Belgische bouwers rukken op
Van de vaoder en de zeune
buitengebied
30
03/889.15.75
door Barend Pelgrim
In de huis-aan-huis bladen zijn
de voorbeelden wekelijks te
vinden. Belgische aannemers en
bouwondernemingen die met
advertenties hun eigen
capaciteiten en jarenlange
ervaring aanprijzen en gratis
documentatie aanbieden. En ze
boeren goed op Hollandse bodem,
de bouwers uit het Waasland en
van ver daarbuiten.
In Zeeuws-Vlaanderen kijkt
inmiddels niemand er meer van op
wanneer Vlaamse bouwfirma's
neerstrijken in nieuwbouwwijken
van Hulst, Temeuzen, Axel of Sas
van Gent. Meest extreme
voorbeeld is misschien wel het
recente uitbreidingsplannetje
vlak tegen de Belgisch-
Nederlandse grens aan de
Veerstraat in Nieuw-Namen
(gemeente Hulst). Van bijna alle
van de dertien uitgegeven
bouwkavels heeft de eigenaar een
Vlaamse bouwer in de arm
genomen. „Hoe dat komt? Ah,
door het prijsverschil natuurlijk.
De Belgische bouwer is
goedkoper."
Tendens
Directeur A Audenaert van de
Confederatie van de Bouw
Waasland bevestigt de tendens.
Meer en meer doet de Nederlander
met bouwwens een beroep op een
Belgische aannemer, of het nu om
systeembouw,
houtskeletconstructie of
traditioneel metselwerk gaat.
De woningbouwsector in België is
verworden tot een vechtmarkt
waar de bedrijven met elkaar
concurreren op leven en dood. De
bouwgrond is er nog nooit zo duur
geweest, met in het Waasland
grondprijzen van 3000 tot 5000
frank per vierkante meter.
Allemaal een gevolg van het
ruimtelijk structuurplan van
minister Stevaert van Ruimtelijke
Ordening, waardoor de willekeur
in de Belgische bouwwereld
definitief aan banden is gelegd.
Consequentie van de extreme
concurrentie is echter dat de
prijzen voor een nieuw te bouwen
huis tot historische laagten zijn
gezakt. Leuk voor de consument,
maar stukken minder lucratief
voor de ondernemers. En die
hedendaagse consument weet niet
alleen wat er voor zijn dure geld te
koop is, maar hij of zij laat zich
tevens goed voorlichten. De tijd
dat er onder het mom 'die komt uit
ons dorp, die kennen we, en die
heeft voor Jantje en Pietje ook
gebouwd' een beroep werd gedaan
op een plaatselijke aannemer is
voorbij.
Eén van die internationaal
opererende Vlaamse
aannemingsbedrijven is Vetrabo
uit Sint-Gillis-Waas. Deze
onderneming werkt sinds een jaar
of acht over de grens en inmiddels
haalt Vetrabo ruim 20 procent van
zijn omzet uit Zeeuws-
Vlaanderen.
„Wij zijn daar niet op eigen
initiatief mee begonnen, de
Nederlanders kwamen naar ons
toe om offertes op te vragen",
herinnert directeur T. Duerinck
zich. „Uiteindelijk hebben we een
Nederlandse bouwvergunning
aangevraagd en een BTW-
nummer en toen zijn we
ARCHITECTUUR
I
begonnen." Helemaal vlot verliep
de verovering van de Zeeuwse
markt niet. Duerinck: „We hebben
ons leergeld betaald, ja. Uit pure
onwetendheid wel eens te weinig
gecalculeerd bij offertes, omdat
bepaalde dingen, zoals de aanleg
van verwarming en elektra door
Nederlandse onderaannemers,
duurder uitvielen dan we
verwacht hadden. Maar spijt
hebben we nooit gehad dat we de
stap hebben gemaakt."
Het is echter niet enkel de prijs die
doorslaggevend is.
Bouwconfederatie-directeur
Audenaert meent dat ook andere
factoren bijdragen. Zo staat de
Wase bouwvakker bekend als een
werkbeest, een bikkelaar pur sang
die zich door een regenbui niet
zomaar uit het veld laat slaan.
Audenaert: „Maar dat niet alleen.
De Belgische aannemer heeft
gewoon een uitstekende naam
door kwaliteit te leveren. Kijk, bij
jullie in Nederland zijn
aannemers niet gewend om riante
huizen te bouwen. Dat is een stuk
traditie en hier beschikken ze dus
wel over die ervaring."
Het zijn echter niet alleen de Wase
bouwers die een stukje van de
Nederlandse markt willen. Ook
bouwgigant Kijk Bouw,
jaarlijks goed voor zeker 500
huizen, wil vanuit West-
Vlaanderen een deel van de koek
opeisen. Hun markt: prefab,
houtskelet en systeembouw, him
troef: lage prijzen en extreem
korte bouwtijd van vier maanden.
A van Damme, vanuit de
Hypotheekshop Hulst
verantwoordelijk voor de verkoop
van Kijk Bouw, schat dat de
helft van de Zeeuws-Vlaamse
markt ondertussen in Belgische
handen is.
Van Damme: „Het grote voordeel
vind ik dat je bij zo'n Belgische
firma volledig zelf kunt bepalen
hoe je je huis opgeleverd wil
hebben. Dat kan van wind- en
waterdicht tot en met levering
incluis vloerbedekking, keuken en
sanitair, en elk denkbare variant
daar tussenin. Je levert een
nieuwbouwhuis toch niet op met
een keukentje van 1500 gulden als
de klant dat niet wil?"
foto's Charles Strijd
woensdag 22 december 1999
- Jü 1
j 1 ••V;
.M;
foto Phil Nijhuis
door Engel Reinhoudt
De ingrediënten voe een
kerstverhaal bin nie zö
moeilijk te verzinnen: een kou we
winterdag, een ofgelege 'oeve een
ernstige ziekte of een óóg
oplopend conflict over de
erfopvolging bevoorbeeld. De
zeune wil nie wat a de vaoder wil
of moeders kan nie opschiete mie
de nieuwe partner, omda ze nie mi
nieuw is. De uutkomst sti in aolle
gevallen vast. In het leste gedeêlte
kom aollesgoed en wordt het toch
nog een mooie kerstdag.
Mè zö 'n verhaal is dit nie. Niks gin
boer'oeven, gin kou we winterdag
en zelfs gin Zeêland. Voe ons
verhaal motte me glad ni China,
het ouwe China nog wè. Het China
van lank 'eleeë toen a t'r nog een
keizer was. Het gï over een jonge
jongen. Kwen Foe eêtt'n die. Een
kleine eênzaeme jongen in een
groate stad. Die ao gin vaoder en
ok gin moeder mi. En broertjes of
zusjes were d'r ok nie om mie te
spelen. Die weund'n op z'n dooie
eêntje in een uusje. Tegenwoordig
en ier zou dat nie zó makkelijk
kunne, mè d! en toen gebeurd'n
dat gewoon.
Kwen Foe weund'n alleêne in het
kleine uusje di at'n eest mie z'n
vaoder 'eweund ao toet a die op
een dag ziek wier en stierf, 't Was
in een klein straetje nie varre van
de graote mart en vlak bie de
haven. Eigenlijk was Kwen Foe
nie eêns ontevree. Die ao onderdek
en die wist aoltied wè an geld te
kommen om een kommetje riest te
kópen. Oenger aot'n eigenlijk nie
en di were genoeg guus die a dat
wè ao al ao ze dan ok een vaoder en
een moeder. Dat geld verdiend'n
die op de kaaie bie de vissers. Die
repereerd'n ulder netten en dat
kont'n eêl goed en vlug. Neé Kwen
Foe aot nog nie zó slecht. Het
eênige was dat 'n soms verdrietig
was At'n andere jongers en
meisjes zag mie d'r vaoder of
moeder of zag spele mie broertjes
of zusjes dan voeld'n die z'n eigen
vee alleêne. Die zou ok wè bie d'n
eên of d'aren wille 'n oare. Eèn die
a van um ieuw.
Op een dag zag Kwen Foe op de
mart een ouwe man. Z'n goed was
stik verslete, de rafels ienge d'r an.
Z'n baerd was lank en gries en die
liep eêllemille krom en leund'n op
een stok. De zwerver zag a Kwen
foe ni um keek en die lacht'n ni z 'n.
Kwen Foe liep mè gauw deur. Mè
d'n aren dag zag Kwen Foe die
ouwe vent a wee en dïnae kwam t'n
die eigenlijk eiken dag tegen at'n
op de mart z'n riest gieng kópe. Die
zag t'r wè een bitje raorig uut, mè
was wè aoltied vriendelijk. Die
zoud'rbestesmie wille praotemè
in China gae jongere nooit eêst
tegen ouwere begunne.
Gin mens
Op een ochtend toen at'n ni de
kaaie liep zag'n op de mart een
eêlleboel mensen bie mekoore
stae. In 't midden stoeng die ouwe
man en die riep of vroeg wat.
Kwen Foe d'r op af natuurlijk en
die oard'n at 'n vroeg: "Wie wil
mien zeune weze? Ik zoeke d'r eên
die m'n zeune wil weze. Eên die a
mien as z 'n vaoder wil verzurge? Ik
bin een erme, ouwe man die a niks
en gin mens op de waereld eit. Wie
wil m 'n zeune weze? Wie
"Ik zou 't wè wille, je zou best bie
mien in uus meuge, mè ik d'r a
zóvee om voe te zurgen. 'k vuuf
zeunen en een ouwe vaoder in
uus.'t Was de riestkóópman die a
dat zei. Een ander zei at 'n nie kon
vanwege z'n zieke moeder en een
ander mopperden at'n mè voe z'n
eigen most zurge. J'aort nie eêns
es ier in de stad. Ik je nog nooit
'ezie en noe kom je ier een bitje
bedele. Gï ni j'n eigen durp of stad
en bluuf ier wig!Opnieuw begon
de ouwe man te vraegen. "Bie wien
mag ik komme weune. Wien wil
me 'elpe, wien wil m'n zeune weze?
Gin mens zei nog wat en ze liepe
'r vandeur. Toen gieng die ouwe
man ok wig. Die liep zö krom a z'n
grieze baerd bienae over de grond
sleept'n.
Stille ao Kwen Foe tussen de
mensen 'estae. Die ao niks durve
roepe, mè die ao 't best 'ewille. Die
ao'twè uut wille schreeuwe: "Kom
mè bie mien. Ik za wè voe je
zurge." Mè die aot nie 'edurve dï
tussen aol die groate mensen. Mè
noe a de man wig liep kreeg 'n
ineêns moed en gieng d'r achteran.
Die ao t'n a gauw in'ehaele en zei:
"Meneêr, ik wil wè voe je zurge. Ik
zou 't fijn vinden a je bie mien
kwam weune en a j ie m'n vaoder
wil weze."
De ouwe man keek mie groate
ógen op. "Bie joe? Ei jie dan een
uus en ei je dan gin eigen vaoder?"
Kwen Foe knikt'n en zonder wat te
zeggen gieng de man mee.
Die nacht sliep de ouwe man op
het slaepmatje van Kwen Foe en
Kwen lag d'r pal nesten op de
vloer.
D'n aren ochtend giengt'n vroeger
as aars d'r uut om riest klaer te
maeken en thee te zetten. Die
aeld'n ok nog schoan waeter uut
de rivier, zódat de ouwe man z'n
eigen kon wasse. Zelf at 'n mè een
klein bitje en het groste deêlliet 'n
over voe d' ouwe man. Z'n vaoder,
docht'n, z'n nieuwe vaoder. Die
most'r zelf een bitje om lache. Die
gieng toen gauw ni z'n werk, wan
noe most'n ok nog iets meêr zien te
verdienen as aars. Die werkt'n een
eêlen dag en toen at'n 's aevends
thuus kwam, mikt'n die opnieuw
wee eten klaer. Ze zatte saemen
mie gekruuste beênen op de grond
en Kwen Foe wachtt'n eêl beleefd
toet a d' ouwe man toestemming
gaf om mie 't eten te begunnen.
Nae het eten kwam nog het
móóiste. Tegaere keurd'n ze langs
de rivier en keke ze ni de schepen
en ni de lichtjes die a je overaol zag
brande. Kwen Foe gaf ongemerkt
d'ouwe man een 'and. Die voeld'n
z'n eigen butengewoon gelukkig.
Die ao een vaoder. Die was nie mi
alleêne.
Optocht
Zö gienge de daegen en weken
verbie. 't Wier voorjaer en d'r zou
een groate optocht in de stad
'ehouwe worre. Zelfs de keizer zou
in de optocht mee rie. Je kon het a
gauw ge merke. De stad wier bie
d'n dag meêr en meêr versierd mie
vlaggen en lampions. Kwen Foe
wier d'r glad op'ewonde van. At'n
's aevends thuus kwam. deed'n an
z'n vaoder eêst verslag van wat 'n
noe wee aollemille 'ezien ao. Oe
mooi at het was en oe vrolijk aolles
d'r uut zag.
"Gae je mie me mee ni de Groate
Straete a d'n optocht d'r deur
komt. Dan ka je de keizer zie. Ze
zegge at'n 'edroge wordt op een
draegstoel." "Och jongen", zei de
ouwe man, "ik a zóvee keizers
'ezie in m'n leven en trouwens
merge mö 'k net voe een paer
daegen wig." "Mè vaoder noe
toch, bin je dan nie thuus at het
optocht is? Wil je dan de keizer nie
zie at'n langs komt.?" De man zag
het groate verlangen bie Kwen
Foe en veranderd'n van
gedachten. "Het is goed m'n
jongen. Ik za zurge a'k op tied
vrom bin. Saemen zü me dan de
keizer zie."
Twi daegen laeter wachtt'n Kwen
Foe voe de deure van z'n uusje op
z'n vaoder. Ongerust at'n nie op
tied terug zou weze voe den
optocht. Die ao a riest 'ekookt,
zódat ze gauw konnen ete om dan
gauw ni de Groate Straete te gaen
voe d'n optocht. Deur 't steegje
kwaeme aolmè meêr mensen op
weg ni de Groate Straete. En
Kwen Foe, Kwen Foe die wou toch
ok zö graag. Mè die wachtt'n en
wachtt'n mè. In z'n gedachten
aot'n een mooi plekje 'ereserveerd
voe z'n vaoder en umzelf in de
Groate Straete di a ze d'n optocht
goed zoue kunne zie en de keizer
raekeliengs zou passere. Kwam
z'n vaoder noemè. Lit'n opschiete,
asjeblief! Het was noe a glad stille
'eworre in 't nauwe straetje.
Alleêne Kwen Foe zat nog voe de
deure. Vadder was iedereên a wig.
In de varte oard'n die a muziek en
geroep. Dat most d'n optocht
weze. Ze were a in de Groate
Straete. Die kon wè janke. Die
vond nie alleêne jammer voe z'n
eigen mè ok voe z'n vaoder a die
d'n optocht zou misse. De muziek
kwam aolmè dichterbie. Je kon de
fluiten en de trommels dudelijk
aore.
Draegstoel
Mè wat was dat noe toch gun ter an
't begun van straetje. Kwen Foe
keek en keek en kon z'n ógen
nauwelijks glóve. Het leek wè of a
de stoet het kleine straetje in
draaiden. Ja, t was zö. Voorop
liepe mannen mie groate vaandels
en ze droege kleurige mantels mie
draken d'r op. De vaandels mie
aollerlei kleuren wapperden in de
wind. En lampions, mannen mie
lampions were d'r ok. Kwen Foe
wist nie oe at'n 't ao. Z'n mond viel
d'r van open en z'n ógen wiere zó
groat as theescheuteltjes. Di
kwam de draegstoel van de keizer.
Zou noe de keizer ier langs
komme, dat kon toch nie? De
keizer langs zien kleine 'uusje.
Vertwufeld keek'n ni d'are kant of
a z'n vaoder d'r misschien nog an
zou komme. Niks te zien. Dat most
toch de keizer weze. Z'n arte
boensden van opwinding. Die was
vlak bie. Die mikt'n een diepe
buging en die dust bienae nie mi te
kieken. Toen mork 'n a de stoet
stille stoeng. Die keek op en zag a
at'r uut de draegstoel een geboge.
ouwe man stapt'n mie een stok bie
z'n. Die ao een lange grieze baerd
en z'n kleêren neê nie oud en
kapot. Zuvere ziede was het, ze
were van zuvere ziede. 't Was, 't
was... die kon z'n ógen nie glóve. 't
Was z'n vaoder. 't Was werkelijk
z'n vaoder! Die kon gin woord
uutbrienge.
"Ik zou vanaevend vrom weze, ao
'k beloofd. Noe, ier bin 'k dan", zei
de keizer. Die gaf Kwen Foe een
'and en richtt'n toen z'n eigen ni de
mensen die a noe in drommen
rondom ulder ene stoenge. Ernstig
sprak de keizer dit: "Ik in m'n
leven vee geschenken 'ekrege. Mè
het aollerkostbaerste ei deze
jongen mien 'egeve toen a'k as
bedelaer langs de straeten gieng."
Chinees sprookje, gepubliceerd in
"Open deur" 1995/6, omgezet in
dialect door Engel Reinhoudt.
Reacties op deze rubriek zijn
welkom. Indien u wilt reage
ren, of wanneer u een tip
voor ons heeft, kunt u schrij
ven of faxen naar de PZC,
Postbus 18,4380 AA Vlissin-
gen,fax 0118-470102, onder
vermelding van streektaal.
LOddent/oon 2880 Bornem
