoppen. Maar de overtuiging dat roken gewoon slecht voor de gezondheid is, werkt het beste. Zeker als op doktersadvies moet wor den gestopt. Nijeboer: „Hoeveel ik ook wel eens mensen tegenkom die dan nog de sigaret niet kunnen laten liggen." Roken zit in het verdomhoekje. Bedrij ven waar de roker nog overal vrijuit zijn gang kan gaan, zijn een zeldzaamheid aan het worden. Steeds vaker wordt overwogen de rokers op kosten van de zaak een stoppen-met-roken-cursus aan te bieden. De anti-rooklobby is ook feller geworden, haast militant. Roken is asociaal. De tv-spotjes waarin jonge ren brutaal optreden en ouderen bele digen om vervolgens de kijker toe te vertrouwen: 'maar ik rook niet', spre ken boekdelen. Bij tabakswinkel Diesch in Middelburg merken ze de agressievere benadering van rokers. „Vroegere klanten komen de winkel binnen om te melden dat ze zijn gestopt en dan zeggen ze hoe slecht roken is", aldus eigenaresse T. Diesch. „Dan zien ze ons als de oorzaak van hun versla ving." Sigaren Toch verwacht Diesch de komende ja ren geen omzetverlies.Er stoppen wel sigarettenrokers, maar we krijgen er si- garenrokers voor terug." Veel sigaret tenrokers die met de nodige tamtam zijn gestopt, gaan na enige tijd over op zo nu en dan een sigaartje. Een ontwik keling waar Diesch niet ontevreden mee is, want haar winkel is gespeciali seerd in de verkoop van sigaren. De ko pers ervan zijn volgens haar vaak leu kere klanten met specifiekere wensen. Aan de verkoop van sigaren valt ook meer te verdienen. „Een pakje sigaret ten: dat is allemaal accijns." Tot slot enkele tips. Hou de zes gulden vijftien die je dagelijks aan een pakje si- gai'etten kwijt bent, apart. Koop er elke week iets voor. Cd's, boeken, kleding: je ziet aan de groei van je verzameling al gauw de financiële voordelen van het stoppen. Allen Carr schrijft in zijn boek Stoppen met roken„Maak die laatste sigaret niet uit met de gedachte: ik mag nooit meer roken. Denk liever WAT HEERLIJK, IK HOEF NIET MEER. NOOIT MEER." Nijeboer: „Ga er bij sporten en zie de vooruitgang." Van de tabakswinkel geen tips. „Ik blijf ge woon sigaretten roken", zegt Diesch te- weden. door Lilian Dominicus TERNEUZEN - Het scheep vaartverkeer in het Terneuzense sluizencomplex heeft de afgelo pen 48 uur flinke vertraging op gelopen als gevolg van de hoge kanaalwaterstand. De sluis deuren gingen dicht, waardoor tientallen schepen aan beide zijden van de sluis urenlang voor anker lagen. Zowel in de nacht van dinsdag op woensdag als gisternacht sloten de sluiswachters tussen elf uur 's avonds en vijf uur in de ochtend de toegangsdeuren van het kanaal van Gent naar Ter- neuzen. Woensdag overdag was het sluizencomplex tussen half twaalf en half vier onbevaar baar. Het sluizencomplex moet telkens sluiten om het overtolli ge water, dat de afgelopen tijd met bakken uit de hemel is ge vallen, te spuien in de Wester- schelde. „De afgelopen week stond het waterpeil op 2.60 me ter", verklaart woordvoerder van Rijkswaterstaat J. Geluk. „Dat is extreem hoog. We zijn gedwongen deze maat regelen te nemen, want anders kunnen de gebieden die er op af wateren niet meer lozenGeluk wist gistermiddag niet of van daag overdag nog gespuid wordt. Volle sterkte Het waterpeil in De Braakman is nog steeds ongeveer veertig centimeter te hoog. Dinsdagviel zowat de hele dag neerslag, zo dat het spuien slechts een matig resultaat opleverde. Toch mochten de vijf pompen van de Vlaamse polderbesturen gister middag rond de klok van vier uur weer op volle sterkte draai en. „De Braakman heeft op dit moment ruimte voor acht centi meter extra water", zegt Mare de Smet, officier-griffier van de Vlaamse Zwarte Sluispolder. „We spuien zoveel water als kan om een beetje lucht te krijgen. Het waterpeil in Vlaanderen is nog 74 centimeter te hoog." Gezien de verwachte betere tij en en gunstige weersomstandig heden - geen regen en weinig wind - verwachten de medewer kers van het waterschap Zeeuws-Vlaanderen het eind van alle waterellende tegen het weekend. „De waterstand is nu al iets verbeterd ten opzichte van gisteren. Als het droog blijft en het waait niet te hard, dan zitten we aan het eind van de week op een acceptabel ni veau". meent T. deRiddervande afdeling waterbeheer Geloofsbrief voor Zeeuws laboratorium GOES - Het Streeklaboratori- um Zeeland heeft als eerste la boratorium in Nederland van het Nederlandse Instituut voor Accreditatie van Ziekenhuizen (NIAZ) een certificaat gekre gen. Het Zeeuwse laboratorium dat onderzoek voor huisartsen en ziekenhuizen uitvoert, heeft hiermee een officiële kwaliteits garantie voor vier jaar verwor ven. Volgens directeur J. Gouds waard bevestigt de uitverkie zing dat Zeeland allesbehalve achterloopt en de patiënt in de ze provincie zeker is van een goede diagnostiek. Het NIAZ heeft tot doel de kwaliteit van de Nederlandse ziekenhuizen te verbeteren en te bewaken. Vismijnmeester van Breskens neemt afscheid BRESKENS - Mijnmeester Jack Vader nam woensdagmid dag in het vissershuis afscheid van zijn collega's van de vismijn in Breskens. Na drie jaar kreeg hij een nieu we kans aangeboden met in- gang van volgend jaar vervult hij de functie van manager kwa liteitsbewaking bij Visafslag Stellendam nv. Bij deze visvei- ling horen ook die van Scheve- ningen en Colijnsplaat. Bijna tegelijkertijd met het vertrek van Vader wordt de gemeente lijke vismijn geprivatiseerd. De nieuwe firma, Zeeuwse Visvei- ling nv, wordt per 1 januari op gericht en gaat samenwerken met de Hollandse Visveiling IJmuiden. doorHarmen van der Werf VLISSINGEN - Een stukje Zeeuws erfgoed overzee, in de voormalige Zuid-Amerikaanse kolonie Guyana, wordt begin volgend jaar in ere hersteld. Het geld, 60.000 gulden, is bij el kaar. Plaatselijke vaklieden kunnen aan de slag. Zij gaan een oud Zeeuws kerkje op Fortei- land in de rivier Essequibo res taureren. Vlissinger Doeke Roos, oud- loods en liefhebber van de Zeeuwse overzeese geschiede nis, heeft deze week nog een be spreking met Peter Jan Corne- lisse. Hij gaat het project dat door Roos is bedacht, op locatie begeleiden. De restauratie werkzaamheden beginnen half januari en vergen naar ver wachting zes weken. Cornelisse. die in Guyana in de rijstsector heeft gewerkt, heeft lokale aannemersbedrijven ge contracteerd. Op Forteiland, waar in de achttiende eeuw Zeeuwen hun onderkomen bouwden, wordt een generator geplaatst voor de elektriciteits voorziening. De bouwmateria len, vrijwel allemaal uit Guyana zelf, zijn besteld. Slecht onderhoud Met het herstel van het kerkje wil Roos iets terug doen voor de kolonie, die vanaf het begin van de zeventiende eeuw tot de En gelse overname in 1799 in Zeeuwse koopmanshanden was. Roos was enkele jaren gele den in Guyana en stuitte daar op het slecht onderhouden kerkge- bouwtje. Het golfplaten dak, dat lekt als een mandje, wordt volledig ver vangen door en houten dak met leien. Ook de verrotte luiken voor de ramen en de toegangs deur worden vervangen. En, het opvallendste restauratiewerk, het originele kerktorentje komt terug. „Dat was", vertelt Roos, „net zo'n soort kerktorentje als van Koudekerke en Vrouwen polder." Schooltje Het kerkje is na restauratie be ter te gebruiken voor diensten en als schooltje. De bedoeling is er ook een oudheidkamer in on der te brengen, om iets van de geschiedenis van Forteiland te vertellen voor toeristen. Het geld voor het werk komt van de gemeenten Vlissingen en Veere, de provincie Zeeland en de NC- DO, een landelijke organisatie voor internationale samenwer king en duurzame ontwikke ling. De gemeente Middelburg, die in het verleden het meest van Guy ana heeft geprofiteerd, weiger de tot grote ergernis van Roos een bijdrage. Onder het motto: „Dan kunnen we wel voor de restauratie van elk stukje Zeeuws erfgoed geld uittrek ken." Middelburg staat alleen in haar afwerende houding. Roos' pro ject krijgt landelijk navolging. De Nederlandse Rijksdienst voor Monumentenzorg heeft oog gekregen voor Forteiland. Zij heeft het plan opgevat de ru- ine van het voormalige fort Zee- landia te redden. Die dreigt langzaam in de oprukkende ri vier Essequibo te verdwijnen. Met een damwand kan dit ver val worden gestopt. Het kerkje in Guyana, dat herinnert aan de tijd dat de kolonie in Zeeuwse koopmanshanden was, tot de overname door de Engelsen in 1799. foto Hilde Hiestand

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 81